Η εκτέλεση των 120 τη Μεγάλη Παρασκευή του 1944 στο Αγρίνιο

14 Απριλίου του 1944,ήταν Μεγάλη Παρασκευή,η πιο μαύρη Παρασκευή στην ιστορία της πόλης του Αγρινίου και της Ελλάδας.Ημέρα μνήμης σήμερα για το Αγρίνιο και τους απανταχού Ελληνες.Είναι η μαύρη επέτειος της εκτέλεσης των 120 πατριωτών από τους Γερμανούς κατακτητές.

Αντίποινα για το σαμποτάζ που είχε προηγηθεί στις 9 Απριλίου λίγο έξω από το χωριό Σταμνά σε τρένο που μετέφερε τρόφιμα και πολεμοφόδια στις Γερμανικές δυνάμεις κατοχής στο Αγρίνιο.Οι Γερμανοί είχαν τεράστιες απώλειες από την πετυχημένη ενέργεια των ανταρτών του ΕΛΑΣ.

Νύχτα της Μεγάλης Παρασκευής και στη γειτονιά της Αγίας Τριάδας δεν ακούγονταν ο πένθιμος ήχος της καμπάνας.Τα χτυπήματα των γκασμάδων π' άνοιγαν φρέσκους τάφους νυχτιάτικα κι ύστερα κοντά στο χάραμα το κροτάλισμα των όπλων τον σκέπαζαν.

Μια κρύα μέρα ξημέρωσε με 120 πατριώτες νεκρούς, θυσία στο βωμό της ελευθερίας της πατρίδας.Ο κατάμαυρος ουρανός και η βροχή που έπεφτε ασταμάτητα συνέθεταν το τραγικό σκηνικό.

Είναι και το Αγρίνιο μιά από τις μαρτυρικές πόλεις της πατρίδας μας,παρ' ότι δεν είναι ευρέως γνωστό,όπως τα Καλάβρυτα,το Δίστομο,η Καισαριανή και τόσες άλλες.

Πριν ακόμα χαράξει στις φυλακές Αγρινίου,που ήταν τότε εκατό μέτρα από την εκκλησία της Αγίας Τριάδας,επικρατούσε αναστάτωση.Οι κρατούμενοι πατριώτες που μάχοταν τον κατακτητή υποψιάζονταν ότι κάτι κακό θα συμβεί. 

Στις πέντε παρά τέταρτο ο επικεφαλής φρουρός φώναξε τρία ονόματα. 

Ηταν οι πρώτοι νεκροί (Αναστασιάδης, Σαλάκος, Σούλος)!

Ηταν οι τρεις που οδηγήθηκαν στην κεντρική πλατεία Μπέλλου (σημερινή πλατεία Δημοκρατίας) και κρεμάστηκαν στους φανοστάτες. Τους άφησαν εκεί όλη τη Μ.Παρασκευή και το μεσημέρι του Μ.Σαββάτου τους μετέφεραν στον ομαδικό τάφο στην Αγία Τριάδα.

Στο φανοστάτη της πλατείας ο Αβραάμ Αναστασιάδης

Οι υπόλοιποι 117 ήρωες οδηγήθηκαν κατά δεκάδες απέναντι από τις φυλακές,πίσω από το ιερό της εκκλησίας κι εκτελέστηκαν δια τυφεκισμού, όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή του ο Γερμανός διοικητής, μπροστά στους φρεσκοσκαμένους λάκους. Ανάμεσα στους νεκρούς αγωνιστές ήταν κι έφηβοι, παλικαράκια, καθώς και μία γυναίκα η Κατίνα Χατζάρα.

Γρήγορα το κακό μαντάτο διαδόθηκε σ' όλη την πόλη.  
                

Η μυρωδιά του θανάτου παντού.Τ' ανοιξιάτικα λουλούδια στις αυλές και στα μπαλκόνια των σπιτιών μύριζαν μπαρούτι και φρέσκο αίμα,το αίμα των αγωνιστών για την λευτεριά της πατρίδας.

Ο πόνος,ο τρόμος,η φρίκη,ο φόβος μαζί με το θρήνο και το μίσος για τους φονιάδες των παλικαριών διάχυτα στην πόλη. Οι σταγόνες της βροχής που συνέχιζε να πέφτει,ίσως να 'ταν τα δάκρυα του Θεού,ανακατεύτηκαν με τα δάκρυα των χαροκαμένων μανάδων,των αδελφών,των συζύγων,των φίλων και των συγγενών ποτίζοντας τη γη όπου σε λίγο ξεφύτρωσε η λευτεριά.

Ολες οι οικογένειες της μικρής τότε πόλης του Αγρινίου είχαν κι από ένα δικό τους ανάμεσα στους εκτελεσθέντες ήρωες, που όλοι μαζί αδερφομένοι πολέμαγαν τους κατακτητές.

Σημαντικό ρόλο στην εκτέλεση των 120 έπαιξαν και κάποιοι Ελληνες τσολιάδες, αξιωματούχοι,συνεργάτες των Γερμανών κατακτητών.Για αυτούς μίλησε η ιστορία και η περιφρόνηση των συμπολιτών τους. 

Δυστυχώς πάντα υπήρχαν Εφιάλτες σ' αυτό τον τόπο!

Το υποτυπώδες μνημείο πίσω από την Αγία Τριάδα

Το μνημείο στην κεντρική πλατεία 

ΑΙΩΝΙΑ ΣΑΣ Η ΜΝΗΜΗ ΑΔΕΡΦΙΑ!

Συγχωρέστε μας από κει ψηλά που βρίσκεστε, διότι μικρά παιδιά τις δεκαετίες του 60 και του 70 παίζαμε μπάλα στα χέρσα χωράφια πίσω από το ιερό της Αγίας Τριάδας πάνω στα ματωμένα χώματα (τώρα παντού πολυκατοικίες και μόνο μια γωνιά περίσσεψε για την πλατεία των 120!).

Ισως οι ψυχές σας να ΄θελάν ν'ακούσουν χαρούμενες παιδικές φωνές που τόσο άγρια σας στέρησαν τα βόλια των κατακτητών.Δεν γνωρίζαμε τι είχε συμβεί εκεί.Τα βιβλία μας δεν έγραφαν τίποτα.

Οι γονείς μας κι οι δάσκαλοί μας δεν μίλαγαν από φόβο.Δύσκολα χρόνια,αυτά μετά τον εμφύλιο (ναι έγινε κι αυτός μόλις διώξαμε τους κατακτητές) και μέσα στη δικτατορία (κι απ' αυτή είχαμε)!

Εστω κι αργά αναγνωρίστηκε η Εθνική Αντίσταση!

Δεν πήγε χαμένη η θυσία σας.

Η πόλη του Αγρινίου και η Ελλάδα ολάκερη σας ευγνωμονούν.

Λίγα λόγια για το υποτυπώδες μνημείο στην πλατεία των 120
Τιμώντας και μεις σήμερα τη θυσία των 120 πατριωτών για τη λευτεριά της πατρίδας μας θέλουμε να απευθυνθούμε για πολλοστή φορά (δεν θα κουραστούμε να το γράφουμε,όσο θα βλέπουμε αυτό το υποτυπώδες μνημείο να το ασβεστώνουν μια φορά το χρόνο!),στη Δημοτική αρχή του Αγρινίου και να της ζητήσουμε να κάνει επιτέλους το χρέος της απέναντί τους.

Αυτό το χρέος επιβάλλει να φτιαχτεί ένα επιβλητικό μνημείο πάνω στην πλατεία των 120,που να προκαλεί δέος, να εμπνέει σεβασμό,να συμβολίζει το μέγεθος της θυσίας και να παραπέμπει στο μεγάλο αυτό ιστορικό γεγονός.

Να προκαλεί το ενδιαφέρον στον ξένο,στον περαστικό,που δεν γνωρίζουν τι έχει συμβεί εκεί να το επισκεφθούν.Και βεβαίως δυό μεγάλες πλάκες με χαραγμένα όλα τα ονόματα των εκτελεσθέντων.

Φρονούμε ότι ο τόπος της θυσίας θα έπρεπε εδώ και χρόνια να έχει γίνει σημείο αναφοράς για την πόλη του Αγρινίου,αλλά φευ...

Επίσης ο χώρος να είναι προσβάσιμος μόνο για προσκύνημα κι όχι όπως γίνεται σήμερα να παίζουν μπάλα και να κάνουν ποδήλατο τα μικρά παιδιά και κάποια μεγαλύτερα να φτιάχνουν γκράφιτι (όπως φαίνεται καθαρά στη φωτογραφία) πάνω στο υποτυπώδες μνημείο.

Οσοι έχουν επισκεφτεί το σκοπευτήριο στην Καισαριανή καταλαβαίνουν πολύ καλά τι εννοούμε.

Και κάτι ακόμα πολύ σοβαρό:
Ως πότε αδέρφια θα γίνονται δύο ξεχωριστά μνημόσυνα;
Ας αρχίσουμε έστω από φέτος να τιμάμε όλοι μαζί τους ηρωικούς νεκρούς μας!
Προς τι τα δύο ξεχωριστά μνημόσυνα;Ελληνες πατριώτες ήταν όλοι τους,για μια ελεύθερη Ελλάδα έδωσαν τη ζωή τους.