Μία περίεργη πρόταση-λύση για το μεταναστευτικό της Ευρώπης από το Βέλγιο

του Pieter Cleppe

Μια βελγική πρόταση για την χαλάρωση της μεταναστευτικής κρίσης

Οι Ευρωπαίοι φορείς χάραξης πολιτικής είναι απελπισμένοι. Προσφάτως, ο Ολλανδός πρωθυπουργός Mark Rutte και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Donald Tusl, δήλωσαν πως μένουν μόνο δύο μήνες για την επίλυση της κρίσης ασύλου. Διαφορετικά θα τελειώσει το καθεστώς της ζώνης Σένγκεν με ταξίδια χωρίς διαβατήρια.


Προσφάτως, το Βέλγιο πρότεινε μια πιθανή λύση. Καμία χώρα δεν έχει τέτοιο συμφέρον για την διατήρηση της Σένγκεν, η διάλυση της οποίας θα επιφέρει ενα άγνωστο οικονομικό κόστος. Το Βέλγιο θέλει να καταστεί υποχρεωτικό για τους πρόσφυγες να υποβάλουν τις αιτήσεις τους για άσυλο στα hot spots στην Ελλάδα, η οποία θα πρέπει να προσφέρει μέχρι και 300.000 τέτοια σημεία.

Σκληρό; Αντιθέτως. Στην Αυστραλία, μια παρόμοια πολιτική, όπου οι άνθρωποι έπρεπε βα υποβάλλουν αίτηση για άσυλο στα κέντρα ασύλου της Νέας Γουινέας, τα οποία διαχειρίζονταν Αυστραλοί, εξασφάλισε ότι κανένας αιτών ασύλου δεν πνίγηκε έκτοτε.

Στα ευρωπαϊκά νερά αντιθέτως, 3.695 άνθρωποι πνίγηκαν πέρυσι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Παρόλα αυτά, υπάρχει μία απροθυμία μέχρι προσφάτως για να ληφθεί αυτό σοβαρά υπόψη.

Τώρα η ΕΕ εξετάζει την πρόταση του Βελγίου. Λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των θανάτων, οι Ευρωπαίοι που αντιδρούσαν στο μοντέλο της Αυστραλίας, θα πρέπει ίσως να δείξουν μεγαλύτερη μετριοπάθεια.

Ευρωπαϊκά hotospots;

Αυτή την στιγμή, η Ελλάδα και η Ιταλία δημιουργούν τα λεγόμενα hotspots, όπου μπορούν να καταγραφούν όσοι ζητούν άσυλο. Μέχρι στιγμής ωστόσο, η Ελλάδα έχει δημιουργήσει μόνο ένα, στο νησί της Λέσβου.

Ο Theo Francken, υπουργός Μετανάστευσης του Βελγίου, θέλει να "καταστήσει αυτά τα hotspots ευρωπαϊκά”, προκειμένου να "τα αναλάβει από την Ελλάδα, όχι να δημιουργήσει 8-10.000 κέντρα υποδοχής, διότι αυτό είναι γελοίο, αλλά 100.000 ή 200.000…

Αυτή τη στιγμή, λαμβάνονται δακτυλικά αποτυπώματα και μπορεί κάποιος να συνεχίσει το ταξίδι. Πρέπει να παραμείνουν σε κλειστές εγκαταστάσεις. Σε όποιον χορηγείται διεθνής προστασία, θα μεταφέρεται, και τόσο η πιθανότητα να καταλήξει στο Βουκουρέστι θα είναι μεγαλύτερη από το να καταλήξει στις Βρυξέλλες. Όποιος δεν το κάνει αυτό σωστά, θα πρέπει να επιστρέφει πίσω από αυτά τα hotspots”.

Θα είχε αποτέλεσμα ο τερματισμός της Σένγκεν;

Σε κάθε περίπτωση, είναι αφελές να νομίζουμε ότι ο τερματισμός της Σένγκεν, ένα εξαιρετικά ακριβό ζήτημα, θα σταματούσε τους ανθρώπους από το να διασχίζουν τα σύνορα. Το να προστατευτεί ένα χερσαίο σύνορο, είναι ιδιαίτερα δύσκολο.

Θα ήταν λάθος να υποθέσουμε ότι τα 10 εκατομμύρια άνθρωποι που θα είναι πρόθυμοι να έλθουν στην Ευρώπη τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης της Γερμανίας, θα μπορούσαν να μείνουν στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια ή την Ιταλία.

Ακόμη και εάν επιβληθούν εκ νέου εσωτερικοί έλεγχοι στα σύνορα, τα εξωτερικά σύνορα πρέπει να φρουρούνται. Αυτό είναι πιθανό μόνο εάν δεν επιτρέπεται πλέον σε όσους αναζητούν άσυλο, να συνεχίζουν να ταξιδεύουν μόλις περνούν τα σύνορα. Είναι επίσης ο μόνος τρόπος να σταματήσουν οι θάνατοι στην θάλασσα, κάτι που έχει αποδείξει η Αυστραλία.

Μακροπρόθεσμα, χρειάζονται λύσεις ακόμη μεγαλύτερης κλίμακας. Υπάρχουν όλο και περισσότεροι υποστηρικτές της ιδέας για την δημιουργία μιας πόλης στη Μέση Ανατολή ή στη Βόρεια Αφρική, η οποία θα υποδεχόταν όλους τους πρόσφυγες.

Με έναν παρόμοιο τρόπο, το Χονγκ Κονγκ κάποτε ήταν μία πόλη που κυβερνιόνταν από Βρετανούς, και που κατοικούνταν από Κινέζους που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τον τρόμο του Μάο.

Ένας εξέχων Αιγύπτιος επιχειρηματίας, έχει ήδη προσδιορίσει 23 ακατοίκητα νησιά τα οποία θα ήθελε να αγοράσει για να φιλοξενεί πρόσφυγες, αλλά η ελληνική κυβέρνηση δεν ενδιαφέρθηκε.

Τουλάχιστον αυτό θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πηγή έμπνευσης όταν θα αναζητείται μια τοποθεσία για τα κέντρα υποδοχής μεγάλης κλίμακας στην Ελλάδα -ή έξω από αυτή- στην περίπτωση που η ελληνική κυβέρνηση αρνηθεί.

Η τωρινή πολιτική της ΕΕ έχει μέχρι στιγμής αποτύχει να λύσει το ζήτημα. Η μετεγκατάσταση όσων ζητούν άσυλο μέσα σε μια περιοχή χωρίς εσωτερικούς ελέγχους συνόρων, απλώς δεν είναι δυνατή.

Οι άνθρωποι μπορούν απλώς να ταξιδεύουν ελεύθερα, για παράδειγμα από την Πολωνία στη Γερμανία. Μόνο ο τερματισμός της συνθήκης της Σένγκεν θα το έλυνε αυτό, αλλά οι Ευρωπαίοι φορείς χάραξης πολιτικής είναι κατά -και σωστά κατά την άποψή μου.

Ωστόσο, αρχικά, τα κράτη-μέλη αρνούνται να εκτελέσουν την λεγόμενη συμφωνία τους σχετικά με αυτό. Από τους 160.000 που ζητούν άσυλο, μόνο οι 272 έχουν μετεγκασταθεί ουσιαστικά από την Ιταλία και την Ελλάδα.

Όλοι γνωρίζουν ότι η απόφαση για "μετεγκατάσταση” δεν είναι τίποτα περισσότερο στα αλήθεια από κάτι που χρειάζεται η Angela Merkel για να μπορεί να πει ότι εργάζεται για μια "ευρωπαϊκή λύση” στο πρόβλημα, το οποίο πολλοί θεωρούν ότι έχει δημιουργήσει η ίδια.

Επίσης, περισσότεροι συνοριοφύλακες ή περισσότερα λεφτά ή περισσότερη εξουσία στην frontex, δεν θα καταφέρει να σταματήσει την ροή. Στις πρώτες εβδομάδες του έτους, οι 450.000 αιτούντες ασύλου έχουν ήδη κάνει το επικίνδυνο ταξίδι από την Τουρκία στην Ελλάδα.

Μπορεί κανείς να διπλασιάσει τον αριθμό των συνοριοφυλάκων, αλλά η ροή δεν θα σταματήσει όσο ο καθένας που συλλαμβάνεται να μπαίνει παρανόμως στα ελληνικά νησιά, μπορεί απλώς να συνεχίζει το ταξίδι του μετά από αυτό. Επίσης, όποιος διασώζεται από την ιταλική ακτοφυλακή στη θάλασσα μεταξύ Λιβύης και Ιταλίας, μεταφέρεται στην ηπειρωτική Ιταλία προς ικανοποίηση των λαθρεμπόρων ανθρώπων.

Και η ολλανδική πρόταση;
η ολλανδική κυβέρνηση θέλει η ΕΕ να κλείσει μια συμφωνία με την Τουρκία, όπου τα κράτη μέλη να δεχόταν 250.000 αιτούντες ασύλου ετησίως, απευθείας από την Τουρκία, εάν αυτή ως αντάλλαγμα δεχθεί όλους τους παράτυπους μετανάστες που προσπαθούν να διασχίσουν τα σύνορα της ΕΕ.

Αυτό το σχέδιο έχει κάποιο νόημα, αλλά παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτώμενο από την τουρκική καλή βούληση, ενώ επίσης αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει την διαδρομή λαθρεμπορίου μεταξύ Λιβύης και Ιταλίας.

Η κατάσταση πρέπει να τεθεί υπό έλεγχο -αν μη τι άλλο για να δώσει τέλος στους πνιγμούς των προσφύγων και μεταναστών. Αυτό μπορεί να γίνει με την υιοθέτηση της αυστραλιανής προσέγγισης, την οποία προτείνει τώρα το Βέλγιο Η Ευρώπη δεν χρειάζεται να αντιγράψει τις κακές συνθήκες των εξωτερικών κέντρων υποδοχής της Αυστραλίας.

Δεν υπάρχει λόγος γιατί τα επίπεδα διαβίωσης στα κέντρα στα σύνορα της ΕΕ να μην είναι αντίστοιχα με αυτά στα κέντρα ασύλου της Βόρειας Ευρώπης. Εάν η Ελλάδα δεν μπορεί να το κάνει, τότε θα μπορούσαν οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης να αναλάβουν το έργο. Ακούγεται ουτοπικό; Σε κάθε περίπτωση, οι μετριοπαθείς λύσεις έχουν αποτύχει.

Το κείμενο δημοσιεύθηκε αρχικά στην ολλανδική De Volkskrant
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://openeurope.org.uk/

http://www.capital.gr/