NOVARTIS και θεάματα

του Νίκου Μπογιόπουλου

Τα πιάνανε πολιτικοί για να διευκολύνουν τις δουλειές της NOVARTIS; Δεν το ξέρουμε. Αυτή την… λεπτομέρεια ας την απαντήσει η καθαρτήρια Βουλή και η εξίσου καθαρτήρια Δικαιοσύνη. Πάμε σε αυτά που ξέρουμε.

   Πρώτον: Στην Ελλάδα (και στον καπιταλιστικό κόσμο) το φάρμακο είναι εμπόρευμα, πουλιέται και αγοράζεται, που σημαίνει ότι θεωρείται νόμιμο και ηθικό κάποιοι να βγάζουν κέρδη από την αρρώστια, από τον πόνο των ανθρώπων.

    Δεύτερον: Στην Ελλάδα, στο πλαίσιο αυτής της κερδοφορίας πάνω στον ανθρώπινο πόνο, οι φαρμακευτικές εταιρείες μόνο την πενταετία 1997-2001 σημείωσαν αύξηση κερδών ύψους 2.842%!!! (ΙΟΒΕ – Ριζοσπάστης 23/7/2004)

    Τρίτον: Την δεκαετία του ’90 η μεσοσταθμική φαρμακευτική δαπάνη αύξανε στην Ελλάδα με ρυθμούς 27%-30% κατ’ έτος ενώ την δεκαετία του 2000 η φαρμακευτική δαπάνη αύξανε με ρυθμούς άνω του 20% κατ’ έτος (ο.π). 

    Τέταρτον: Ενώ το 2000 η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη ήταν 1,278 δισ. ευρώ και ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν 0,90%, το 2009 υπερδιπλασιαστηκε και εκτινάχτηκε στα 5,090 δισ. ευρώ και στο 2,2% του ΑΕΠ παραμένοντας σε υψηλότατα επίπεδα (1,5% – 3,215 δις. ευρώ) ακόμα και το 2012, δηλαδή επί Μνημονίων (Ετήσια Εκθεση αγοράς φαρμάκων ΙΟΒΕ 2012, σελ. 30) – σύμφωνα με τα συνδυαστικά στοιχεία ΙΟΒΕ, ΕΟΠΥΥ, ΕΣΔΥ η δημόσια δαπάνη κυμάνθηκε ως εξής: 2009: 5,108 δις, 2010: 4,522 δις, 2011: 3,750 δις, 2012: 2,845 δις, 2013: 2,371 δις, 2014: 2,019 δις, 2015: 2 δις, 2016-2018: 1,945 δις κατ’ έτος)  

    Πέμπτον:  Παρά τα όσα λένε οι φίλοι της τρόικας περί μείωσης της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης ένεκα των Μνημονίων, η αλήθεια είναι πως ό,τι κόπηκε ως δαπάνη από το δημόσιο ταμείο, με τις αποφάσεις των μνημονιακών σωτήρων μεταφέρθηκε απευθείας στις τσέπες του λαού ως ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη. Ετσι ενώ το 2009 η ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη ήταν το 19,2% της συνολικής, το 2015 είχε εκτιναχθεί στο 33,7%. Με άλλα λόγια το 2015 οι συνολικές πωλήσεις φαρμάκων ανήλθαν στα 4,2 δις. ευρώ που σημαίνει ότι τα περίπου 2,5 δις. ευρώ που κόπηκαν από την δημόσια δαπάνη μετακυλήθηκαν στην ιδιωτική δαπάνη (έκθεση ΙΟΒΕ 2016).

    Εκτον: Ένα ακόμα στοιχείο της «θεραπευτικής» ιδιότητας των Μνημονίων είναι ότι το 2009 η φαρμακευτική δαπάνη ως ποσοστό της δαπάνης υγείας ήταν στην Ελλάδα 28,3% ενώ στον ΟΟΣΑ 16,9%. Το 2013 – μετά από 3 χρόνια Μνημονίων – η δαπάνη στην Ελλάδα είχε αυξηθεί στο 30,5% της δαπάνης υγείας όταν στον ΟΟΣΑ είχε πέσει στο 15,9% (Πηγή: ΟΟΣΑ Health Statistics 2014 – «Φαρμακευτική πολιτική: Η υφιστάμενη κατάσταση και οι προτεραιότητες» Γιάννης Μπασκόζος, ΓΓ. Δημόσιας Υγείας, Υπουργείο Υγείας)         

    Εβδομον: Η κατά κεφαλήν δημόσια φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα το 2009 ήταν 460 ευρώ όταν στην ΕΕ ήταν 291 ευρώ ενώ ακόμα και το 2012 η σχέση ήταν Ελλάδα: 272 ευρώ – ΕΕ: 260 ευρώ. Το 2014 η ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα ήταν 166 ευρώ  ενώ στην ΕΕ ήταν 131 ευρώ (Εκθεση ΣΦΕΕ 2015-2016).

    Επαναλαμβάνουμε: Τα πιάνανε πολιτικοί για να γίνονται αυτές οι υπέρ φαρμακοβιομηχανιών «δουλίτσες» στην Ελλάδα; Επαναλαμβάνουμε: Δεν το ξέρουμε. Πάμε σε αυτά που ξέρουμε.

    Η NOVARTIS εμπλέκεται σε υποθέσεις διαφθοράς από ΗΠΑ και Ιαπωνία μέχρι Κορέα, Κίνα και Ιταλία. Αλλά είναι μόνο η NOVARTIS;

    Ας δούμε πως δουλεύει το «συστηματάκι»: Οι φαρμακευτικές λαδώνουν, κερδίζουν με αυτό τον τρόπο δισεκατομμύρια επί δισεκατομμυρίων, μετά έρχονται οι αρχές, τους επιβάλουν ένα πρόστιμο που κινείται συνήθως στο 10% των όσων κέρδισαν δια του λαδώματος, οι φαρμακευτικές το πληρώνουν και η «δουλίτσα» συνεχίζεται μέχρι το επόμενο λάδωμα που θα φέρει τα επόμενα υπερκέρδη που θα κουκουλωθούν με το επόμενο πρόστιμο κοκ.

    Χαρακτηριστικά στοιχεία ότι αυτή η τακτική ακολουθείται με την μορφή «σκοινί – κορδόνι» και ότι κάθε άλλο παρά «κάθαρση» συνιστούν τα πρόστιμα και οι «καθάρσεις» (αντίθετα λειτουργούν σαν διαδικαστική κολυμπήθρα ώστε να επαναλαμβάνεται το ίδιο έργο) είναι τα στοιχεία που προέρχονται από τις ΗΠΑ.

    Στις ΗΠΑ ο κατάλογος των προστίμων προς φαρμακευτικές είναι μακρύς. Αλλά αυτό ουδέποτε σταμάτησε το λάδωμα και την κομπίνα που αποφέρουν τεράστια κέρδη.

    Ενδεικτικά:

2001 – εταιρεία TAP- 875 εκατ.δολάρια

2002 – εταιρεία Schering- 500 εκατ.δολάρια

2003 – εταιρεία AstraZeneca – 365 εκατ.δολάρια

2004 – εταιρεία Schering- 345 εκατ.δολάρια

2004 – εταιρεία Pfizer – 430  εκατ.δολάρια

2005 – εταιρεία Serono – 704 εκατ.δολάρια

2006 – εταιρεία Mylan –  465 εκατ.δολάρια

2006 –  εταιρεία Schering – 435 εκατ.δολάρια

2007 – εταιρεία Pharma –  601 εκατ.δολάρια

2007 – εταιρεία Bristol – 515 εκατ.δολάρια

2008 – εταιρεία Merc – 650 εκατ.δολάρια

2008 – εταιρεία Cephalon – 425 εκατ.δολάρια

2009 – εταιρεία Pfizer –  2,3 δισ. δολάρια

2009 – εταιρεία Eli Lilly – 1,4 δισ. δολάρια

2010 – εταιρεία GlaxoSmithKline –  750 εκατ.δολάρια

2010 – εταιρεία Allergan –  600 εκατ.δολάρια

2010 – εταιρεία AstraZeneca –  520 εκατ.δολάρια

2012 – εταιρεία Amgen –   762 εκατ.δολάρια

2012 – εταιρεία Abbott – 1,5 δισ. δολάρια

2012 – εταιρεία GlaxoSmithKlin – 3 δισ. δολάρια

2013 – εταιρεία Johnson & Johnson – 2,2 δισ. δολάρια

    Αυτά στην Αμερική. Τα πρόστιμα – πρόστιμα, η «κάθαρση» – «κάθαρση» και η λοβιτούρα – λοβιτούρα!

    Αλλά πως το λέει εκείνη η φράση που αποδίδεται στον Ρούσβελτ; Α, ναι: «Οταν παίρνονται παρουσίες στη Βουλή, είναι πολλοί βουλευτές που δεν ξέρουν τι πρέπει να απαντήσουν: «Παρών» ή «αθώος»…» .

    Υπογραμμίζουμε ότι πρόκειται για φράση που αποδίδεται στον Ρούσβελτ. Όχι σε Έλληνα αξιωματούχο. Συνεπώς τη δράση της πολιτικής «βιομηχανίας» που λειτουργεί με όρους προσωπικής ιδιοτέλειας ή υπό την κατεύθυνση ισχυρών ταξικών συμφερόντων, που προωθεί διατάξεις εξυπηρέτησης «φίλων» και «ημετέρων», θα πρέπει να την αναζητήσουμε αλλού. Στην Αμερική ενδεχομένως. Στην Ελλάδα, όχι…
    Στην Ελλάδα,  από την άλλη, δεν χρειάζεται να το έχει πει ο Ρούσβελτ. Το λέει ο θυμόσοφος λαός: «Η  ψείρα έχει βγει στο γιακά». Όποια πέτρα κι αν σηκώσεις από κάτω κρύβεται μια προστυχιά, μια λαμογιά. Όσο πιο δυσώδης είναι η εκάστοτε υπόθεση, τόσο πιο βαθιά το πολιτικό κατεστημένο φέρεται βουτηγμένο σ’ αυτήν.

    Ουδείς, πλέον, εκπλήσσεται: Τσοχατζόπουλοι, Μαντέληδες, «κότερα», χρηματιστηριακές φούσκες, δομημένα ομόλογα, Βαβύληδες, Βατοπέδια, υποβρύχια που γέρνουν, γερμανικές εταιρείες που «λαδώνουν» κατά το δοκούν, εξοπλιστικά, «λίστες Λαγκάρντ», λεηλασία του δημόσιου χρήματος.

    Ένα απίστευτο φαγοπότι. Μαζί με εκείνη τη διαρκή αίσθηση ότι «έκανε ένα δωράκι στον εαυτό του». Που εξελίσσεται πάνω στην πλάτη του ελληνικού λαού. Κι όμως κάθε φορά που η μπόχα ξεχειλίζει δεν χάνουν ευκαιρία να δώσουν το «παρών» κι εκείνοι οι πρόθυμοι κλόουν, οι έτοιμοι να υποδυθούν ότι… «πέφτουν από τα σύννεφα».

    Τι υποκρισία! Αλήθεια, δεν τους έχει ενημερώσει κανείς ότι ζουν στη χώρα που η κυβέρνηση έκανε εξωδικαστικό συμβιβασμό με τη «Ζήμενς»; Εξωδικαστικό συμβιβασμό σύμφωνα με τον οποίο η «Ζήμενς έχει αναλάβει να χρηματοδοτήσει πρόγραμμα υπέρ της… διαφάνειας. Η «Ζήμενς»!  (σσ: αλήθεια με εκείνο το πόρισμα του ΣΔΟΕ από το 2012 για αθέμιτες πρακτικές της Bayer στην Ελλάδα, τι γίνεται;)…   

    Λέξεις καθημερινής χρήσης και έννοιες αειθαλείς: «Λάδωμα», μίζα, ρουσφέτι. διαφθορά, διαπλοκή, ο «γνωστός», η αδιαφάνεια, η συναλλαγή, η κομπίνα, η διασπάθιση του δημόσιου χρήματος, η αξιοποίηση της πολιτικής εξουσίας ως εφαλτήριο ατομικού πλουτισμού.

    Αλλά: Όλα αυτά είναι «φυσικά φαινόμενα»; Αν ήταν έτσι, τότε θα έπρεπε να ασχολούνται μαζί τους οι …μετεωρολόγοι. Όλα αυτά είναι προϊόν της «κακής ανθρώπινης φύσης»; Τότε δεν θα ζητούσαμε τα ρέστα από την πολιτική εξουσία, μα από τους ψυχολόγους, άντε και από μερικούς …ψυχιάτρους.

    Προφανώς η σαπίλα που περιβάλλει το δημόσιο βίο συνιστά ένα εξόχως πολιτικό ζήτημα. Που μετά από τόσες απόπειρες… κάθαρσης, η βρωμιά της αποδεικνύεται απείρως ανθεκτικότερη από όλες μαζί τις διακηρύξεις περί «εξυγίανσης».

    Πού οφείλεται, επομένως, αυτή η διαχρονικότητα του προβλήματος αν όχι στο γεγονός ότι η ρίζα του προβλήματος (άρα και της λύσης του) ξεκινάει από τα σπάργανα του πολιτικο-οικονομικού συστήματος, των δομών του, της λειτουργίας του;

    Ο φαύλος κύκλος της διαφθοράς – ό,τι κι αν λένε οι «αντιδογματικοί» και «ανοιχτόμυαλοι» εξορκιστές τέτοιων αναλύσεων – έχει ένα βασικό προστάτη, τροφοδότη, «νονό»: Είναι η ταξική διάρθρωση του συστήματος της «ελεύθερης αγοράς». Εκεί γεννιέται και αναπαράγεται ο φαύλος κύκλος της διαφθοράς. Μιας και, τελικά, η πολιτική διαφθορά, η πολιτική της διαφθοράς, και η διαφθορά της πολιτικής, δεν αποτελούν παρά έκφραση (και αποτέλεσμα) της καταχρηστικής άσκησης εξουσίας εκ μέρους του ισχυρού εις βάρος του αδύναμου.

    Θεμέλιος λίθος αυτού του συστήματος, που οι διαχειριστές του έχουν καθίσει πάνω στο σβέρκο της κοινωνίας, είναι η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Από κει ξεκινάνε όλα τα υπόλοιπα, τα απόβλητα, τα παράγωγα: «Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», το «δούναι και λαβείν», το «κλέψε για να έχεις», ο «μπάρμπας στην Κορώνη», το «μέσο», οι «άκρες» στους «υψηλά ιστάμενους». Αυτά είναι τα «δόγματα» της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής λειτουργίας του συστήματός τους.

    Στο διεφθαρμένο τους σύστημα δεν έπαψε ποτέ «το ψάρι (να) βρωμάει από το κεφάλι». Αλλά φυσικά, όσο πιο διεφθαρμένος είσαι, τόσο περισσότερο έχεις ανάγκη για «συνενόχους» και «συνυπεύθυνους». Όσο περισσότερο αφήνεις νηστικούς τους πολλούς, τόσο περισσότερο διατείνεσαι ότι «όλοι μαζί τα φάγαμε»…

    Ως εκ τούτου προσπαθείς να «λαδώνεις» το σύστημα μέχρι το τελευταίο του γρανάζι και να «νομιμοποιήσεις» την αθλιότητά σου με την κλασική συνταγή: Διαχέοντας σε όλη την κοινωνία το φαινόμενο της διαφθοράς. Ταξικά πάντα: Στα «ανώτερα κλιμάκια», η διαφθορά (όταν δεν είναι θεσμοθετημένη με νόμους και χοτζέτια) περιγράφεται με μαύρες συναλλαγές κάτω από τραπέζια στρωμένα με χαβιάρια. Στο επίπεδο του «κοσμάκη» εκδηλώνεται με το «φακελάκι».

    Ισχύουν αυτά στην υπόθεση της NOVARTIS; Δεν το ξέρουμε. Πάμε σε αυτό που ξέρουμε.

    Ξέρουμε, δεδομένου ότι η διαφθορά δεν μπορεί να κρυφτεί οι εναλλασσόμενοι στον κυβερνητικό θώκο ήταν ανέκαθεν αναγκασμένοι να την ομολογούν, αλλά, ταυτόχρονα, να αγκομαχούν να την ερμηνεύσουν με βολικό, για την ιδεολογία, την κοσμοθεωρία και, εν τέλει, το πολιτικό τους σύστημα, τρόπο: Δεν φταίει το κοινωνικο-πολιτικό μας σύστημα, λένε. Φταίνε οι άλλοι, φταίει η «αδυναμία» του κράτους, η κομματοκρατία, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί…

    Πέραν του ότι όλα τα παραπάνω είναι πλευρές εκείνου ακριβώς που προσπαθούν να αθωώσουν, δηλαδή, του κοινωνικο-πολιτικού τους συστήματος, είναι και αστείο να καμώνονται ότι μέρος της «δουλειάς» τους είναι η πάταξη της διαφθοράς. Η «δουλειά» τους είναι άλλη:

• Να δίνουν «θαλασσοδάνεια» στους κεφαλαιοκράτες.
• Να ξεπουλάνε τη δημόσια περιουσία.
• Να κάνουν πλάτες στη φοροδιαφυγή και στην αισχροκέρδεια.
• Να «μοιράζουν» έργα.
• Να κατανέμουν την «πίτα».
• Να κάνουν «κολεγιές» με τους ισχυρούς και να διαμορφώνουν, αντικειμενικά, το εύφορο έδαφος για τα κάθε λογής «μπουμπούκια» και «λαμόγια».

    Έτσι «δουλεύει» το σύστημα. Ανεξαρτήτως ποιος ταγός το υπηρετεί, ανεξάρτητα ποιο κόμμα το διαχειρίζεται. Κι όταν, από καιρό σε καιρό, μέσα στο «γενικό χαμό» σπάσει κανένα απόστημα, αρχίζει το πανηγύρι! Με εναλλασσόμενους ρόλους:

    Όταν κυβερνούσαν οι Βένετοι και οι Πράσινοι κατηγορούνταν αναμετάξυ τους για τις «ακαθαρσίες» εναλλάσσοντας τους ρόλους «τιμωρών» και «εισαγγελέων». Τώρα, στο ίδιο έργο έχει ενταχθεί και ο ΣΥΡΙΖΑ.

    Το έργο παίζεται συνήθως προεκλογικά και κρατάει από  βδομάδες μέχρι μήνες. Κατά τη διάρκειά του, όλοι οι εμπλεκόμενοι στην παράσταση, διώκτες και διωκόμενοι, κυβερνώντες και πρώην κυβερνώντες, εμφανίζονται να δηλώνουν: «Το μαχαίρι θα φτάσει στο κόκαλο»!

    Βέβαια, το μόνο μαχαίρι που βλέπει ο λαός είναι εκείνο της ρήσης που λέει: «Όποιος έχει μαχαίρι, τρώει πεπόνι»! Και τι μένει από όλη αυτή τη λάσπη; Μα ο βούρκος! Διότι ο βούρκος είναι δεδομένος. Αδιαμφισβήτητος. Μιλάμε για τον βούρκο ενός πολιτικού και οικονομικού συστήματος που είτε με λαδώματα είτε χωρίς λαδώματα, κουμάντο κάνουν οι «NOVARTIS».

     Και αυτό είναι το μέγα σκάνδαλο, είτε κάποιοι τα πιάσανε, είτε δεν τα πιάσανε. Γιατί, τελικά, η ηθική στην πολιτική δεν ήταν και δεν θα είναι ποτέ μέγεθος ανεξάρτητο από την πολιτική ηθική που το βασικό προσδιοριστικό της στοιχείο είναι τούτο: Το είδος των συμφερόντων που η εκάστοτε πολιτική υπηρετεί.

    Άλλη ηθική παράγεται από την πολιτική που υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού κι άλλη ηθική από την πολιτική που υπηρετεί τα συμφέροντα εκείνων που κερδοσκοπούν (νομίμως) πάνω στις στοιχειώδεις ανθρώπινες ανάγκες για φάρμακο, για στέγη, για παιδεία, για δουλειά.

    Λέτε αυτή η κερδοσκοπία που περιγράφηκε παραπάνω να διευκολύνεται προς όφελος των μονοπωλίων και δια του λαδώματος πολιτικών; Τι να σας πούμε κι εμείς… Δεν ξέρουμε. Εκείνο που ξέρουμε είναι ότι αν το φάρμακο δεν ήταν εμπόρευμα, αντικείμενο κέρδους δηλαδή για κάποιους, τότε κανείς δεν θα είχε λόγο να λαδώνει κανέναν για την προώθησή του.  

    Αυτό, φυσικά, ότι δηλαδή το σκάνδαλο είναι τελικά σύμφυτο με το καπιταλιστικό σύστημα, δεν απαλλάσσει τα τρωκτικά και τα λαμόγια όταν είναι τρωκτικά και λαμόγια. Ούτε τους λασπητζήδες των πολιτικών αντιπάλων τους, όταν είναι λασπητζήδες.

    Όμως: Το εύλογο και απολύτως δικαιολογηµένο αίτηµα της αμείλικτης τιµωρίας των αποδεδειγμένα ενόχων για σκάνδαλα ή της καταισχύνης των αποδεδειγμένα συκοφαντών, δεν πρέπει να συσκοτίζει και να θολώνει την κριτική ικανότητα εντοπισµού της πηγής των σκανδάλων ή της σκανδαλολογίας.

    Και η πηγή των σκανδάλων ή της αξιοποίησης «σκανδάλων» σαν πολιτικό αντιπερισπασμό, θα εντοπίζεται και θα διεξάγεται πάντα στο έδαφος του υπαρκτού βούρκου, θα ξεκινάει από τη βάση, από την ταξική και εκμεταλλευτική φύση ενός συστήματος που – μιας και μιλάμε για το φάρμακο – «κερδοσκοπεί (και) πάνω στην ασθένεια».

από ημεροδρόμος