Αφιέρωμα στα 48 χρόνια του ΠΑΣ Γιάννινα

Γενέθλια έχει σήμερα ο ΠΑΣ ΓΙΑΝΝΙΝΑ, καθώς ιδρύθηκε στις 8 Ιουλίου 1966

Δυο σωματεία, Ατρόμητος και Αβέρωφ, με κύρια αθλητική ενασχόληση το ποδόσφαιρο, αντιλαμβανόμενα πως για τα Γιάννινα μάλλον πολυτέλεια ήταν η συνύπαρξη τους, προχώρησαν σε συνένωση αγνοώντας , μπρος το κοινό καλό, οποιαδήποτε πολιτική η κοινωνική διαφορά, με σκοπό να δημιουργηθεί ένας ενιαίος μεγάλος σύλλογος, ώστε να αξιοποιηθούν οι παίχτες και το ικανό διοικητικό δυναμικό τους.

Στις 8 Ιουλίου 1966, εγκρίθηκε το καταστατικό του νέου συλλόγου με την επωνυμία "Πανηπειρωτικός Αθλητικός Σύλλογος ΠΑΣ Γιάννινα".

Πέντε χρόνια αργότερα, με τον ερχομό του Αργεντίνου προπονητή Γκομέζ Ντεφαρία και την προσθήκη των συμπατριωτών του ποδοσφαιριστών, Κοντογιωργάκη, Γκλασμάνη, Αλβαρεζ, Μοντέζ, Λίσα, Παστερνάκη όλη η Ελλάδα θα μιλάει με θαυμασμό για τον ο AJAX της ΗΠΕΙΡΟΥ...

Καλοκαίρι 1966: Η ίδρυση

Ήταν καλοκαίρι του 1966 όταν οι αιώνιοι αντίπαλοι Ατρόμητος Ιωαννίνων και Αβέρωφ έκατσαν γύρω από ένα τραπέζι και αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους κάτω από ένα κοινό όνομα, ΠΑΣ (Πανηπειρωτικός Αθλητικός Σύλλογος) ΓΙΑΝΝΙΝΑ.

Πρώτος Πρόεδρος της νέας ομάδας ο Περικλής Γιαννής ενώ πρώτη εμφάνιση, εναντίον του Ολυμπιακού Πειραιώς σε ένα φιλικό παιχνίδι, λόγω της μεταγραφής του Γιώργου Σιόντη.

«Το ποδόσφαιρο της Ηπείρου βρήκε στον ΠΑΣ Γιάννενα την άξια εκπροσώπηση του. Για πολλά χρόνια ο Αβέρωφ και ο Ατρόμητος προσπαθούσαν να διακριθούν χωρίς όμως επιτυχία. Αυτό συνέβαινε μέχρι το 1966, γιατί το καλοκαίρι αυτού του χρόνου οι φίλαθλοι που έβλεπαν τις ποδοσφαιρικές δυνάμεις τις περιοχής να χάνονται άδικα, παραμέρισαν τα προσωπικά κι ενώθηκαν δημιουργώντας τον ΠΑΣ, την ομάδα που έμελλε να συγκεντρώσει μέσα σε λίγα χρόνια τον καθολικό θαυμασμό. Από την περίοδο 1966-'67 ο ΠΑΣ άρχισε την μεγάλη του προσπάθεια για την άνοδο του στην Ά Εθνική...»
Γιάννης Διακογιάννης, "100 χρόνια ποδόσφαιρο"

Το πρώτο επίσημο παιχνίδι του ΠΑΣ Γιάννινα έγινε για το θεσμό του κυπέλλου στις 2 Οκτωβρίου 1966 με την Πίνδο Κόνιτσας. Ο νεοσσός τότε ΠΑΣ κέρδισε με 4-0 με γκολ που πέτυχαν οι Τσιούρης (10’), Τσουρλίδας (50’), Οικονομίδης (55’), Καναρινής (62’).

Ο νεογέννητος ΠΑΣ συμμετείχε την περίοδο 1966-'67 στον Ά όμιλο (απ'τους 3) της Β' Εθνικής παίρνοντας τη θέση του Α.Ο.Ιωαννίνων, ο οποίος το καλοκαίρι του '66 συγχωνεύτηκε με τον Αβέρωφ. Μια νέα εποχή άρχιζε για το ποδόσφαιρο της Ηπείρου, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδος.

Οι πρώτοι αγώνες του ΠΑΣ Γιάννινα στο ελληνικό πρωτάθλημα είχαν ως απολογισμό:
18 νίκες
5 ισοπαλίες
11 ήττες

Απ'την πρώτη του κιόλας παρουσία στο ελληνικό ποδόσφαιρο ο ΠΑΣ έδειξε ότι μπορεί άξια να ανταγωνιστεί τις υπόλοιπες ομάδες της Β' κατηγορίας και ότι είναι ικανός για πολλά ακόμα.

Όμως θα χρειαζόταν πολύς χρόνος για να καταφέρει ν'ανέβει στην Α' Εθνική.

Ο ΠΑΣ δίνει το πρώτο επίσημο παιχνίδι πρωταθλήματος της ιστορίας του
Ήταν το ματς με τον Ολυμπιακό Πατρών στην πρεμιέρα του πρωταθλήματος Β’ Εθνικής 1966-1967 και έληξε με 3-0 υπέρ του ΠΑΣ.

Ήταν Κυριακή 30 Οκτωβρίου 1966 και στην πρώτη αγωνιστική, άνοιξε την πρώτη σελίδα της ιστορίας του με μια λαμπρή νίκη.

Ο «Ηπειρωτικός Αγών» στο φύλλο της 1ης Νοεμβρίου 1966 κατέγραφε ως εξής το πρώτο επίσημο παιχνίδι και την πρώτη νίκη του ΠΑΣ:
«Το θαυμάσιο ξεκίνημα δεν έγκειτο στη νίκη που επέτυχε, αλλά στη θαυμάσια εμφάνιση που πραγματοποίησε. Τα Γιάννενα ήταν μια ομάδα που δεν της έλειπε τίποτα. Τέχνη, ζωντάνια, αγωνιστική διάθεση και συναίσθηση ευθύνης ήταν τα χαρακτηριστικά του.

Δεν ήταν δυνατόν η εμπειρία του Τσιώλη, το μυαλό του Παπακοσμά και του Παπαλιάκου, η αυτοθυσία του Τσιούρη, η ρωμαλαιότης του Αναστασίου, η δύναμις του Τσίλη, η τέχνη του Καραμανωλάκη και Μαυριδόπουλου, η ορμή του Καναρινή, το φιλότιμο του Τσόμπα και οι πρωτοφανείς επελάσεις του πρώτου των «22» του καταπληκτικού Τσουρλίδα να μη καρποφορήσουν.

Σειρά ευκαιριών χάθηκαν από καθαρή ατυχία, μέχρι το 43’ όταν ο Τσίλης σημείωσε το πρώτο τέρμα σε μια σύγχυση της αμύνης του Ολυμπιακού.

Αυτό ήταν για να σπάσει η γκίνια και στο αμέσως επόμενο λεπτό 44’ ο Μαυριδόπουλος να τα διπλασιάσει με βολίδα μέσα από την μικρή περιοχή. Στο 62’ ο Τσουρλίδας τριπλασίασε τα τέρματα».

1971: Ερχομός των Αργεντίνων

Η ανατολή της δεκαετίας του 1970 βρήκε τον ΠΑΣ ΓΙΑΝΝΙΝΑ στην Β Εθνική κατηγορία. Ήταν η πρώτη τετραετία από τη συγχώνευση και η ομάδα προσπαθούσε να βρει μια ταυτότητα και μια φυσιογνωμία.

Το 1971 αναλαμβάνει προπονητής ο Γκομέζ Ντε Φαρία και έρχονται από την Αργεντινή οι "ελληνοποιημένοι" Αργεντίνοι του ΠΑΣ. Ο Φαρία ήξερε τον Γκλασμάνη, που τότε έπαιζε σε μια όμαδα της Βενεζουέλας. Έρχεται ο Γκλασμάνης και μετά από λίγο καιρό ο Εδουάρδος Κοντογιωργάκης (Ριγκάνι), για να ακολουθήσουν στη συνέχεια και οι υπόλοιποι : Χουάν Μοντέζ, Εδουάρδος Λίσσα, Όσκαρ Αλβαρέζ, Χοσέ Παστερνάκης (Παστερνάκ).

Δημιουργούν μια πληρότητα σε όλες τις γραμμές και κάνουν τον ΠΑΣ μια καλοκουρδισμένη μηχανή.Κοντά σ΄αυτούς μπαίνουν στον ρυθμό του σύγχρονου ποδοσφαίρου, δεκαετίες πιο μπροστά και οι Έλληνες παίκτες.

Ο κόσμος ενθουσιάζεται και το γήπεδο ασφυκτιά. Όχι μόνο στους αγώνες αλλά και στις προπονήσεις.

1974: 1η άνοδος στην ΄Α Εθνική

20.01.1974: 25.000 Ηπειρώτες στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας
Κυριακή 20 Ιανουαρίου 1974: Ήταν το ντέρμπι κορυφής με τον Ηλυσιακό στο πρωτάθλημα της Β’ Εθνικής και έγινε πρωί στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας παρουσία 25.000 θεατών!! Ο ΠΑΣ το μετέτρεψε σε παράσταση για ένα ρόλο αφού πριν κλείσει το α’ ημίχρονο βρέθηκε να κερδίζει με 3-0!

Στο 6’ ο Γκλασμάνης έκανε το 1-0 υπέρ του ΠΑΣ, στο 28’ ο Αλβαρέζ το 2-0 και στο 37’ ο Νικολαίδης το 3-0. Με την έναρξη του β’ ημιχρόνου στο 55’ ο Γκλασμάνης έκανε το 4-0 που ήταν και το τελικό σκορ.

27.05.1974: η 1η άνοδος στην ΄Α Εθνική
Την περίοδο 73-74 ο ΠΑΣ ΓΙΑΝΝΙΝΑ κατακτά το πρωτάθλημα στον πρώτο από τους τρεις ομίλους που υπήρχαν στην Β κατηγορία και ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Α Εθνική.

Σε ένα πρωινό παιχνίδι με τον Ηλυσιακό την Κυριακή 20 Ιανουαρίου 1974 στο γήπεδο της Λεωφόρου, υπήρχαν 20.000 Ηπειρώτες μέσα και άλλοι 5000 απέξω γιατί δεν βρήκαν εισιτήριο.

Την Κυριακή 27 Μαΐου 1974 ο ΠΑΣ κέρδισε στα Γιάννενα τον Ηλυσιακό με 3-1 και σφράγισε οριστικά την άνοδό του στην Α’ Εθνική.

Η θρυλική ομάδα του Αγιαξ της Ηπείρου

Την αποτελούν οι "ομογενείς" Λύσα,Γκλασμάνης,Παστερνάκη,Μοντέζ,Κοντογεωργάκης,Αλβαρέζ αλλά και οι Ελληνες παικταράδες της εποχής Σιόντης,Γραμμενιάτης,Τσουρλίδας,Μάντος,Φίλιος,Βέργος κλπ

Η πορεία του στην Α' κατηγορία
Το 1975, λοιπόν, στην πρώτη του παρουσία στα μεγάλα σαλόνια τερμάτισε 9ος. Την επόμενη χρονιά ανέβηκε θέση και τερμάτισε 5ος κρατώντας το αήττητο στην έδρα του με 14 νίκες και μόλις 1 ισοπαλία (με τον Ηρακλή).

Εκείνο το καλοκαίρι ο Αλβαρεζ παραχωρήθηκε στον Παναθηναϊκό. Δύο χρόνια μετά, το 1978, ο »Άγιαξ της Ηπείρου», τερμάτισε και πάλι πέμπτος πίσω από τους 3 του ΠΟΚ και τον ΠΑΟΚ κερδίζοντας έξοδο στο Βαλκανικό Κύπελλο. Εκεί κέρδισε την Παρτιζάν Τιράνων με 3-0, αλλά, οι ήττες από Ριέκα με 1-2 στη Γιουγκοσλαβία και με 0-2 στα Τίρανα τον αφήνουν πίσω. Στη 1 Δεκεμβρίου 1979 ο Γιάτσεκ Γκμοχ ανέλαβε προπονητής στην ομάδα των Ιωαννίνων. Τελευταίος αγώνας για το Βαλκανικό κύπελλο ήταν η ήττα με 1-3 από τη Ριέκα στα Γιαννενα , με την εν λόγω ομάδα να φτάνει 2η συνεχή χρονιά στο τελικό. Στην πρώτη σεζόν του Γκμοχ στην ομάδα ο ΠΑΣ αναδεικνύεται κορυφαία επαρχιακή ομάδα.

Μετά από 10 χρόνια συνεχούς παρουσίας στην Α” εθνική ο ΠΑΣ υποβιβάζεται στη Β” μετά από μπαράζ με τον Πανιώνιο στη Λάρισα το 1984 , όπου και ηττήθηκε με 0-2 στην παράταση. Η επιστροφή ωστόσο, ήταν άμεση, καθώς , το 1985 ο ΠΑΣ στέφεται πρωταθλητής Β” εθνικής και επιστρέφει στην Α’. Εκεί καταφέρνει να παραμείνει για τη σεζόν 1985-86, παρά την πενταπλή ισοβαθμία που είχε στην προτελευταία θέση με τον Απόλλωνα, τον Εθνικό, τη Δόξα Δράμας και τον Πανσερραϊκό. Δεν τα κατάφερε όμως , και την επόμενη σεζόν γνωρίζοντας τον υποβιβασμό και την επιστροφή στη Β” εθνική.

Το 1989 στη Β” εθνική τερμάτισε 4ος ωστόσο, η αναδιάρθρωση των πρωταθλημάτων (από 16 ομάδες σε 18) του έδωσε το δικαίωμα να διεκδικήσει την άνοδο όμως έχασε τον αποφασιστικό αγώνα με τον Απόλλωνα Καλαμαριάς (0-1) και έτσι δεν εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία που του παρουσιάστηκε για μια ακόμη συμμετοχή στα μεγάλα σαλόνια. Την ίδια χρονιά έφτασε στους 8 του κυπέλλου Ελλάδας, όπου αποκλείστηκε από τον κυπελλούχο Παναθηναϊκό .

To 1990 o ΠΑΣ τερμάτισε αναπάντεχα 3ος (λόγω απίστευτης γκέλας της Καστοριάς απέναντι στην αδιάφορη και υποβιβασμένη Καλλιθέα) . Δεν κατάφερε όμως να μείνει στην Α” εθνική την επόμενη σεζόν. Από τη σεζόν 1991-92 μέχρι και την 1999-2000 μένει στη Β” κάνοντας και ένα πέρασμα από τη Γ” λόγω διοικητικών προβλημάτων.

Από αυτές τις σεζόν , αξίζει να σημειωθεί το δίδυμο των Σέρβων Μουφ και Μιλόγιεβιτς που έμεινε στην ιστορία , στο πρωτάθλημα του 1993-94. Ο Μουφ έκλεισε εκείνη τη σεζόν με απολογισμό 29 γκολ (δεύτερη καλύτερη επίδοση στην ιστορία της ομάδας των Ιωαννίνων μετά τα 33 του Αλβάρεζ το ’73). Ο ΠΑΣ αν και τερμάτισε 5ος εκείνη τη σεζόν είχε την καλύτερη επίθεση στη Β΄εθνική με 66 γκολ!!! Στο κύπελλο έφτασε στους 8 όπου αποκλείστηκε από τον Άρη. Την ίδια χρόνια για 2η φορά έπαιξε στο Βαλκανικό κύπελλο, όπου σε διπλούς αγώνες κέρδισε 2 φορές την Αλβανική Besa Kavage (μέσα-έξω) και προκρίθηκε στον τελικό όπου έχασε από την τουρκική Σάμσουνσπορ (σε διπλούς αγώνες γνώρισε και στους 2 την ήττα).Το 1997 σημαντικά διοικητικά προβλήματα έστειλαν την ομάδα στη Γ” εθνική.

Όμως, τον Ιούνιο του 2000 ο "Άγιαξ της Ηπείρου" κέρδισε την επιστροφή του μετά από 10 χρόνια μέσω της διαδικασίας των μπαράζ. Η επόμενη σεζόν καταλήγει πάλι σε μπαράζ, αυτή τη φορά όμως παραμονής, όπου δεν τα καταφέρνει απέναντι στον ΟΦΗ και υποβιβάζεται στη Β’.

Εκεί θα κατακτήσει το πρωτάθλημα της περιόδου 2001-02 και θα επιστρέψει δριμύτερος. Παρά την άμεση επιστροφή του, όμως, αρχίζει μία περίοδος κρίσεων. Παρότι μάλιστα τη σεζόν 2002-03 τερμάτισε 14ος, θέση που τον έβαζε στα μπαραζ παραμονής, η ΕΠΟ με απόφασή της του αφαίρεσε 90 βαθμούς για χρέη σε παλιούς ποδοσφαιριστές της ομάδας των Ιωαννίνων. Απόφαση που οδήγησε τον ΠΑΣ στη Β” και σε μία σειρά από δύσκολα χρόνια.

Την επόμενη σεζόν σε αγώνα μπαράζ παραμονής στη Β' δεν τα καταφέρνει και υποβιβάζεται στη Γ” εθνική, όπου θα περάσει τα 2 επόμενα χρόνια και με νέο «αφεντικό» τον Αλέξη Κούγια. Ο ΠΑΣ ανέκαμψε και παρότι ήταν πολύ κοντά στο χείλος του γκρεμού και στη Δ” εθνική, τελικά, ανέβηκε στη Β” και τη σεζόν 2006-07 τερμάτισε πέμπτος κάνοντας παράλληλα, εκπληκτική πορεία στο κύπελλο φτάνοντας μέχρι τα ημιτελικά, αποκλείοντας κατά σειρά Βύζαντα Μεγάρων, Αιγάλεω, Ηρακλή και τον Ολυμπιακό, για να γνωρίσει τον αποκλεισμό από τη μετέπειτα κυπελλούχο Λάρισα.

Αν και με βάση την εικόνα των ομάδων, τη σεζόν 2007-08 ο ΠΑΣ ήταν το φαβορί για επιστροφή στην Α” εθνική, και παρά τις προσθήκες ποδοσφαιριστών , δεν κατόρθωσε να ανέβει και τερμάτισε πέμπτος, κάτι που ώθησε τον Αλέξη Κούγια να πουλήσει την ομάδα. Η επόμενη σεζόν, με το Γιώργο Χρηστοβασίλη, πλέον στο διοικητικό τιμόνι της ομάδας βρίσκει τον ΠΑΣ να πανηγυρίζει την επιστροφή στα μεγάλα σαλόνια τερματίζοντας 2ος και έχοντας την καλύτερη επίθεση με 70 γκολ!

Η επιστροφή στην πρώτη κατηγορία είναι γεγονός!
Το 2009-10, στην παρθενική συμμετοχή της ομάδας στη Super League ο ΠΑΣ δεν τα καταφέρνει και υποβιβάζεται ξανά. Στο κύπελλο έφτασε μέχρι τους 4, αποκλείοντας μεταξύ άλλων και τον ΠΑΟΚ με 4-0 στο γήπεδο των Ζωσιμάδων, αλλά δεν κατάφερε να περάσει στον τελικό αφού ποκλείστηκε από τον μετέπειτα νταμπλούχο Παναθηναϊκό.

Τη σεζόν 2010-11, η ομάδα τερμάτισε 2η έχοντας την καλύτερη επίθεση και άμυνα χάνοντας τελευταία στιγμή την πρωτιά από τον Παναιτωλικό και επέστρεψε στη Super League όπου και διατηρήθηκε τερματίζοντας 8ος.

Το 2012 - 2013 ο ΠΑΣ τερμάτισε στην 5η θέση της Super League και την περσινή σεζόν στην 11η.

Η ομάδα έχει αναδείξει μεταξύ άλλων τους: Νίκο Λάππα, Δημήτρη Σεϊταρίδη, Βασίλη Παπαχρήστου, Νίκο Βαμβακούλα, Γιώργο Δώνη,Γιούρκα Σεϊταρίδη,Ξενοφώντα Γήτα, Νίκος Σπυρόπουλος, Γιώργο Σαϊτιώτη, Εδουάρδο Κοντογιώργακη (Ριγκάνι), Όσκαρ Άλβαρεζ,Αλφρέδο Γκλασμάνη (Γκλάσμαν),Χοσέ Παστερνάκη (Πάστερνακ), Εδουάρδο Λίσα , Χουάν Μόντες, Ιμπραχίμα Μπακαγιόκο, Άριαν Μπελά, Ζντένκο Μουφ.

ΕΜΒΛΗΜΑ

Είναι θυρεός ή στρογγυλόν σχήμα, φέρον εντός αυτού όψιν αρχαίου Ηπειρωτικού νομίσματος και συμβόλου ενώσεως και αλληλεγγύης των απανταχού Ηπειρωτών, με απεικόνισιν του ταύρου και τας λέξεις "ΑΠΕΙ ΡΩΤΑΝ". Επικεφαλής της απεικονίσεως είναι η φράσις "'ΠΑΣ ΓΙΑΝΝΙΝΑ" περιβάλλεται δε το σύνολον υπό φύλλων Ηπειρωτικής δρυός"

Το έμβλημα του συλλόγου είναι ο Ταύρος, αρχαίο έμβλημα της Ηπείρου το οποίο απεικονιζόταν σε νόμισμα την εποχή του Κοινού των Ηπειρωτών (232-167 π.Χ.) και σίγουρα αποτέλεσε την καλύτερη επιλογή.

Για το νόμισμα αυτό, ένα άργυρο δίδραχμο, η συνομοσπονδία χρησιμοποίησε σύμβολα που παραπέμπουν στον ιερό χώρο της Δωδώνης, που εκείνη την εποχή αναδεικνύεται σε κεντρικό σημείο της περιοχής.

Στη κύρια όψη του νομίσματος, απεικονίζεται το ιερό ζεύγος των Δωδωναίων θεών (η Διώνη και ο Δίας), ενώ στη πίσω όψη του υπάρχει το προαναφερθέν έμβλημα.

Το έμβλημα αυτό αποτελείται από την απεικόνιση ενός ταύρου, ιερό ζώο από τα πανάρχαια χρόνια της Μεγάλης Θέας, αλλά και σύμβολο του Δια. Τον ταύρο περιστοιχίζει ένα στεφάνι βελανιδιάς (το ιερό δέντρο της Δωδώνης), ενώ υπάρχει και η επιγραφή ΑΠΕΙ ΡΩΤΑΝ (των ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ).

Το γήπεδο του ΠΑΣ Γιάννινα

Φυσική έδρα του ΠΑΣ Γιάννινα είναι το Στάδιο Ζωσιμάδων στα Ιωάννινα. Η χωρητικότητά του είναι 7.534 καθήμενοι θεατές. Το όνομά του οφείλεται στους ομώνυμους εθνικούς ευεργέτες.