ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ: Ένα σπάνιο ντοκουμέντο για την ΕΠΟΝ - 75 χρόνια από την ίδρυσή της

"Άμα σας ρωτήσουν απαντήστε περήφανα: ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΠΟΝΙΤΕΣ... "!

H ΕΠΟΝ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ γιορτάζει την 1η επέτειο ίδρυσης της θρυλικής νεολαίας της Εαμοελασίτικης Αντίστασης και το blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης" γυρίζει πίσω
το ρολόι του ιστορικού χρόνου και με τα λόγια των ίδιων των ΕΠΟΝΙΤΩΝ του τόπου μας ανασύρει ηρωϊκές μνήμες μέσα από ένα πολύ σπάνιο ντοκουμέντο (αντιστασιακή εφημερίδα της εποχής) που μας παραχώρησε το φιλικό blog "Αγρίνιο... γλυκές μνήμες".

Από τη δική μας πλευρά θα προλογίσουμε σύντομα, τονίζοντας ότι στις 23 Φεβρουαρίου 1943, σε ένα μικρό σπιτάκι στους Αμπελοκήπους επί της οδού Δουκίσσης Πλακεντίας 3, ιδρύεται -μετά από προηγούμενη απόφαση της ολομέλειας της ΚΕ του ΕΑΜ Νέων- η ΕΠΟΝ (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων) η οποία ήταν αυτή που έμελλε να συσπειρώσει τον ανθό της μαχόμενης νεολαίας μας! 

Πάνω από 630.000 νέοι και νέες έγιναν μέλη της ΕΠΟΝ ενώ πολλαπλάσιοι δραστηριοποιήθηκαν κοντά της τροφοδοτώντας με την επαναστατική ορμή της νιότης τους το ΕΑΜ, αλλά και τον ΕΛΑΣ αφού, συν τοις άλλοις, 35.000 ΕΠΟΝΙΤΕΣ εντάχθηκαν ως ένοπλοι μαχητές στις τάξεις του αντάρτικου στρατού. 

Η ΕΠΟΝ δίνει βροντερό παρόν σε αναρίθμητες μάχες και συγκρούσεις στα αστικά κέντρα και στην ύπαιθρο, ακόμη πρωτοστατεί στην ακύρωση της εφιαλτικής πολιτικής επιστράτευσης των ναζί, μπαίνει μπροστά σε απεργίες και σαμποτάζ, γράφει ιστορία εφευρετικής αντιπληροφόρησης του λαού με τα θρυλικά "χωνιά", διαπρέπει επίσης στην οργάνωση της περίφημης Αλληλεγγύης μέσω των συσσιτίων και πλείστων άλλων μορφών έμπρακτης στήριξης προς τους ανήμπορους ανθρώπους του λαού, επαναλειτουργεί σχολεία και σχολές σε καμένα χωριά, αλλά πρωτοπορεί και στον τομέα του πολιτισμού διοργανώνοντας χιλιάδες θεατρικές παραστάσεις, καλλιτεχνικές γιορτές, αθλητικές εκδηλώσεις, λαϊκά γλέντια! 

"Πολεμάμε και τραγουδάμε" ήταν το σύνθημα της Αντιστασιακής Νεολαίας! Η ΕΠΟΝ με αγώνες και αίμα σφραγίζει την ενεργή συμμετοχή της νέας γενιάς στους λαϊκούς αγώνες. 

Ποιος θα μπορούσε να ξεχάσει τη θυσία των τριών ηρώων στο σπίτι του Υμηττού -Δημήτρη Αυγέρη, 18 χρονών, Θάνου Κιοκμενίδη και Κώστα Φολτόπουλου 17 ετών- οι οποίοι έπεσαν αντιμετωπίζοντας 200 πάνοπλους ναζί; 

Ποιος θα μπορούσε να λησμονήσει τη 17χρονη Επονίτισσα Παναγιώτα Σταθοπούλου, με καταγωγή από το Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας, που όρμηξε επάνω στο γερμανικό τανκ, κάνοντας τη ζωή της κόκκινο λουλούδι στον κήπο της λευτεριάς; 

Αλλά και χιλιάδες ακόμη, νέους και νέες, που πολέμησαν με τόλμη και αυτοθυσία σε πόλεις και βουνά για "τη χιλιάκριβη τη Λευτεριά και τη Λαοκρατία", για να εισπράξουν, κατοπινά, από το κράτος των δωσίλογων, διώξεις, εκτοπίσεις και εκτελέσεις; Όταν τα ιδανικά παραμένουν αδικαίωτα, ο αγώνας δεν μπορεί παρά να συνεχίζεται…

Αλλά ας σταματήσουμε εμείς κάπου εδώ, και ας παραχωρήσουμε το γιορτινό λόγο στους ΕΠΟΝΙΤΕΣ της Ανταρτομάνας Ευρυτανίας μέσω της εφημερίδας τους (σ.σ. διατηρήθηκε η ορθογραφία εποχής του πρωτότυπου):

Εφημερίδα "ΑΓΩΝΑΣ "

ΟΡΓΑΝΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΝΕΩΝ ΕΠΟΝ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ

23 Φλεβάρη 1944

Τα άρθρα:

ΖΗΤΩ Η 23 ΤΟΥ ΦΛΕΒΑΡΗ, ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΑΛΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝ. ΝΕΟΛΑΙΑΣ.

Η νέα μας γενιά κατ’ απ’ την κοινωνική εγκατάλειψη και την εξαθλίωση που την καταδίκασαν όλα τα αντιλαϊκά καθεστώτα στο διάστημα της 100χρονης λεύτερης εθνικής ζωής και την εθνική ταπείνωση στην οποία μας έριξε ο φασισμός με τα μαύρα κοράκια του που πέσαν πάνω στο λαό μας και του ξεσκίζαν τις σάρκες του, μα και σαν άξιος συνεχιστής της προοδευτικής δράσης των τρισένδοξων Ιερολοχιτών και των θρυλικών κλεφτόπουλων του ’21, κι όλων των κατοπινών προοδευτικών οργανώσεων, σα θύελλα ξέσπασε στον τιτάνιο αγώνα  που ανέλαβε ο επαναστατημένος μας λαός. 

Ρίχνεται στην πάλη με ένα της πόθο, με ένα της σύνθημα: Να συνενώση  ολόκληρη τη Νέα Γενιά, στον αγώνα για τη ζωή, την Εθνική λευτεριά, τη λαϊκή δημοκρατία, στον αγώνα ενάντια στον επίορκο Γλύξμπουργκ. Κι’ ο πόθος της αυτός, η ΕΝΟΤΗΤΑ, που αποτελούσε ιστορική αναγκαιότητα για τη χώρα μας γίνεται πραγματικότητα στις 23 του Φλεβάρη 1943 κάτω από τη σημαία της Ε.Π.Ο.Ν. 

Να γιατί η 23 του Φλεβάρη 1943 θα μείνη μέρα ιστορική. Να γιατί η Ε.Π.Ο.Ν. θα μείνη ακοίμητο Σύμβολο στη Λαϊκή ψυχή. Σύμβολο ενότητας και αυτοθυσίας, σύμβολο υπέρτατης πάλης για την πραγματοποίηση των καταστατικών μας αρχών. 

Ένας χρόνος κλείνει σήμερα από την ίδρυση της ΕΠΟΝ και στο διάστημα αυτό οι Νέοι και Νέες της Ευρυτανίας κατ’ απ’ την καθοδήγηση της Ε.Π.Ο.Ν., μ’ εντατική δουλειά κατ’ απ’ τις πιο σκληρές συνθήκες και τις ιδιομορφίες των χωριών μας –πείνα, φτώχεια, αμορφωσιά, προκλήσεις, αντίδραση– μη υπολογίζοντας θυσίες, έχουν να επιδείξουν μια σειρά νίκες και επιτυχίες.

Η συναδέλφωση στις γραμμές της ΕΠΟΝ της συντριπτικής πλειοψηφίας των νέων της Ευρυτανίας, το πλαισίωμα του τάγματος της Ευρυτανίας, και άλλων μονάδων του ηρωϊκού ΕΛΑΣ, με ανταρτοομάδες της ΕΠΟΝ από παιδιά – Ευρυτάνες ΕΠΟΝίτες – βγαλμένα κι’ ατσαλωμένα απ’ τη φωτιά του αγώνα,  η περίθαλψη των ανταρτών εκ μέρους όλων των ΕΠΟΝιτών όλων των χωριών μας, το κουβάλημα στην πλάτη από τις Επονίτισσες της Φραγγίστας, η ενεργή συμμετοχή μας στην αυτοδιοίκηση, ο παιδ. Σταθμός του Καρπενησίου, η λέσχη του Δερματιού, τα δέματα που στέλνουν στους αντάρτες οι Επονίτες της Καστανιάς και της Κόπρενας, οι θεατρικές παραστάσεις και οι λαϊκές γιορτές στα περισσότερα χωριά - εκεί που πριν από λίγο τα παιδιά έπληταν στο σκοτάδι της αμάθειας – η εφημερίδα της Γρανίτσας, και το σχολειό του Τροβάτου, δεν είναι αποτελέσματα μαγείας, ούτε προϊόντα τύχης, αλλά τα αγαθά αλύγιστης πίστης στον αγώνα, πολύμοχθης δουλειάς και φιλότιμης προσπάθειας.

Νέοι και νέες της Ευρυτανίας

Ας γιορτάσουμε μ’ όλη τη δύναμη της ψυχής μας, μ’ όλη την επαναστατική μας φλόγα, τις 23 του Φλεβάρη. Ας χαιρετίσουμε, μ’ ενθουσιασμό κι’ ανείπωτη χαρά το κέρδισμα από μέρους του ΕΑΜ ΕΛΑΣ της περίλαμπρης νίκης, της ενοποίησης όλων των εθνικών δυνάμεων και της δημιουργίας εθνικής κυβέρνησης και ας ριχτούμε στον αγώνα για την ολοκλήρωση της ενότητας της Ευρυτ. Νεολαίας. 

Εμπρός πρωτοπόροι για τη ζωή και το ψωμί του λαού μας, για το τσάκισμα του καταχτητή και των πραχτόρων του, εμπρός εμείς παιδιά της φτωχής αλλά ηρωϊκής ανταρτομάνας Ευρυτανίας, με καινούργια όρεξη στον αγώνα, για να δούμε μέρες καλλίτερες, ν’ απολαύσουμε το φωτεινό ήλιο π’ ανατέλει στον ορίζοντα, εμπρός για να γιορτάσουμε τις 23 Φλεβάρη του 45 λεύτεροι, μέσα στη χαρούμενη ζωή της ΛΑΪΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ.

ΖΗΤΩ Η ΕΝΟΤΗΤΑ

Ενώ ο ηρωϊκός μας ΕΛΑΣ, ταγμένος στο πλάϊ του δοκιμαζόμενου Έθνους, διέλυσε κατά τον τραγικώτερο τρόπο τα τμήματα του Ζέρβα, το Γενικό μας Στρατηγείο, πιστό στην πολιτική της Ενότητας, υπέβαλε σ’ αυτόν τους πιο κάτω όρους: 

1/ Επίσημη αποκήρυξις ηγετών και οπαδών ΕΔΕΣ οίτινες συνέπραξαν ή συμπράττουν μετά Γερμανών ή Ράλλη. 

2/ δυνάμεις Ζέρβα-ΕΛΑΣ παραμείνουν θέσεις κατεχομένας ημέρα καταπαύσεως πυρών, μέχρι πραγματοποιήσεως ενότητος. 

3/ Άμεσον  έναρξιν διαπραγματεύσεων δια συγκρότησιν ενιαίου Ανταρτικού Στρατού. 

Η αποδοχή των όρων αυτών από μέρους του Ζέρβα δείχνει ξεκάθαρα ότι το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ όταν βροντοφωνούσε πως η οργάνωση ΕΔΕΣ είχε πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες προδότες κι’ ακόμα πως οι ανακοινώσεις του Λονδίνου στις 31 του Οχτώβρη στηρίζονταν πάνω σε συκοφαντικές πληροφορίες κακών πραχτόρων της μεγάλης μας συμμάχου Αγγλίας, είχε απόλυτο δίκηο. 

Η ενοποίηση όλων των εθνικών μας δυνάμεων θα έχη σαν αποτέλεσμα την ανάγκη της δημιουργίας Εθνικής Κυβέρνησης, που θα βγαίνει από το Λαό μας για να τον οδηγήση στις μάχες που θα δώση για την πολυπόθητη λευτεριά, την Λαοκρατία, τη Νίκη στο λαό και τα Νειάτα μας.  

ΝΕΟΙ ΚΑΙ ΝΕΕΣ

Άμα σας ρωτήσουν τι είσαστε απαντήστε περίφανα: ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΠΟΝΙΤΕΣ, πιστοί στρατιώτες του ιδανικού της Κοινωνικής Δικαιοσύνης και χύνουμε το αίμα  μας για τη ΛΕΥΤΕΡΙΑ και τη ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ. 

από "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"