Η πόλη φάντασμα του Ερντογάν

Ο Τούρκος Πρόεδρος θέλει να χτίσει στα σύνορα μεταξύ Συρίας και Τουρκίας μια πόλη για την στέγαση προσφύγων από τη Συρία.Στην πραγματικότητα όμως πιθανόν να θέλει κάτι άλλο.

Ludwig Greven

Η Τουρκία βρίσκεται σήμερα σε μια κατάσταση που την βολεύει σχετικά με την εξωτερική πολιτική της. 

Επειδή η χώρα ήδη φιλοξενεί περίπου 2,7 εκατομμύρια πρόσφυγες από τη γειτονική Συρία και είναι το κομβικό σημείο για την επανεγκατάσταση των προσφύγων στην Ευρώπη, η κυβέρνηση στην Άγκυρα κανακεύεται από την Άνγκελα Μέρκελ και άλλους ηγέτες της Ε.Ε οι οποίοι της κάνουν δώρα δισεκατομμυρίων ευρώ.

Λίγο πριν την Σύνοδο Κορυφής Ε.Ε-Τουρκίας που πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα, ο Ταγίπ Ερντογάν έκανε μια νέα πρόταση: Την κατασκευή μιας πόλης με διεθνή στήριξη στα Τουρκο-Συριακά σύνορα, αλλά σε συριακό έδαφος. Σχετικά με το σχέδιο του είχε ήδη μιλήσει με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα. Παραδέχτηκε όμως ότι οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν ακόμη αποδώσει καρπούς.

Το πώς θα κατασκευαστεί μια πόλη σε ξένο έδαφος και επίσης ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα δεν μας το λέει ο Ερντογάν. Έργα τέτοιου τύπου είναι εξαιρετικά "ευαίσθητα".

Ποιος θα έχει την κυριαρχία του οικισμού; Το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ, ο οποίος παραμένει υπό το διεθνές δίκαιο αναγνωρισμένη κυβέρνηση; Μία από τις διάφορες ομάδες ανταρτών ή ακόμα και των Κούρδων ανταρτών του PYG που κατέχουν μεγάλο βαθμό στην περιοχή των συνόρων, τους οποίους όμως η Άγκυρα θεωρεί ως ένα παρακλάδι του απαγορευμένου τουρκικού ΡΚΚ;

Ή μήπως η Τουρκία θα έχει την κυριαρχία στην πόλη των προσφύγων; Αυτό όμως θα ήταν μια σαφής παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Ή μήπως θα έπρεπε η πόλη των προσφύγων να βρίσκεται υπό την διεθνή προστασία, παρόμοια με τις προστατευόμενες ζώνες των Ηνωμένων Εθνών στον πόλεμο της Βοσνίας; Ωστόσο, αυτό δεν ήταν και ένα ιδιαίτερα λαμπρό παράδειγμα, όπως αποδείχθηκε στην Σρεμπρένιτσα.

Δεν μας εκπλήσσει, λοιπόν, γιατί η Ουάσιγκτον είναι επιφυλακτική: Ο Ομπάμα δεν θέλει να συρθεί σε μια άλλη, αν και περιορισμένη, περιπέτεια στη Μέση Ανατολή.

Σχέδιο προπαγάνδας για διεθνές ακροατήριο
Λόγω όλων αυτών των προβλημάτων προφανώς η πρόταση Ερντογάν είναι ένα σχέδιο προπαγάνδας. Θέλει να αποδείξει στον τοπικό πληθυσμό και στη διεθνή κοινότητα, πρώτον, ότι η χώρα του είναι πρόθυμη να φιλοξενήσει Σύριους πρόσφυγες αλλά όχι στο τουρκικό έδαφος, όπου ήδη έχουν μεγάλα προβλήματα με τη φροντίδα, τη στέγαση και την αποδοχή των προσφύγων πολέμου.

Μια πόλη προσφύγων ακούγεται καλύτερα από μια ζώνη προστασίας στα σύνορα με τη Συρία, την οποία έχει από καιρό ζητήσει η τουρκική ηγεσία. Από την άλλη όμως, η πόλη για τους προσφυγές δεν θα ήταν τίποτα περισσότερο από μια επέκταση αυτής της ζώνης προστασίας.

Ένας τέτοιος μεγάλος οικισμός, μετά την καθιέρωσή του, θα πρέπει να φυλάσσεται από την αμερικανική ηγεσία και τους σύμμαχους σε μια απαγορευμένη εναέρια ζώνη για πιθανές συγκρούσεις με τα Ρώσικα μαχητικά αεροσκάφη .

Ο Ερντογάν θέλει να αποτρέψει μια κουρδική αυτόνομη περιοχή
Με την κατασκευή μιας πόλης προσφύγων θα ματαίωναν τα σχέδια των Κούρδων να δημιουργήσουν στα βόρεια σύνορα της Συρίας μια αυτόνομη περιοχή. Αυτός είναι ο μεγαλύτερος φόβος του Ερντογάν:

Ότι μετά το βόρειο Ιράκ, να σχηματιστεί στη Σύρια μια αυτόνομη κουρδική περιοχή και βεβαία με την συμμετοχή Κούρδων της Τουρκίας. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την εθνική ενότητα του Ερντογάν για την οποία παλεύει με όλες τις δυνάμεις του και εναντίον αντιφρονούντων, εφημερίδων και δημοσιογράφων.

Το σχέδιο του, όσο ανθρωπιστικό μπορεί να φαίνεται, δεν είναι παρά ένα προπέτασμα καπνού. Συγκαλύπτει τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας. Το γεγονός ότι η Τουρκία απελάσει προσφυγές στη Σύρια και στο Ιράκ, αν και απαγορεύεται αυστηρά από τη Σύμβαση της Γενεύης, δείχνει ότι δεν έχει μόνο ανθρωπιστικούς στόχους.

Η Διεθνής Αμνηστία προέτρεψε την Ε.Ε να επηρεάσει την Άγκυρα κατά την Κοινή Σύνοδο Κορυφής, να σταματήσει η Τουρκία αμέσως αυτές τις απελάσεις. Η απάντηση θα δείξει πόσο σοβαρά παίρνει η Τουρκία τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη ζωή.

(Μετάφραση-προσαρμογή από το ZeitOnline, Κλεοπάτρα Σάλλα)

Στον τοίχο