ΣτΕ: Αντισυνταγματική η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΩΝ - ΥΠΟΙΚ

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματική την απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης που επέτρεπε τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές, σε τρεις περιοχές (και σε οκτώ υποπεριοχές) της χώρας.

Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ, με την υπ’ αριθμ. 100/2017 απόφασή της, έκανε δεκτή την αίτηση επαγγελματικών Ενώσεων, κλπ, που ζητούσαν να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική, η από 7.7.2014 υπουργική απόφαση, που επέτρεπε δοκιμαστικά τη λειτουργία των εμπορικών κλπ καταστημάτων σε τρεις περιοχές (και σε οκτώ υποπεριοχές) της χώρας.

Υπενθυμίζεται ότι τον Σεπτέμβριο του 2014, η Ολομέλεια του ΣτΕ, με πρόεδρο τον Σωτήρη Ρίζο (στο μεσοδιάστημα συνταξιοδοτήθηκε) και εισηγήτρια την σύμβουλο Επικρατείας, Μαρία Καρακανώφ (στο μεταξύ προήχθη σε αντιπρόεδρο του ΣτΕ), με απόφαση του Τμήματος Αναστολών είχε «παγώσει» προσωρινά την επίμαχη υπουργική απόφαση, μέχρι να εκδοθεί η οριστική απόφαση της Ολομέλειας, η οποία εκδόθηκε τώρα.

Εξάλλου, να σημειωθεί ότι το 1909 με νόμο καθιερώθηκε, για πρώτη φορά, η Κυριακή ως ημέρα αργίας των καταστημάτων, εκτός από ορισμένες κατηγορίες (καταστημάτων), όπως είναι κέντρα διασκεδάσεως, εστιατόρια, ταβέρνες, ζαχαροπλαστεία, καφενεία, τουριστικών ειδών κλπ.

Αναλυτικότερα, με τους νόμους 4177/2013, 4208/2013 και 4254/2014, προβλέφθηκε ότι με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης, θα ορίζονται τρεις τουριστικές περιοχές της χώρας, που θα επιτρέπεται πιλοτικά για ένα χρόνο η προαιρετική λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές, χωρίς να απαιτείται για αυτό η έκδοση απόφασης του αντιπεριφερειάρχη.

Κατόπιν αυτών, εκδόθηκε η από 7.7.2014 απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης, με την οποία επιτράπηκε πιλοτικά για ένα χρόνο η προαιρετική λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές, στις νομαρχίες:

1) Αττικής: α) Ιστορικό κέντρο Αθηνών και β) Δήμος Ραφήνας-Πικερμίου,

2) Κεντρική Μακεδονία: α) Ιστορικό κέντρο Θεσσαλονίκης και β) Χαλκιδική και 3) Νότιο Αιγαίο: Οι δήμοι: α) Ρόδου, β) Κω, γ) Σύρου Ερμούπολης, δ) Μυκόνου και ε) Θήρας.

Στη συνέχεια προσέφυγαν στο ΣτΕ η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών- Βιοτεχνών- Εμπόρων Ελλάδος, η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος, ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης και 20 καταστηματάρχες και έμποροι και ζητούσαν να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική και παράνομη η επίμαχη υπουργική απόφαση.

Παράλληλα, παρέμβαση υπέρ της εφαρμογής της υπουργικής απόφασης, έκαναν στο ΣτΕ οι: 1) Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) 2) Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων 3) Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Ελλάδος και 4) Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Μετά απ’ όλα αυτά, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι η νομοθετική εξουσιοδότηση στον υπουργό Ανάπτυξης να εκδίδει απόφαση για τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές σε τρεις τουριστικές περιοχές, «χωρίς συγκεκριμένο προσδιορισμό» είναι αντίθετη στο άρθρο 43 του Συντάγματος, που επιτάσσει για παρόμοια θέματα να εκδίδονται Προεδρικά Διατάγματα και όχι υπουργικές αποφάσεις.

Και αυτό, σημειώνεται στην δικαστική απόφαση, ανεξαρτήτως των λόγων οι οποίοι αναφέρονται στο δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας των χριστιανών.

Στη συνέχεια κρίθηκε μη νόμιμη και ακυρώθηκε η επίμαχη υπουργική απόφαση.

Παράλληλα, στη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ καταγράφονται τα συνταγματικά δικαιώματα των εργαζομένων και των πολιτών, σε σχέση με την αργία της Κυριακής.

Συγκεκριμένα αναφέρεται:

«Το Σύνταγμα κατοχυρώνει για τους πάσης φύσεως εργαζομένους και απασχολούμενους (ελεύθερους επαγγελματίες, κλπ) το δικαίωμα ελεύθερου χρόνου και της απόλαυσης του ατομικού και του από κοινού με την οικογένεια τους, ως τακτικό διάλειμμα της εβδομαδιαίας εργασίας.

Το διάλειμμα αυτό υπηρετεί την υγεία και την ομαλή ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου με τη φυσική και ψυχική ανανέωση που προσφέρει η τακτική αργία στον εργαζόμενο άνθρωπο εντός της κάθε εβδομάδας (άρθρο 5 και 21 Συντάγματος).

Συναφώς, προσφέρει και την δυνατότητα οργάνωσης της κοινωνικής και οικογενειακής ζωής του, θέματα για τα οποία μεριμνά επίσης το Σύνταγμα (άρθρο 21).

Περαιτέρω το ως άνω δικαίωμα προσλαμβάνει πρακτική αξία για τους εργαζόμενους όταν αυτοί δύνανται μόνοι ή από κοινού με την οικογένειά τους να μετέχουν στην συλλογική ανάπαυλα μιας κοινής αργίας ανά εβδομάδα, ως τέτοια ημέρα έχει επιλεγεί κατά μακρά παράδοση, τόσο στην Ελλάδα όσο και στα λοιπά κράτη της Ευρώπης, η σχετιζόμενη με την Χριστιανική θρησκεία».

Οι πρώτες αντιδράσεις

«Η απόφαση του ΣτΕ μίλησε στην ψυχή την αγοράς και δικαίωσε τις θέσεις της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας για τη μικρομεσαία εμπορική επιχείρηση». Αυτό δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Βασίλης Κορκίδης για την απόφαση της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την οποία κρίθηκε αντισυνταγματική η υπουργική απόφαση (7.7.2014), που επέτρεπε δοκιμαστικά τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές, σε τρεις περιοχές της χώρας.

Πηγές του υπουργείου Οικονομίας, σχολίασαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι θα εξεταστεί αναλυτικά το σκεπτικό της απόφασης, αλλά υπογράμμισαν πως η θέση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου στην απαίτηση του ΔΝΤ για πλήρη απελευθέρωση της Κυριακάτικης λειτουργίας των καταστημάτων είναι αρνητική. «Το υπουργείο πάντως - όπως σχολίασαν στο ΑΠΕ οι ίδιες πηγές - προτίθεται να αναλάβει πρωτοβουλία για την τροποποίηση της νομοθεσίας προκειμένου να θεσπιστούν γενικά κριτήρια, βάσει των οποίων θα προσδιορίζονται οι τουριστικές περιοχές. Γι' αυτές, οι αντιπεριφερειάρχες θα αποφασίζουν σε συνεννόηση με τους εμπορικούς φορείς την επέκταση της λειτουργίας των καταστημάτων και επιπλέον Κυριακές από αυτές που ισχύουν στην υπάρχουσα νομοθεσία (οκτώ ετησίως)».

Υπενθυμίζεται δε, ότι πρόσφατα, η γενική γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή του υπουργείου Οικονομίας, διευκρίνισε σχετικά με την προαιρετική λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές, ότι τα εμπορικά καταστήματα μπορούν να λειτουργούν οκτώ Κυριακές. Όμως, όπως συνεχίζει, «με την ψήφιση του άρθρου 114 του νόμου 4446/2016 ... τις υπόλοιπες Κυριακές του έτους, η προαιρετική λειτουργία επιτρέπεται μετά από απόφαση αντιπεριφερειάρχη, μόνο για τα καταστήματα που πληρούν τις προϋποθέσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 16 του νόμου 4177/2013 και συγκεκριμένα:

α) τα εμπορικά καταστήματα με συνολική επιφάνεια εμβαδού, όπως αυτό αναγράφεται στο λογαριασμό παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, μέχρι διακόσια πενήντα (250) τετραγωνικά μέτραβ) τα εμπορικά καταστήματα που δεν ανήκουν υπό οποιαδήποτε νομική σχέση σε αλυσίδα καταστημάτων, εξαιρουμένων των  περιπτώσεων συμβάσεων δικαιόχρησης (franchise)γ) τα εμπορικά καταστήματα που δεν λειτουργούν με συμφωνίες συνεργασίας τύπου «κατάστημα εντός καταστήματος» ("shops-in-a-shop") και να μην βρίσκονται σε εκπτωτικά καταστήματα ("outlet"), εμπορικά  κέντρα ή εκπτωτικά χωριά.

Σημειώνεται ότι οι αντιπεριφερειάρχες έχουν αυτή τη διακριτική ευχέρεια από το 2013».

http://www.imerisia.gr/