Νοέμβρης του 1967: ΗΠΑ και χούντα «στήνουν» το έγκλημα της Κύπρου

Στις 16 Νοέμβρη 1967 κορυφώνεται μια ακόμη κρίση στην Κύπρο. Η αρχή γίνεται δύο μέρες νωρίτερα, όταν αστυνομικές περίπολοι της ελληνοκυπριακής πλευράς, με επικεφαλής τον ίδιο τον Γρίβα μπαίνουν στο υπό τουρκοκυπριακό έλεγχο χωριό του Αγίου Θεοδώρου.

Την επόμενη μέρα, σημειώνονται ανταλλαγές πυρών μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και σύντομα οι συγκρούσεις γενικεύονται, με τη συμμετοχή τεθωρακισμένων, βαρέων όπλων και πυροβολικού.

Το βράδυ της 15ης Νοέμβρη, οι δυνάμεις του Γρίβα, ο οποίος κινείται βάσει σχεδίου που έχει εγκριθεί προκαταβολικά από τη χούντα της Αθήνας, καταλαμβάνουν τα χωριά Κοφινού και Αγιος Θεόδωρος.

Τα γεγονότα της Κοφινού προκαλούν μείζονα κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς η Τουρκία ζητεί άμεση παρέμβαση του ΟΗΕ και αποχώρηση των ελληνοκυπριακών στρατευμάτων υπό την απειλή στρατιωτικής επέμβασης στην Κύπρο.

Τα χαράματα της 16ης Νοέμβρη, οι ελληνικές δυνάμεις αποσύρονται από τις καταληφθείσες περιοχές, αλλά η ζημιά έχει ήδη γίνει. Βρίσκοντας ουρανοκατέβατο πρόσχημα για τις επιθετικές της ενέργειες, η κυβέρνηση της Αγκυρας υποκινεί μεγάλες ανθελληνικές διαδηλώσεις.

Στις 17 Νοέμβρη παίρνει εξουσιοδότηση από την Εθνοσυνέλευση για την αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων και εκτός Τουρκίας όποτε το κρίνει σκόπιμο και προχωρεί σε επιδεικτικές παραβιάσεις του κυπριακού θαλάσσιου και εναέριου χώρου. Τα τύμπανα του πολέμου ηχούν και πάλι. Στα παρασκήνια, όμως, αρχίζει το έγκλημα σε βάρος της Κύπρου, το οποίο ολοκληρώθηκε τον Ιούλη του 1974.

Οταν όλα δείχνουν ότι επίκειται πόλεμος Ελλάδας - Τουρκίας, αναλαμβάνει δράση ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Σάιρους Βανς, ο οποίος επισκέπτεται στις 24 του Νοέμβρη την Αγκυρα και στις 25 του ίδιου μήνα την Αθήνα, όπου έχει συνομιλίες με τον υπουργό Εξωτερικών της χούντας Πιπινέλη. Ο κύβος είχε πλέον ριφθεί.

Στις 27 του Νοέμβρη ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, που επιστρατεύεται για να δοθεί ευρύτερη κάλυψη στη ΝΑΤΟική λύση, ανακοινώνει ότι οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της Τουρκίας αποδέχονται το σχέδιο Βανς, το οποίο επιβάλλεται στον αδύναμο να αντιδράσει Μακάριο.

Τις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη, η χούντα αρχίζει την απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας από την Κύπρο, αφήνοντας έτσι το μαρτυρικό Νησί στο έλεος της Αγκυρας. Μετά από εφτά χρόνια αποδείχτηκε η σημασία εκείνης της εγκληματικής πράξης.

https://www.imerodromos.gr/