Ο Γιάννης Καλαϊτζής,που έφυγε από τη ζωή το Σάββατο, ανήκε στους μεγάλους Ελληνες γελοιογράφους. Ανήκε επίσης στους μεγάλους δημιουργούς κόμικς διεθνώς. Ηταν άνθρωπος βαθειά πολιτικός και βαθειά διονυσιακός. Οταν έγραφε, έγραφε σε χυμώδη ελληνικά με ύφος πρωτότυπο και θεματολογία πρώτης γραμμής.
Ανθρωπος του αστικού τοπίου, ζωγράφισε τις στιγμές της ζωής μας στην Ελλάδα με την αδρότητα μιας φραγκοσυκιάς που λούζεται στο φως του καλοκαιρινού μεσημεριανού. Το μαυρόασπρο της πόλης τη νύχτα και το άσπρο-μαύρο του φωτός πάνω στις κοτρώνες στην ύπαιθρο ήταν πρώτη ύλη του Γιάννη. Ανάμεσα
στο φως και τη μαύρη σκιά του, τα σχήματα και τα λόγια του Καλαϊτζή συνέθεταν τις ιστορίες που διηγήθηκε στα κόμικς, καθώς και την ανθρώπινη κωμωδία που σμίλεψε στις γελοιογραφίες του. Μεγάλος μάστορας! Με το έργο του να έχει ιδιαίτερη βαρύτητα στη γραμματολογία μας. Ο Καλαϊτζής κάλυψε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, από τη δεκαετία του ’60 έως τις μέρες μας. Γέννημα-θρέμμα της Αριστεράς, χαρτογράφησε την πορεία της χώρας από την οπτική γωνία των απλών καθημερινών ανθρώπων, των διανοούμενων και των εξεγερμένων - με μια διαρκή επανάσταση των σκίτσων του.
Γεφύρωσε τη λαϊκή φλέβα που χαρακτήριζε την ελληνική γελοιογραφία πριν από τη μεταπολίτευση με το γαλλικό πνεύμα που επηρέαζε όλη την Ευρώπη στις δεκαετίες του ’60 και του ’70, επηρεάζοντας κι ο ίδιος με τη σειρά του τους νεότερους πολιτικούς σκιτσογράφους, που στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 άρχισαν να εμφανίζονται δίπλα στην παλιά γενιά των θηρίων. Θηρίο και ο Καλαϊτζής. Κάτεχε απ’ έξω κι ανακατωτά την ποίηση και το σινεμά, τη λογοτεχνία, τα κόμικς και το θέατρο. Και αυτό φαινόταν στη δουλειά του.
Πολύπλοκη, με γελοιογραφίες μέσα στις γελοιογραφίες, με την αναζήτηση να σπαρταράει και την άποψη να δηλώνεται. Ενίοτε χωρίς περιστροφές και άλλοτε ως πρόκληση για να σκεφθεί κανείς ή να νιώσει. Ή να φανταστεί . Τα σκίτσα του Γιάννη έβγαζαν γέλιο, αλλά κυρίως έβγαζαν σκέψη. Και ένα αίσθημα ετοιμότητας για το επόμενο βήμα, την επόμενη φάση. Ηταν σκίτσα σε κίνηση. Οχι κινούμενα σχέδια, αλλά σκίτσα σε κίνηση. Στα κόμικς δούλευε πολύ, σχεδίαζε κι έσχιζε, σχεδίαζε κι έσχιζε μέχρι να φθάσει στο καρέ που δεν θα μπορούσε να γίνει καλύτερο.
Πολύπλοκη, με γελοιογραφίες μέσα στις γελοιογραφίες, με την αναζήτηση να σπαρταράει και την άποψη να δηλώνεται. Ενίοτε χωρίς περιστροφές και άλλοτε ως πρόκληση για να σκεφθεί κανείς ή να νιώσει. Ή να φανταστεί . Τα σκίτσα του Γιάννη έβγαζαν γέλιο, αλλά κυρίως έβγαζαν σκέψη. Και ένα αίσθημα ετοιμότητας για το επόμενο βήμα, την επόμενη φάση. Ηταν σκίτσα σε κίνηση. Οχι κινούμενα σχέδια, αλλά σκίτσα σε κίνηση. Στα κόμικς δούλευε πολύ, σχεδίαζε κι έσχιζε, σχεδίαζε κι έσχιζε μέχρι να φθάσει στο καρέ που δεν θα μπορούσε να γίνει καλύτερο.
Εκανε πρόσωπα με άνεση, έβρισκε ιδέες άλλοτε εύκολα άλλοτε δύσκολα, άλλοτε από έμπνευση άλλοτε με σκληρή δουλειά και σχεδίαζε ταχύτατα. Παντού. Σε χαρτί, σε τραπέζια, μόνος, ανάμεσα σε φίλους - στις εφημερίδες, στα μπαράκια, στην άμμο. Και ξαφνικά ενδιαφερόταν για σένα. Κατ’ επίφασιν απόμακρος, παρατηρούσε τα πάντα και αντιδρούσε ως επαγγελματίας άνθρωπος - όχι άλλοτε ως επαγγελματίας κι άλλοτε ως άνθρωπος. αλλά ταυτίζοντας αυτές τις δύο ιδιότητες. Και για την τέχνη του και για τη ζωή του. Για αυτό δεν μπορούσε παρά να είναι βαθειά ερωτικός, βαθειά πολιτικός και πάντα στρατευμένος σε όσα τον γοήτευαν και καθόριζαν τις επιλογές του.
Ευθύς, όταν αισθανόταν την ανάγκη σου έλεγε «την τελευταία πρώτη». Καβγατζής για τις ιδέες του και ταυτοχρόνως ευπροσήγορος και ευγενής. Δουλευταράς και δημιουργικός, ταξίδεψε και μας ταξίδεψε (αναγνώστες και δημιουργούς) με τη Γαλέρα του. Σύντομο ταξίδι, διότι καχεκτική πια η Ελλάδα, δεν μπορούσε να θρέψει όνειρα - τώρα πια δεν μπορεί να θρέψει και στόματα.
Ο Γιάννης το πάλεψε ως το τέλος, όπως όλοι οι μαχητές. Το καρέ είναι τώρα μελαγχολικό. Μπροστά απ’ τα μάτια του περνάνε καρέ γεμάτα σημαίες, γεμάτα ποτά και πειράγματα, ξενύχτια πάνω απ’ τα σκίτσα και ξενύχτια πάνω απ’ τη μπάρα. Εκδρομές με φίλους, θαλασσινή αλμύρα και αμπελόφυλλα, πέτρες χτισμένες και πέτρες άχτιστες. Ο μεγάλος μάστορας κηδεύεται σήμερα στις δύο το μεσημέρι στο Τρίτο Νεκροταφείο. Δεν κηδεύεται
δημοσία δαπάνη, διότι η μαμά Ελλάς ελάχιστη σημασία δίνει σε πολλούς απ’ τους σπουδαίους και χρήσιμους ανθρώπους, στους ήρωες των ψυχών μας. Ο Γιάννης Καλαϊτζής ζωγράφισε έξι δεκαετίες ραψωδίες. Μια ολόκληρη Ποικίλη Στοά του βίου μας. Κράτησε καθημερινή συντροφιά σε εκατομμύρια Ελληνες. Μια συντροφιά που πάντα είχε κάτι να πει, κάτι να προσφέρει. Πολύτιμη. Σάρκα από τους ενθουσιασμούς μας ή από τη θλίψη μας. Κουβεντούλα με τις σκέψεις μας. Ενας σύντροφος.
Καλό ταξίδι, Γιάννη! Σ’ ευχαριστώ κι εγώ για τα δώρα της τέχνης σου σε όλους μας. Νομίζω ότι το μεγάλο τρόπαιο που κατακτούν πολίτες και δημιουργοί όπως εσύ, είναι ότι ουδείς μπορεί να εξαιρέσει τον εαυτόν του απ’ τα εύγε και τον έπαινο όλων...
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου