2 Σεπτεμβρίου 1970: Μια ξεχασμένη επέτειος

Η θυσία του Γιώργου Τσικουρή και της Έλενας Αντζελόνι

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1970, εκρήγνυται, στον περίβολο της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, μια βόμβα μεγάλης ισχύος. Από την ισχυρή έκρηξη έσπασαν τα τζάμια της πρεσβείας, αλλά και πολλών κτιρίων στη γύρω περιοχή ως το Κολωνάκι.

Στο σημείο της έκρηξης σπεύδουν άνδρες της Ασφάλειας και της Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας (που είχε επικεφαλής τον αρχιπραξικοπηματία Ιωαννίδη). 

Εκεί βρίσκουν τα διαμελισμένα πτώματα ενός άνδρα και μιας γυναίκας, δίπλα σε ένα διαλυμένο από την έκρηξη αυτοκίνητο. Από τα χαρτιά που δεν είχαν καταστραφεί, οι ασφαλίτες μαθαίνουν την ταυτότητα των δύο νεκρών.

Η Μαρία- Έλενα Αντζελόνι και ο Γιώργος Τσικουρής

Ήταν ο Γιώργος Τσικουρής, 25 χρόνων, από την Κύπρο, φοιτητής Μαθηματικών στο Μιλάνο , μέλος του Πατριωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου του τμήματος του που ήταν προσκείμενο στο ΚΚΕεσωτερικού, και της ομάδας «Άρης Βελουχιώτης» που είχε αυτονομηθεί και προσανατολιζόταν σε δυναμικές ενέργειες κατά της χούντας και η Μαρία-‘Ελενα Αντζελόνι, Ιταλίδα υπήκοος, 30 χρόνων, φίλη του Τσικουρή.

Από τις έρευνες που ακολουθούν προκύπτει ότι ο Τσικουρής και η Αντζελόνι είχαν έρθει στην Αθήνα λίγες μέρες πριν με σκοπό να πραγματοποιήσουν μια δυναμική ενέργεια που θα έπληττε το γόητρο της χούντας και θα έστελνε ένα μήνυμα στο δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό.

Ο Κώστας Κωτσάκης, φίλος του Τσικουρή, ήταν ο βασικός σύνδεσμος τους στην Αθήνα και επέβαινε του αυτοκινήτου μέχρι να φτάσουν στην πρεσβεία. 

Στην μαρτυρία του αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 1970 η δυναμίτιδα με την οποία φτιάχτηκε η βόμβα, ερχόταν λίγη- λίγη από την Ιταλία και την μετέφεραν τουρίστες.

Σε συνέντευξη του, μετά τη χούντα, ο Κωτσάκης περιγράφει τις συνθήκες και τα περιστατικά εκείνης της επιχείρησης:

«Ο Τσικουρής και η Αντζελόνι ήρθαν «καθαροί», χωρίς να κινήσουν υποψίες. Δύο μέρες πριν από την αποτυχημένη προσπάθεια στην αμερικανική πρεσβεία, έκαναν μια δοκιμή με μικρής ισχύος βόμβας στις γραμμές του ηλεκτρικού, στο Θησείο, στις 3 μετά τα μεσάνυχτα. 

Ο μηχανισμός, μικρογραφία του μεγάλου, δεν εξερράγη. Τι πήγε λάθος, τι θα έκαναν; Θα επιχειρούσαν την ενέργεια ή θα επέστρεφαν στην Ιταλία και θα πήγαινε χαμένη όλη η τεράστια προσπάθεια τόσων ανθρώπων;

Για να μη συμβεί το δεύτερο, ο Τσικουρής, που «έπιαναν πολύ τα χέρια του», αποφάσισε να βάλουν τη βόμβα. Πηγαίνοντας για την πρεσβεία, έλεγε με σιγουριά ότι το πρόβλημα ήταν στην μπαταρία, χρειαζόταν μια μπαταρία ικανή να σηκώσει την ποσότητα των εκρηκτικών. 

Θα στάθμευαν στον περίβολο, θα συνέδεε τη βόμβα με την μπαταρία του αυτοκινήτου, θα έφευγαν με την Αντζελόνι για την Ιταλία, κι όταν θα ήταν εν πτήσει, θα ενεργοποιείτο μια ευρεσιτεχνία του Τσικουρή που είχε συνδέσει το χειρόφρενο μ’ έναν ωρολογιακό μηχανισμό, και μια συγκεκριμένη ώρα, το απόγευμα, που δεν λειτουργούσε η πρεσβεία και δεν υπήρχαν ούτε υπάλληλοι, θα λυνόταν το χειρόφρενο, το αυτοκίνητο θα κύλαγε στο επικλινές έδαφος και θα έπεφτε πάνω σε μια απ’ τις κολόνες του κτιρίου. Όμως για δεύτερη φορά, μετά την απόπειρα του Παναγούλη, η Χούντα στάθηκε τυχερή, και άτυχη η Ελλάδα».

Το διαλυμένο από την έκρηξη αυτοκίνητο των Τσικουρή- Αντζελόνι στον περίβολο της Αμερικανικής πρεσβείας.

Τη σορό του Γιώργου Τσικουρή μετέφερε στην Κύπρο ο πατέρας του, Χρίστος, ενώ η σορός της Αντζελόνι μεταφέρθηκε μετά από αρκετές μέρες στην Ιταλία.

Σε προκήρυξη που έστειλε στους ανταποκριτές των ξένων εφημερίδων στην Αθήνα, η οργάνωση «Άρης Βελουχιώτης» ανέλαβε την ευθύνη για την απόπειρα και σημείωνε: «… Η ομάδα Άρης του Πατριωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου κτύπησε τον εγκέφαλο της στρατιωτικής δικτατορίας , την αμερικανική πρεσβεία. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης ένα από τα μέλη της ομάδας ο Γιώργος Τσικουρής και η Μαρία Αντζελόνι, συμμαχήτρια στον αγώνα του λαού μας βρήκαν ηρωικό θάνατο τη στιγμή που ρύθμιζαν τον ωρολογιακό μηχανισμό, ώστε η έκρηξη να γίνει τη νύκτα. Ο θάνατός τους μας στοιχίζει απέραντα. Τα ονόματά τους θα γίνουν τραγούδι στο στόμα του ελληνικού λαού…».

Η κηδεία του Τσικουρή έγινε στο χωριό Άσσια, στην Κύπρο, με συμμετοχή όλων των κατοίκων και κάτω από αυστηρά μέτρα ασφαλείας, καθώς οι χουντικοί της ΕΟΚΑ Β΄ καραδοκούσαν. 

Η κηδεία της Αντζελόνι έγινε στο Μιλάνο με συμμετοχή χιλιάδων Ελλήνων και Ιταλών δημοκρατών. Τον επικήδειο εκφώνησε η Μελίνα Μερκούρη.

Ο Γιώργος Τσικουρής γεννήθηκε το 1945. Τέλειωσε το Δημοτικό στην Άσσια και το Γυμνάσιο στη Λευκωσία. Ως μαθητής του Γυμνασίου εντάχθηκε στην ΕΔΟΝ, τη νεολαία του ΑΚΕΛ. 

Άριστος μαθητής, πήρε υποτροφία για τη Φυσικομαθηματική Σχολή του Μιλάνου, την οποία τελείωσε με άριστα. Στην Ιταλία, ξεχώρισε για την αγωνιστική του δράση και εκλέχτηκε πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων φοιτητών Ιταλίας.

Δυστυχώς, σήμερα στην Αθήνα δεν υπάρχει ούτε ένα σημάδι που να θυμίζει τη θυσία του Τσικουρή και της Αντζελόνι. Στο σημείο όπου έχασαν τη ζωή τους κτίστηκαν τα νέα κτίρια της αμερικανικής πρεσβείας και απαγορεύεται η πρόσβαση ακόμη και γι’ αυτούς που θέλουν να αφήσουν ένα λουλούδι στη μνήμη των δύο νέων. 

Οι εφημερίδες, οι τηλεοράσεις τους έχουν ξεχάσει. Έχουν καταχωρηθεί στη λίστα των αφανών. 

Αντίθετα στην Κύπρο υπάρχουν δύο δρόμοι που φέρουν το όνομα του Γιώργου Τσικουρή και στο κέντρο της Λευκωσίας βρίσκεται η προτομή του ήρωα.

από ημεροδρόμος