Σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων, το πρώτο εξάμηνο του 2022 οι Έλληνες έπαιξαν 12,8 δισεκατομμύρια ευρώ σε τυχερά παιχνίδια. Στα πρακτορεία του ΟΠΑΠ, στον ιππόδρομο, στα καζίνο και στα online στοιχηματζίδικα. Όλα μαζί. Σας αφήνω μερικές στιγμές για να χωνέψετε το νούμερο. Είναι σχεδόν όσα πληρώνει το ελληνικό κράτος για μισθούς δημοσίων υπαλλήλων –σε ολόκληρο το χρόνο. Βεβαίως, αυτό το ιλιγγιώδες νούμερο δεν δίνει ολόκληρη την εικόνα καθότι οι εταιρείες δίνουν επιστρέφουν μέρος αυτού του ποσού στους παίκτες ως κέρδη. Το πρώτο εξάμηνο του 2022 αυτό που έμεινε αν αφαιρέσει κανείς τα κέρδη των παικτών, ήταν σχεδόν €1,1 δισ. Αυτό ήταν το ποσό που έδωσαν οι Έλληνες από την τσέπη τους, από τις οικονομίες τους, για να παίξουν τυχερά παιχνίδια.
Φέτος υπολογίζεται ότι το τελικό ποσό μέχρι το τέλος του χρόνου μπορεί να ξεπεράσει τα €2,5 δισ, καθότι έρχεται και Μουντιάλ. Είναι σχεδόν διπλάσιο από τα χρήματα που δίνουν οι Έλληνες κάθε χρόνο για τα φροντιστήρια των παιδιών τους.
Είναι πολλά; Είναι υπερβολικά; Είναι σημάδι ενθαρρυντικό το ότι ο πληθυσμός δαπανά περισσότερα χρήματα για τυχερά παιχνίδια από όσα δαπανά το κράτος για φάρμακα; Είναι σημάδι υγείας για την κοινωνία, το ότι οι Έλληνες δαπανούν στο τζόγο περισσότερα από όσα η χώρα δαπανά για R&D; Περίπου όσο μας κόστισαν τα 18 Rafale;
Για πολλούς, αυτά τα νούμερα αποτυπώνουν μια κοινωνική πληγή για την οποία μάλλον δεν συζητάμε αρκετά. Σύμφωνα με έρευνα από το Ηνωμένο Βασίλειο, το 86% των κερδών των στοιχηματικών εταιρειών προέρχεται από το 5% των παικτών -των εθισμένων, που βλέπουν τις ζωές τους να καταστρέφονται. Γιατί για κάποιους παίκτες, τα τυχερά παιχνίδια και ο τζόγος δεν είναι διασκέδαση. Είναι αρρώστια.
Αν κάποιος βλέπει μόνο τις γεμάτες χαρούμενα πρόσωπα διαφημίσεις των εταιρειών στοιχημάτων στην τηλεόραση ή σκηνές από ταινίες που διαδραματίζονται στο Λας Βέγκας, μπορεί να νομίσει ότι ο τζόγος είναι κάτι το διασκεδαστικό και ακίνδυνο. Ένας τρόπος για να κάνεις την παρακολούθηση αθλητικών αγώνων λίγο πιο ενδιαφέρουσα, ας πούμε. Και για κάποιους, πράγματι, το πράγμα φτάνει μέχρι εκεί. Πολλοί απολαμβάνουν και το αλκοόλ με ελεγχόμενο τρόπο και σε περιορισμένες ποσότητες, άλλωστε.
Αλλά υπάρχουν και οι άλλοι. Στο Ηνωμένο Βασίλειο υπολογίζεται ότι πάνω από 1 εκατομμύριο άνθρωποι είναι εθισμένοι στα τυχερά παιχνίδια. Ανάμεσά τους εκτιμάται ότι υπάρχουν και 55.000 παιδιά. Κάθε μέρα, ένας πολίτης εκείνης της χώρας αυτοκτονεί εξαιτίας του τζόγου.
Ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια καταγράφεται ως ψυχική διαταραχή στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, και ως φαινόμενο έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τον εθισμό σε ουσίες. Ωστόσο, στη δημόσια σφαίρα γνωρίζει λιγότερους περιορισμούς από ό,τι, ας πούμε, το αλκοόλ ή ο καπνός. Στο δημόσιο διάλογο έχει εντελώς διαφορετική θέση, ως φαινόμενο.
Όταν ξεκίνησε η μεγάλη ανάπλαση του Ελληνικού, η πρώτη επένδυση που παρουσιάστηκε και συζητήθηκε ως εμβληματική, ήταν το καζίνο. Η μεγαλύτερη ανάπλαση στην ιστορία της χώρας, μια τεράστια επενδυτική ευκαιρία, ταυτίστηκε στην αρχή με μια επένδυση σε ένα νέο καζίνο. Όπως έγραφα και τότε ήταν ένα εξαιρετικά προβληματικό μήνυμα από κάθε άποψη.
Ευτυχώς έκτοτε η έμφαση μετατοπίστηκε στα πραγματικά αναπτυξιακά κομμάτια της επένδυσης -το real estate, τον τουρισμό-, όπου καλύπτονται πραγματικές ανάγκες και επενδύονται κεφάλαια που φέρνουν πίσω πραγματική αξία στην οικονομία και την κοινωνία. Αλλά το αρχικό εκείνο μήνυμα υποδείκνυε ότι ακόμα πολλοί νομίζουν ότι ο τζόγος είναι αναπτυξιακή ευκαιρία, χωρίς να υπολογίζεται το τεράστιο κοινωνικό κόστος.
Ειδικά στην περίπτωση των καζίνο, δε, το όποιο αναπτυξιακό όφελος είναι πολύ μικρότερο από όσο οι περισσότεροι ακόμα νομίζουν. Οι θέσεις εργασίας είναι μια γνώριμη δικαιολογία -αυτές οι επιχειρήσεις έχουν εργαζόμενους, πράγματι- αλλά στην εποχή μας, σε μια χώρα στην οποία ο τουρισμός καλπάζει και όπου οι άλλες, πιο κοινωνικά ωφέλιμες επιχειρήσεις του κλάδου των υπηρεσιών ψάχνουν έμπειρους εργαζόμενους (σαν αυτούς που εργάζονται στα καζίνο) με το τουφέκι, δεν είναι πια πολύ πειστική.
Τα φορολογικά έσοδα είναι επίσης μια συνήθης δικαιολογία. Αλλά την τελευταία δεκαετία τα έσοδα των καζίνο μειώνονται διαρκώς. Το 2022, από το €1,1 δισ των εσόδων του τζόγου που αναφέρθηκε παραπάνω, στα καζίνο αναλογούν όλα κι όλα €72 εκατομμύρια.
Παρ’ όλα αυτά, δίνονται νέα οικονομικά κίνητρα στα υπάρχοντα καζίνο (πολλά εκ των οποίων δεν είναι πια οικονομικά βιώσιμα) και ετοιμάζονται να ανοίξουν κι άλλα. Ένα, της Πάρνηθας, ετοιμάζεται να μετακομίσει μέσα στον αστικό ιστό, στο Μαρούσι, δίπλα στο ΟΑΚΑ και τα μεγάλα εμπορικά κέντρα.
Είναι αλήθεια ότι στον κλάδο των τυχερών παιχνιδιών από πολλές απόψεις τα πράγματα είναι καλύτερα από το παρελθόν. Η αγορά δεν είναι πια μια αρρύθμιστη ζούγκλα. Οι ιδιωτικές εταιρείες που λειτουργούν στη χώρα μας, online και offline, είναι αδειοδοτημένες, το τοξικό φαινόμενο του παράνομου τζόγου έχει μειωθεί πολύ, και το κράτος εισπράττει φορολογικά έσοδα από όλα αυτά τα κέρδη. Αλλά το κοινωνικό κόστος είναι ανυπολόγιστο. Δεν μπορούμε να το αγνοούμε, με το άλλοθι μιας υποτιθέμενης “ανάπτυξης”.
Θοδωρής Γεωργακόπουλος
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου