της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΚΑΚΑΟΥΝΑΚΗ
Το αεροπλάνο του προσγειώθηκε στη 13.20 της Δευτέρας. «Πόσο χαίρομαι που είμαι εδώ», μου είπε ο Ελληνοαμερικανός πρώην πράκτορας της CIA Τζον Κυριάκου σε άπταιστα ελληνικά.
Εχουν περάσει 20 χρόνια από την ημέρα που είχε κάνει πάλι το ίδιο ταξίδι για να εργαστεί στην αμερικανική πρεσβεία σε ειδική αποστολή για τον εντοπισμό των τρομοκρατών της 17Ν.
«Πώς πέρασαν τα χρόνια. Η Ελλάδα είναι μια διαφορετική χώρα, εγώ είμαι ένας διαφορετικός άνθρωπος!», θα πει μπαίνοντας στο αυτοκίνητο. «Ή μάλλον η Αμερική έχει αλλάξει πολύ από τότε», θα προσθέσει.
«Πώς πέρασαν τα χρόνια. Η Ελλάδα είναι μια διαφορετική χώρα, εγώ είμαι ένας διαφορετικός άνθρωπος!», θα πει μπαίνοντας στο αυτοκίνητο. «Ή μάλλον η Αμερική έχει αλλάξει πολύ από τότε», θα προσθέσει.
Το 2012, μετά 14 χρόνια στη CIA, ο Κυριάκου μίλησε ανοικτά για τον εικονικό πνιγμό, τη μέθοδο βασανισμού της Υπηρεσίας. Νιώθει πως γι’ αυτό στοχοποιήθηκε και πως αυτός ήταν ο λόγος που μπήκε για 23 μήνες στη φυλακή. Εκτοτε, πέρασε δύσκολα, έχασε τη δουλειά του, δεν είχε πια δικαίωμα για σύνταξη ή ιατρική περίθαλψη. Επρεπε να ξεκινήσει από το μηδέν.
Το άγαλμα του Τρούμαν
Και όμως, την περασμένη εβδομάδα, στη διαδρομή από το αεροδρόμιο προς το κέντρο, ήταν σαν να γυρνούσε πίσω ο χρόνος στην εποχή όπου υπηρετούσε στην Ελλάδα.
Περνώντας έξω από το κτίριο της ΕΥΠ θυμήθηκε τη συνεργασία με τους «καλούς του φίλους», έξω από το ξενοδοχείο όπου έμεναν πάντα οι μυστικοί πράκτορες του Σαντάμ Χουσεΐν ξεκίνησε να λέει ιστορίες για τη συνεργασία του με ξένες υπηρεσίες.
Εκείνη την ημέρα γινόταν αντιπολεμικό συλλαλητήριο, είχαμε εγκλωβιστεί στην κίνηση και κάποια στιγμή είδε στο κινητό του τις φωτογραφίες από τον κόσμο που προσπαθούσε να ρίξει το άγαλμα του Τρούμαν. «Το ίδιο γίνεται πάντα», μονολόγησε. «Θυμάμαι μάλιστα μια φορά πήγα κοντά και τους είδα με ένα πριόνι να προσπαθούν να του κόψουν τα πόδια... Ο κακομοίρης ο Τρούμαν, και αγαπούσε τόσο την Ελλάδα».
Περνώντας έξω από το κτίριο της ΕΥΠ θυμήθηκε τη συνεργασία με τους «καλούς του φίλους», έξω από το ξενοδοχείο όπου έμεναν πάντα οι μυστικοί πράκτορες του Σαντάμ Χουσεΐν ξεκίνησε να λέει ιστορίες για τη συνεργασία του με ξένες υπηρεσίες.
Εκείνη την ημέρα γινόταν αντιπολεμικό συλλαλητήριο, είχαμε εγκλωβιστεί στην κίνηση και κάποια στιγμή είδε στο κινητό του τις φωτογραφίες από τον κόσμο που προσπαθούσε να ρίξει το άγαλμα του Τρούμαν. «Το ίδιο γίνεται πάντα», μονολόγησε. «Θυμάμαι μάλιστα μια φορά πήγα κοντά και τους είδα με ένα πριόνι να προσπαθούν να του κόψουν τα πόδια... Ο κακομοίρης ο Τρούμαν, και αγαπούσε τόσο την Ελλάδα».
Φτάσαμε στο διαμέρισμα που είχε νοικιάσει με θέα την Ακρόπολη. «Είχα δώσει μια υπόσχεση στον εαυτό μου, πως θα κοιτούσα την Ακρόπολη έστω και για μια στιγμή κάθε μέρα και τα χρόνια που ήμουν εδώ το τήρησα ευλαβικά!».
Οταν είχε πρωτοέρθει, ένας συνεργάτης της πρεσβείας –παλιό στέλεχος των μυστικών υπηρεσιών– του είχε ετοιμάσει μια ξενάγηση διαφορετική: Για δύο ημέρες τον πήγε σε κάθε σημείο όπου είχε χτυπήσει η 17Ν και συζήτησαν όλα τα στοιχεία. «Ηταν μια εμπειρία μοναδική», θυμάται, «για χρόνια διάβαζα όλες αυτές τις λεπτομέρειες στους φακέλους, πλέον τα έβλεπα από κοντά. Δεν σας κρύβω πως εκείνα τα χρόνια ξυπνούσα και κοιμόμουν με τη 17Ν στο μυαλό. Δεν ασχολήθηκα σχεδόν με τίποτα άλλο όσο ήμουν στην Ελλάδα».
Οταν είχε πρωτοέρθει, ένας συνεργάτης της πρεσβείας –παλιό στέλεχος των μυστικών υπηρεσιών– του είχε ετοιμάσει μια ξενάγηση διαφορετική: Για δύο ημέρες τον πήγε σε κάθε σημείο όπου είχε χτυπήσει η 17Ν και συζήτησαν όλα τα στοιχεία. «Ηταν μια εμπειρία μοναδική», θυμάται, «για χρόνια διάβαζα όλες αυτές τις λεπτομέρειες στους φακέλους, πλέον τα έβλεπα από κοντά. Δεν σας κρύβω πως εκείνα τα χρόνια ξυπνούσα και κοιμόμουν με τη 17Ν στο μυαλό. Δεν ασχολήθηκα σχεδόν με τίποτα άλλο όσο ήμουν στην Ελλάδα».
Ο ίδιος συνεχίζει κατά κάποιον τρόπο να ασχολείται με την υπόθεση, έχοντας ξεκινήσει να γράφει ένα βιβλίο για τη δράση της με τον καλό του φίλο και δημοσιογράφο Μιχάλη Ιγνατίου.
«Ξέρω πως η CIA δεν θα μου επιτρέψει να πω όλη την ιστορία. Υπάρχουν, όμως, πολλά πράγματα που δεν έχουν δημοσιευθεί ακόμη και θα βάλω τα δυνατά μου να τα βγάλω», εξηγεί στην «Κ».
Είναι βέβαιος πως υπάρχουν ακόμα πολλά που δεν γνωρίζει ούτε ο ίδιος, άνθρωποι π.χ. που ποτέ δεν συνελήφθησαν. Γι’ αυτό ίσως του ήταν πραγματικά ακατανόητη η απόφαση να βγει με άδεια από τη φυλακή ο καταδικασμένος σε έντεκα φορές ισόβια, Δημήτρης Κουφοντίνας.
«Ξέρω πως η CIA δεν θα μου επιτρέψει να πω όλη την ιστορία. Υπάρχουν, όμως, πολλά πράγματα που δεν έχουν δημοσιευθεί ακόμη και θα βάλω τα δυνατά μου να τα βγάλω», εξηγεί στην «Κ».
Είναι βέβαιος πως υπάρχουν ακόμα πολλά που δεν γνωρίζει ούτε ο ίδιος, άνθρωποι π.χ. που ποτέ δεν συνελήφθησαν. Γι’ αυτό ίσως του ήταν πραγματικά ακατανόητη η απόφαση να βγει με άδεια από τη φυλακή ο καταδικασμένος σε έντεκα φορές ισόβια, Δημήτρης Κουφοντίνας.
Αφορμή για το ταξίδι του ήταν ένα άλλο βιβλίο του που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά. Στον «Φυλακισμένο Πράκτορα» γράφει για το πώς η εκπαίδευση της CIA τον βοήθησε να επιβιώσει στη φυλακή. «Αν και υπήρχε και κάτι άλλο, εξίσου σημαντικό. Η αγάπη μου για την Ελλάδα», εξηγεί. «Η πίστη μου, η ελληνική μουσική και το ελληνικό φαγητό» – η σύζυγός του πολλές φορές είχε βάλει στη φυλακή, λαθραία, γιουβαρλάκια.
Πλέον, έχει αρχίσει να βάζει τη ζωή του σε μια σειρά. Eχει γράψει ήδη τρία βιβλία, έχει καθημερινή ραδιοφωνική εκπομπή σε έναν ρωσικό σταθμό με έδρα την Ουάσιγκτον και σχεδιάζει μαζί με άλλους πληροφοριοδότες να ιδρύσει μια ΜΚΟ που θα προστατεύει τους μάρτυρες-πληροφοριοδότες. Τις ημέρες που ήταν εδώ έμαθε πως ο Τραμπ σκέφτεται να του απονείμει χάρη. «Είναι τρελό γιατί τον πολεμάω συνεχώς, αλλά δεν θα πω όχι. Αυτό βέβαια σε καμία περίπτωση δεν θα αλλάξει τη στάση μου ή την κριτική που του ασκώ», εξηγεί. Απόδειξη, η δημόσια κριτική του Κυριάκου για την «αιμοβόρα» Τζίνα, όπως αποκαλεί τη Χάσπελ, που όπως όλα δείχνουν θα είναι η πρώτη γυναίκα επικεφαλής της CIA. «Οχι μόνο ήξερε για τους βασανισμούς, αλλά επέλεγε να είναι παρούσα. Η προαγωγή της δίνει το λάθος μήνυμα στα στελέχη της CIA, στους συμμάχους ακόμα και στους εχθρούς μας», τονίζει.
Ο απρόβλεπτος Ερντογάν
Στην Ελλάδα έμεινε μία εβδομάδα. Σκόπευε να κάνει την καθιερωμένη εκδρομή στην Αίγινα, αλλά φτάνοντας στο λιμάνι έμαθε πως τα καράβια λόγω απεργίας ήταν δεμένα. Επικοινώνησε με παλιούς φίλους –κάποιους από τις μυστικές υπηρεσίες– συζήτησε τα ελληνοτουρκικά θέματα. «Φοβάμαι τις εξελίξεις γιατί ο Ερντογάν είναι απόλυτα απρόβλεπτος», σημειώνει. Φεύγοντας είχε ήδη ξεκινήσει να οργανώνει το επόμενο ταξίδι του στην Ελλάδα. «Το τελευταίο διάστημα έχω γραφτεί σε μια ιστοσελίδα και μου έρχονται συνεχώς αγγελίες για σπίτια στην Αθήνα. Δεν μπορώ να τα αγοράσω, αλλά δεν είναι κακό να ονειρευόμαστε μια στο τόσο».
Η παρουσίαση
Την Παρασκευή έγινε η παρουσίαση του βιβλίου του και ακολούθησε συζήτηση για τους πληροφοριοδότες. Η Σουλέτ Ντρέιφους επικεφαλής της ΜΚΟ Blueprint For Free Speech από την Αυστραλία μίλησε για τη (χαμηλή) θέση της Ελλάδας σε μια έρευνα που μόλις ολοκλήρωσε για τη νομοθεσία και τους θεσμούς που είναι απαραίτητοι για να νιώθει ένας μάρτυρας προστατευμένος.
Η Αννα Δαμάσκου, πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάς, έδωσε το ιστορικό των προσπαθειών που έχουν γίνει στην Ελλάδα και οι δημοσιογράφοι Τάσος Τέλλογλου και Γιάννης Ψαρόπουλος διηγήθηκαν ιστορίες από ρεπορτάζ με πληροφοριοδότες. Στο κοινό ήταν και ο πρώην υπουργός Διαφάνειας Παναγιώτης Νικολούδης, με τον οποίο ο Κυριάκου είχε δουλέψει εθελοντικά το 2015 σε ένα σχετικό σχέδιο νόμου.«Ηταν μια σημαντική προσπάθεια για το πώς πρέπει να αξιοποιούνται και να προστατεύονται οι πληροφοριοδότες», εξήγησε ο κ. Κυριάκου.
Επέστρεψε στο τέλος εκείνης της χρονιάς, αλλά είχε γίνει ανασχηματισμός και ενημερώθηκε πως δεν χρειάζονταν πλέον τη βοήθειά του. «Ο νέος νόμος που συζητιέται αυτές τις ημέρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα βοηθήσει σίγουρα και την Ελλάδα», λέει η κ. Ντρέιφους. «Ενας τέτοιος νόμος είναι απολύτως απαραίτητος», θεωρεί ο κ. Κυριάκου. «Ξέρετε, παίρνω καθημερινά μηνύματα από ανθρώπους που λένε πως είναι πληροφοριοδότες. Σπάνια είναι σοβαρές οι καταγγελίες τους, αλλά πάντα τους ακούω γιατί στην πιθανότητα να είναι αληθινή η ιστορία τους δεν θέλω να τους γυρίσω την πλάτη. Δυστυχώς, ξέρω από πρώτο χέρι πόσο μοναχικό είναι να είσαι πληροφοριοδότης. Πολλές φορές αναγκαστικά αποξενώνεσαι, χάνεις φίλους, ακόμα και την οικογένειά σου. Αυτό είναι κάτι που αξίζει να προστατεύσουμε».
http://www.kathimerini.gr/
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου