Γράφει ο Ανδρέας Ντίνης
Η σφοδρή βροχόπτωση που έπεσε στην Μάνδρα εκείνο το ξημέρωμα είχε ως αποτέλεσμα να κατεβάσει μέσα στην πόλη τόνους νερού και να παρασύρει στον θάνατο 24 συμπολίτες μας. Το ΕT Magazine του EleftherosTypos.gr ένα χρόνο μετά βρέθηκε στην περιοχή και κατέγραψε το πως είναι η ζωή σήμερα.
Τότε τον εφιαλτικό Νοέμβριο του 2017 με τους 24 νεκρούς, το μόνο που μπορούσε να συναντήσει κανείς στην περιοχή ήταν η απόγνωση, η απογοήτευση και ο φόβος. Η λέξη που μπορούσε να τα περιγράψει όλα τα παραπάνω είναι μία, καταστροφή.
Οι εικόνες από εκείνο το εφιαλτικό πρωινό ακόμα τριγυρνούν στο μυαλό των περισσότερων κατοίκων της Μάνδρας αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. Δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί τι θα επακολουθούσε από την σφοδρή βροχόπτωση.
Αυτοκίνητα, κάδοι, μάντρες μα και άνθρωποι παρασύρθηκαν από ορμητικά νερά. Άνθρωποι που είτε ήταν στο σπίτι τους εκείνη την ώρα είτε βρίσκονταν στον δρόμο για δουλειά.
Στιγμές εφιαλτικές με το νερό να φτάνει και να ξεπερνά τα 3 μέτρα ενώ η ταχύτητα του χειμάρρου άγγιζε τα 120 χιλιόμετρα.
Εικόνες που μένουν ανεξίτηλες στο μυαλό αλλά πάνω από όλα στην ψυχή των ανθρώπων.
Οι μετεωρολόγοι εκτιμούν ότι η ποσότητα της βροχής που έπεσε στην ευρύτερη περιοχή γύρω από τη Μάνδρα και προκάλεσε την τραγωδία ήταν περίπου 80 χιλιοστά σε διάστημα τριών ωρών.
Μια πόλη χτισμένη πάνω σε μπαζωμένα ρέματα…
Εδώ και δεκαετίες ήταν γνωστά τα δύο μεγάλα ρέματα-απειλές στην περιοχή, αλλά τα έργα διευθέτησής τους θα γίνονταν του… χρόνου. Το μεγάλο ρέμα «Σούρες» και το μικρότερο της «Αγίας Αικατερίνης» είναι οι δύο παγίδες θανάτου.
Το μεγάλο ρέμα που διαπερνά τη Μάνδρα, οι «Σούρες», είχε δεχτεί τη μεγαλύτερη αλλοίωση, με δεκάδες τετραγωνικά μέτρα του χειμάρρου να έχουν χτιστεί είτε με νόμιμα είτε με αυθαίρετα κτίσματα, η κοίτη να έχει μειωθεί δεκάδες μέτρα, ενώ ένα μεγάλο κομμάτι του ρέματος έχει υπογειοποιηθεί και περνά μέσα από μικρούς αγωγούς. Ο μεγαλύτερος «καταπατητής» του ρέματος είναι ο ίδιος ο Δήμος, ο οποίος είχε χτίσει ένα εργοτάξιο για τα απορριμματοφόρα.
Η πόλη πνίγηκε από την απόλυτα φυσική υπερχείλιση των ρεμάτων της. Κυρίως το ρέμα «Σκούρες» είχε δεχτεί τεράστια στένωση στην κοίτη της, το μισό είναι υπόγειο και περνά μέσα σε πολύ μικρούς αγωγούς και δεκάδες κτίσματα έχουν χτιστεί πάνω του. Η περιοχή δεν έχει καμία υδατοπερατότητα, ό,τι πέφτει αθροίζεται. Την ίδια στιγμή το περιβάλλον είναι γυμνό, δεν υπάρχει τίποτα να το συγκρατήσει.
Το δεύτερο ρέμα, αυτό της «Αγίας Αικατερίνης», αν και μικρότερο, αποδείχτηκε και το πιο θανατηφόρο. Βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της πόλης. Η φυσική συνέχεια του ποταμού είναι η κεντρική οδός Κοροπούλη, η οποία όμως είχε διακοπεί υπόγεια λόγω αστοχίας της ΕΥΔΑΠ. Με αποτέλεσμα ο χείμαρρος όταν υπερχειλίζει να «αναζητά» τη φυσική του κοίτη, πνίγοντας τα πάντα στο πέρασμά του.
Οι καταστροφές του Νοεμβρίου του 2017 από drone
Δρόμοι και πολυκατοικίες είχαν «βυθιστεί» στις λάσπες, αυτοκίνητα είχαν παρασυρθεί, σπίτια και καταστήματα είχαν πλημμυρίσει, ενώ ολόκληρη περιοχή είχε καλυφθεί από φερτά υλικά που είχαν κατέβει από το βουνό, κάτι που δημιούργησε ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα.
Η δεύτερη πλημμύρα μέσα σε εφτά μήνες
Για δεύτερη φορά μέσα σε επτά μήνες και συγκεκριμένα τον Ιούνιο, η Μάνδρα υφίσταται μια ακόμη καταστροφή από πλημμύρα καθώς τα δύο ρέματα που κατεβαίνουν από τα γύρω βουνά περνούν κυριολεκτικά μέσα από την πόλη παρασύροντας τα πάντα στο διάβα τους.
Η Μάνδρα έχει ζήσει τρεις μεγάλες πλημμύρες τα τελευταία τρία χρόνια και αρκετές ακόμη στο παρελθόν και μέχρι σήμερα περιμένει τα αντιπλημμυρικά έργα που έχουν εγκριθεί.
Η αποκατάσταση
Ο χρόνος πέρασε. Τα συναισθήματα της απογοήτευσης, του πόνου και του φόβου έχουν παραμείνει. Αν και «ο χρόνος είναι ο καλύτερος γιατρός» σύμφωνα με το λαό, δεν γίνεται να γιατρέψει κανείς τον χαμό των δικό σου ανθρώπων. Της μάνας, του πατέρα, της κόρης, του γιου ή του αδερφού. Δεν γίνεται. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να παλέψεις.
Διαβάστε επίσης: Μάνδρα: Ένας μήνας μετά – Οδοιπορικό μετά την τραγωδία
Έτσι και έκαναν. Σήμερα, σχεδόν τίποτα δεν θυμίζει εκείνο το εφιαλτικό πρωινό που το νερό παρέσυρε τα πάντα. Οι εικόνες είναι διαφορετικές. Σαφώς καλύτερα, αλλά τα σημάδια έχουν μείνει ανεξίτηλα. Ακόμα μπορεί να διακρίνει κανείς ακόμα και έναν χρόνο μετά, τα σημάδια από τα ορμητικά νερά, πάνω σε τοίχους και μάντρες σπιτιών και καταστημάτων.
Πολλοί έχουν εγκαταλείψει την περιοχή ενώ όσοι έμειναν πίσω πάλεψαν για να ξαναφτιάξουν την περιουσία τους με την ζωή τους να έχει αρχίσει να μπαίνει σε κανονικούς ρυθμούς. Παρόλα αυτά σήμερα, πολλά από τα κτίσματα που χτύπησαν τα ορμητικά νερά εκείνο το πρωινό είναι ακόμα άφτιαχτα. Ένα πράγμα που μπορεί να διακρίνει κανείς είναι τα πολλά ενοικιαστήρια στα καταστήματα ενώ πολλά από αυτά ακόμα δεν έχουν επιδιορθωθεί.
Δείτε τις φωτογραφίες:
Τα έργα
Ήδη έχουν έχουν αρχίσει τα έργα στο ρέμα της Αγίας Αικατερίνης το σημείο το οποίο προκάλεσε την καταστροφή, ενώ την ίδια στιγμή ορισμένα σπίτια και καταστήματα έχουν αρχίσει να ξαναφτιάχνονται.
Ίδια εικόνα και στην οδό Στρατηγού Νικ. Ρόκα. Μια από τις κεντρικότερες του Δήμου.
Λίγο παρακάτω εργάτες φτιάχνουν τα καταστήματα. Την θέση της βιτρίνας όπως μπορείτε να διακρίνεται παίρνει ένα ανάχωμα από μπετό. Για λόγους ασφαλείας.
Σαφώς μια εικόνα καλύτερη. Το πράσινο έχει αρχίσει να παίρνει την θέση του καφέ της λάσπης.
Η Οδός Κοροπούλη(ο δρόμος που δέχθηκε τους μεγάλους όγκους νερού) έχει μια διαφορετική όψη.
Πρόκειται για την οδό του πόνου. Μόλις εισέρχεσαι σε αυτό τον δρόμο βλέπεις την χαρακτηριστική σήμανση. Προσοχή εκτελούνται έργα.
Είναι ένας από τους κεντρικούς δρόμους της περιοχής αλλά και για την οδό που δέχθηκε τον μεγαλύτερο όγκο νερού από εκείνο το πρωινό. Εκεί η κατάσταση δείχνει καλύτερη από ότι ήταν. Ο δρόμος έχει φτιαχτεί ενώ έχει μπει και πεζοδρόμιο. Παρόλα αυτά υπάρχει ένα πρόβλημα το οποίο είναι ορατό με γυμνό μάτι. Δεν υπάρχει φωτισμός. Ακόμα δεν έχουν μπει κολόνες της ΔΕΗ προκειμένου να φωτίζουν τον δρόμο με αποτέλεσμα να είναι επικίνδυνος για τους οδηγούς αλλά και για τους πεζούς.
Εκεί συναντήσαμε και την Σταυρούλα Χατζηβασιλείου. Έβαφε τα σίδερα τα οποία έχει βάλει στον μαντρότοιχο. Ήταν και εκείνη από τους ανθρώπους που έχασαν έναν δικό τους άνθρωπο στις πλημμύρες του 2017 καθώς είχε χάσει την μητέρα της. «Η μητέρα μου ήταν η πρώτη νεκρή στην πλημμύρα του 2017» αναφέρει η κ. Χατζηβασιλείου
Η 82χρονη έχασε τη ζωή της το πρωί της 15ης Νοεμβρίου, όταν το υπόγειο στο οποίο ζούσε μετατράπηκε, από τα νερά που κατέβαιναν με μανία από την οδό Κοροπούλη, σε παγίδα θανάτου. Η ηλικιωμένη δεν πρόλαβε να βγει και να γλιτώσει… Στον πάνω όροφο, η κόρη της και τα εγγόνια της κατάφεραν να πεταχτούν έξω από το σπίτι την τελευταία στιγμή και να σωθούν.
Όπως μας αφηγείται η ίδια οι «στιγμές ήταν δραματικές. Δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Ήμασταν αβοήθητοι.«Παίρναμε την πυροσβεστική και δεν σήκωναν το τηλέφωνο. Μάλλον είχε πέσει το κέντρο από τις πολλές κλήσεις που δέχονταν. Ήρθαν να απεγκλωβίσουν την μητέρα μου σχεδόν τρεις ώρες μετά» αναφέρει στο ET Magazine και συνεχίζει λέγοντας «και στην δικιά μας περίπτωση και στο Μάτι (αν και δεν υπάρχει σύγκριση) η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας δεν είχε σωστά «αντανακλαστικά». Κάτι δεν λειτούργησε σωστά».
Την ίδια στιγμή μιλάει για τα καλύτερα λόγια για το πως χειρίστηκε εκείνο το μοιραίο πρωινό το νοσοκομείο του Θριάσιου, οπού μεταφέρθηκαν οι τραυματίες και οι νεκροί από την θεομηνία.
Η ίδια τώρα έχει ξαναφτιάξει το σπίτι της. Με βοήθεια από τους ιδιώτες μας είπε. Αυτοί οι φανεροί αλλά και αφανείς ήρωες που έκαναν πράγματα στην περιοχή. «Επιχειρηματίες και απλός κόσμος ήταν αυτοί που μας βοήθησαν» λέει στο ET Magazine.
Πόρισμα – «φωτιά» για τις φονικές πλημμύρες
Την αναζήτηση πειθαρχικών ευθυνών από υπαλλήλους του Δασαρχείου Αιγάλεω και της Πολεοδομίας Ελευσίνας, από αιρετούς του Δήμου Μάνδρας και από ιδιώτες μηχανικούς προτείνει η Γενική Επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης, Μαρία Παπασπύρου, στο πόρισμά της.
Στο 82 σελίδων πόρισμα, που δόθηκε στη δημοσιότητα, αναφέρεται ότι οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες, με βάση τόσο το ιστορικό και τη συχνότητα των πλημμυρικών φαινομένων στην περιοχή όπως καταγράφεται από το 2014 και μετά, ακόμη και αν αυτά προκάλεσαν μόνο υλικές ζημιές, όσο και την υπάρχουσα ωριμότητα των σχετικών μελετών, όφειλαν να επισπεύσουν τις διαδικασίες υλοποίησης των έργων.
Στο Δασαρχείο Αιγάλεω οι ευθύνες καταλογίζονται σε υπάλληλους που καθυστέρησαν τρία χρόνια να απαντήσουν για το δασικό ή μη χαρακτήρα τής περιοχής, ώστε να αρχίσουν έγκαιρα τα αντιπλημμυρικά έργα. Καταλογίζονται, επίσης, ευθύνες, μεταξύ άλλων και για παραλείψεις που οδήγησαν στην έκδοση οικοδομικής άδειας για ανέγερση κτισμάτων (ακόμα και βιομηχανικού κτηρίου) εντός του ρέματος «Σούρες», κατά παράβαση των όρων και των περιορισμών δόμησης που ίσχυαν κατά τον χρόνο έκδοσης της άδειας.
Οι ευθύνες στην Πολεοδομία Ελευσίνας επιρρίπτονται διότι δεν είχε ενεργοποιηθεί ως προς την καταγραφή των αυθαιρέτων κατασκευών κατά μήκος των ρεμάτων μετά από προηγηθέν πλημμυρικό φαινόμενο του Οκτωβρίου του 2015, ενώ προχώρησε στη σύνταξη εκθέσεων αυτοψίας των περισσοτέρων αυθαιρέτων κατασκευών εκατέρωθεν των ρεμάτων, κατόπιν εορτής, δηλαδή μετά τις φονικές πλημμύρες της 15ης Νοεμβρίου 2017. Επιπλέον, το πόρισμα διαπιστώνει ότι η εν λόγω πολεοδομία εξέδωσε νόμιμες άδειες για κατασκευή κτισμάτων ακόμα και μέσα στο ρέμα.
Σύμφωνα με το πόρισμα, τα αυθαίρετα μέσα στα ρέματα της περιοχής υπερβαίνουν τα 39 και πρόκειται για αποθήκες, κατοικίες, πρατήρια καυσίμων, αμαξοστάσια, γήπεδα και κέντρο διασκέδασης.
Σε αιρετούς του Δήμου Μάνδρας επιρρίπτονται ευθύνες για την ανέγερση αμαξοστάσιου και δημοτικού γηπέδου μέσα στην κοίτη του ρέματος, ενώ σε ιδιώτες μηχανικούς οι ευθύνες καταλογίζονται για το γεγονός ότι ανέλαβαν και ολοκλήρωσαν την κατασκευή των αυθαιρέτων κτισμάτων μέσα στο ρέμα.
Από τα κυριότερα συμπεράσματα της έκθεσης προκύπτει ότι:
Οι διαδικασίες υλοποίησης αντιπλημμυρικών έργων πρέπει σε κάθε περίπτωση να είναι σύντομες.
Το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας των Λεκανών Απορροής Ποταμών δεν κατέδειξε το μέγεθος του προβλήματος είτε λόγω περιορισμένων διαθέσιμων στοιχείων, είτε λόγω της μοναδικότητας του φαινομένου της 15ης Νοεμβρίου 2017.
Υπήρξε μακροχρόνια συνεργασία μεταξύ εμπλεκόμενων υπηρεσιών, αλλά δεν αξιολογήθηκε ο βαθμός του επείγοντος των αντιπλημμυρικών έργων στην περιοχή.
Το πλημμυρικό φαινόμενο της 15ης Νοεμβρίου 2017 δημιούργησε την ανάγκη άμεσης αποκατάστασης ζημιών στην Παλαιά Εθνική Οδό Ελευσίνας-Θηβών.
Διαπιστώθηκε η ανάγκη οριοθέτησης ρεμάτων στην περιοχή συλλογής αξιόπιστων υδρολογικών δεδομένων και επικαιροποίησης του Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας.
Υπήρχαν αυθαίρετες κατασκευές του ιδιωτικού αλλά και του δημόσιου τομέα σε ορισμένες περιπτώσεις μέσα στην κοίτη των ρεμάτων.
Δείτε φωτογραφίες της περιοχής ένα χρόνο μετά:
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου