Το φθινόπωρο, θα ακολουθήσει «τσουνάμι» αυξήσεων. «Θα κοιτάτε τις τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ και θα σας λούζει κρύος ιδρώτας», μας έλεγαν οι ειδικοί, αλλά και μέλη της κυβέρνησης το καλοκαίρι, σε μια προσπάθεια να προετοιμαστεί το κοινωνικό σύνολο για την φθινοπωρινή ψυχρολουσία του Σεπτεμβρίου. Πράγματι, τον Σεπτέμβριο ήδη καταγράφηκαν μεσοσταθμικές αυξήσεις από 13% έως 23%, μόλις σε ένα μήνα, κάτι που μπορεί να διαπιστώσει οποιοσδήποτε, βάζοντας στο καλάθι του δώδεκα ενδεικτικά προϊόντα, με τιμές από το e-katanolotis και από μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ.
Μάλιστα, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της IRI για τα σούπερ μάρκετ, διαπιστώνεται ότι ενώ παρουσιάστηκε αύξηση του τζίρου των επιχειρήσεων του κλάδου της τάξης του 11% (Ιούλιος 2021- Ιούλιος 2022), αυτή δεν προέρχεται από την μεγέθυνση του όγκου των αγορών, αλλά στην πλειοψηφία της από τις ανατιμήσεις σε μια σειρά από είδη καθημερινής χρήσης.
Κι ακόμη δεν έχουμε μπει στον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, μήνες που αναμένεται νέα αύξηση των τιμών πρώτης ανάγκης. Πάντως, αν θέλουμε μια πικρή γεύση όσων θα ακολουθήσουν, δεν έχουμε παρά να κοιτάξουμε τον Γενικό Δείκτη Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία, ο οποίος παρουσίασε αύξηση 35,6% του Ιούλιο, ενώ αντίστοιχα ο Δείκτης Τιμών Εισαγωγών Βιομηχανίας εκτινάχθηκε στο 28,1%.
Τι σημαίνει αυτό; Αντιγράφοντας τις πληροφορίες που κόμισε σε πρόσφατο ρεπορτάζ της η Αφρ. Τζιαντζή, πρακτικά σημαίνει ότι σε προϊόντα όπως τυροκομικά, γιαούρτια, βούτυρα, βασικές κατηγορίες τυποποιημένων τροφίμων, κονσέρβες, καφέδες, απορρυπαντικά κ.ά. θα δούμε νέες αυξήσεις που θα φτάνουν έως και το 16%, ενώ σε προϊόντα όπως αυτά της περιποίησης προσώπου και σώματος οι ανατιμήσεις που αναμένονται ενδέχεται να αγγίξουν ακόμη και το 40%.
Φυσικά, ως απόρροια της εκτίναξης των τιμών, έρχεται η μείωση της κατανάλωσης. Η τελευταία καταγράφεται εύληπτα στα νέα στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), βάσει των οποίων, σε δείγμα 1.000 καταναλωτών, το 67% δήλωσε ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε τρόφιμα και εν γένει είδη σούπερ μάρκετ. (Το αντίστοιχο ποσοστό πέρσι δεν ξεπερνούσε το 61%). Αλλά, ακόμη και αν αποφασίσει να διαβεί τις συρόμενες πόρτες ενός σούπερ μάρκετ, ο μέσος καταναλωτής θα προτιμήσει να κάνει αγορές χαμηλότερης αξίας, με το 84% των ερωτηθέντων της έρευνας του ΙΕΛΚΑ να δηλώνει ότι κυνηγά τις προσφορές και τις εκπτώσεις (έναντι 79% , στη μέτρηση μόλις του περασμένου Απριλίου) και το 75% να επιλέγει φθηνότερα προϊόντα, κάτι που αποτυπώνεται και στην αύξηση της τάξης περίπου του 10% σε προϊόντα ετικέτας. Και όπου φθηνότερα, ενδεχομένως, και λιγότερο ποιοτικά; Πιθανό. Έτσι κι αλλιώς, με βάση πάντα την έρευνα του ΙΕΛΚΑ, η οποία διεξήχθη από τις 29 Αυγούστου- 2 Σεπτεμβρίου, ενώ στα τέλη του 2019 και κατά τον πρώτο χρόνο της πανδημίας, οι καταναλωτές επέλεγαν τρόφιμα μα βάση την ποιότητα κι εν συνεχεία με γνώμονα την υγιεινή και την ασφάλεια, πλέον το 62% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι επιλέγει τρόφιμα με κριτήριο την τιμή, ποσοστό αυξημένο κατά 10%, εν συγκρίσει με τον Απρίλιο του 2022.
«Η ακρίβεια στα ράφια δεν είναι τωρινό φαινόμενο. Ξεκίνησε δειλά τον Σεπτέμβριο του 2020, μπήκε για τα καλά στις ζωές μας το Πάσχα του 2021, τον Ιανουάριο του 2022 κλιμακώθηκε με νέο κύμα ανατιμήσεων, που απογειώθηκε με τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας». Αυτά δηλώνει ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών (INKA), Γιώργος Λεχουρίτης σχετικά με το σαρωτικό κύμα ακρίβειας. Για να συνεχίσει, επισημαίνοντας δεικτικά: «Όσο και αν η κυβέρνηση προσπαθεί να καλυφθεί πίσω από την πολεμική σύρραξη και να λέει ότι για την ακρίβεια ευθύνεται η διεθνής γεωπολιτική και ενεργειακή κρίση, εμείς επιμένουμε ότι ειδικά στον πρωτογενή τομέα υπάρχει σαφές ζήτημα κερδοσκοπίας, που πλήττει τα φτωχότερα στρώματα και τη μεσαία τάξη προς όφελος μιας χούφτας ισχυρών.
Ανάμεσά τους οι πάροχοι ενέργειας, τα διυλιστήρια, αλλά και τα κρατικά ταμεία που βγαίνουν ωφελημένα από τον πληθωρισμό, λόγω της αύξησης των εσόδων από τον ΦΠΑ, όπως παραδέχθηκε ο κ. Σταϊκούρας».
Ας μείνουμε λίγο εδώ. Σε πρόσφατο άρθρο, εδώ, στον «Ημεροδρόμο» αναδείξαμε, αφενός το ποσοτικό ζήτημα των λεγόμενων «ουρανοκατέβατων» κερδών των κυριότερων εταιρειών-παρόχων ενέργειας, αφετέρου τον ευρωενωσιακό μηχανισμό που τους επιτρέπει να κερδοσκοπούν.
Πηγαίνοντας το πράγμα ένα βήμα παρακάτω, επιχειρήσαμε να διερευνήσουμε και τα κέρδη των μικρότερων «ψαριών» της αγοράς, διαπιστώνοντας ότι πολλά εξ αυτών, εκτός των άλλων, «απορροφήθηκαν» από τους ομίλους- καρχαρίες του κλάδου, βοηθώντας έτσι στη διαμόρφωση ενός ακραία μονοπωλιακού πλαισίου στην «μπαρμπουτιέρα» της αγοράς ενέργειας.
Παράδειγμα πρώτο, η εταιρεία Watt and Volt που τον περασμένο Αύγουστο εξαγοράσθηκε από την Mytillineos έναντι 36εκατ. ευρώ, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι το ρευστό περιβάλλον της αγοράς ευνοεί την συγκέντρωση και συγκεντροποίηση κεφαλαίου.
Έτσι, μετά και την εξαγορά της Watt and Volt, η Mytillineos (για την οποία μπορείτε να αντλήσετε πληροφορίες στο ρεπορτάζ που επισυνάψαμε μία παράγραφο πριν) είναι η πρώτη ιδιωτική εταιρεία που αγγίζει το 10% ως ενιαίο μερίδιο αγοράς, με 550χιλ. πελάτες και σχεδόν 100 καταστήματα.
H Volterra πάλι, μέχρι πρότινος θυγατρική του ομίλου ΑΒΑΞ, έχει βγει και εκείνη «στο σφυρί», με την ιδιωτικοποιημένη πλέον ΔΕΗ να μην χάνει την ευκαιρία και να προσθέτει στα περιουσιακά της στοιχεία, το χαρτοφυλάκιο της Volterra που αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συνολικής ισχύος 112MW, ποσοστό (55%) που έρχεται να προστεθεί στο 45% της εταιρείας που ήδη κατείχε η ΔΕΗ και αφορά τόσο έργα εν λειτουργία, όσο και εκείνα που είναι έτοιμα για κατασκευή. (Για το πάρτι εκατομμυρίων στο πάλαι ποτέ κρατικό μονοπώλιο της ΔΕΗ μπορείτε και πάλι να «κλικάρετε» στην έρευνα στην οποία αναφερθήκαμε προηγουμένως).
Για την NRG Supply and Trading S.A., θυγατρική της Μotor Oil (βασικοί μέτοχοι η οικογένεια Βαρδινογιάννη), που δραστηριοποιείται στην αγορά ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου και σκοπεύει να «καταστεί ο μεγαλύτερος και ταχύτερος ‘’φορτιστής’’ ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα», όπως διαβάζουμε στην οικονομική Έκθεση εξαμήνου του ομίλου (σελ. 5), ο κύκλος εργασιών της Motor Oil αυξήθηκε κατά 3.743.229 ευρώ, εν συγκρίσει με το αντίστοιχο περσινό διάστημα (1ος-6ος, 2021) παρουσιάζοντας αύξηση κατά 90,06%.
Επιπρόσθετα, στην αύξηση εργασιών του ομίλου συνέβαλε και η αύξηση από παροχή υπηρεσιών (κατά 146,10%), το μεγαλύτερο μέρος των οποίων αφορά, μεταξύ άλλων, δραστηριότητες που αφορούν και την NRG A.E.
Τώρα, αναφορικά με την Korinthos Power, η οποία αποτελεί θυγατρική της Mytillineos (65%), ενώ το 35% ανήκει στην Motor Oil, βάσει των στοιχείων που δημοσίευσε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) σχετικά με τα «ουρενοκατέβατα κέρδη» των παρόχων, στην ενότητα ανάλυσης των αποτελεσμάτων της χονδρεμπορικής αγοράς, διαβάζουμε ότι σύμφωνα με το σενάριο που θέλει την αναδρομική επιστροφή από την Αγορά Εξισορρόπησης για τους μήνες Νοέμβριος 2020- Φεβρουάριος 2021, οπότε και εφαρμόστηκε η απόφαση της ΡΑΕ 54/2021, να αφορά μόνο το Μεταβατικό Μηχανισμό Αποζημίωσης Ευελιξίας Ισχύος, το μεικτό περιθώριο κέρδους ανά μήνα, μεταξύ Οκτωβρίου 2020- Μαρτίου 2022, αποκαλύπτεται στο παρακάτω γράφημα, με τα ποσά που αναφέρονται να αριθμούνται σε εκατομμύρια ευρώ.
Τώρα, σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο υπολογισμού της ΡΑΕ, σενάριο που λαμβάνει υπόψη την αναδρομική επιστροφή από την Αγορά Εξισορρόπησης (11ος, 2020- 2ος, 2021) και έχει να κάνει τόσο με τον Μεταβατικό Μηχανισμό Αποζημίωσης Ευελιξίας Ισχύος, όσο και με τις πιστώσεις που λαμβάνουν οι συμμετέχοντες παραγωγοί για τους όγκους καθοδικής ενέργειας εξισορρόπησης, οι οποίοι τιμολογήθηκαν με αρνητικές τιμές, η ΡΑΕ εκτιμά τα κέρδη της εν λόγω εταιρείας, όπως αυτά παρουσιάζονται στο επόμενο γράφημα, με τα ποσά και πάλι να αφορούν εκατομμύρια Ευρώ.
Φυσικά, μαζί με την Korinthos Power, τα γραφήματα της ΡΑΕ αποκαλύπτουν την κερδοφόρα πορεία των παρόχων τόσο πριν την έναρξη της σύρραξης στην Ουκρανία, όσο και το αμέσως επόμενο διάστημα.
Μένοντας πάντα στον χώρο της ηλεκτρικής ενέργειας και των διυλιστηρίων, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στις «αντάρτικες παντιέρες» που σήκωσε τις τελευταίες ημέρες ο κλάδος, αντιδρώντας στην πρόταση της Κομισιόν για φορολόγηση των αυξημένων σε σχέση με την προηγούμενη τριετία κερδών, μέσω της επιβολής εισφοράς της τάξης του 33%, μίνιμουμ. Να σημειωθεί ότι υπέρ της πρότασης έχει συνταχθεί και η ελληνική κυβέρνηση.
«Μην μας παίρνετε τα κέρδη, ειδάλλως θα σταματήσουμε τις επενδύσεις», είπε ούτε λίγο, ούτε πολύ ο γενικός διευθυντής του ευρωπαϊκού συνδέσμου εταιρειών διύλισης (FuelsEurope), κ. Τζον Κούπερ, εκφράζοντας έτσι τον προβληματισμό του σχετικά με την παραμονή τους στη Γηραιά ήπειρο.
Από την άλλη, ως «κατασκεύασμα που δεν έχει κάποιο ηθικό ή νομικό έρεισμα» είδε το μέτρο ο επικεφαλής των ΕΛΠΕ Ανδρέας Σιάμισιης, δηλώνοντας προς πάσα κατεύθυνση ότι ο κλάδος θα το πολεμήσει πανευρωπαϊκά. Τα δύο ελληνικά διυλιστήρια, σύμφωνα με τον κ. Σιάμισιη, έχουν εκφράσει τους προβληματισμούς τους στην ελληνική κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να πείσουν ότι οι όποιες αποφάσεις θα πρέπει να στηριχθούν και σε μια λογική αγοράς. «Δεν μπορείς (…) από τη μια να με υποχρεώνεις να διατηρώ αποθέματα ασφαλείας και από την άλλη να έρθεις να μου φορολογήσεις συγκυριακά κέρδη 300 εκατ. ευρώ που είναι η καταγεγραμμένη λογιστική αποτίμηση», είπε ο επικεφαλής των HELLENiQ ENERGY (πρώην ΕΛΠΕ), δηλώνοντας ταυτόχρονα και την πρόθεσή τους να μοιράσουν ένα «ένα μέρος των αυξημένων κερδών που προέρχονται από την Ελλάδα», ίσως με την επιβολή μιας έκτακτης εισφοράς στα διυλιστήρια που να καλύπτει την επιδότηση του πετρελαίου στην αντλία που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός.
Δεν ξέρω αν θα εισακουστεί η… βροντερή φωνή των διυλιστηρίων, θα συνιστούσα πάντως να μην αγχώνονται. Αν η κυβέρνηση ακολουθήσει και στη δική τους την περίπτωση το μοντέλο φορολόγησης των ηλεκτροπαραγωγών (όπως είδαμε στην τελευταία κατηγορία ανήκουν και οι δύο), τότε δεν έχουν να φοβούνται τίποτα. Τόσους μήνες μετά την δημοσιοποίηση των στοιχείων της ΡΑΕ για τα «υπερκέρδη» και μόλις στις 6 Σεπτεμβρίου υπογράφηκε η υπουργική απόφαση για την φορολόγηση των εταιρειών, με τον επαναπροσδιορισμό και τον έλεγχο των κερδών να διαρκεί τουλάχιστον ενάμιση μήνα. Οπότε, χαλαρά… Μέχρι τότε μπορεί να απολαμβάνουν τα κέρδη τους, να προτείνουν τον τρόπο φορολόγησής τους (!) την ίδια ώρα που το 67% των Ελλήνων πολιτών μειώνει την κατανάλωση ρεύματος και κυνηγά τις προσφορές στα σούπερ μάρκετ. Δίκαιο. Άλλωστε μια κοινωνία χωρίς ανισότητες δεν είναι εφικτή, όπως έχει δηλώσει και ο Έλληνας πρωθυπουργός.ΑΠΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΛΑΛΗΣ
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου