Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΛΕΙ ΤΟΥΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΤΩΝ ΑΕΙ ΝΑ ΔΙΑΦΥΛΑΞΟΥΝ ΜΕΝ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥΣ ΑΛΛΑ ΝΑ ΒΡΟΥΝ ΧΟΡΗΓΟΥΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
Η ΠΟΡΤΑ άνοιξε για να μπει το χρήμα των ιδιωτών στα κρατικά Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, όπως εξήγγειλε η κυβέρνηση, παραδεχόμενη την υποτυπώδη κρατική χρηματοδότηση της πανεπιστημιακής έρευνας. Λεπτομέρειες, όροι και προϋποθέσεις δεν δόθηκαν για το θέμα, που επί της ουσίας μετατρέπει τα ΑΕΙ-ΤΕΙ σε κυνηγούς χορηγών, οι οποίοι θα ενδιαφέρονται πρωτίστως για την εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων και με το κύρος ενός Πανεπιστημίου. Οι πανεπιστημιακοί διατηρούν επιφυλάξεις. Θέλουν τα κονδύλια για
την έρευνα, που είναι επένδυση, όμως θα πρέπει να τηρούνται ορισμένοι όροι για τη χρηματοδότηση. Κάποιοι όμως υποστηρίζουν ότι θα λυθούν τα χέρια των επιστημόνων, έπειτα από απραξία ετών η οποία και ώθησε άξια στελέχη να φύγουν στο εξωτερικό.
Ρεπορτάζ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΖΑΒΕΛΛΑ
Απόφαση-δίκοπο μαχαίρι που ανοίγει την πόρτα των ΑΕΙ και ΤΕΙ στους ιδιώτες και θέτει σε κίνδυνο την ανεξαρτησία της πανεπιστημιακής έρευνας, έλαβαν χθες από κοινού ο Αντώνης Σαμαράς και ο Ανδρέας Λοβέρδος. Αφορά στην απελευθέρωση της χρηματοδότησης της έρευνας στα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας και στη λειτουργία των ερευνητικών κέντρων, η οποία θα πραγματοποιείται πια από κονδύλια του ιδιωτικού τομέα.
Ο υπουργός Παιδείας Α. Λοβέρδος (δεξιά) και ο γ.γ. Ερευνας και Τεχνολογίας Χ. Βασιλάκος εξερχόμενοι χθες από το Μαξίμου με την απόφαση που δίνει το έναυσμα σε ΑΕΙ και ΤΕΙ να αρχίσουν το κυνήγι χορηγώνΕπί της ουσίας, η απόφαση αυτή είναι η παραδοχή της κυβέρνησης ότι αδυνατεί να καλύψει τα έξοδα των ερευνητικών ιδρυμάτων, τα οποία, έτσι κι αλλιώς, εδώ και χρόνια επιβιώνουν με δικά τους μέσα, καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων τους από ευρωπαϊκά κονδύλια που «κυνηγούν» οι ίδιοι οι ερευνητές. Ελήφθη στη χθεσινή σύσκεψη στο μέγαρο Μαξίμου, στην οποία συμμετείχαν εκτός από τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Παιδείας και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, και είναι μείζονος σημασίας καθώς από τη μία φιλοδοξεί να καλύψει το υπάρχον κενό στη χρηματοδότηση των ερευνητικών κέντρων, από την άλλη δημιουργεί υποψίες και ερωτήματα για την επιρροή που θα ασκούν οι ιδιώτες στην ερευνητική πρωτοβουλία.
Θα υπάρχουν όροι που θα διασφαλίζουν την ανεξαρτησία της έρευνας; Ποιους σκοπούς θα εξυπηρετεί, για παράδειγμα, η συνεχής χρηματοδότηση μιας εταιρείας φυτοφαρμάκων στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ή οι «επενδύσεις» μιας Φαρμακευτικής Εταιρείας στη Φαρμακευτική Σχολή Αθηνών; Εύλογο είναι το άνοιγμα, π.χ., μιας πολυεθνικής στον τομέα της έρευνας να γίνει στις «σχολές του μέλλοντος», γεγονός που ενδέχεται να δημιουργήσει πανεπιστήμια δύο ταχυτήτων.
«Να προσαρμοστούμε σε όσα ισχύουν στις χώρες του δυτικού ημισφαιρίου και ιδιαίτερα στην Ε.Ε., να απελευθερώσουμε από την ενιαία αρχή πληρωμών τα ερευνητικά κέντρα του ιδιωτικού δικαίου, τα ινστιτούτα, τους ειδικούς λογαριασμούς των πανεπιστημίων, των ΤΕΙ και των ερευνητικών κέντρων που ανήκουν στο Δημόσιο» τόνισε ο υπουργός Παιδείας. Πρόσθεσε, επίσης, ότι με αυτό τον τρόπο, «πλάι στο δυσμενές μέτρο της περικοπής των χρηματοδοτήσεων, που σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπει να ιδρύονται νέα πανεπιστήμια, προσθέτουμε δυνατότητα να μπορούν να αυτοχρηματοδοτούνται απευθυνόμενα είτε σε προγράμματα της Ε.Ε. είτε στην ιδιωτική πρωτοβουλία».
Διχασμένη εμφανίζεται η πανεπιστημιακή κοινότητα. «Είναι εντελώς απαράδεκτο το να φύγει η διαχείριση της χρηματοδότησης από το Πανεπιστήμιο» αναφέρουν κάποιοι και εκφράζουν το φόβο τους για ό,τι έπεται: «Οσο ελαττώνεται η κεντρική χρηματοδότηση τόσο μεγαλύτερη είναι η πίεση για ύπαρξη διδάκτρων». «Από τη στιγμή που δεν υπάρχουν δημόσια κονδύλια, γιατί να υποφέρει το Πανεπιστήμιο και να μην στηριχθεί στην ιδιωτική πρωτοβουλία; Θα μας λυθούν τα χέρια» υποστηρίζουν κάποιοι άλλοι.
Αλλοι, αντιμετωπίζουν την απόφαση σκεπτικιστικά: «Για ποιο λόγο παρουσιάζουν ως νέα απόφαση κάτι που συμβαίνει ήδη; Πρόκειται για μια διοικητική ρύθμιση που προβλέπεται ήδη από το νόμο. Δηλαδή, ένας ιδιώτης έχει το δικαίωμα να χρηματοδοτήσει μια έρευνα σε ένα Πανεπιστήμιο, εφόσον το εργαστήριο έχει συμφωνήσει. Στο Πολυτεχνείο αλλά και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, συμβαίνει συχνά» αναφέρει καθηγητής του ΕΚΠΑ. Σύμφωνα τον ίδιο, «Ο ιδιώτης έρχεται σε επικοινωνία με ένα άτομο ή με το τμήμα ή με τη σχολή, και η Σύγκλητος αποφασίζει με συνέλευση, συζητάει αν θέλει να προχωρήσει αυτή η έρευνα και αν παρουσιάζει ενδιαφέρον». «Αυτό που ίσως θέλουν να περάσουν και δεν το λένε», συνεχίζει ο ίδιος, «είναι ότι ως καθηγητής δεν μπορούσες να πάρεις περισσότερα χρήματα από την εμπλοκή με τα ερευνητικά προγράμματα. Αυτό δεν θα ισχύει».
Η γενική αίσθηση που επικρατεί, πάντως, είναι ότι πρόκειται για «ανοιχτή πρόσκληση» στους ιδιώτες, η οποία δεν θα απαλλάξει τους καθηγητές από το βάρος τού να συνεχίσουν να ψάχνουν πόρους για να χρηματοδοτήσουν μια έρευνα αντί να ασχολούνται με την εξέλιξή της.
***
ΚΚΕ: Επιτάχυνση σύνδεσης
«Στην επιτάχυνση της στενής σύνδεσης με τους επιχειρηματικούς ομίλους στοχεύει η κυβέρνηση που περικόπτει την κρατική χρηματοδότηση σε ΑΕΙ-ΤΕΙ και στην έρευνα», αναφέρει σε ανακοίνωση που εξέδωσε το ΚΚΕ. Στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι «στο όνομα της αυτοχρηματοδότησής τους, οι αποφάσεις της εξυπηρετούν τα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων και θα έχουν αρνητικές συνέπειες για πανεπιστημιακούς, έρευνητές, φοιτητές και επιστήμονες».
«Παραδέχτηκαν το πρόβλημα που πρέπει να δουν κατάματα»
«Απλώς παραδέχτηκαν ότι υπάρχει πρόβλημα, το οποίο πρέπει να το δουν κατάματα. Ποτέ τα χρήματα που μας παρείχε το Δημόσιο δεν επαρκούσαν για να καλυφθούν οι ανάγκες και τα έξοδά μας» λέει ο Νεκτάριος Ταβερναράκης, διευθυντής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας στο Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ).
Ποτέ δεν ήταν αρκετά τα τελευταία χρόνια τα χρήματα, λέει ο Νεκτάριος Ταβερναράκης, διευθυντής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας στο Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ)Αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια σε ένα από τα μεγαλύτερα και πιο άρτια οργανωμένα, εξοπλισμένα και στελεχωμένα ερευνητικά κέντρα της χώρας, είναι ενδεικτικό της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί στη χώρα: «Η χρηματοδότηση είναι άκρως ελλειμματική.
Το 2015 το ΙΤΕ θα πάρει 4.300.000 ευρώ, ποσό που δεν καλύπτει ούτε το 1/4 των μισθών. Ενα ίδρυμα όπως το ΙΤΕ έχει κόστος μισθοδοσίας 12 εκατομμύρια. Αν δεν βρεθούν, οι άνθρωποι θα χάσουν τις δουλειές τους. Ποτέ δεν ήταν αρκετά τα τελευταία χρόνια τα χρήματα. Αυτά που δεν έδινε η κυβέρνσηη θα έπρεπε να τα βρούμε από ανταγωνιστικά προγράμματα», σημειώνει ο κ. Ταβερναράκης. «Καταφέρνουμε να επιπλέουμε με χρήματα που έρχονται από την Ευρωπαϊκή Ενωση και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ως ερευνητές με υπεράνθρωπες προσπάθειες εξασφαλίζουμε τη βιωσιμότητα των ερευνητικών κέντρων».
Ο ίδιος τονίζει ότι «κανείς δεν ασχολήθηκε να δει πώς μένουν υγιή και παράγουν άριστη έρευνα τα καλύτερα ερευνητικά ιδρύματα, που παράγουν έρευνα η οποία ξεπερνά τα σύνορα. Η έρευνα όχι μόνο δεν αποτελεί κόστος για τον Ελληνα φορολογούμενο. Φέρνει πίσω και κονδύλια από το εξωτερικό. Για κάθε ευρώ που μας δίνει η κυβέρνηση, το ΙΤΕ φέρνει άλλα οκτώ. Εχουμε ανταποδοτικότητα της τάξης 1/8, οκταπλασιάζεται το όφελος για τη χώρα. Η έρευνα είναι επένδυση», λέει κλείνοντας.
«Προσεκτικοί σε όρους και προϋποθέσεις»
«Σε κάποια αυτοχρηματοδοτούμενα πανεπιστήμια μπορεί να λειτουργήσει θετικά αλλά θα πρέπει να γίνεται με ορισμένους όρους και προϋποθέσεις. Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στους όρους και τις προϋποθέσεις της εισροής των κεφαλαίων αυτών στα πανεπιστήμια» τονίζει ο Δημήτρης Σεβαστάκης, αναπληρωτής καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για το θέμα της εξεύρεσης χορηγιών στα ερευνητικά προγράμματα των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της χώρας
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου