Ο θάνατος του Παύλου Μελά και η ιστορία του (φωτο)

Οι επιστολές του ήρωα μακεδονομάχου προς τη σύζυγό του και το ιστορικό οδοιπορικό του εμβληματικού Ηλία Βενέζη

Στις 13 Οκτωβρίου 1904, σκοτώνεται, στο χωριό Στάτιστα Καστοριάς, που σήμερα φέρει το όνομά του, ο Παύλος Μελάς, η εμβληματική μορφή του Μακεδονικού Αγώνα.

O λαός μας θα εμπνεύσει το νέο Παύλο Μελά

Υπάρχει, όμως, υπερήφανος και επαναστατημένος λαός για να εμπνεύσει τέτοιους ηγέτες;

Γράφει ο Παναγιώτης Αποστόλου
στους aegeantimes

Το 1900 ιδρύεται στην Αθήνα, το Μακεδονικό Κομιτάτο, προκειμένου να εμψυχώσει τον απογοητευμένο ελληνικό πληθυσμό της Μακεδονίας.

Οι πρωτοπόροι της κινήσεως, Στ. Δραγούμης και δημοσιογράφος Δ. Καλαποθάκης, συναντούν παντού κατανόηση, από την Κυβέρνηση έως τα Ανάκτορα. «Αόρατος Αρχή» του Κομιτάτου, γίνεται ο διάδοχος Κωνσταντίνος. 

Με τη δύση του 1903, τερματίζεται η απάθεια μακαριότητας των ελληνικών κυβερνήσεων. Το 1904 εμφανίζονται στα μακεδονικά βουνά οι πρώτες μικρές ελληνικές αντάρτικες ομάδες, με πρώτο-πρώτο καπετάνιο τον Βαγγέλη Στρεμπενιώτη (από το Στρέμπενο, ανάμεσα Καστοριάς και Φλώρινας). Γίνονται αναγνωριστικές αποστολές αξιωματικών στη Μακεδονία (Αν. Παπούλιας, Αλ. Κοντούλης, Γ. Κολοκοτρώνης, Παύλος Μελάς κα). 

Ο Παύλος Μελάς (1870-1904), ήταν αξιωματικός του Πυροβολικού, γαμπρός