Το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία, οι ΗΠΑ και η καταστροφή της Υεμένης

Η δολοφονία Κασόγκι δημιουργεί ανακατατάξεις στη Μέση Ανατολή

Γράφει ο ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΡΗΓΑΣ *

Πριν 15 ημέρες, στα τέλη Οκτωβρίου, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου επισκέφθηκε το Ομάν, το οποίο είχε να επισκεφθεί πρωθυπουργός του Ισραήλ από το 1996.

Τότε, ήταν οι μέρες, μετά τη συμφωνία Ισραηλινών και Παλαιστινίων, που έδινε ελπίδα για την πιθανή λύση του ζητήματος στην Παλαιστίνη.

Η επίσκεψη του Νετανιάχου στον Σουλτάνο του Ομάν

Η επίσκεψη τώρα είναι λίγους μήνες αφού το Ισραήλ συμφώνησε με τις ΗΠΑ για τη μεταφορά της πρωτεύουσάς του στην Ιερουσαλήμ και τις ακρότητες εναντίον των Παλαιστινίων κατά τις διαδηλώσεις τους που οδήγησαν σε εκατοντάδες νεκρούς[1].  

Η υπουργός Πολιτισμού στην πρώτη επίσημη επίσκεψη υπουργού από το Ισραήλ στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Τις ίδιες μέρες η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού του Ισραήλ πήγε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για το παγκόσμιο πρωτάθλημα τζούντο, σε επίσημη επίσκεψη. Κατά τη διάρκεια των αγώνων, για πρώτη φορά, ακούστηκε ο εθνικός ύμνος του Ισραήλ και κυμάτισε η σημαία με το αστέρι του Δαβίδ [2].

Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, αφού σχεδόν όλες οι αραβικές χώρες αρνούνται την επίσημη αναγνώριση του κράτους του Ισραήλ –και αυτό επειδή το τελευταίο δεν αναγνωρίζει επίσημα το δικαίωμα των Παλαιστινίων να έχουν κυρίαρχο κράτος. Στη συνέχεια η εν λόγω υπουργός ήταν ο πρώτος αξιωματούχος του Ισραήλ που ξεναγήθηκε επίσημα στο μεγάλο Τζαμί στο Αμπού Ντάμπι. 

Ήδη τον Δεκέμβριο του 2017 αντιπροσωπεία από το Μπαχρέιν είχε επισκεφθεί το Ισραήλ και μίλησε για ένα «όραμα ελπίδας και ειρήνης προς όλο τον κόσμο που στέλνει ο βασιλιάς του Μπαχρέιν στο Ισραήλ» και ότι οι Σιίτες του Μπαχρέιν δεν αισθάνονται απειλή από το Ισραήλ. Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι Σιίτες του Μπαχρέιν ήταν η κύρια δύναμη πίσω από τις διαδηλώσεις του 2011 εναντίον της Σουνίτικης βασιλικής οικογένειας. Ο βασιλιάς του Μπαχρέιν έμεινε στη θέση του όταν οι Σαουδάραβες έστειλαν στρατό να τον βοηθήσει[3].

Στα ίδια πλαίσια, από τον Απρίλιο του 2018 φαίνεται ότι και η Σαουδική Αραβία αλλάζει και επίσημα τη στάση της. Το 2017 ο διάδοχος Μωχάμεντ μπιν- Σαλμάν εμφανίστηκε ότι επισκέφθηκε κρυφά το Ισραήλ. Η Σαουδική Αραβία είπε ότι «είναι αβάσιμα τα δημοσιεύματα αυτά…» και το Ισραήλ επισήμως δεν είπε τίποτα[4].

Κάποιους μήνες μετά ο Μπιν- Σαλμάν αφού έγινε από μέλος της βασιλικής οικογένειας ο de facto ισχυρός άνδρας της Σαουδικής Αραβίας, έκανε δηλώσεις στο αμερικάνικο the Nation λέγοντας ότι και οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι έχουν δικαίωμα να βρίσκονται σε κάποιο μέρος της Παλαιστίνης[5].

Οι Σαουδάραβες και ο Μωχάμεντ μπιν- Σαλμάν

Όσο καιρό γίνονται αυτές οι διεργασίες προέκυψε και το ζήτημα της δολοφονίας του Σαουδάραβα αντικαθεστωτικού Τζαμάλ Κασόγκι στην πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας σε τουρκικό έδαφος από άνδρες των μυστικών υπηρεσιών.

Ο Νετανιάχου σε ομιλία του σε φόρουμ στην Βουλγαρία καταδίκασε τη δολοφονία αλλά τόνισε ότι «… είναι σημαντικό η Σαουδική Αραβία να παραμείνει σταθερή». Όχι τυχαία, η δήλωση ήταν στήριξη στον Μωχάμεντ μπιν- Σαλμάν που είναι ο κύριος υποστηρικτής της διαμάχης με το Ιράν, επίσης ο πιο ένθερμος υποστηρικτής (και ενορχηστρωτής) του πολέμου στην Υεμένη, αυτός με τον οποίο συνομιλεί ο Τραμπ ευθέως, πριν καν γίνει πρόεδρος, αλλά και αυτός που υπέγραψε μία συμφωνία πώλησης όπλων της τάξης των 100 δισ. δολαρίων και πάνω με τις ΗΠΑ.

Η άτυπη συμμαχία ΗΠΑ- Ισραήλ- Σαουδικής Αραβίας – χωρών του Κόλπου (Ομάν, Μπαχρέιν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) φαίνεται ότι, πλέον, ούτε καν κρύβεται πίσω από τα προηγούμενα της Αραβοϊσραηλινής διαμάχης για την Παλαιστίνη.

Και όλοι «νοιάζονται» για την Υεμένη

Ξαφνικά αυτό το γεγονός οδήγησε στην αλλαγή της στάσης του Τύπου απέναντι στην Σαουδική Αραβία και σε «εκκλήσεις» από τις δυτικές χώρες για σταμάτημα του πολέμου στην Υεμένη. Αξίζει να σημειώσουμε ποια γεγονότα δεν στάθηκαν ικανά να πυροδοτήσουν τέτοιες επίσημες «εκκλήσεις» από πλευράς δυτικών:

Α) Οι δεκάδες χιλιάδες νεκροί του πολέμου στην Υεμένη και οι σχεδόν 2 000 000 εκτοπισμένοι.

Β) Η πρώτη πανδημία πανούκλας εδώ και αιώνες.

Γ) Οι θάνατοι ακόμη και παιδιών από την πείνα και το γεγονός ότι εκατομμύρια κάτοικοι της Υεμένης είναι στα πρόθυρα του λιμού.

Δ) Η δημοσίευση φωτογραφιών απόλυτης φρίκης και ασιτίας όπως αυτή που δημοσιεύουμε παρακάτω.

Όμως η δολοφονία ενός ατόμου ήταν ικανή για να οδηγήσει σε «κατακραυγή» της παγκόσμιας κοινότητας. Την πιο ενδιαφέρουσα αντίθετη εκτίμηση εξέφρασε ο γενικός γραμματέας της Χεζμπολάχ σε ομιλία του πριν μερικές μέρες, λέγοντας, ότι οι Αμερικάνοι σπεύδουν να σώσουν τους Σαουδάραβες και τους συμμάχους τους από την ήττα. Για την ακρίβεια, λέει ότι η συμμαχία εναντίον των Χούθι έχει φτάσει στα όριά της.

Μετά από τρία χρόνια πόλεμου η τελευταία επιχείρηση των Σαουδαράβων (επιχείρηση «Χρυσή Νίκη») ξεκίνησε στις 13 Ιουνίου για την κατάληψη του λιμανιού της Hudaida. Το επιχείρημα ήταν ότι μόλις καταληφθεί το λιμάνι, οι Χούθι θα παραδοθούν διότι είναι το τελευταίο λιμάνι που ελέγχουν και θα ξεμείνουν από όπλα, τρόφιμα και πετρέλαιο. Ωστόσο τους τελευταίους 5 μήνες οι Χούθι δεν έχουν χάσει το λιμάνι, παρά τους ανηλεείς βομβαρδισμούς και τις απώλειες που τους έχει καταφέρει η ανώτερη στρατιωτική μηχανή της συμμαχίας εναντίον τους.

Κατ’ επέκταση και καθώς ο ισχυρός άνδρας του Ριάντ Μωχάμεντ μπιν – Σαλμάν κατηγορείται για τις αποτυχίες του πολέμου στην Υεμένη, η Χεζμπολάχ θεωρεί ότι η πρωτοβουλία των ΗΠΑ και οι υποκριτικές εκκλήσεις της Μ.Βρετανίας δεν βασίζονται στη δολοφονία στην Τουρκία του Τζαμάλ Κασόγκι, αλλά στο γεγονός ότι οι Σαούντ θέλουν να φύγουν από τον πόλεμο της Υεμένης διατηρώντας το γόητρό τους[6]. Άλλωστε, για να συμπληρώσουμε αυτό το σκεπτικό, από τη στιγμή που οι Σαουδάραβες δεν μπόρεσαν να καθυποτάξουν την Υεμένη, τουλάχιστον κατάφεραν να την πάνε πίσω στην Λίθινη εποχή έτσι ώστε να είναι ανεξάρτητη μεν (ή ελεγχόμενη από το Ιράν – όπως λένε οι ίδιοι) αλλά αδύναμη, σε σημείο που να μην μπορεί να συντηρήσει τον πληθυσμό της.

Ίσως από την άλλη μεριά να έχουν δίκιο οι δυτικοί που υποστηρίζουν ότι η δολοφονία Κασόγκι ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Το διάγραμμα (αριστερά) άλλωστε δείχνει, ποσοτικά, πόσα χρήματα θεώρησε η Δύση (συγκεκριμένα η Ευρώπη) ότι έπρεπε να δώσει σε ανθρωπιστική βοήθεια στην Υεμένη (με κόκκινο) και πόσα έπρεπε να πάρει για να εξοπλίσει τους Σαουδάραβες τα τελευταία χρόνια (ολόκληρο το υπόλοιπο). Στο μπλε είμαστε και εμείς που πουλήσαμε το 2017 πολεμοφόδια στη Σαουδική Αραβία και που εδώ και 2 χρόνια βρισκόμαστε σε τριμερείς επαφές με Ισραήλ και Κύπρο για την ΑΟΖ της Κύπρου.

*Ο Σταμάτης Ρήγας είναι ιστορικός

***

[1] https://www.timesofisrael.com/in-dramatic-sign-of-warming-ties-netanyahu-makes-secret-visit-to-oman/

[2] https://www.timesofisrael.com/in-first-israeli-minister-makes-state-visit-to-grand-mosque-in-abu-dhabi/

[3] https://www.timesofisrael.com/in-signal-of-gently-warming-ties-bahraini-delegation-visits-israel/

[4] https://www.timesofisrael.com/saudi-arabia-denies-prince-made-diplomatic-visit-to-israel/

[5] https://www.bbc.com/news/world-middle-east-43632905

[6] https://www.youtube.com/watch?v=wZR52m9A1-M

από ημεροδρόμος