Μπάλα (συμφερόντων) είναι και γυρίζει

του Κώστα Βαξεβάνη

Όταν πριν από λίγο καιρό ξεκινήσαμε την έρευνα για το ποδόσφαιρο είχαμε έναν ενδοιασμό. Ξέραμε λίγα πράγματα από ποδόσφαιρο και ακόμη πιο λίγα για το κύκλωμά του. Φαντάζομαι το ίδιο πρόβλημα ενδεχομένως να είχαν και οι κυρίες Ράϊκου και Παπανδρέου οι οποίες κάνουν την έρευνα για τα στημένα παιχνίδια

Γρήγορα καταλάβαμε πως τα πράγματα ήταν όπως και σε κάθε άλλη έρευνα. Δεν είχαμε να κάνουμε ούτε με ποδόσφαιρο, ούτε με θέαμα, ούτε βέβαια με αθλητισμό. Είχαμε να κάνουμε με διαφθορά, απάτες, ληστές του λευκού κολάρου, εγκληματίες της ιταλικής γκαρνταρόμπας. Εν ολίγοις παίζαμε στο γήπεδό μας.

Τα στοιχεία που βρήκαμε, δεν χωράνε σε δύο εκπομπές. Από μεταπώληση στολών ποδοσφαίρου σε διπλάσιες τιμές μέσω δύο και τριών μεταπρατών, μέχρι περίεργες αθωωτικές δικαστικές αποφάσεις στο παρελθόν, γι’ αυτούς που σήμερα κοσμούν την λίστα των διωκόμενων.

Διαβάζοντας τις συνομιλίες της ΕΥΠ από την δικογραφία, ήταν δύσκολο να φανταστούμε τους κουστουμαρισμένους κυρίους του ποδοσφαίρου, να μιλούν σε άθλια ελληνικά, με τόση αυτοπεποίθηση, για όσα προκαθόριζαν για το ελληνικό ποδόσφαιρο.
Οι μπράβοι την νύχτας με τους οποίους συνεργάζονται, ωχριούν μπροστά τους. Είναι περισσότερο αδίστακτοι, χρησιμοποιούν τους νόμους ως όπλα και πυροβολούν με συκοφαντίες όποιον βρεθεί στο δρόμο τους.

Όταν βγάλαμε την πρώτη εκπομπή στην οποία ουσιαστικά προσπαθήσαμε να δείξουμε πως το ποδόσφαιρο έχει μετατραπεί σε έναν ιππόδρομο στοιχήματος με τους παίκτες σε ρόλο αλόγου κούρσας, άρχισαν να γράφονται διάφορα. «Δεν μας είπε κάτι καινούριο», «εντάξει τώρα υπερβολές», «πείτε ονόματα» κλπ.

Σε αυτή την εκπομπή τα σχόλια είναι ακριβώς τα αντίθετα: «Τι πάει να κάνει τώρα» «Θα τα γκρεμίσει όλα» «ξέρουμε ποιός τον βάζει». Από το βράδυ της Τετάρτης, κάποιοι τηλεφωνούν σε υπουργούς προσπαθώντας να πείσουν πως η εκπομπή αυτή «είναι επικίνδυνη για την ΕΡΤ». Ό,τι μπορεί ο καθένας. Και όταν λέμε ο καθένας εννοούμε, τον καθένα που είχε μια γωνίτσα στην παράγκα που έγινε ουρανοξύστης.

Παράγοντες του ποδοσφαίρου, πολιτικοί που τους χρησιμοποίησαν ως στρατηγούς της εκλογικής τους πελατείας, κάποιοι τύποι που εμφανίζονταν να κερδίζουν συνεχώς στοίχημα ενώ ουσιαστικά ξέπλεναν μαύρο χρήμα και βέβαια οι άνθρωποι του θεάματος και της τηλεόρασης.

Για την πιθανή λειτουργία ενός παραδικαστικού κυκλώματος στη Δικαιοσύνη, θα τα δείτε στην εκπομπή. Θέλω να σταθώ μόνο σε αυτό που λέμε χώρο του θεάματος και της τηλεόρασης. Μια μεγάλη ομάδα από τους πρωταγωνιστές της, έχει εμπλακεί ουσιαστικά και ηθικά σε αυτό το βρώμικο πράγμα που σήμερα βλέπουμε ως ποδόσφαιρο. Ουσιαστικά το διαμόρφωσε.

Η μία κατηγορία ήταν διευθυντές τηλεοράσεων, προγραμμάτων ακόμη και ειδήσεων. Η σχέση τους με τα ποδοσφαιρικά πράγματα δεν ήταν οπαδική όπως εμφανίζουν αλλά οικονομική. Πουλούσαν και αγόραζαν τηλεοπτικά δικαιώματα ποδοσφαίρου, πολλές φορές με αμφίβολες εταιρείες στις οποίες κρυφά συμμετείχαν. Το 2005 στην ΕΡΤ πουλήθηκαν τηλεοπτικά δικαιώματα από εταιρεία που δεν τα κατείχε και τα αγόρασε έναν μήνα μετά. Τα δικαιώματα των παιχνιδιών πωλούνται σε τιμές πολλαπλάσιες των πραγματικών και κάποιοι κερδίζουν εξασφαλίζοντας πως τα κανάλια θα τα αγοράσουν. Τα ιδιωτικά κανάλια εδώ και καιρό αντιδρούν, μια και αδυνατούν να δώσουν τέτοια ποσά. Μπροστά στην πιθανότητα να χάσουν την μπάλα του κέρδους, εμφανίζονται διάφοροι απόστολοι που προπαγανδίζουν την ιερότητα του ποδοσφαίρου και την αναγκαιότητα η κρατική τηλεόραση να προβάλει το «λαϊκό» άθλημα. Γι αυτούς η εκπομπή της Πέμπτης, θα συμφωνήσω, είναι επικίνδυνη. Και θα κάνουν το παν για να τελειώσουν με τον «ενοχλητικό τύπο»

Είναι αρκετοί οι συνάδελφοι στο αθλητικό ρεπορτάζ, που με τιμιότητα και αυταπάρνηση έγραψαν και μίλησαν για όλα αυτά, πολλές φορές με προσωπικό κόστος. Αλλά δεν φτάνουν. Στον χώρο του αθλητικού ρεπορτάζ έχει δημιουργηθεί μια επικίνδυνη κατάσταση. Οι δημοσιογράφοι παύουν να είναι σχολιαστές αθλητικών εξελίξεων και γίνονται αυτοί που προτείνουν ένα «σίγουρο» στοίχημα. Το ποδόσφαιρο του 2011 μοιάζει με το χρηματιστήριο του 2002, όπου οι πεφωτισμένοι δημοσιογράφοι είχαν να προτείνουν μια καλή μετοχή. Άλλοι έχαναν και άλλοι κέρδιζαν για να βγουν όλοι χαμένοι στο τέλος μέσα από μια ξέφρενη κούρσα τζόγου. Οι δημοσιογράφοι είχαν μετατρέψει το πεδίο της οικονομίας και του χρηματιστηρίου, σε παγίδα για μεγάλο τμήμα των απλών ανθρώπων. Το ίδιο γίνεται σήμερα με το ποδόσφαιρο.

Μεγάλα ονόματα της αθλητικής δημοσιογραφίας, διαφημίζουν στοιχήματα, προτείνουν τζόγο αλλά κυρίως κλείνουν με την παρουσία τους, σχεδόν αποδεικτικά, τον αμαρτωλό κύκλο του ποδοσφαίρου. Και δεν εννοώ του αθλήματος.

Το ΣΔΟΕ κάνει έρευνα για τα παράνομα στοιχήματα που διαφημίζουν εφημερίδες, sites και δημοσιογράφοι. Το νομικό θέμα είναι το λιγότερο, αν δηλαδή αυτά τα στοιχήματα είναι πραγματικά παράνομα ή νόμιμα, ή αν τα ανέχεται η Ευρωπαϊκή Ένωση άρα πρέπει να το κάνει και η Ελλάδα. Το θέμα είναι κυρίως ηθικό.

Δεν μπορεί ο δημοσιογράφος να χρησιμοποιεί την εγκυρότητα, την αναγνωρισιμότητα, το επάγγελμά του, για να διαφημίζει οτιδήποτε και κυρίως τζόγο. Αν θέλουμε να ισχύει κάτι άλλο πρέπει να το πούμε και να το αποφασίσουμε. Δεν μπορεί ο κύριος Βαξεβάνης για παράδειγμα, τον οποίο κάποιοι θεωρούν αξιόπιστο εκ του επαγγέλματος, να χρησιμοποιήσει αυτή τη σχέση με τον κόσμο για να διαφημίζει τζιπ που αντέχει σε δύσκολες αποστολές.

Το χειρότερο δεν είναι η τακτική των συναδέλφων, αλλά η λογική της ανοχής που έχει δημιουργηθεί. Η λογική του «δεν τρέχει και τίποτα». Το ουσιαστικό ερώτημα είναι: Υπάρχει πιθανότητα τα ΜΜΕ που πληρώνονται από τις τζογαδόρικες εταιρείες, ή οι δημοσιογράφοι, θα υπερασπιστούν ποτέ ένα τίμιο ποδόσφαιρο χωρίς διαπλοκή και τζόγο; Μάλλον όχι. Για μια ακόμη φορά η δημοσιογραφία είναι μέρος του προβλήματος.