Γράφει η Μίκα Κοντορούση
Η επιγραφή στον περίβολο του τάφου στην Αμφίπολη προκαλεί αντεγκλήσεις. Τι υποστηρίζει η ομάδα της υπεύθυνης αρχαιολόγου, Κατερίνας Περιστέρη. Ποιοι και γιατί απορρίπτουν τη θεωρία της. Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι έρευνες με τα οστά των πέντε σκελετών;
Το NEWS 247 επιχειρεί να απαντήσει στα ερωτήματα που προέκυψαν από τις χθεσινές αποκαλύψεις.
Έντονη αμφισβήτηση σχετικά με την χρονολογική περίοδο αλλά και με το κατά πόσο είναι όντως καινούργια τα στοιχεία των επιγραφών στον μαρμάρινο περίβολο του ταφικού μνημείου στον λόφο Καστά και τα οποία παρουσιάστηκαν στην επιστημονική ομιλία / παρουσίαση της υπεύθυνης αρχαιολόγου, Κατερίνας Περιστέρη αλλά και της συναρμόδιας ομάδας ερευνών, το βράδυ της Τετάρτης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, εκφράζουν Κλασικοί Αρχαιολόγοι, αλλά και η Επίκουρη Καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας και Οστεοαρχαιολογίας, στο Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Σέβη Τριανταφύλλου.
Οι περισσότεροι κάνουν λόγο για συγκεχυμένες πληροφορίες, αυθαίρετες αρχαιολογικές προσεγγίσεις που ενδεχομένως να μην παραπέμπουν στην ελληνιστική περίοδο, αλλά και για επιγραφή στον μαρμάρινο περίβολο του τάφου, η οποία βρίσκεται 2 χλμ. μακριά από τον τύμβο, γεγονός που δεν θα πρέπει να συγχέεται με τον ένοικο ή με όσα "μυστικά" κρύβει ο μεγαλεπήβολος τάφος.
Ποια τα νέα ευρήματα που έστρεψαν και πάλι το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας στην Αμφίπολη που "είχαμε ξεχάσει";
Τα πρόσφατα ευρήματα αφορούν κυρίως στην αποσαφήνιση της χρονικής εποχής στην οποία φέρεται να ανήκει η σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη του τάφου και η οποία, όπως διευκρινίζει στο NEWS 247ο υπεύθυνος αρχιτέκτονας του μνημείου Μιχάλης Λεφαντζής από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων στην Αθήνα, είναι αναμφισβήτητα η ελληνιστική εποχή και όχι η ρωμαϊκή.
"Το σημαντικό είναι αυτό. Ότι το μνημείο δεν είναι ρωμαϊκό, όπως αρχικά έσπευσαν πολλοί αρχαιολόγοι να επισημάνουν πριν μήνες. Η αφορμή για να καταλήξουμε σε αυτό το συμπέρασμα είναι η επιγραφή που εντοπίστηκε στον περίβολο του τάφου, σε μαρμάρινα κομμάτια και που πλέον αναμφίβολα, παραπέμπουν στον 4ο αιώνα π. Χ. και στη Δυναστεία των Αντιγονιδών. Πρόκειται σίγουρα για ένα από τα πολλά ταφικά Ηρώα του Ηφαιστίωνα, όπως υπάρχουν πολλά άλλα σε όλη την Επικράτεια, ιδίως στη Μακεδονία, την Αλεξάνδρεια και τη Χαιρώνεια".
Τα σπουδαία ευρήματα (κυρίως αρχιτεκτονικού τύπου) που είναι γνωστά στους ανασκαφείς εδώ και λίγους μήνες, αποκαλύπτον ότι το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης κατασκευάστηκε από τον Δεινοκράτη ή τον Στησικράτη ύστερα από παραγγελία και χρηματοδότηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου, για τον φίλο του και έμπιστο Αξιωματικό, Ηφαιστίωνα, μετά τον θάνατό το, ενώ υλοποιήθηκε από τον Αντίγονο τον Μονόφθαλμο, το πρώτο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα.
Την ίδια στιγμή, η ομάδα ερευνών αναφέρθηκε στο μονόγραμμα-σφραγίδα του Μακεδόνα Αξιωματικού. Η επιγραφή "ΠΑΡΕΛΑΒΟΝ ΗΦΑΙΣΤΙΩΝΟΣ" βρέθηκε σε τουλάχιστον δύο οικοδομικές πλάκες, ενώ σε άλλο μαρμάρινο θραύσμα υπάρχει η επιγραφή "ΑΝΤ". Ως ΑΝΤ, σύμφωνα με τις νέες υποθέσεις, υπέγραφαν όλα τα μέλη της δυναστείας των Αντιγονιδών. Η επιγραφή αποτελεί ίσως το "οικοδομικό γραπτό συμβόλαιο" για την παραλαβή του μαρμάρινου υλικού που προοριζόταν για το μεγαλεπήβολο έργο, πιθανότατα Ηρώο.
"Επί πολλά χρόνια τα αρχιτεκτονικά μέλη ήταν σε δημόσια θέα, δίπλα στο λιοντάρι. Κανείς όμως δεν πρόσεξε τη δυσδιάκριτη επιγραφή στη μαρμάρινη επιφάνεια", ανέφερε ο κ. Λεφαντζής και συνέχισε: "Η λέξη Παρέλαβον είναι γραμμένη με τρόπο, ώστε το -Α και το -Ο να παραπέμπουν στην ελληνιστική εποχή. Αν αναφέρονταν για παράδειγμα, στην εποχή του Περσέα, τα γράμματα θα ήταν διαφορετικά, όπως ορίζουν οι βασικές αρχές της επιγραφικής".
Όσον αφορά στον λέοντα που βρίσκεται στα 2 χλμ μακριά από το μνημείο του τύμβου, αυτός χρονολογείται στο 1936 π.Χ. και "ανάλογο λέοντα μπορούμε να συναντήσουμε και στα Εκβάτανα, την περιοχή που ο έμπιστος Αξιωματικός του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ηφαιστίωνας πέθανε το 325 π.Χ. Οπότε και για αυτό το λόγο, εξέφραζα από την πρώτη στιγμή την πεποίθηση ότι θα έρθουμε αντιμέτωποι με ευρήματα ελληνιστικής περιόδου.
Ο λέοντας όπως και όλα τα μαρμάρινα κομμάτια στον περίβολο του τάφου, μεταφέρθηκαν εκεί. Και αποτελούσαν προάγγελο για τον νεκρό ή τους νεκρούς και τη σημαντικότητα της αρχαιολογικής ανακάλυψης. Δεν βρίσκονταν εκεί από πάντα.
Τη χρονολόγηση δε τεκμηριώνουν τόσο τα ευρήματά στο εσωτερικό του τάφου (σφίγγες, Καρυάτιδες, ψηφιδωτό δάπεδο) που μοιάζουν με έργα της ίδιας περιόδου που φυλάσσονται σε μουσεία εντός και εκτός της χώρας, όσο το μονόγραμμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο δεύτερο θάλαμο, αλλά και οι οκτάφυλλοι ανάγλυφοι ρόδακες".
Κατά την παρουσίαση της κας Περιστέρη, έγινε επίσης γνωστό ότι ο τύμβος έχει υποστεί πολυάριθμες λεηλασίες μέχρι τον καιρό των τελευταίων Μακεδόνων, ενώ υπογραμμίστηκε η ύπαρξη λατρευτικού χώρου εντός του μνημείου. Επίσης, αποκαλύφτηκε ότι βρέθηκαν νομίσματα καμένα ή κατεστραμμένα, τα οποία πιθανώς ανήκουν στον Μέγα Αλέξανδρο ή τον Κάσσανδρο.
Κατά τον κ. Λεφαντζή, όπως και την κυρία Περιστέρη, δεν υπάρχει πλέον κανένα περιθώριο αμφισβήτησης ότι το μνημείο της Αμφίπολης είναι της ελληνιστικής εποχής. "Ας περιμένουν λοιπόν όσοι αντιδρούν", λέει ο κ. Λεφαντζής και καταλήγει:"Έγινε μία πρώτη επιστημονική ανακοίνωση, δεν ξέρω πότε θα έχουμε φωτογραφίες και ντοκουμέντα, ούτε πότε θα γνωρίζουμε επιπλέον πληροφορίες. Ας περιμένουμε την αρχαιολογική ζύμωση και ας μην μένουμε σε λόγια αρχαιολόγων που δεν έχουν καν επισκεφτεί τον λόγο Καστά".
Απορρίπτουν τις θεωρίες περί Μεγάλου Αλεξάνδρου
"Χαμένοι στη μετάφραση της κας Περιστέρη" δηλώνουν αρκετοί αρχαιολόγοι, μετά τις χτεσινές επιστημονικές αποκαλύψεις που σήμερα κάνουν το γύρο του κόσμου.
"Πρέπει να απορρίψουμε τα σενάρια της κας Περιστέρη περί Ηφαιστίωνα. Και όλα τα σενάρια περί Μεγάλου Αλεξάνδρου πρέπει να πούμε στον κόσμο ότι δεν ισχύουν", αναφέρει κατηγορηματικά στο NEWS 247 ο καθηγητής κλασσικής αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ο οποίος επί 36 χρόνια θήτευσε στις ανασκαφές της Βεργίνας, Πάνος Φάκλαρης
Η καθηγήτρια Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Χρύσα Παλιαδέλη, μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή, χαρακτήρισε "ενδιαφέρουσα πρόταση" την ανακοίνωση της επικεφαλής των αρχαιολογικών ερευνών, ότι δηλαδή ο τύμβος Καστά πιθανότατα προοριζόταν για τον Ηφαιστίωνα κατά παραγγελία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τόνισε: "Θα μπορούσαμε να πούμε με ασφάλεια ότι το μνημείο χρονολογείται στα τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα ή στα πρώιμα ελληνιστικά χρόνια, όμως χρειάζεται πολλή ακόμη δουλειά μέχρι την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Για χρόνια θα συζητάμε τις προτάσεις και θα δοθούν κι άλλα στοιχεία" επεσήμανε η αρχαιολόγος.
Από την πλευρά της, η επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας των οστών που βρέθηκαν πριν περίπου εννιά μήνες εντός του τύμβου Σέβη Τριανταφύλλου, αναφέρει ότι "δεν ξέρω για ποιο λόγο γίνεται κουβέντα σήμερα. Άλλωστε δεν είμαι αρμόδια επί του θέματος. Θα βρω και άλλους συναδέλφους από το χώρο της Κλασικής Αρχαιολογίας, για να καταλάβω τι ακριβώς έχει συμβεί".
Τα οστά μαρτυρούν τον ένοικο του τάφου;
Η επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας των οστών που βρέθηκαν πριν περίπου εννιά μήνες εντός του τύμβου (μαζί με την Επίκουρη καθηγήτρια Χ. Παπαγεωργοπούλου) Σέβη Τριανταφύλλου επισημαίνει στο NEWS 247 ότι: "Αυτό που αφορά στον τομέα μου και μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι οι έρευνες για τα οστά πάγωσαν για οικονομικούς λόγους. Ό, τι έπρεπε να μάθουμε, δημοσιεύτηκε τον περασμένο Ιανουάριο. Οι ηλικίες και το φύλο του καθενός από τους πέντε σκελετούς που βρέθηκαν εντός μνημείου. Η έρευνά μας ήταν κανονικά τριετής, αλλά δυστυχώς, λόγω κρίσης δεν καταφέραμε να την ολοκληρώσουμε. Ζητούμενο παραμένει η συγγένεια των πέντε ανθρώπων".
Ωστόσο η ίδια κατέστησε σαφές ότι: "Τα οστά δεν θα μαρτυρήσουν ποτέ από μόνα τους τον ένοικο του τάφου. Το DNA από μόνο του, δεν θα μάς δώσει ποτέ τέτοιες πληροφορίες. Και αυτό ο κόσμος πρέπει να το αντιληφθεί. Το μόνο που μπορούμε να μάθουμε είναι η συγγένεια των πέντε σκελετών και τίποτε παραπάνω".
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου