Ισπανία: Η πρώτη κάλπη μετά το Brexit είναι πρόωρη

Εδώ και έξι μήνες η χώρα πορεύεται με υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον Μαριάνο Ραχόι

Γράφει ο Απόστολος Ρουμπάνης

Στις κάλπες προσέρχονται σήμερα οι Ισπανοί, στη δεύτερη εντός εξαμήνου προσπάθεια να αναδειχθεί κυβέρνηση στη χώρα. Εδώ και έξι μήνες η Ισπανία πορεύεται με υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον Μαριάνο Ραχόι.

Τριάντα έξι εκατομμύρια ψηφοφόροι καλούνται να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στις νέες αυτές βουλευτικές εκλογές που διεξάγονται στην Ισπανία μόνον έξι μήνες έπειτα από αυτές της 20ής Δεκεμβρίου.

Οι κάλπες άνοιξαν στις 09:00 τοπική ώρα (10:00 ώρα Ελλάδος) και θα παραμείνουν ανοιχτές ως τις 20:00 τοπική ώρα (21:00 ώρα Ελλάδος). Τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα αναμένονται γύρω στις 22:30.

Η Ισπανία πέρασε τα τελευταία 35 χρόνια με τη «ρουτίνα» των μονοκομματικών κυβερνήσεων και της εναλλαγής Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ) και Σοσιαλιστών (PSOE) στην εξουσία.

Όμως, η λιτότητα και η οικονομική κρίση, προκάλεσαν δυσαρέσκεια και έφεραν πολιτικό κατακερματισμό.

Στις εκλογές του Δεκεμβρίου 2015 οι Podemos και οι Ciudadanos έκλεψαν ψήφους από τους μεγάλους, με αποτέλεσμα μια Βουλή, όπου τα «κουκιά» δεν έβγαιναν.

Mόνο ο ηγέτης των Σοσιαλιστών, Πέδρο Σάντσεθ, πήρε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, προτείνοντας ένα σχήμα με τους Ciudadanos του Άλμπερτ Ριβέρα. Καταψηφίστηκε όμως στη Βουλή από τους πάντες.

Στη συνέχεια, οι Podemos του Ιγκλέσιας πρότειναν στήριξη στον Σάντσεθ, ώστε να σχηματιστεί κεντροαριστερή κυβέρνηση.

Ο ίδιος ο Ιγκλέσιας προσφέρθηκε μάλιστα να στηρίξει χωρίς αξιώματα και καρέκλες. Ο Σάντσεθ είπε «ναι», ζητώντας όμως να είναι παρόντες και οι Ciudadanos. Εκεί χάλασε η συμφωνία, αφού οι Podemos δεν θέλουν τους Ciudadanos.

Κάπως έτσι κύλησαν έξι ολόκληροι μήνες και η χώρα οδηγήθηκε πάλι σε κάλπες.

Πώς κύλησε η προεκλογική εκστρατεία

Αυτό που κυρίως χαρακτήρισε τη νέα προεκλογική εκστρατεία ήταν η συμμαχία των Podemos με την Ενωμένη Αριστερά (IU) για κοινή κάθοδο στις εκλογές. Μπορεί η IU να έχει χάσει το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων της, όμως ο πρόεδρός της Αλμπέρτο Γκαρθόν είναι δημοφιλής. Περισσότερο και από τον Ιγκλέσιας.

Το νέο σχήμα φαίνεται να συγκινεί πολλούς -ιδίως νέους- με αποτέλεσμα οι δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι ανεβαίνει στη δεύτερη θέση, αφήνοντας πίσω τους Σοσιαλιστές.

Ο Ιγκλέσιας επιχειρεί πλέον να προσεγγίσει την σοσιαλδημοκρατία, ώστε να μην τρομάζει τόσο το εκλογικό σώμα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Podemos κρατούν αποστάσεις ακόμα και από την Βενεζουέλα του Μαδούρο, ενώ τα σφυροδρέπανα της Ενωμένης Αριστεράς που εμφανίστηκαν σε κοινές προεκλογικές συγκεντρώσεις έγινε προσπάθεια να μείνουν στα ντουλάπια.

Ο Σάντσεθ των Σοσιαλιστών προσπάθησε να βγάλει από πάνω του την «ρετσινιά» του τρίτου πλέον κόμματος, ασκώντας κριτική στους Podemos (που απέφευγαν να απαντούν), ενώ παρουσίασε προτάσεις για την οικονομία και τα εργασιακά.

Το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι προσπάθησε με κάθε τρόπο να περάσει στο εκλογικό σώμα την ανάγκη να σχηματιστεί επιτέλους κυβέρνηση, δεν σταμάτησε ούτε λεπτό τις επιθέσεις στους Podemos, αλλά και στον Πέδρο Σάντσεθ.

Ακόμα και με χτυπήματα ελαφρώς κάτω από τη μέση, όπως έγινε με το περίφημο βίντεο της χειραψίας του Σάντσεθ με μετανάστρια.

Ο ίδιος ο Ραχόι επανέλαβε αρκετές φορές ότι ο πρώτος της κάλπης πρέπει να έχει δικαίωμα να σχηματίσει κυβέρνηση. Έστω και μειοψηφίας.

Και ξαφνικά κοριοί και Brexit

Οι κάλπες στήνονται στη σκιά δύο σημαντικών γεγονότων. Το πρώτο έχει να κάνει με τις αποκαλύψεις ότι ο υπουργός Εσωτερικών του Ραχόι «σκάλιζε» το παρελθόν πολιτικών από την Καταλονία για να τους βλάψει στις εκλογές. Το θέμα έχει προκαλέσει σάλο στην Ισπανία και έρχεται να προστεθεί στο βουνό σκανδάλων που ταλανίζει το Λαϊκό Κόμμα του πρωθυπουργού.

Το δεύτερο είναι ασφαλώς ο σεισμός που προκάλεσε στην ΕΕ το Brexit. Ουσιαστικά η κάλπη της Ισπανίας είναι η πρώτη που στήνεται σε μεγάλη χώρα της Ένωσης μετά το βρετανικό δημοψήφισμα.

Και το ερώτημα μετά από όλα αυτά: Αν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις, μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση; Η πρώτη απάντηση είναι όχι. Το Λαϊκό Κόμμα θα είναι κατά πάσα πιθανότητα πάλι πρώτο, αλλά κανείς δεν δείχνει διατεθειμένος να το στηρίξει, όσο ο Ραχόι παραμένει επικεφαλής του. Και εκείνος δεν έχει δώσει (μέχρι τώρα) ενδείξεις ότι σκοπεύει να αποχωρήσει.

Θα μπορούσε βέβαια να προκύψει κεντροαριστερή κυβέρνηση των Podemos (αν είναι δεύτεροι) με τους (τρίτους) Σοσιαλιστές. Μια παραλλαγή του «πορτογαλικού μοντέλου» που τώρα είναι στην εξουσία.

Μοιάζει πιθανό σενάριο -έστω και αν θα πρόκειται για κυβέρνηση μειοψηφίας- αλλά υπάρχει ένα ζήτημα: αν οι Σοσιαλιστές βγουν τρίτοι, ο Σάντσεθ ενδέχεται να παραιτηθεί, οπότε η διάθεση για συνεργασία θα εξαρτηθεί από τον επόμενο αρχηγό που δεν αποκλείεται να είναι η πρόεδρος της Ανδαλουσίας, Σουσάνα Ντίαθ.

Η ίδια, πάντως, στην τελευταία προεκλογική συγκέντρωση των Σοσιαλιστών που έγινε στην Ανδαλουσία (παραδοσιακό προπύργιο του κόμματος) μίλησε με σκληρά λόγια για τους Podemos...

Τυχόν συνεργασία PSOE-Podemos απαιτεί επίπονες διαπραγματεύσεις για τις προτεραιότητες της κυβέρνησης. Δεν είναι μόνο η οικονομία, είναι και το «καυτό» ζήτημα της Καταλονίας, όπου οι διαφορές μεταξύ των κομμάτων είναι μεγάλες.

Θα μπορούσε να προκύψει κυβέρνηση συνεργασίας των δύο μεγάλων πολιτικών αντιπάλων, δηλαδή Λαϊκού Κόμματος και Σοσιαλιστών; Αμφότεροι ξορκίζουν ένα τέτοιο σενάριο.

Εκτός και αν έρθουν στην επιφάνεια νέα πρόσωπα, περισσότερο πρόθυμα να συνεργαστούν. Σε μια τέτοια περίπτωση «παρών» δηλώνει και ο τέταρτος των δημοσκοπήσεων, Άλμπερτ Ριβέρα, πρόεδρος των Ciudadanos.

«Κλειδί» για το εκλογικό αποτέλεσμα θεωρείται η αποχή, καθώς αν είναι μεγάλη θα ευνοηθεί ο Ραχόι. Οι αναποφάσιστοι ήταν αρκετοί μέχρι την τελευταία μέρα της προεκλογικής εκστρατείας και ίσως η δική τους ψήφος να καθορίσει την δεύτερη θέση στην κούρσα.

Υπάρχει πιθανότητα να γίνουν και τρίτες εκλογές; Στο ένα και μοναδικό ντιμπέιτ όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί υποσχέθηκαν ότι δεν θα υπάρξει νέα κάλπη. Το ίδιο βέβαια είχαν υποσχεθεί και την προηγούμενη φορά.
http://www.tovima.gr/