«Περίεργο» δημοσίευμα της «Καθημερινής»

Ο χάρτης με τον τίτλο «Ποιες «γκρίζες ζώνες» θα μπορούσε να διεκδικήσει η Ελλάδα;» είναι από το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Καθημερινή», την Κυριακή 3 Ιουνίου. 

Το θέμα υπογράφει ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Άγγελος Μ. Συρίγος. Μπορείτε να διαβάσετε εδώ ολόκληρο το δημοσίευμα στο οποίο  αναπτύσσεται το εξής σκεπτικό:

«Με την κρίση στα Ιμια, το 1996, η Τουρκία ανακάλυψε αίφνης την ύπαρξη νησιών αμφισβητούμενης ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο. Αν κάποιος μπει σε αυτή τη συλλογιστική, θα ανακαλύψει ότι η Τουρκία έχει σημαντικά προβλήματα με «γκρίζες ζώνες» κυριαρχίας. Παραδείγματα πολλά – όπως αυτό του νησιωτικού συμπλέγματος των Μοσχονησίων στον κόλπο του Αδραμυττίου έναντι της Λέσβου, που βρίσκονται εκτός των τριών μιλίων από τις τουρκικές ακτές. Πρόκειται για τα νησάκια Δασκαλειό, Λιος, Καλαμόπουλο, Γιαλονήσι, Πύργος, Αδιάβατος, Ουλιά και Κάλαμος, όπως δείχνει ο χάρτης».

  Παρόλο που εξηγείται ότι «στο διεθνές δίκαιο ισχύει ως αρχή ότι οι συνθήκες που καθορίζουν σύνορα δεν λήγουν ποτέ», περιγράφοντας τις συνθήκες που έχουν ρυθμίσει το εδαφικό καθεστώς στο Αιγαίο, επισημαίνεται μεταξύ άλλων: 

«Με την κρίση στα Ιμια το 1996, η Τουρκία ανακάλυψε την ύπαρξη νησιών αμφισβητούμενης ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο (…)  Αν κάποιος θελήσει να μπει προς χάριν παιγνίου σε αυτή τη συλλογιστική, θα ανακαλύψει ότι εάν υπάρχει κάποιο κράτος που έχει προβλήματα με «γκρίζες ζώνες» κυριαρχίας, αυτό είναι η Τουρκία. Στην είσοδο των Δαρδανελλίων υπάρχει ένα σύμπλεγμα τεσσάρων νησιών που είναι γνωστές ως Μαυρειές ή Λαγούσες. Στη Συνθήκη της Λωζάννης αναφέρεται στο άρθρο 12 ότι επιβεβαιώνεται η ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Βορείου Αιγαίου «εκτός της Ιμβρου, Τενέδου και των Λαγουσών νήσων (Μαυρυών)». Στο άρθρο 14 αναφέρεται ότι «αι νήσοι Ιμβρος και Τένεδος, παραμένουσαι υπό την τουρκικήν κυριαρχίαν». Δεν υπάρχει, όμως, οποιαδήποτε αναφορά περί κυριαρχίας στις Μαυρειές νήσους, οι οποίες βρίσκονται πέραν των τριών μιλίων από τις τουρκικές ακτές. Επομένως, οι Μαυρειές δεν ανήκουν ούτε στην Ελλάδα αλλά ούτε και στην Τουρκία. Είναι μια κατά κυριολεξίαν γκρίζα ζώνη!».

  Στο άρθρο συνεχίζεται το ίδιο σκεπτικό για να καταλήξει:

«Είναι προφανώς αδιανόητο για τους Τούρκους να συζητήσουν το νομικό καθεστώς των Πριγκηπονήσων. Αντιστοίχως, όμως, είναι αδιανόητο για την Ελλάδα να συζητά το καθεστώς των Φούρνων, των Οινουσσών κ.ο.κ. σε μια προσπάθεια κακόπιστης ερμηνείας των συνθηκών που θέσπισαν τα σύνορα και τα εδάφη των δύο χωρών. Η πόρτα του φρενοκομείου που άνοιξε με τα Ιμια, είναι καιρός επιτέλους να κλείσει».

  Ορισμένες παρατηρήσεις: 

     1. Τι νόημα έχει μια τέτοια παρέμβαση – και μάλιστα στο πρωτοσέλιδο της «Καθημερινής» – όταν το ίδιο το άρθρο δείχνει να κατανοεί την «τρέλα» με την οποία ασχολείται, την οποία όμως τροφοδοτεί και αναπαράγει, παρά το γεγονός ότι καταλήγει διαπιστώνοντας πως «η πόρτα του φρενοκομείου που άνοιξε με τα Ιμια, είναι καιρός επιτέλους να κλείσει»;

     2. «Η πόρτα του φρενοκομείου» υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να ανοίξει ή να κλείσει με τη διακίνηση χαρτών και με την περιγραφή «γκρίζων ζωνών», τις οποίες, μάλιστα, «θα μπορούσε να διεκδικήσει η Ελλάδα»;

     3. Την ώρα που οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται σε όξυνση και η Τουρκία προχωρά από τη μια πρόκληση στην άλλη, τέτοιες προσεγγίσεις (σημείωση: κι εδώ δεν αναφερόμαστε στην απόλυτη ακαδημαϊκή κι επιστημονική ελευθερία του οποιουδήποτε να διατυπώνει τις απόψεις του για όλα τα θέματα) αν γίνονταν δεκτές σε πολιτικό επίπεδο θα βελτίωναν ή θα επέτειναν το κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις; 

  Δύο ενδεχόμενα υπάρχουν: 

    Το πρώτο, κάποιοι να νομίζουν ότι η επικίνδυνη ανευθυνότητα να παρουσιάζονται στην ουσία εδαφικές διεκδικήσεις της Ελλάδας ως ενδεχόμενο άσκησης εξωτερικής πολιτικής, δικαιολογείται… «χάριν παιγνίου»! Πιστεύαμε ότι μια εφημερίδα, παλιά και έμπειρη, όπως η «Καθημερινή», αντιλαμβάνεται ότι δεν παίζεις με τέτοια θέματα, εκτός αν θέλεις να παίξεις με τέτοια θέματα…  

    Και εδώ έχουμε το δεύτερο ενδεχόμενο: Να υπάρχει, όντως, μια μερίδα της κυρίαρχης τάξης της χώρας που θέλει, πράγματι, να «παίξει» με τα ελληνοτουρκικά σε τέτοιο επικίνδυνο βαθμό. Φυσικά ο δεύτερος ισχυρισμός ενέχει τον κίνδυνο να χαρακτηριστεί από την «Καθημερινή» σαν «κομμουνιστική συνωμοσιολογική προσέγγιση».  

   Σε κάθε περίπτωση καλύτερα να κατηγορηθούμε εμείς σαν «συνωμοσιολόγοι» από το να ισχύει ότι ορισμένοι, πίσω από τον ακαδημαϊκό ή μιντιακό μανδύα, παίζουν πολιτικά με την «τρέλα». 

από ημεροδρόμος