Εαρινή Ισημερία - Πρώτη μέρα της Άνοιξης

Εαρινή ισημερία ονομάζεται το αστρονομικό φαινόμενο, κατά το οποίο η ημέρα και η νύχτα έχουν περίπου την ίδια διάρκεια.Στο βόρειο ημισφαίριο, όπου ανήκει και η Ελλάδα σηματοδοτεί, ως κι εκ της ονομασίας της προκύπτει,την πρώτη ημέρα της άνοιξης, μιας από τις τέσσερις εποχές του έτους.

Η ημέρα αρχίζει και μεγαλώνει,ενώ η νύχτα μικραίνει, μέχρι η ημέρα
να φθάσει στο ζενίθ της κατά το θερινό ηλιοστάσιο της 21ης Ιουνίου.Στη συνέχεια, η νύχτα μεγαλώνει και η ημέρα μικραίνει, ώσπου η νύχτα να φθάσει στο ζενίθ της κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο της 21ης Ιουνίου.

Φέτος είναι η πρώτη χρονιά μετά το 1662, που η εαρινή ισημερία η οποία σηματοδοτεί και αστρονομικά την αρχή της Άνοιξης, σχεδόν συνέπεσε με μία έκλειψη Ηλίου.

Δεκαπέντε περίπου ώρες μετά την έκλειψη Ηλίου, στις 00:45 ώρα Ελλάδος μετά τα μεσάνυχτα,συνέβη  η εαρινή ισημερία. Έτσι το σημερινό Σάββατο 21 Μαρτίου είναι και τυπικά η πρώτη μέρα της Άνοιξης για το δικό μας  βόρειο ημισφαίριο,ενώ είναι η πρώτη μέρα του Φθινοπώρου για το νότιο ημισφαίριο.

Στο Βόρειο και Νότιο Πόλο, αλλά και στην τροπική ζώνη της γης, τίποτα από αυτά δεν ισχύει καθώς εκεί, ως γνωστόν, δεν υπάρχουν εποχές.

Στην αστρονομία η ισημερία εξηγείται ως η αστρική ημέρα κατά την οποία το κέντρο του ηλιακού δίσκου βρίσκεται ίσο χρονικό διάστημα πάνω και κάτω από τον ορίζοντα, διαγράφει δηλαδή ίσα τόξα (ημερήσιο και νυκτερινό), και κατά τη διάρκεια της οποίας οι ακτίνες του ηλίου πέφτουν με γωνία 90 μοιρών (κάθετα) στον ισημερινό, παρουσιάζοντας έτσι μηδενική απόκλιση.

Ο Ήλιος θα λάμπει κάθετα πάνω από τον Ισημερινό της Γης και η διάρκεια της ημέρας και της νύχτας θα είναι περίπου ίδια. Στη συνέχεια, στο βόρειο ημισφαίριο (και στη χώρα μας) η ημέρα θα μεγαλώνει συνεχώς σε βάρος της νύχτας, ενώ το αντίστροφο θα συμβεί στο νότιο ημισφαίριο.

Όμως και φέτος θα συνεχιστεί η ανεπαίσθητη συρρίκνωση της διάρκειας της Άνοιξης, η οποία θα είναι πιο σύντομη κατά σχεδόν ένα λεπτό της ώρας σε σχέση με πέρυσι.

Εδώ και χιλιάδες χρόνια, η Άνοιξη μικραίνει στο βόρειο ημισφαίριο και ό,τι αυτή χάνει, το κερδίζει σε διάρκεια το καλοκαίρι.

Οι τέσσερις εποχές του χρόνου δεν έχουν την ίδια διάρκεια. Φέτος το καλοκαίρι θα διαρκέσει 93,65 ημέρες, ενώ η άνοιξη 92,76 ημέρες. Ακολουθεί το φθινόπωρο με διάρκεια 89,84 ημερών, ενώ η μικρότερη εποχή είναι ο χειμώνας με 88,99 ημέρες.

Με το πέρασμα των ετών, το καλοκαίρι μεγαλώνει σε βάρος της άνοιξης και το φθινόπωρο σε βάρος του χειμώνα. Έτσι, υπολογίζεται ότι το έτος 3000 το καλοκαίρι θα διαρκεί 93,92 μέρες στο βόρειο ημισφαίριο, η άνοιξη 91,97 μέρες, το φθινόπωρο 90,61 μέρες και ο χειμώνας 88,74.

Οι εποχές του έτους οφείλονται στην κλίση του άξονα περιστροφής της Γης κατά περίπου 23,5 μοίρες, με συνέπεια κάθε ημισφαίριο επί έξι μήνες να κλίνει περισσότερο προς τον Ήλιο ή αντίστροφα να απομακρύνεται από αυτόν.

Ο βασικός λόγος που η άνοιξη γίνεται μικρότερη διαχρονικά, είναι ότι ο ίδιος ο άξονας περιστροφής της Γης μετακινείται (το φαινόμενο της «μετάπτωσης» στην αστρονομία). Η άνοιξη ολοκληρώνεται με το θερινό ηλιοστάσιο, αλλά λόγω της μετάπτωσης το σημείο στην τροχιά της Γης όπου ο πλανήτης μας φθάνει σε αυτό το ηλιοστάσιο, μετακινείται οριακά κάθε χρονιά. Έτσι, κάθε φορά η άνοιξη τελειώνει (και το καλοκαίρι αρχίζει) λίγο νωρίτερα.

Σε βάθος χρόνου, η διαφορά θα είναι αισθητή. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, κατά το έτος 8680 η άνοιξη θα διαρκέσει μόνο 88,5 ημέρες ή περίπου τέσσερις ημέρες λιγότερες σε σχέση με το 2015.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι αλλαγές στη διάρκεια των εποχών είναι κάθε χρόνο τόσο μικρές, που ένας άνθρωπος δεν τις προσέχει.