Ο κορυφαίος Αμερικανός γλωσσολόγος, κοινωνιολόγος και φιλόσοφος, Νόαμ Τσόμσκυ συνέταξε μία λίστα με τις δέκα στρατηγικές χειραγώγησης από τα ΜΜΕ...
1. Η στρατηγική της απόσπασης της προσοχής
Το θεμελιώδες στοιχείο του κοινωνικού ελέγχου είναι η στρατηγική της απόσπασης της προσοχής που έγκειται στην εκτροπή της προσοχής του κοινού από τα σημαντικά προβλήματα και τις αποφασισμένες από τις οικονομικές και πολιτικές ελίτ αλλαγές μέσω της τεχνικής του κατακλυσμού συνεχόμενων αντιπερισπασμών και ασήμαντων πληροφοριών. Η στρατηγική της απόσπασης της προσοχής είναι επίσης απαραίτητη για να μην επιτρέψει στο κοινό να..... ενδιαφερθεί για απαραίτητες γνώσεις στους τομείς της επιστήμης, της οικονομίας, της ψυχολογίας, της νευροβιολογίας και της κυβερνητικής. «Διατηρήστε την προσοχή του κοινού αποσπασμένη, μακριά από τα αληθινά κοινωνικά προβλήματα, αιχμάλωτη θεμάτων που δεν έχουν καμία σημασία. Διατηρήστε το κοινό απασχολημένο, τόσο πολύ ώστε να μην έχει καθόλου χρόνο για να σκεφτεί – πίσω στο αγρόκτημα, όπως τα υπόλοιπα ζώα» (απόσπασμα από το κείμενο: Αθόρυβα όπλα για ήρεμους πολέμους).
Δεν ξέρω αν σας θυμίζει κάτι… εμένα μου θυμίζει τη χαμηλού επιπέδου τηλεοπτική πραγματικότητα και την πνευματική αποχαύνωση που προσφέρει το χαζοκούτι. Μου θυμίζει επίσης αποκαλύψεις και εξιχνιάσεις τρομοκρατικών οργανώσεων και ενεργειών… Μου θυμίζει καθοδήγηση της κοινής γνώμης σε συγκεκριμένα θέματα για μακρό διάστημα και παράλληλη αποσιώπηση άλλων
2. Δημιουργία προβλημάτων και μετά προσφορά λύσεων
Αυτή η μέθοδος καλείται επίσης «πρόβλημα-αντίδραση-λύση». Δημιουργείται ένα πρόβλημα, μια προβλεφθείσα «κατάσταση» για να υπάρξει μια κάποια αντίδραση από τον κόσμο, με σκοπό αυτός ο ίδιος να ορίσει τα μέτρα που η εξουσία θέλει να τον κάνει να δεχτεί. Για παράδειγμα: Αφήνεται να ξεδιπλωθεί και να ενταθεί η αστική βία ή οργανώνονται αιματηρές επιθέσεις που αποσκοπούν στο να απαιτήσει ο κόσμος νόμους ασφαλείας και πολιτικές εις βάρος της ελευθερίας. Ή ακόμα: Δημιουργούν μία οικονομική κρίση ώστε να γίνει αποδεκτή ως αναγκαίο κακό η υποχώρηση των κοινωνικών δικαιωμάτων και η διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών.
Μου θυμίζει τον προβοκατόρικο τρόπο που η ασφάλεια και η αστυνομία προκαλεί επεισόδια και μπάχαλα προκειμένου να διαλύσει μια πορεία… η όξυνση της βίας από πλευράς του κράτους προκειμένου να εξωθήσει ανθρώπους σε βίαιες ενέργειες και μετά να έρθει να σερβίρει ακόμα περισσότερη ασφάλεια με λιγότερη ελευθερία με σκοπό να περιορίσει όχι μόνο αυτούς που προβάλλουν αντίσταση αλλά και αυτούς που ενδεχόμενα θα ήθελαν να ακολουθήσουν τους άλλους…
3. Η στρατηγική της σταδιακής εφαρμογής
Για να γίνουν αποδεκτά τα διάφορα απαράδεκτα μέτρα, αρκεί η σταδιακή εφαρμογή τους, λίγο, λίγο, επί συναπτά έτη. Κατά αυτόν τον τρόπο επιβλήθηκαν τις δεκαετίες του ΄80 και ΄90 οι δραστικά νέες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες (νεοφιλελευθερισμός): ανύπαρκτο κράτος, ιδιωτικοποιήσεις, ανασφάλεια, ελαστικότητα, μαζική ανεργία, μισθοί που δεν εξασφαλίζουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα, τόσες αλλαγές που θα είχαν προκαλέσει επανάσταση αν είχαν εφαρμοστεί μονομιάς.
Μου θυμίζει τον τρόπο που το κράτος «χτυπά» τις διάφορες κοινωνικές ομάδες… ξεκίνησε με τους δημόσιους υπαλλήλους, με τρόπο που οι ιδιωτικοί υπάλληλοι ή ορθότερα κάποιοι από αυτούς χαιρέκακα πανηγύριζαν κατά μία έννοια με μια αίσθηση “δικαιοσύνης” απατηλής που οι εξασφαλισμένοι δημόσιοι υπάλληλοι υφίστανται περικοπές κτλ και που πλέον μπορεί να βρεθούν σε καθεστώς ανασφάλειας όπως και οι ιδιωτικοί. “Το χρέος είναι δημόσιο έλεγαν οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι…” “τις δαπάνες του κράτους θα μειώσουμε, άρα δε χρειάζεται να πειράξουμε τους ιδιωτικούς υπαλλήλους διαλαλούσαν…” κάποιοι το έφαγαν το παραμύθι.
Μου θυμίζει την τακτική του κράτους να διχάζει τους πολίτες και τις εργασιακές ομάδες και κλάδους, χτυπώντας τους έναν ένα προκειμένου να μην αντιδράσουν όλοι μαζί.
Μου θυμίζει τη σταδιακή εφαρμογή επίσης μέτρων ακόμα και αυτών που αφορούν στον ίδιο εργασιακό κλάδο ή κοινωνική ομάδα. Δε θα γίνει αύξηση φπα έλεγε διαρρηγνύοντας τα ιμάτια του ο υπουργός οικονομικών από τηλεοπτικό παράθυρο σε τηλεοπτικό παράθυρο. Δε θα χρειαστούν νέα μέτρα… δε θα πάμε σε επιμήκυνση του χρέους… μήνα με το μήνα έρχονται και νέα μέτρα πιο επώδυνα… Δεν είναι τυχαίο το σταδιακό της εφαρμογής. Βασίζεται στη λογική του να επιβάλει μέτρα τόσο επώδυνα αλλά και ανεκτά μέχρι του σημείου που η πλειοψηφία του κόσμου δε θα αντιδράσει…
4. Η στρατηγική της αναβολής
Ένας άλλος τρόπος για να γίνει αποδεκτή μια αντιλαϊκή απόφαση είναι να την παρουσιάσουν ως «επώδυνη και αναγκαία», εξασφαλίζοντας τη συγκατάβαση του λαού τη δεδομένη χρονική στιγμή και εφαρμόζοντάς τη στο μέλλον. Είναι πιο εύκολο να γίνει αποδεκτή μια μελλοντική θυσία απ’ ό,τι μία άμεση. Κατά πρώτον επειδή η προσπάθεια δεν καταβάλλεται άμεσα και κατά δεύτερον επειδή το κοινό, η μάζα, πάντα έχει την τάση να ελπίζει αφελώς ότι «τα πράγματα θα φτιάξουν στο μέλλον» και ότι οι απαιτούμενες θυσίες θα αποφευχθούν. Αυτό δίνει περισσότερο χρόνο στο κοινό να συνηθίσει στην ιδέα των αλλαγών και να τις αποδεχτεί με παραίτηση όταν φτάσει το πλήρωμα του χρόνου.
Μου θυμίζει τα εκβιαστικά διλήμματα όλων των πρωθυπουργών που εγώ τουλάχιστον θυμάμαι και έχω ζήσει… στην Ελλάδα υπάρχουν μόνο αναγκαίες-επωδυνες λύσεις ή το χάος… Από εποχή Μητσοτάκη Σημίτη μέχρι περίοδο Καραμανλή και Παπανδρέου…
5. Απεύθυνση λόγου στο κοινό σαν αυτό να είναι στην παιδική ηλικία
Η πλειονότητα των διαφημίσεων που απευθύνονται στο ευρύ κοινό χρησιμοποιούν λόγο, επιχειρήματα, προσωπικότητες και τόνο της φωνής, όλα ιδιαίτερα παιδικά, πολλές φορές στα όρια της αδυναμίας, σαν ο θεατής να ήταν μικρό παιδάκι ή διανοητικά υστερημένος. Όσο περισσότερο θέλουν να εξαπατήσουν το θεατή τόσο πιο πολύ υιοθετούν έναν παιδικό τόνο. Γιατί; «Αν κάποιος απευθύνεται σε ένα άτομο σαν αυτό να ήταν 12 χρονών ή και μικρότερο, αυτό λόγω της υποβολής είναι πολύ πιθανό να τείνει σε μια απάντηση ή αντίδραση απογυμνωμένη από κάθε κριτική σκέψη, όπως αυτή ενός μικρού παιδιού» (βλ. Αθόρυβα όπλα για ήρεμους πολέμους). Και ούτε καν παιδική ηλικία…
6. Πολύ περισσότερη χρήση του συναισθήματος παρά της λογικής
Η χρήση του συναισθήματος είναι μια κλασική τεχνική προκειμένου να επιτευχθεί βραχυκύκλωμα στη λογική ανάλυση και στην κριτική σκέψη των ατόμων. Από την άλλη, η χρήση των συναισθημάτων ανοίγει την πόρτα για την πρόσβαση στο ασυνείδητο και την εμφύτευση ιδεών, επιθυμιών, φόβων, καταναγκασμών ή την προτροπή για ορισμένες συμπεριφορές.
Στην Ελλάδα οι εκάστοτε εξουσίες και πολιτικοί ήξεραν πάντοτε πώς να απευθύνονται στο θυμικό του Έλληνα… είχαν ανάγκη οι έλληνες από τον σοβαρό και μετρημένο πρωθυπουργό, τους πλάσαραν τον τεχνοκράτη-πανεπιστημιακο Σημίτη, ήθελαν τάξη και ηθική… του πουλούσαν σεμνότητα και ταπεινότητα… και μακεδονική λεβεντιά… ναι καλά καταλάβατε για τον μπουχέσα τον Κωστάκη μιλάω…
7. Η διατήρηση του κοινού στην άγνοια και στη μετριότητα
Κάντε το κοινό να είναι ανήμπορο να κατανοήσει τις μεθόδους και τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο και τη σκλαβιά του… «Η ποιότητα της εκπαίδευσης που δίνεται στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις πρέπει να είναι η φτωχότερη και μετριότερη δυνατή, έτσι ώστε το χάσμα της άγνοιας μεταξύ των κατώτερων και των ανώτερων κοινωνικών τάξεων να είναι και να παραμένει αδύνατον να γεφυρωθεί» (βλ. Αθόρυβα όπλα για ήρεμους πολέμους).
Μέσα Μαζικής εξαπάτησης και εξημέρωσης… Υπουργείο Υπνοπαιδείας και Θρησκευμάτων…
8. Ενθάρρυνση του κοινού να είναι ικανοποιημένο με τη μετριότητα
Προωθήστε στο κοινό την ιδέα ότι είναι της μόδας να είσαι ηλίθιος, χυδαίος και αμόρφωτος… Το lifestyle κάνει θαύματα… τα μηδενικά τα κάνει νούμερα…
9. Ενίσχυση αυτοενοχής
Κάντε τα άτομα να πιστέψουν ότι αυτά και μόνον αυτά είναι ένοχα για την κακοτυχία τους, εξαιτίας της ανεπάρκειας της νοημοσύνης τους, των ικανοτήτων ή των προσπαθειών τους. Έτσι, τα άτομα αντί να εξεγείρονται ενάντια στο οικονομικό σύστημα, υποτιμούν τους εαυτούς τους και νιώθουν ενοχές, κάτι που δημιουργεί μια γενικευμένη κατάσταση κατάθλιψης, της οποίας απόρροια είναι η αναστολή της δράσης… Και χωρίς δράση, δεν υπάρχει επανάσταση.
Για το νούμερο 9 δε θα έπρεπε να γράψω τίποτα αλλά να βάλω από κάτω μια φωτό με το παχουλό αγόρι…ναι καλά καταλάβατε… για τον εγγονό του δικτάτορα πάγκαλου ομιλώ.
Για αυτόν που δήλωσε ότι μαζί τα φάγαμε προκειμένου να δημιουργήσει αυτό το αίσθημα αυτο/συνενοχής στην κοινωνία και ευθύνης ώστε να αποδεχτεί χωρίς αντίσταση και αδιαμαρτύρητα τα επώδυνα τιμωρητικά μέτρα
10. Το σύστημα γνωρίζει τα άτομα καλύτερα απ’ ό,τι αυτά γνωρίζουν τους εαυτούς τους
Κατά τα τελευταία 50 χρόνια, η ταχεία πρόοδος της επιστήμης έχει δημιουργήσει ένα αυξανόμενο κενό μεταξύ των γνώσεων του κοινού και εκείνων που κατέχουν και χρησιμοποιούν οι κυρίαρχες ελίτ. Χάρη στη βιολογία, στη νευροβιολογία και στην εφαρμοσμένη ψυχολογία, το σύστημα έχει επιτύχει μια εξελιγμένη κατανόηση των ανθρώπων, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Το σύστημα έχει καταφέρει να γνωρίζει καλύτερα τον «μέσο άνθρωπο» απ’ ό,τι αυτός γνωρίζει τον εαυτό του. Αυτό σημαίνει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις το σύστημα ασκεί μεγαλύτερο έλεγχο και μεγάλη εξουσία πάνω στα άτομα, μεγαλύτερη από αυτήν που τα ίδια ασκούν στους εαυτούς τους.
Το σύστημα εκπαιδεύει τα άτομα… συλλέγει προσωπικά δεδομένα από παντού… κατασκευάζει ανάγκες… κατασκευάζει πρότυπα, προφίλ… άλλωστε και σε συντηρητικές κοινωνίες ο κοινωνικός αυτοματισμός είναι κομμάτι του συστήματος…
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου