ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΣΟΚ για τις πωλήσεις ακινήτων - 157.000 σπίτια χάθηκαν μέσα στην κρίση

Πουλήθηκαν για την αντιμετώπιση φορολογικών και δανειακών υποχρεώσεων. Σημαντική υποχώρηση της ιδιοκατοίκησης καταγράφουν δύο μελέτες. Βουτιά 80% στις γονικές παροχές

Ρεπορτάζ: Εφη Καραγεώργου

Πουλάνε τα ακίνητα που έχουν στην κατοχή τους οι Ελληνες για να ζήσουν, να πληρώσουν την Εφορία, αλλά και για να απαλλαγούν από τους φόρους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα έχει υποχωρήσει σήμερα στο 74%, από 77,2% που ήταν το 2010, όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία. Αυτό σημαίνει ότι 157 χιλιάδες νοικοκυριά πούλησαν ακόμα και το σπίτι τους για να τα βγάλουν πέρα.

Την ίδια ώρα η κατακόρυφη πτώση των τιμών ακινήτων έχει «παγώσει» τις γονικές παροχές, καθώς οι γονείς θεωρούν ότι είναι καλύτερα το παιδί τους να αποποιηθεί την κληρονομιά από το να «μπλέξει» με τα απρόβλεπτα και αβάσταχτα βάρη μιας ακίνητης περιουσίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2005 έγιναν 120.801 γονικές παροχές και το 2014 μόλις 23.221, δηλαδή βούτηξαν κατά 80%.

Στο θέμα αναφέρεται μελέτη της Alpha Bank, όπως και ανάλογη μελέτη του ΣΕΒ, οι οποίες βασίζονται στα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.

Και θα πρέπει να σημειωθεί ότι στη χώρα μας υπάρχουν 4,1 εκατομμύρια κτίρια, εκ των οποίων το 2010 τα 3,157 εκατομμύρια χρησιμοποιούνταν για ιδιοκατοίκηση. Το 2014 ο αριθμός αυτός είχε μειωθεί στα 3 εκατομμύρια.

Η αγορά των ακινήτων στα χρόνια της ύφεσης έχει μπει σε βαθιά κατάψυξη. Οι τιμές των κατοικιών από τον Μάρτιο 2009 μέχρι τον Μάρτιο φέτος εμφανίζουν σωρευτική μείωση 41,4%. Η πτωτική τάση τόσο στις τιμές των σπιτιών όσο και των επαγγελματικών χώρων θα συνεχιστεί το 2016.
«Παγωμένες» στα χρόνια της κρίσης είναι και οι επενδύσεις σε νέες κατοικίες. Το πρώτο τρίμηνο φέτος αντιστοιχούσαν μόλις στο 0,7% του επίσης σημαντικά μειωμένου ΑΕΠ, από 9,9% που ήταν το 2007.

Είναι ενδεικτικό ότι στο πρώτο τρίμηνο του 2016 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) ολοκληρώθηκαν μόλις 1.955 νέες κατοικίες, έναντι 2.181 στο 1ο τρίμηνο του 2015, 14.578 το ίδιο διάστημα του 2010 και 25.980 στο πρώτο τρίμηνο του 2007, έτος απόγειο της κατασκευής νέων κατοικιών. Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι αναλυτές της Alpha Bank, «είναι χαρακτηριστικό ότι στη Δυτική Μακεδονία ολοκληρώθηκαν μόλις 17 νέες κατοικίες στο πρώτο τρίμηνο του 2016, στην Αν. Μακεδονία και Θράκη 61, στην Ηπειρο 81 και στη Θεσσαλία 85».

Οι τιμές των κατοικιών συμπιέζονται όχι μόνο εξαιτίας της ύφεσης αλλά και λόγω των φορολογικών μέτρων.

Σύμφωνα με τη μελέτη της Alpha Bank οι παράγοντες που παίζουν καθοριστικό ρόλο και διαμορφώνουν τιμές και ζήτηση σχετίζονται:
- Με τις επικρατούσες οικονομικές συνθήκες και τις ρυθμίσεις που επηρεάζουν την προσφορά κατοικιών, όπως η χρήση της γης και το ρυθμιστικό σχέδιο των πόλεων. Η προσφορά ακινήτων προς πώληση έχει αυξηθεί τα τελευταία έτη, κυρίως στην κατηγορία των παλαιών ακινήτων, αφού η προσφορά νεόδμητων κατοικιών έχει μειωθεί δραστικά λόγω της μεγάλης πτώσης των επενδύσεων σε κατοικίες.

Η προσφορά των παλαιών ακινήτων έχει αυξηθεί, καθώς οι ιδιοκτήτες πολλών ακινήτων επιδιώκουν να διαχειρισθούν ορθολογικότερα την ακίνητη περιουσία τους. Επιχειρούν δηλαδή να ρευστοποιήσουν κάποια από τα ακίνητα που διαθέτουν ώστε να καλύψουν τρέχουσες οικονομικές ανάγκες, ή ακόμη και να αντιμετωπίσουν τις σημαντικές φορολογικές επιβαρύνσεις.

- Με τα υφιστάμενα κίνητρα για τη διαμόρφωση της ζήτησης, όπως το ύψος της φορολογήσεως στην ακίνητη περιουσία ή τυχόν φοροαπαλλαγές για τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια. Οι φόροι στην ακίνητη περιουσία επιδρούν αρνητικά στις επιλογές των επενδυτών για αγορά, ενοικίαση ή ανέγερση νέων κατοικιών.

Οι φορολογικές επιβαρύνσεις, όπως φόροι επί των συναλλαγών, οι επαναλαμβανόμενοι φόροι (π.χ. ΕΝΦΙΑ) ή οι φορολογικές ελαφρύνσεις επενεργούν στην αγορά ακινήτων και στην εξέλιξη της στεγαστικής πίστεως από την πλευρά της ζήτησης. Από την πλευρά της προσφοράς, η φορολογία μπορεί επίσης να επηρεάσει τη χρήση της γης, είτε μέσω των φόρων στην κατοχή γης είτε διά των επιβαρύνσεων στην αξιοποίησή της.

Μάλιστα η μελέτη του ΣΕΒ κάνει λόγο για απαξίωση της ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων στα χρόνια της κρίσης, η οποία γίνεται εμφανής λόγω της πτώσης των τιμών και της μείωσης των συναλλαγών και υπογραμμίζει χαρακτηριστικά ότι: «Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι ο γονέας δεν τολμάει να μεταβιβάσει κάποιο ακίνητο στο τέκνο ή τον συγγενή του. Αντίθετα, προτιμά να αφήσει στους διαδόχους του την επιλογή της αποποίησης κληρονομιάς, ώστε να διασφαλιστούν όχι μόνο από τυχόν γνωστές ή άγνωστες διεκδικήσεις του Δημοσίου ή τρίτων, αλλά και από τα απρόβλεπτα και δυσβάσταχτα βάρη μιας ακίνητης περιουσίας».
ΕΘΝΟΣ