Νησίδα Ανθρωποφάς: Σύγχυση και ήττα

του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΗΛAΚΑ

Την ύπαρξη των νησίδων Ιμίων οι περισσότεροι την πληροφορηθήκαμε το βράδυ της 30ης Γενάρη του 1996. Κάτι που επίσης πληροφορηθήκαμε εκείνες τις μέρες του 1996 είναι ότι
με την αμερικανική παρέμβαση και διαμεσολάβηση αποτράπηκε η σύγκρουση Ελλάδας και Τουρκίας. 

Αυτό που δεν πληροφορηθήκαμε με τον απαιτούμενο ξεκάθαρο τρόπο είναι το κόστος που κατέβαλε η ελληνική πλευρά για να αποφύγει την σύγκρουση: Αποδέχτηκε ότι η ελληνική κυριαρχία επί των Ιμίων δεν είναι ξεκάθαρη από της Συνθήκες.

Ενάμιση χρόνο αργότερα – στις 8 Ιούνη του 1997- πληροφορηθήκαμε και κάτι ακόμη: Ότι η ελληνική κυβέρνηση αποδέχτηκε την τουρκική επιχειρηματολογία σύμφωνα με την οποία εκτός των Ιμίων υπάρχουν και δεκάδες άλλες νησίδες και βραχονησίδες στο Αιγαίο με αδιευκρίνιστη κυριαρχία και ως εκ τούτου απαιτούνται διμερείς ελληνοτουρκικές συνομιλίες για να ξεκαθαριστεί το ζήτημα- δηλαδή το καθεστώς του Αιγαίου.

Αυτή η ελληνική παραδοχή σε διπλωματικό επίπεδο ουδέποτε «εκλαϊκεύτηκε» καθώς η τότε κυβέρνηση αλλά και οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις επέλεξαν να κρυφτούν και να κρύψουν τις ευθύνες τους πίσω από θολές διπλωματικές διατυπώσεις και «απόρρητα» έγγραφα και συνεννοήσεις.

Ωστόσο ακόμη και από τα δημόσια διπλωματικά έγγραφα οι συνέπειες της κρίσης των Ιμίων ήταν σαφέστατες.

Η Συμφωνία της Μαδρίτης

Στις 8 Ιούλιου 1997 στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη και με την επίβλεψη της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαντλίν Ολμπράιτ, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κ. Σημίτης, και ο Πρόεδρος της Τουρκίας υπογράφουν συμφωνία με σκοπό «τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο και την απομάκρυνση του κινδύνου σύρραξης ανάμεσα στις δύο χώρες». Η συμφωνία έμεινε στην ιστορία ως «Συμφωνία της Μαδρίτης».

Στη συμφωνία αναφέρεται ότι:

«Και οι δύο χώρες θα αναλάβουν προσπάθεια να προωθήσουν διμερείς σχέσεις, που θα βασίζονται σε:

• Αμοιβαία δέσμευση για την ειρήνη, την ασφάλεια και τη συνεχή ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας.
• Σεβασμό της κυριαρχίας της κάθε χώρας.
• Σεβασμό των Αρχών του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Συνθηκών
• Σεβασμό στα νόμιμα, ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα της κάθε χώρας στο Αιγαίο, τα οποία έχουν μεγάλη σημασία για την ασφάλεια και την εθνική κυριαρχία τους.
• Δέσμευση αποφυγής μονομερών ενεργειών στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και της επιθυμίας, ώστε να αποτραπούν συγκρούσεις οφειλόμενες σε παρεξήγηση
• Δέσμευση διευθέτησης των διαφορών τους με ειρηνικά μέσα, στη βάση αμοιβαίας συναίνεσης και χωρίς τη χρήση βίας ή την απειλή βίας».

Τουρκικά διαβήματα

Για να αντιληφθεί κάποιος τη σημασία των διατυπώσεων της Συμφωνίας της Μαδρίτης (και τις συνέπειες που αυτή συνεπάγεται) θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι:

• Η κρίση των Ιμίων πυροδοτήθηκε από Τουρκικά διαβήματα (Δεκέμβρης 1995 και Γενάρης 1996) σύμφωνα με τα οποία εκτός των Ιμίων υπάρχουν εκατοντάδες ακόμη νησιά, νησίδες και βραχονησίδες στο Αιγαίο με αδιευκρίνιστη από τις Διεθνείς Συνθήκες κυριαρχία
• Η ελληνική κυβέρνηση (ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη και ΥΠΕΞ Θ Πάγκαλο) υπακούοντας στην αμερικανική «διαμεσολάβηση» και προκειμένου να αποφύγουν τη σύγκρουση αποδέχτηκαν ότι τα Ίμια είναι «γκρίζα περιοχή» και συμφώνησαν να απομακρυνθούν και να μην επιστρέψουν ποτέ «δυνάμεις, σημαία, πλοία».

Τα επόμενα Ίμια

Έχοντας υπόψη του κανείς τα πιο πάνω μπορεί να κατανοήσει της σύγχυση που προέκυψε με το περιστατικό της ύψωσης ελληνικής σημαίας στο σύμπλεγμα των νησίδων στους Φούρνους. Μια σύγχυση η οποία μάλιστα εντείνεται από τον τρόπο αντίδρασης της κυβέρνησης, της αντιπολίτευσης αλλά και του Τύπου ο οποίος έσπευσε να καταδικάσει την ενέργεια των πολιτών να υψώσουν την σημαία και να τους χαρακτηρίσει ανεύθυνους εθνικιστές προβοκάτορες ή ηλίθιους.

Ωστόσο, πέρα και ανεξάρτητα από τα κίνητρα των πολιτών, υπάρχουν μερικά ερωτήματα που κανείς (δεν επιθυμεί να ακούσει) δεν τολμά να απαντήσει:

• Αποτελούν οι εν λόγω νησίδες τμήμα της ελληνικής επικράτειας;
• Έχουν δικαίωμα πρόσβασης Ελληνες πολίτες σε Δημόσια γη;

Η αδυναμία της κυβέρνησης να απαντήσει καταφατικά και στις δύο αυτές ερωτήσεις περιγράφει τα αποτελέσματα της συντριπτικής διπλωματικής ήττας που υπέστη η χώρα με την κρίση των Ιμίων τον Γενάρη του 1996.

Συνέπεια αυτής της ήττας είναι ότι εκτός των Ιμίων υπάρχουν δεκάδες νησίδες και βραχονησίδες που η Τουρκία χαρακτηρίζει «γκρίζες περιοχές» απαγορεύοντας στην Ελλάδα κάθε είδους δραστηριότητα πάνω και γύρω τους.

http://www.topontiki.gr/