Ένα τέτοιο ήταν και το «καφενείο Ζαχαράτου» στην αρχή της Καραγεώργη Σερβίας που ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε πεί ότι είναι το δεύτερο και ίσως πιο ελεύθερο κοινοβούλιο από το πραγματικό.
Στέκι πολιτικών, στρατιωτικών, δημοσιογράφων και συγγραφέων είχε τακτικούς θαμώνες τους Καβάφη, Παλαμά, Δροσίνη, Ροίδη και το 1888 μεταφέρθηκε στην απέναντι γωνία, στην οικία Βούρου,ενώ το 1960 κατεδαφίστηκε...
Κέντρο πολιτικών ζυμώσεων και το καφενείο «Μαύρος Γάτος», στη συμβολή Ακαδημίας και Ασκληπιού δίπλα στο σπίτι του Κωστή Παλαμά που έφτασε στην ακμή του την περίοδο 1918-1919. Το ημιυπόγειο, όπου στεγαζόταν, ταυτίστηκε με τον μποεμισμό, καθώς εκεί σχεδιάζονταν νέες εκδόσεις, γίνονταν πολιτικές ζυμώσεις, ενώ επειδή ήταν και τόπος συναντήσεων για τα μέλη της πολιτικής οργάνωσης «Σοσιαλιστικό Τμήμα Αθηνών», άρχισε να αστυνομεύεται. Τακτικοί θαμώνες του ήταν οι Τέλλος Άγρας, Δημοσθένης Βουτυράς, Φώτος Γιοφύλλης, Κλέων Παράσχος, Λάμπρος Πορφύρας, Κώστας Βάρναλης και Ναπολέων Λαπαθιώτης.
Πάντως τα περισσότερα καφενεία ήταν στέκια λογοτεχνών.
Πολυσύχναστο ήταν το πατάρι του Λουμίδη που άνοιξε το 1938 ως συμπλήρωμα του καφεκοπτείου στην οδό Σταδίου 38, δίπλα στη στοά Νικολούδη. Τα τραπέζια του ήταν διατεταγμένα σε σχήμα «πι» και οι ηθοποιοί, οι δημοσιογράφοι και οι θεατρικοί συγγραφείς κάθονταν στα αριστερά, ενώ οι συγγραφείς μαζεύονταν στο βάθος. Τακτικότεροι μεταξύ των θαμώνων ήταν οι Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Γκάτσος, Μάνος Χατζηδάκις, Μίλτος Σαχτούρης, Μιχάλης Κατσαρός, Μίκης Θεοδωράκης και Γιάννης Μόραλης.
Ακριβώς απέναντι από το πατάρι του Λουμίδη από την πλευρά της οδού Πανεπιστημίου, ήταν το «Ρωσικόν», ένα επίσης πολυσύχναστο στέκι που σήμερα παραμένει κλειστό.
Στη διαδρομή προς το Σύνταγμα συναντά κανείς το «Ζόναρς», ένα από τα πολυτελέστερα καφενεία της Αθήνας. Στεγάζεται στο κτίριο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, όπου μετακόμισε από την Κριεζώτου το 1940, με ιδιοκτήτη τον Κάρολο Ζωναρά, ομογενή εξ Αμερικής. Το καφενείο ήταν γνωστό για τα γλυκά του και είχε τακτικούς θαμώνες τους Οδυσσέα Ελύτη, Ευάγγελο Αβέρωφ, Γεώργιο Ράλλη και Φρέντυ Γερμανό.
Δίπλα στο Ζόναρς είχε στεγαστεί το ζαχαροπλαστείο του «Φλόκα», που ανήκε στους Θεσσαλονικείς αδελφούς Φλόκα, επιχειρηματίες σοκολάτας που το άνοιξαν το 1940, δύο χρόνια μετά τη λειτουργία του πρώτου ζαχαροπλαστείου τους στην οδό Κοραή. Τακτικοί θαμώνες του το μετέπειτα πρωθυπουργικό ζεύγος Κωνσταντίνος και Αμαλία Καραμανλή, ο Γιώργος Σεφέρης, ο οποίος έβρισκε το γειτονικό «Ζόναρς» άσχημα φωτισμένο και επιπλωμένο πρόστυχα, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Νίκος Γκάτσος και ο Μάνος Χατζηδάκις. Ειδικά οι δύο τελευταίοι είχαν και δικό τους ξεχωριστό τραπέζι στο πατάρι.
Το ζαχαροπλαστείο Φλόκα έχει παραχωρήσει σήμερα τη θέση του στο εμπορικό κέντρο « Άττικα» Σε μικρή απόσταση από το Φλόκα και το Ζόναρς, λειτουργούσε το «Μπραζίλιαν», στην οδό Βουκουρεστίου και ήταν ονομαστό για την ποιότητα του καφέ του. Εδώ έμαθαν οι Αθηναίοι τον εσπρέσο και το «Μπραζίλιαν» στις δεκαετίες του 1950 και του 1960, είχε παραγκωνίσει όλα τα άλλα λογοτεχνικά στέκια, ίσως και λόγω της γειτνίασης του με το βιβλιοπωλείο «Πυρσός». Από τους πιο τακτικούς θαμώνες του, ο Κώστας Ταχτσής, έγραψε το ποίημα « Η συμφωνία του Μπραζίλιαν» που εικονογραφήθηκε από τον Γιάννη Τσαρούχη και κοσμεί σήμερα τον τοίχο του «Μπραζίλιαν» που έχει μεταφερθεί στην οδό Βαλαωρίτου το 2007.
Ονομαστό στέκι και το ουζερί του «Απότσου», στη στοά επί της Πανεπιστημίου 10. Η λειτουργία του ξεκίνησε το 1897 στην οδό Σταδίου 5 και το 1969 μεταφέρθηκε στη Βουκουρεστίου , από που μετακόμισε το 1971 στην Πανεπιστημίου. Από τους πιο επώνυμους θαμώνες του ήταν οι Μιλτιάδης Μαλακάσης, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Δημοσθένης Βουτυράς, Γιώργιος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης και Ανδρέας Καραντώνης.
Στα λογοτεχνικά στέκια του Κολωνακίου συμπεριλαμβάνεται το «Βυζάντιον» της πλατείας Κολωνακίου που άρχισε να δραστηριοποιείται μετά το 1955, όταν άλλα λογοτεχνικά στέκια, όπως το πατάρι του Λουμίδη, είχαν κουράσει τους θαμώνες τους. Τακτικοί πελάτες του ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Νίκος Γκάτσος, ο Νάνος Βαλαωρίτης, που έγραψε αρκετά ποιήματα για το στέκι, όπως άλλωστε και ο Κώστας Ταχτσής. Λίγο παραπάνω, καθ’ οδόν προς το Λυκαβητό, το καφενεδάκι της Δεξαμενής χρωστά τη φήμη του στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, που απέφευγε τους λογοτεχνικούς κύκλους και πήγαινε στα λαϊκά καφενεία του Ψυρρή.
Το καφενείο της Δεξαμενής το γνώρισε από τον Γιάννη Βλαχογιάννη και από τότε το επισκεπτόταν καθημερινά για να γράψει, να μεταφράσει ή να ρεμβάσει στο πίσω μέρος του κτιρίου. Γνωστοί θαμώνες του καφενείου και οι Παύλος Νιρβάνας, Νίκος Καζαντζάκης, Κώστας Βάρναλης, Μάρκος Αυγέρης και Οδυσσέας Ελύτης, ο ανδριάντας του οποίου βρίσκεται στην πλατεία δεξαμενής από το 1997.
ΑΠΟΔΥΤΗΡΙΑΚΙΑΣ
Το καφενείο – ζαχαροπλαστείο Ζαβορίτη
Στο ισόγειο της οικίας του Ανδρέα Κορομηλά, που βρισκόταν στη διασταύρωση της πλατείας Συντάγματος με τις οδούς Ερμού και Νίκης (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, φύλλα της 30ης Ιουλίου 1907 και της 14ης Ιανουαρίου 1917), λειτουργούσε από τα τέλη του 19ουαιώνα το ζαχαροπλαστείο «Άι Λάιφ» του Γιώργου Ζαβορίτη.
Ο ιδιοκτήτης του είχε δικό του εργοστάσιο, όπου κατασκεύαζε τα γλυκά που πουλούσε στο κατάστημά του, ενώ ταξίδευε συχνά στην Ευρώπη, για να ενημερώνεται για τις εξελίξεις στη ζαχαροπλαστική τέχνη. Έγραφε δημοσιογράφος του ΣΚΡΙΠ (φύλλο της 8ηςΝοεμβρίου 1903): «Επανήλθε μετά δίμηνον από την ανά την Ιταλίαν και Γαλλίαν περιοδείαν του ο φιλοπρόοδος και ρέκτης διευθυντής και ιδιοκτήτης του εν τη πλατεία Συντάγματος ζαχαροπλαστείου «Άι Λάιφ» κ. Γεώργιος Ζαβορίτης. Ούτος επισκεφθείς την Νεάπολιν, Γένουαν, Τορίνο και Παρισίους και παραμείνας εν αυταίς επ’ αρκετόν χρόνον ου μόνον προέβη εις αγοράς διαφόρων ειδών τού εργοστασίου του και του καταστήματός του, αλλά επεσκέφθη άπαντα τα εν ταις άνω ευρωπαϊκαίς μεγαλοπόλεσι ζαχαροπλαστικά κέντρα».
Το 1910 το κατάστημα ανακαινίστηκε ριζικά(εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, φύλλο της 25ηςΔεκεμβρίου 1910) και το 1948 προστέθηκε σ’ αυτό πολυτελής «αίθουσα τεΐου» (εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, φύλλο της 21ης Μαρτίου 1948). Όμως το 1963, τότε που βασικό μέλημα της πολιτικής ηγεσίας ήταν η ανέγερση μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων για την τουριστική ανάπτυξη της Αθήνας, και το ζαχαροπλαστείο Ζαβορίτη κατεδαφίστηκε. Το 1966 πρόταση της λιβανικών συμφερόντων τράπεζας «Ίντρα Μπανκ» για ανέγερση ανάλογου ξενοδοχείου στο οικόπεδο όπου υπήρχε το προαναφερθέν ζαχαροπλαστείο δεν έγινε αποδεκτή (εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, φύλλο της 30ης Ιουλίου 1966) κι έτσι χτίστηκε σ’ αυτό αργότερα το υπουργείο Οικονομικών και Εθνικής Οικονομίας.
chronontoulapo
Το καφενείο η «Ωραία Ελλάς» - Το πρώτο χρηματιστήριο
Το καφενείο βρισκόταν στη διασταύρωση Ερμού και Αιόλου και για 45 χρόνια θα αποτελέσει το κέντρο της πολιτικής ζωής του νεοσύστατου κράτους. Με το πέρασμα των χρόνων το καφενείο θα εξελληνιστεί και θα μετονομαστεί «Ωραία Ελλάς».
Κατά την παράδοση, όταν ο Όθων διόριζε νέα κυβέρνηση, έβγαινε για περίπατο με την Αμαλία στην Αιόλου (ο σημαντικότερος δρόμος της εποχής) και περνούσε μπροστά από το καφενείο. Αν οι θαμώνες έβγαιναν έξω και τον χειροκροτούσαν, σήμαινε ότι η νέα κυβέρνηση είχε λαϊκό έρεισμα. Αν αντίθετα έμεναν στις καρέκλες τους, καθώς περνούσε το βασιλικό ζεύγος, δήλωναν την αντίθεση τους.
Το καφενείο ήταν το πιο μοντέρνο της εποχής (διέθετε και μπιλιάρδο) και γι αυτό ήταν το στέκι των διανοούμενων και των προοδευτικών Αθηναίων. Με τον καιρό έγινε το κέντρο της αντιβασιλικών. Αντίθετα, οι φιλοβασιλικοί σύχναζαν στο καφενείο «Πράσινο Δέντρο», στην αρχή της Ιερά Οδού και επιδίδονταν σε αγώνες τοξοβολίας (στην αυλή του καφενείου).
Η Ωραία Ελλάς εθεωρείτο το άντρο των αντί-οθωνικών και γι αυτό Βαυαροί στρατιώτες αλλά και «αγανακτισμένοι πολίτες» συχνά – πυκνά εισέβαλαν και ξυλοκοπούσαν τους θαμώνες. Ειδικά όσους φορούσαν ψάθινα καπέλα (σκιάδια), τους λεγόμενους σκιαδιστές. Την εποχή εκείνη (1859-1861) όποιος φορούσε ψάθινο καπέλο εθεωρείτο αντιβασιλικός και τον σάπιζαν, απροειδοποίητα, στο ξύλο.
Το 1870, στο ίδιο κτήριο με το καφενείo (αλλά στον πρώτο όροφο), λειτούργησε «Λέσχη των Εμπόρων Αθηνών» που χρησίμευε ως τόπος συναντήσεως των επαγγελματιών, αλλά και για να διαπραγματεύονται τα ομολογιακά δάνεια και οι μετοχές (η Αθήνα δε διέθετε, ακόμα τότε, χρηματιστήριο).
Και όταν δεν τους χωρούσε ο πρώτος όροφος κατέβαιναν και στο καφενείο όπου συνεχίζονταν οι διαπραγματεύσεις με ούζα και κονιάκ. Γύρω από το μπιλιάρδο του καφενείου «Ωραία Ελλάς» λειτούργησε το πρώτο λαϊκό χρηματιστήριο και φυσικά οι αετονύχηδες κορόιδευαν τον κοσμάκη, με αποκορύφωμα τις υπερτιμημένες μετοχές των μεταλλείων του Λαυρίου. Αντίθετα, σήμερα, η υπερσύγχρονη Σοφοκλέους εγγυάται τη σοβαρότητα της επένδυσης (ρωτήστε κανένα «εγκλωβισμένο» του 1999 για να σας το επιβεβαιώσει).
24grammata
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου