Άριστα, όχι Άρρωστα!..

 Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος

Στο θέμα των εξετάσεων αφορά το σημερινό μου σημείωμα καθώς επέστρεψαν στα θρανία τα Ελληνόπουλα σε μια ιδιόμορφη κανονικότητα που απέχει πολύ από το χτες που όλοι γνωρίζαμε, στην προ-covid-19 εποχή.

Τα Ελληνόπουλα θα προαχθούν στις επόμενες τάξεις Γυμνασίων και Λυκείων
χωρίς να υποβληθούν στις κλασικές προαγωγικές εξετάσεις.

Αντιθέτως, τα παιδιά της , Γ΄ Λυκείου, πέρα από τις ψυχικές επιβαρύνσεις που προκάλεσε η πανδημία με το υποχρεωτικό ‘κλείσιμο’ στα σπίτια μας, θα υποβληθούν και στις καθιερωμένες Πανελλήνιες για εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

Ως συνταξιούχος Πανεπιστημιακός δάσκαλος μπορώ να διαπιστώσω ότι εξαιτίας της φετινής πανδημίας τα παιδιά της Γ’ Λυκείου έχασαν ώρες και ημέρες μαθημάτων τις οποίες, όμως, θέλω να πιστεύω τις αντικατέστησαν με εξ αποστάσεως μαθήματα από τους καθηγητές/τριές τους και από τους φροντιστές τους.

Ειλικρινείς ευχές για καλή επιτυχία!
Ιδιαίτερα δύσκολο φέτος το έργο συναδέλφων της Πρωτοβάθμιας και ιδιαίτερα της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθώς απαιτείται να είναι δίκαιοι τόσο απέναντι στα παιδιά που όσο ήταν ανοιχτά τα σχολεία της Ελλάδας πέτυχαν υψηλούς βαθμούς όσο και απέναντι σε αυτά που μέχρι την ημέρα που έκλεισαν δεν είχαν πετύχει υψηλούς βαθμούς.

Είναι αλήθεια ότι η αντικειμενική προσμέτρηση επιδόσεων σε διάφορους τομείς των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, γίνεται με διαδικασίες γνωστές ως δοκιμασίες, διαγωνίσματα ή, κατά τον ξενόφερτο και πασίγνωστο όρο «τεστ», έχει ως στόχο τη διαφοροποίηση ανδρών, γυναικών και παιδιών και την κατάταξή τους σε κάποιες ιεραρχικές συμβολικές πυραμίδες επιδόσεων και επιτυχίας που αντικατοπτρίζουν και πραγματικές πυραμίδες καθημερινών κοινωνικών, οικονομικών, επιστημονικών, επαγγελματικών, πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων.

Συχνά ακούγεται η κριτική που αποδοκιμάζει όλες ή έστω κάποιες προσπάθειες προσμέτρησης και διαφοροποίησης προβάλλοντας, προφανώς όχι ως ουσία αλλά καταφανώς ως επίφαση, επιτακτικά την ανάγκη διασφάλισης δημοκρατικής ισότητας που επιφέρει νομοτελειακά και αναγκαστικά ως αποτέλεσμα τη θεώρηση όλων ως… ίσων!

Τίποτε δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο ανακριβές και άδικο για τον καθένα και την καθεμιά μας ως άτομα με το χαρακτηριστικό της ανεπανάληπτης μοναδικής προσωπικότητάς και αντιπαραγωγικό για ολάκερη την κοινωνία που ως σύνολο συνθέτουμε.

Οι άνθρωποι διαφέρουμε στο μπόι, στο πάχος και στο κάλλος, δηλαδή στην αισθητική της εποχιακής ή διαχρονικής σημασίας «ομορφιάς», όπως διαφέρουμε και στις επιδόσεις που διαφοροποιούν τις μυϊκές, τις σωματικές και τις διανοητικές δεξιότητες και ικανότητές μας. Αυτό και αντικειμενικά εμφανές είναι και αναλλοίωτο παρέμεινε ως δεδομένο στο πέρασμα του χρόνου.

Θα ήμουν, όμως, ανιστόρητος, ίσως και επικίνδυνα υποκριτικός εάν δεν παραδεχόμουν ότι υπήρξαν εποχές στις ανθρώπινες κοινωνίες που οι διαδικασίες αξιολόγησης διαβρώθηκαν με στόχο να υποτιμηθούν άτομα ή ομάδες και να υπερτιμηθούν άλλοι.

Να θυμηθούμε τους Μαύρους της Αμερικής ως ένα κραυγαλέο, ιστορικό παράδειγμα ανάμεσα σε πολλά άλλα διαχρονικά παρόμοια. Αυτά δεν αναιρούν ούτε τη χρησιμότητα των «τεστ» ούτε, φυσικά, και το δεδομένο των ανθρώπινων διαφορών σε ποικίλα και αντικειμενικά μετρήσιμα χαρακτηριστικά και τις ανισότητες που προκύπτουν στη διαδικασία του ανταγωνισμού.

Δημοκρατία σημαίνει να διασφαλίζουμε την ισότητα των ευκαιριών βοηθώντας άτομα και ομάδες να επιδείξουν τα ταλέντα, τις δεξιότητες και ικανότητές τους και να επιβραβεύουμε τους καλύτερους και τις καλύτερες, για να προκύπτει έτσι όφελος για τα κοινωνικά σύνολα!

Αντίθετα, η διασφάλιση της ισότητας των επιδόσεων θα μας οδηγήσει όχι μόνο σε εξίσωση της αντικειμενικής πραγματικότητας με την ψευδαίσθηση μιας ανύπαρκτης πραγματικότητας, αλλά, ακόμη χειρότερα για τον καθένα και την καθεμιά μας χωριστά και για όλους μας συνολικά, θα μας εξισώσει προς χαμηλότερους κοινούς παρονομαστές...

Στην πρώτη περίπτωση, αυτήν της διασφάλισης ισότητας ευκαιριών, κάποιοι, που το αξίζουν, στη διαδικασία του ελεύθερου ανταγωνισμού και συναγωνισμού επειδή υπερτερούν θα πάρουν... Άριστα.

Στη δεύτερη περίπτωση, αυτήν της ψευδούς και συνάμα διαχρονικά μυωπικής αποδοχής ίσων επιδόσεων από άτομα που δεν διαθέτουν ίσες ικανότητες, τόσο τα κριτήρια όσο και τα αποτελέσματα τέτοιας στρατηγικής δυστυχώς θα είναι... Άρρωστα!