Πώς έφαγαν 10 εκατ. στο ΚΑΤ από τα οστικά μοσχεύματα

ΕΚΘΕΣΗ-ΣΟΚ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ - ΓΙΑΤΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΙ ΣΤΟ ΚΥΚΛΩΜΑ ΜΕ ΤΙΣ ΥΠΕΡΤΙΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ

Του ΘΑΝΟΥ ΠΑΣΧΑΛΗ

Υπερτιμολογήσεις και προμήθειες με αδιαφανείς διαδικασίες οστικών μοσχευμάτων, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν σε ασθενείς που νοσηλεύτηκαν στο ΚΑΤ την περίοδο 2009-2010, ζημιώνοντας το νοσοκομείο με πάνω από 10 εκατομμύρια ευρώ, διαπιστώνουν σε έκθεση-σοκ οι επιθεωρητές Υγείας.

Μέσα σε μία διετία (2009-2010) το ΚΑΤ ζημιώθηκε 10 εκατ. ευρώ από το σκάνδαλο με τα οστικά μοσχεύματα, που αποκαλύπτει η έκθεση των επιθεωρητών ΥγείαςΜε το πόρισμά τους οι επιθεωρητές ζητούν να παραπεμφθούν πειθαρχικά οι πρώην διοικητές και ο υποδιοικητής του νοσοκομείου για την επίμαχη χρονική περίοδο, οι διευθυντές των ορθοπεδικών κλινικών, η προϊσταμένη του τμήματος Κεντρικής Αποστείρωσης και νυν τομεάρχης Νοσηλευτικής Υπηρεσίας, η διευθύντρια της Διοικητικής Υπηρεσίας, η υποδιευθύντρια της Οικονομικής Υπηρεσίας και ο προϊστάμενος του Οικονομικού Τμήματος. Παράλληλα, η έκθεση ελέγχου έχει διαβιβαστεί στην Εισαγγελία Πρωτοδικών και στο ΣΔΟΕ, ώστε το τελευταίο να προχωρήσει στο άνοιγμα των τραπεζικών τους λογαριασμών και στη διασταύρωση των περιουσιακών στοιχείων για ενδεχόμενη διάπραξη οικονομικών αδικημάτων και παραβάσεων εις βάρος του Δημοσίου (με το ερώτημα του αδικαιολόγητου πλουτισμού). Τέλος, ζητείται να επιμεριστούν και να αναζητηθούν από τους υπευθύνους του Οικονομικού Τμήματος του ΚΑΤ τα ποσά με τα οποία ζημιώθηκε το νοσοκομείο.

Το σύστημα

Προμήθειες... χωρίς όριο: Στο πόρισμα 80 σελίδων των επιθεωρητών Υγείας παρατίθενται πλήθος στοιχείων για τον τρόπο που λειτουργούσε στο ΚΑΤ το σύστημα παραγγελίας - προμήθειας, παραλαβής, διαχείρισης, κοστολόγησης και χρέωσης των υλικών οστεοσύνθεσης, αρθροπλαστικής, βαλβίδων υδροκεφαλίας, ενδοφακών κ.λπ., με οικονομική επιβάρυνση που τελικώς ξεπέρασε για τα ασφαλιστικά ταμεία τα 10 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό που διακρίνει κανείς αναγιγνώσκοντας την έκθεση ελέγχου των επιθεωρητών είναι μια χαώδης και χωρίς όριο κατάσταση που επικρατούσε σε υπηρεσίες του νοσοκομείου και έχει να κάνει από τον τρόπο έγκρισης και παραλαβής των οστικών μοσχευμάτων και τη διαχείρισή τους, μέχρι την κατευθυνόμενη ανάθεσή τους, όπως διαπιστώνεται από γιατρούς, σε «φίλιες» προμηθεύτριες εταιρείες ενδεχομένως έναντι ανταλλαγμάτων.

Δεν υπήρχε προέγκριση για αγορές υλικών: «Δεν τηρούνταν καμιά διαδικασία προέγκρισης της δαπάνης πριν από την επέμβαση, επισημαίνουν οι επιθεωρητές, γεγονός που τελικά επέτρεπε στα ιατρικά στελέχη του νοσοκομείου να επιβάλλουν στην πράξη προκαθορισμένες επιλογές και να προσανατολίζουν την ανάθεση προμήθειας με απ' ευθείας ανάθεση στις προτεινόμενες εταιρείες. Αντίθετα, πριν από την επέμβαση θα έπρεπε να υποβαλλόταν αίτημα χορήγησης υλικού, να συντασσόταν η ιατρική γνωμάτευση και να εγκριθεί αρμοδίως έχοντας τη σύμφωνη γνώμη του τμήματος Οικονομικού».

Χωρίς κανόνες φύλαξης τα μοσχεύματα: «Η απογραφή των μοσχευμάτων που φυλάσσονταν στο χώρο της Κεντρικής Αποστείρωσης γινόταν πλημμελώς τόσο από το αρμόδιο γραφείο διαχείρισης υλικού όσο και από το τμήμα Κεντρικής Αποστείρωσης. Συγκεκριμένα στο τμήμα Αποστείρωσης δεν τηρούνταν με νόμιμο τρόπο βιβλίο χρέωσης μοσχευμάτων, αριθμημένο και νομίμως θεωρημένο, αλλά η κίνηση του υλικού γινόταν με αυτοσχέδιο τρόπο, με τήρηση προσωρινών καταστάσεων. Βιβλίο σχετικό ούτε υπάρχει ούτε ανευρέθη. Βιβλίο μοσχευμάτων (αιμοστατικό κυρίως) άνοιξε το 2008, αλλά έκλεισε το 2009 διότι ήταν δύσκολο στην τήρησή του και ουδείς ενδιαφερόταν για αυτό. Δεν υπήρχε διορισμένος υπόλογος-διαχειριστής των μοσχευμάτων, αλλά χρέη υπολόγου εκτελούσε η προϊσταμένη του τμήματος Αποστείρωσης. Την ευθύνη των μοσχευμάτων την είχαν οι εταιρείες οι οποίες μεριμνούσαν για το υλικό τους και το κατέγραφαν σε ημερήσια-τακτική βάση κατά βούλησή τους».

Δεν τηρούνταν κανόνες φύλαξης: «Διαπιστώθηκε η μη ύπαρξη του προβλεπόμενου από τον κανονισμό του νοσοκομείου "Βιβλίου χειρουργείου". Από την έρευνά μας δεν προέκυψε η εύρεση βιβλίου, ορθά και νόμιμα τηρούμενου, με τις πραγματικές πληροφορίες όπως προβλέπεται, παρά μόνο τα λεγόμενα φύλλα χειρουργείου, τα οποία εντοπίστηκαν σε μαύρες σακούλες απορριμμάτων στο χώρο του χειρουργείου χωρίς καμία αρχειοθέτηση».

Οι υπηρεσίες

«Αφαντες» η Οικονομική Υπηρεσία και η διοίκηση: «Η Οικονομική Υπηρεσία απεμπόλησε την αρμοδιότητά της για τη διεξαγωγή προμηθειών, ειδικά των οστικών μοσχευμάτων, την αρμοδιότητα της διαχείρισής τους (απογραφή-παρακολούθηση υλικού, διακίνηση, χρέωση κ.λπ.) αλλά και φύλαξης των πανάκριβων οστικών μοσχευμάτων με τη δικαιολογία ότι τα υλικά αυτά είναι "εξωσυμβατικά". Αλλά και το τμήμα Κεντρικής Αποστείρωσης συνέχισε να εκτελεί καθήκοντα άτυπου γραφείου προμηθειών και διαχείρισης-κοστολόγησης υλικού, παρά το γεγονός ότι τα οστικά μοσχεύματα και ο τρόπος παραγγελίας, προμήθειας, αποθήκευσης, διακίνησης και κοστολόγησης ήταν εμφανέστατα εκτός αρμοδιοτήτων της Κεντρικής Αποστείρωσης. Για το τμήμα Οικονομικού δεν προκύπτει από κάπου ότι έγινε, πάρα τις εγκυκλίους των αρμοδίων φορέων, ουδεμία προσπάθεια διαπραγμάτευσης τιμών ή έκπτωσης, πρακτικές που εφάρμοσαν άλλα νοσοκομεία (π.χ. Θριάσιο) με μικρά ή μεγάλα αποτελέσματα».

Προμηθευτές... παρόντες σε ώρες χειρουργείων:

«Οπως προκύπτει από έγγραφα και μαρτυρικές καταθέσεις, εκπρόσωποι εταιρειών, συχνά από περισσότερες από μία εταιρείες, υπό την ιδιότητα κατά δήλωσή τους "τεχνικών συμβούλων-ιατρικών επισκεπτών" σε συνεννόηση με τον θεράποντα γιατρό και με την ανοχή των νοσηλευτριών παρευρίσκονταν στην αίθουσα του χειρουργείου και παρενέβαιναν στην ιατρική πράξη "διευκολύνοντας" το χειρουργό στην εφαρμογή- τοποθέτηση των νέων υλικών της εταιρείας τους, εν προκειμένω μοσχευμάτων. Ο ρόλος και το πλήθος των "εκπροσώπων-τεχνικών συμβούλων" κατά το εξεταζόμενο διάστημα ήταν τέτοιος, ώστε να μην πραγματοποιείται χειρουργείο αν δεν υπήρχε ο "κατάλληλος" αρμόδιος τεχνικός σύμβουλος της εταιρείας που παρείχε τα μοσχεύματα ή σπανιότερα τα μηχανήματα. Το πλήθος των τεχνικών συμβούλων αυτών έφθανε στο βαθμό να βρίσκονται συχνά ταυτόχρονα στην αίθουσα του χειρουργείου περί τα τριάντα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των ιατρών και νοσηλευτριών».

Οι γιατροί ενέκριναν τις προμήθειες: «Δεν ετηρείτο καμία διαδικασία προέγκρισης προμήθειας υλικού από τα ασφαλιστικά ταμεία πριν από τη χειρουργική επέμβαση, όπως αυτές καθορίζονται από τα οικεία ασφαλιστικά ταμεία και τις εγκυκλίους του νοσοκομείου, γεγονός που επέτρεπε στα ιατρικά στελέχη να επιβάλλουν στην πράξη προκαθορισμένες επιλογές και να προσανατολίζουν την ανάθεση της προμήθειας με απ' ευθείας ανάθεση στις προτιμώμενες εταιρείες. Οι προμήθειες γίνονταν κατ' ουσίαν στις κατευθυνόμενες από τους γιατρούς εταιρείες, εφαρμόζοντας την παράνομη πρακτική κατάτμησης της δαπάνης (προμήθεια για την οποία τόσο το χρηματικό ύψος της όσο και η ποσότητα και η αναγκαιότητα χρήσης των μοσχευμάτων επέβαλλαν εκ του νόμου διαγωνιστικές διαδικασίες) χωρίς εκ των προτέρων να γίνεται έρευνα αγοράς από τις οικονομικές υπηρεσίες.

Κατευθυνόμενες

»Χρησιμοποιώντας την υπηρεσιακή και επιστημονική τους ιδιότητα με τρόπο καταχρηστικό, τα ιατρικά στελέχη του νοσοκομείου στην ουσία καθοδηγούσαν την προμήθεια των μοσχευμάτων και παράγγελναν μέσω των γνωματεύσεών τους το μόσχευμα της προτίμησής τους με τρόπο αυθαίρετο, με τα δυσμενή για το νοσοκομείο οικονομικά αποτελέσματα. Ακολουθώντας την τάση παραγγελιών που είχαν διαμορφώσει μέσω των παρακαταθηκών ή της πρακτικής των απ' ευθείας αναθέσεων συνέβαλαν αντικειμενικά στη δημιουργία οικονομικής ζημιάς στο νοσοκομείο και στη δημιουργία παράνομου πλουτισμού στις προμηθεύτριες εταιρείες. Το γεγονός αυτό καθώς και η επαναλαμβανόμενη συχνότητά του οδηγεί στο συμπέρασμα ενδεχόμενης περαιτέρω διερεύνησης των οικονομικών καταστάσεων του συνόλου των εμπλεκομένων (ιατρών-διοικητών-διευθυντών) και ενδεχόμενης διερεύνησης των σχέσεών τους με εταιρείες διάθεσης μοσχευμάτων ή ενδεχόμενης τέλεσης άλλων οικονομικών αδικημάτων μέσω της αρμόδιας υπηρεσίας (ΣΔΟΕ), καθώς υπάρχουν ενδείξεις συναλλαγής με σκοπό ενδεχόμενο ίδιον όφελος».

Τεράστια η ζημιά του νοσοκομείου:

«Η εξοικονόμηση πόρων για το ΚΑΤ σήμερα από τη μείωση της δαπάνης των οστικών μοσχευμάτων προκύπτει από τα επίσημα οικονομικά στοιχεία που δόθηκαν από τη διοίκηση του νοσοκομείου. Το 2009 τα οστικά μοσχεύματα που χρησιμοποιήθηκαν σε επεμβάσεις ασθενών κόστισαν 18.127.990,00 ευρώ, το 2010 9.348.284,00 ευρώ, το 2011 1.802.351,00 ευρώ και η εκτίμηση για το 2012 είναι 600.000,00 ευρώ. Μόνο για δύο χρόνια, το 2009 και το 2010, η εκτιμώμενη ζημιά για το Δημόσιο έπειτα από αξιολόγηση 1.500 φύλλων χειρουργείου φτάνει τα 10.099.497 ευρώ, που αποτελεί και την υπέρβαση δαπάνης σε βάρος των ασφαλιστικών ταμείων».