Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου 2021

Τα βιοκαύσιμα φέρνουν αποψίλωση των δασών


Προέρχονται από φυτικά υλικά και ζωικά απόβλητα και θεωρήθηκαν εναλλακτική λύση απέναντι στην κλιματική αλλαγή. ● Η μείωση των εκπομπών αερίων από τον τομέα των μεταφορών, επί παραδείγματι, απαιτεί διαρκή αύξηση της χρήσης βιοντίζελ, κάτι που οδηγεί αναπόφευκτα σε σημαντικές απώλειες δασικής γης.

Tα κατέταξαν στην κατηγορία των «εναλλακτικών καυσίμων» και πριν από μερικά χρόνια τα πρότειναν ως λύση απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Στην πορεία αποδείχτηκε ότι δεν αποτελούν μέρος της λύσης, αλλά μέρος του προβλήματος.

Ενδεικτική της εμμονής στα προερχόμενα από τα φυτά βιοκαύσιμα (ή αγροκαύσιμα) αποτελεί η περίπτωση της Ινδονησίας.

Μιας χώρας που στην πρόσφατη διάσκεψη κορυφής για το κλίμα (COP26) δεσμεύτηκε ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που προκαλεί θα κορυφωθούν έως το 2030 και στη συνέχεια θα αρχίσουν να μειώνονται. Κι ότι, την ίδια χρονιά, θα τερματίσει την αποψίλωση των δασών. Ομως, για να μειώσει τις εκπομπές από τον τομέα των μεταφορών της, βασίζεται στη χρήση περισσότερων βιοκαυσίμων, η παραγωγή των οποίων οδηγεί σε απώλεια δασικής γης.

Πώς μπορεί, λοιπόν, να περιορίσει τις εκπομπές της χρησιμοποιώντας βιοκαύσιμα και να τερματίσει την αποψίλωση των δασών μέχρι το 2030; Η Ινδονησία είναι σήμερα ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός βιοκαυσίμων στον κόσμο, πίσω από τη Βραζιλία και τις ΗΠΑ, και ο μεγαλύτερος παραγωγός βιοντίζελ, ενός βιοκαυσίμου εναλλακτικού του κανονικού καυσίμου ντίζελ.

Τα βιοκαύσιμα προέρχονται από φυτικά υλικά και ζωικά απόβλητα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την τροφοδοσία οχημάτων ή για θέρμανση και ηλεκτρισμό. Θεωρούνται μια ανανεώσιμη εναλλακτική λύση στα παραδοσιακά ορυκτά καύσιμα (άνθρακας, βενζίνη και ντίζελ), καθώς μπορούν να αναπληρωθούν ταχύτερα και να απελευθερώσουν λιγότερα αέρια θερμοκηπίου.

Περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Η Ινδονησία παράγει βιοντίζελ από καλλιέργειες, κυρίως φοινικέλαιο, και η κυβερνητική πολιτική ορίζει ότι όλα τα καύσιμα ντίζελ πρέπει να περιέχουν ένα μείγμα τουλάχιστον 30% βιοντίζελ που θα αυξηθεί στο 50% έως το 2025. Ο τομέας των μεταφορών αντιπροσωπεύει το 13,6% των εκπομπών της χώρας και το 45% της κατανάλωσης ενέργειας. Η κυβέρνηση πιστεύει ότι αυτή η πολιτική θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές της χώρας από τις μεταφορές κατά 36 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα (CO2) έως το 2040.

Ωστόσο, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη ετήσια αύξηση 6% του στόλου των οχημάτων της, αυτό σημαίνει ότι η παραγωγή βιοκαυσίμων θα πρέπει να αυξηθεί σχεδόν κατά 50% τα επόμενα τρία χρόνια για να καλύψει τη ζήτηση, αναφέρει σε σχετικό ρεπορτάζ του το BBC. Αυτό θα απαιτούσε σημαντική αύξηση της γης που χρησιμοποιείται για την παραγωγή βιοκαυσίμων, ίσως κατά 1,2 εκατομμύριο εκτάρια.

Θεωρητικά, τα βιοκαύσιμα μειώνουν τις εκπομπές σε σύγκριση με τα ορυκτά καύσιμα, επειδή όταν οι καλλιέργειες από τις οποίες παράγονται αυξάνονται, απορροφούν CO2 από την ατμόσφαιρα που στη συνέχεια απελευθερώνεται μέσω της καύσης. Κάτι που σημαίνει ότι δεν υπάρχει καθαρή αύξηση των εκπομπών. Ωστόσο, τα προβλήματα προκύπτουν λόγω της εκκαθάρισης της γης, όπως η αποψίλωση των δασών, η οποία απαιτείται για την καλλιέργεια αυτών των φυτών.

Ομως, τα δάση είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά συστήματα απορρόφησης CO2 από την ατμόσφαιρα, πολύ περισσότερο από τις καλλιέργειες. Η αντικατάστασή τους με καλλιέργειες για βιοκαύσιμα σημαίνει ότι απορροφάται λιγότερο CO2 και αυτό οδηγεί σε αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου. Ετσι, όταν η δασική γη εκχερσώνεται για την καλλιέργεια σόγιας ή φοινικέλαιου, μπορεί να καταλήξει να παράγει περισσότερες εκπομπές για κάθε μονάδα ενέργειας από το ντίζελ.

Η κυβέρνηση της Ινδονησίας προσπάθησε να εφαρμόσει μέτρα για τη βιώσιμη διαχείριση των δασών της. Ωστόσο, νωρίτερα φέτος, δεν επέκτεινε την απαγόρευση εκχερσώσεων για νέες φυτείες φοινικέλαιου. Αλλά, αν και ο ετήσιος ρυθμός αποψίλωσης των δασών της έχει μειωθεί, η Ινδονησία εξακολουθεί να είναι μία από τις τρεις κορυφαίες χώρες στον κόσμο στην απώλεια δασών, κυρίως λόγω των νέων φυτειών φοινικέλαιου.

Υπάρχουν περισσότερες από 60 χώρες με αξιώσεις για βιοντίζελ στον εφοδιασμό τους με καύσιμα, αλλά ορισμένες άλλαξαν στάση. Η Γερμανία, ο τέταρτος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός βιοκαυσίμων, λέει ότι από το 2023 δεν θα παράγει πλέον βιοντίζελ από φοινικέλαιο, λόγω των ανησυχιών για την αποψίλωση των δασών. Η Ε.Ε. έχει επίσης αυστηροποιήσει τους περιορισμούς της.

Η Βραζιλία, ένας άλλος μεγάλος χρήστης βιοκαυσίμων, μείωσε την παραγωγή φέτος, λόγω των διαδοχικών ξηρασιών που μείωσαν τις αποδόσεις για τη σόγια και το καλαμπόκι. Η Ταϊλάνδη ανέστειλε επ’ αόριστον την ανάπτυξη μιγμάτων ντίζελ και βιοντίζελ, επειδή οι υψηλότερες τιμές των καλλιεργειών έχουν καταστήσει την παραγωγή μη βιώσιμη.

Τα ηλεκτρικά οχήματα

Η πρωτοβουλία Global Forest Watch υποστηρίζει ότι υπάρχουν περίπου 50 με 60 άλλα, πιο φιλικά προς το περιβάλλον φυτά, εκτός από το φοινικέλαιο, όπως η καρυδιά κουκούι και η καρύδα, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην Ινδονησία. Ωστόσο, η ερευνητική ομάδα Carbon Disclosure Project διαπίστωσε ότι τα ζητήματα πιστοποίησης για την παραγωγή βιοκαυσίμων, παράλληλα με τις υπάρχουσες επιδοτήσεις, ενθαρρύνουν τους παραγωγούς να συνεχίσουν τις πρακτικές αποψίλωσης των δασών σε αντίθεση με την αναζήτηση βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων.

Συν τοις άλλοις, η Ινδονησία λέει ότι θέλει να κινηθεί προς τα ηλεκτρικά οχήματα για να μειώσει τις εκπομπές ρύπων από τις μεταφορές. Σήμερα, έχει περισσότερα από 21 εκατομμύρια οχήματα στους δρόμους, αλλά μόνο μερικές χιλιάδες ήταν ηλεκτρικά μέχρι το τέλος του 2020. Και δεδομένου ότι το 90% της ηλεκτρικής ενέργειας της Ινδονησίας παράγεται από ορυκτά καύσιμα (κυρίως άνθρακα), η λειτουργία ενός ηλεκτρικού οχήματος παράγει σήμερα σημαντικά περισσότερες εκπομπές από τη χρήση ντίζελ ή βενζίνης.

Τάσος Σαραντής

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Read more: Go to TOP and Bottom