Ανεξέλεγκτοι οι σκουπιδότοποι

Η πυρκαγιά που κατέκαψε την Ελαφόνησο επαναφέρει με δραματικό τρόπο το ζήτημα των ανεξέλεγκτων σκουπιδότοπων που –παρά τα πρόστιμα και τον διεθνή διασυρμό της χώρας μας– συνεχίζουν να λειτουργούν σε διάφορες περιοχές.

Η μεγαλύτερη εστία κινδύνου εντοπίζεται στην Πελοπόννησο, όπου από το 2011 εκκρεμεί η κατασκευή έργου κεντρικής διαχείρισης απορριμμάτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η εκδίκαση στο ΣτΕ της προσβολής της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου έχει αναβληθεί 17 φορές, ενώ στα γρανάζια της γραφειοκρατίας έχει «σκαλώσει» ακόμα και η απόφαση της προηγούμενης διοίκησης του υπουργείου Περιβάλλοντος να απαλλοτριωθούν οι απαιτούμενες εκτάσεις. Ακόμα ένα πρόβλημα ήταν ότι η σύμβαση προέβλεπε την κατασκευή μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, μοντέλο που έχει ήδη εγκαταλείψει η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Χωρίς άλλη λύση, πολλοί δήμοι «θάβουν» το πρόβλημα, ενίοτε κυριολεκτικά. «Σε πάρα πολλές περιοχές λειτουργούν χωματερές στη λογική της έκτακτης ανάγκης, με όλους να κάνουν τα στραβά μάτια», αναφέρει στην «Κ» στέλεχος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Το φιλόδοξο πρόγραμμα του κλεισίματος και αποκατάστασης των ανεξέλεγκτων χωματερών που δρομολογούσε η Περιφέρεια Πελοποννήσου ατόνησε, εξυπηρετώντας όσους κερδίζουν από την ανεξέλεγκτη διαχείριση δημόσιου χρήματος.

Περί τις 16 χωματερές που είχαν κλείσει και είχαν αποκατασταθεί άρχισαν να χρησιμοποιούνται και πάλι, προφανώς ελλείψει εναλλακτικής. Την ίδια στιγμή, οι δήμοι δεν έχουν φροντίσει να αναπτύξουν προγράμματα διαλογής στην πηγή αλλά και μείωσης του όγκου των παραγομένων απορριμμάτων, που θα μπορούσαν να δώσουν μια ανάσα με μικρές μονάδες και διαδημοτικά σχήματα, μικρά αποκεντρωμένα έργα που δεν δημιουργούν προβλήματα.

Αυτή τη στιγμή, πάντως, η κατάσταση με τους ΧΑΔΑ στην Πελοπόννησο είναι εκτός ελέγχου, με ό,τι αυτό σημαίνει για την επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Πολλοί δήμοι ανοίγουν τρύπες και θάβουν τα απορρίμματά τους, ενώ άλλοι απλώς τα... κατακρημνίζουν.

Και στις δύο περιπτώσεις ο κίνδυνος επιμόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα είναι μεγάλος, ιδίως αν πρόκειται για ασβεστολιθικά εδάφη. Τεράστιος είναι και ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς, καθώς συχνά οι Αρχές καίνε σκουπίδια για μείωση του όγκου των απορριμμάτων (αν και η πρακτική αυτή αποφεύγεται τους καλοκαιρινούς μήνες), γίνεται συχνά αυτανάφλεξη από πεταμένα γυαλιά σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες, ενώ κάποιοι ανεύθυνοι εστιάτορες πετούν τυλιγμένη σε αλουμινόχαρτο τη θράκα από την ψησταριά στα σκουπίδια: τα κάρβουνα μπορεί να σιγοκαίνε για έως και δύο ημέρες μετά την απόρριψή τους.

Πρόστιμα 51,8 εκατ. ευρώ

Το πρόβλημα, φυσικά, αφορά και άλλες περιοχές της χώρας. Μόλις πριν από λίγες ημέρες, οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος πραγματοποίησαν στον Ασπρόπυργο «έφοδο» σε βιομηχανική μονάδα η οποία είχε άδεια εργοστασίου ανακύκλωσης, ανακαλύπτοντας ότι στο σημείο λειτουργεί μια παράνομη, ανεξέλεγκτη χωματερή.

Για όλους αυτούς τους λόγους, από το 2014 έως σήμερα, η Ελλάδα έχει πληρώσει τμηματικά χρηματική ποινή συνολικού ύψους 51,8 εκατ. ευρώ για παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας σχετικά με τη λειτουργία χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (ΧΑΔΑ). Τα 15,08 εκατ. αφορούν την Περιφέρεια Πελοποννήσου, 8,36 εκατ. ευρώ «προέρχονται» από το Νότιο Αιγαίο, 5,02 εκατ. ευρώ από την Κεντρική Μακεδονία, 3,6 εκατ. από την Αττική, 2,5 εκατ. ευρώ από τη Στερεά Ελλάδα, 2,04 από τη Δυτική Ελλάδα και μικρότερα ποσά από άλλες περιοχές.

https://www.kathimerini.gr/