«Τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου του Αγνώστου Έλληνος Στρατιώτου», όπως διαβάζουμε στην «Καθημερινή» της 26ης Μαρτίου 1932, συγκέντρωσαν «το γενικόν ενδιαφέρον του κόσμου της πρωτευούσης, ο οποίος από πάσης γωνίας της πόλεως συνέρρευσεν εις την προ των Π. Ανακτόρων πλατείαν διά να αποτίση φόρον ευγνωμοσύνης προς το σύμβολον του ηρωισμού και της αυτοθυσίας, τον Άγνωστον Στρατιώτην, ο οποίος εθυσιάσθη εις το πεδίον της τιμής διά το μεγαλείον του έθνους». Η ιδέα για την τιμή των νεκρών του πολέμου δεν ήταν πρωτόγνωρη για την Ελλάδα, αφού σχετικές αναφορές υπάρχουν σε κείμενα των Θουκυδίδη, Σοφοκλή και Ευριπίδη. Στη νεότερη εποχή, ο δήμος Ερμούπολης της Σύρου υπήρξε ο πρώτος, που αποφάσισε την ανέγερση μνημείου για τους πεσόντες της Ελληνικής Επανάστασης, τον Ιανουάριο του 1858. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τα εκατομμύρια νεκρών, που άφησε πίσω του, οδήγησαν στην ίδρυση μνημείων του Άγνωστου Στρατιώτη, όπως για παράδειγμα στο Παρίσι, στην Αψίδα του Θριάμβου, και στο Λονδίνο, στο Αββαείο του Γουέστμινστερ. Στο ίδιο κλίμα, αποφασίστηκε η ανέγερση αντίστοιχου μνημείου στην Αθήνα από τον Θεόδωρο Πάγκαλο. Το 1926 προκηρύχτηκε σχετικός διαγωνισμός, στον οποίο επικράτησε η μελέτη του αρχιτέκτονα, Εμμανουήλ Λαζαρίδη. Οι συνεδριάσεις για τον τόπο του μνημείου υπήρξαν πολλές.
Τελικά, το 1929, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος αποφάσισε το μνημείο να ανεγερθεί στην αρχική υπόδειξη του αρχιτέκτονα, δηλαδή μπροστά από τα παλαιά ανάκτορα (σημερινή Βουλή των Ελλήνων).
Αρχικά συνεργάτης του Λαζαρίδη ήταν ο γλύπτης Θωμάς Θωμόπουλος, ο οποίος όμως αντικαταστάθηκε από τον Φωκίωνα Ρωκ, το 1930, λόγω οικονομικών διαφωνιών. Παράλληλα, εγκρίθηκε νέα πρόταση για την παράσταση του μνημείου, η οποία προέβλεπε έναν ξαπλωμένο στο έδαφος οπλίτη. Αριστερά και δεξιά της παράστασης χαράχτηκαν αντίστοιχα οι φράσεις από το έργο του Θουκυδίδη: «Μια κλίνη κενή φέρεται εστρωμένη των αφανών» και «Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος».
Τα αποκαλυπτήρια πραγματοποιήθηκαν 2 χρόνια αργότερα, ανήμερα της Εθνικής εορτής. Ο χώρος είχε προετοιμαστεί κατάλληλα, όπως διαβάζουμε στην «Καθημερινή»: «Τμήματα ευζώνων του Προτύπου Τάγματος και του λόχου της φρουράς του Προέδρου της Δημοκρατίας είχον παραταχθή εις τον περίβολον του μνημείου ενώ εις το προ αυτού τμήμα της λεωφόρου Αμαλίας οι μαθηταί των σχολών Ευελπίδων και Υπαξιωματικών. Εις εκατέραν των πλευρών του Μνημείου έκαιεν εντός δύο μεγάλων θυμιατηρίων εκ σφυρηλάτου χαλκού λιβανωτός». Το φως είχε μεταφερθεί από την Αγία Λαύρα.
Στις 10:45, σύμφωνα με την «Καθημερινή», «προσήλθε το υπουργικόν συμβούλιον με επί κεφαλής τον αντιπρόεδρον κ. Μιχαλακόπουλον, του κ. Βενιζέλου μη προσελθόντος λόγω ασθενείας, ως εγνώσθη, οι πρόεδροι των νομοθετικών Σωμάτων και ο αρχηγός του Στρατιωτικού Οίκου του Προέδρου της Δημοκρατίας Ταρσούλης, εκπροσωπών τον αδιαθετούντα κ. Ζαΐμην».
Ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση από τον Αρχιεπίσκοπο, με το μνημείο ακόμα καλυμμένο. Για την αποκάλυψή του, ο στρατός παρουσίασε τα όπλα, ακούστηκε ο Εθνικός Ύμνος και «το πυροβολείον του Λυκαβηττού ήρχισε να βάλη κεκανονισμένας βολάς ενώ σμήνη αεροπλάνων περιίπταντο άνωθεν του Μνημείου». Ο πρόεδρος της Βουλής εκφώνησε πανηγυρικό λόγο, και ακολούθησε κατάθεση ελληνικών και ξένων στεφάνων.
Αποφασίστηκε η τιμητική φύλαξη του μνημείου, ενώ στον τοίχο του βρίσκονται χαραγμένα τα τοπωνύμια των πιο ένδοξων αλλά και φονικών μαχών του Ελληνισμού. Μετά το 1944, προστέθηκαν τα πεδία των μαχών του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, και αργότερα η «Κορέα». Το 1994, προστέθηκε η «Κύπρος», και, το 2015, οι λέξεις «Αιγαίο-Ιόνιο» και «Μεσόγειος-Ατλαντικός» προς τιμήν όσων έχασαν τη ζωή τους στη θάλασσα.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Θανάσης Συροπλάκης
https://www.kathimerini.gr/
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου