Σκοτώνουν τ’ άλογα όταν γεράσουν...

Ευκαιρία για «ξεσκαρτάρισμα» του εργατικού τους δυναμικού βρήκαν στην πανδημία του κορονοϊού αρκετές επιχειρήσεις στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του New School University που είδε το φως της δημοσιότητας πριν από λίγες ημέρες, για πρώτη φορά εδώ και περίπου μισό αιώνα, η ανεργία στις τάξεις των ηλικιωμένων εργαζομένων ξεπερνά την αντίστοιχη των εργαζομένων που βρίσκονται στο μέσο της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας. 

Η μελέτη εστίασε μόνο σε όσους εργαζομένους είχαν ήδη εδραιωμένη καριέρα. Δεν εξέτασε δηλαδή όσους ήταν νεότεροι των 35 ετών. 

Διαπίστωσε ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας οι πιο ηλικιωμένοι εργαζόμενοι, οι μεγαλύτεροι δηλαδή των 55 ετών:

• Ηταν οι πρώτοι που απολύθηκαν από τις επιχειρήσεις.
• Επαναπροσλήφθηκαν (όσοι επαναπροσλήφθηκαν εξ αυτών) -μετά το πέρας του πρώτου κύματος της πανδημίας- με πολύ πιο αργούς ρυθμούς απ’ ό,τι οι άλλοι εργαζόμενοι.
• Καταγράφουν σήμερα στις τάξεις τους πολύ υψηλότερες απώλειες θέσεων εργασίας σε σχέση με τους εργαζομένους που βρίσκονται στο μέσο της καριέρας τους, δηλαδή είναι ηλικίας μεταξύ 35 και 54 ετών.

Η μελέτη τονίζει ότι είναι η πρώτη φορά από το 1973 που ένα τόσο σοβαρό χάσμα στην ηλικιακή κατανομή της ανεργίας συνεχίζει να υφίσταται για 6 μήνες και περισσότερο. Σε όλες τις υφέσεις της αμερικανικής οικονομίας από τη δεκαετία του 1970 οι πιο ηλικιωμένοι εργαζόμενοι είχαν σταθερά χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας σε σχέση με τους εργαζομένους που βρίσκονταν στο μέσο της καριέρας τους. Αυτό οφειλόταν εν μέρει στις ισχυρές συμβάσεις εργασίας που απολάμβαναν και τις υψηλές αποζημιώσεις που έπρεπε να τους καταβληθούν από τις επιχειρήσεις που τους απέλυαν.

Η τάση αυτή ανατράπηκε όμως στην τρέχουσα ύφεση. Κάθε μήνα από το ξέσπασμα της πανδημίας οι μεγαλύτεροι των 55 ετών εργαζόμενοι καταγράφουν υψηλότερα ποσοστά ανεργίας σε σχέση με εκείνους ηλικίας 35-54 ετών. Μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου, ο ενδιάμεσος μέσος όρος του ποσοστού ανεργίας αυτών ήταν 9,7%, 1,1% υψηλότερο από το αντίστοιχο των εργαζομένων που βρίσκονται στο μέσο του επαγγελματικού τους βίου. Μαύροι, γυναίκες και όσοι δεν είχαν πτυχίο κατέγραφαν ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό.

Βρήκαν ευκαιρία την πανδημία

Η πανδημία έχει δημιουργήσει έναν τεράστιο κίνδυνο για τους ηλικιωμένους εργαζομένους, επισημαίνει η διευθύντρια του Κέντρου Πολιτικής Ανάλυσης Schwartz του New School, Τερέζα Γκιλαρντούτσι. 

Οταν οι άνθρωποι ηλικίας μεγαλύτερης των 50 ετών χάνουν τη δουλειά τους χρειάζεται συνήθως διπλάσιος χρόνος για να βρουν μια νέα θέση απ’ ό,τι οι νεότεροι. Η έρευνα εκτιμά ότι περισσότεροι από 1,4 εκατ. εργαζόμενοι ηλικίας μεγαλύτερης των 55 ετών που έχασαν τη δουλειά τους από τον Απρίλιο παραμένουν ακόμη άνεργοι. Ο αριθμός είναι πιθανότατα ακόμη μεγαλύτερος αφού στην παραπάνω εκτίμηση δεν έχουν υπολογιστεί οι εργαζόμενοι που έχουν βγει από τους καταλόγους ανεργίας.

Σύμφωνα με την Γκιλαρντούτσι, η πανδημία αποτέλεσε μοναδική ευκαιρία για τους εργοδότες προκειμένου να ξεφορτωθούν τους πιο ηλικιωμένους υπαλλήλους τους χωρίς τον φόβο ελέγχου από την επιθεώρηση και τις άλλες αρχές του υπουργείου Εργασίας. 

Οι κανόνες που εμποδίζουν τις ηλικιακές διακρίσεις δεν εφαρμόστηκαν αυστηρά και οι εργοδότες βρήκαν την ευκαιρία να ξεφορτωθούν τους πιο ακριβούς εργαζομένους, αντικαθιστώντας τους με νέους αρκετοί εκ των οποίων βρίσκονται ακόμη σε στάδιο κατάρτισης. Οι απώλειες από μια τέτοια αντικατάσταση είναι γι’ αυτούς μικρότερες όταν η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση.

Ενας ακόμη λόγος που οδήγησε στις εύκολες απολύσεις ηλικιωμένων εργαζομένων -και τη μη επαναπρόσληψή τους- κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν βέβαια και οι σοβαρότεροι κίνδυνοι που υπάρχουν για την υγεία τους λόγω του ιού.

Η μελέτη προειδοποιεί για σοβαρά κοινωνικά προβλήματα προ των πυλών. Η υψηλότερη ανεργία στους ηλικιωμένους θα μπορούσε να εξαναγκάσει περισσότερους από αυτούς σε πρόωρη και ακούσια απόσυρση από την αγορά εργασίας, επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης, υποβάθμιση της διαβίωσής τους και περαιτέρω μεγέθυνση των οικονομικών ανισοτήτων σε όρους συνταξιοδοτικής ασφάλισης την οποία βιώνουν ήδη γυναίκες, μειονότητες και όσοι δεν έχουν πτυχίο.

Πλέον ευάλωτοι είναι οι ηλικιωμένοι εργαζόμενοι που βρίσκονται κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησης αλλά δεν κατάφεραν να αποταμιεύσουν αρκετά. Σύμφωνα με προηγούμενη μελέτη του Κέντρου Schwartz, 43 εκατομμύρια Αμερικανοί που βρίσκονται σήμερα μεταξύ 50 και 60 ετών θα περάσουν στις τάξεις φτωχών όταν γεράσουν λόγω των ανεπαρκών αποταμιεύσεών τους για το πρόγραμμα συνταξιοδότησής τους και των δυσμενών οικονομικών εξελίξεων.

Οι ερευνητές προτείνουν (τι άλλο;) περισσότερο κράτος. Καλούν το Κογκρέσο να αυξήσει και να επεκτείνει τα επιδόματα για τους ηλικιωμένους, να ψηφίσει μέτρα στήριξης των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων, τη μείωση του ορίου ηλικίας στο πρόγραμμα υγειονομικής περίθαλψης των ηλικιωμένων Αμερικανών Medicare στα 50 έτη και τη δημιουργία ειδικού γραφείου με αντικείμενο την ευημερία των ηλικιωμένων εργαζομένων.

Μπάμπης Μιχάλης

https://www.efsyn.gr/