Νέα σελίδα για το εξεταστικό σύστημα από το 2021. Η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, μιλώντας στην «Κ», αναφέρει ότι η τράπεζα θεμάτων θα εφαρμοστεί από το επόμενο σχολικό έτος 2020-2021 για όλες τις τάξεις του
λυκείου, με στόχο να διασφαλίζονται η αξιοπιστία και η αντικειμενικότητα της βαθμολόγησης των μαθητών. Τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα θα συνεχίσουν να είναι τέσσερα, όπως σήμερα.
Ταυτόχρονα, από το ίδιο σχολικό έτος για τους μαθητές που θα εισαχθούν στην Α΄ Λυκείου, θα συνυπολογίζονται, με αυξανόμενη διαβάθμιση ανά τάξη, οι επιδόσεις των τριών τάξεων του λυκείου για την απόκτηση του εθνικού απολυτηρίου. Οι υποψήφιοι θα εξετάζονται στα τέσσερα μαθήματα στο τέλος της Γ΄ Λυκείου για να λάβουν το απολυτήριο. Το σύστημα αυτό εύλογα προϋποθέτει βάση του 10 για τη λήψη του απολυτηρίου, όπως σήμερα.
Παράλληλα, δρομολογούνται αλλαγές στα προγράμματα σπουδών των δύο βαθμίδων, ξεκινώντας από τα «θεμέλια», δηλαδή το νηπιαγωγείο. Στόχος είναι οι μαθητές να αποκτούν κρίσιμες δεξιότητες, όπως η κριτική σκέψη και η συνεργατικότητα αλλά και ουσιαστική γνώση των τεχνολογιών και της χρήσης του Διαδικτύου. Για τους στόχους αυτούς θα εμπλουτιστεί το σχολικό πρόγραμμα με νέες θεματικές (π.χ. εθελοντισμός, επιχειρηματικότητα, σεξουαλική αγωγή, καταπολέμηση των εξαρτήσεων), ενώ θα αναμορφωθούν τα υπάρχοντα προγράμματα και βιβλία καθώς και πιθανόν οι ώρες διδασκαλίας των μαθημάτων.
Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η δημοσιοποίηση του νέου συστήματος αξιολόγησης και χρηματοδότησης των ΑΕΙ στέλνει σαφές μήνυμα, σύμφωνα με την κ. Κεραμέως, για αλλαγή νοοτροπίας. «Επιτέλους να υλοποιούμε πολιτικές με την απαιτούμενη τεκμηρίωση και σχεδιασμό, με αντικειμενικούς δείκτες, κριτήρια ποιότητας και επιβράβευσης της προσπάθειας», λέει η υπουργός.
– Στον διαγωνισμό PISA η Ελλάδα για μία ακόμη φορά πήγε άσχημα. Eχετε μιλήσει για ανάπτυξη δεξιοτήτων. Τι θα γίνει;
– Πράγματι, τα αποτελέσματα του διαγωνισμού PISA για το 2018 καταδεικνύουν μία χρόνια παθογένεια του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Απαιτούνται δομικές και ουσιαστικές παρεμβάσεις, ξεκινώντας από τα «θεμέλια», δηλαδή από το ίδιο το νηπιαγωγείο, καθώς έχει αποδειχθεί ότι οι γνώσεις και εμπειρίες που προσλαμβάνουν τα παιδιά έως τα 6 τους διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ψυχοκοινωνική και παιδαγωγική ανάπτυξή τους και βελτιώνουν σημαντικά τις μελλοντικές μαθησιακές τους επιδόσεις σε κρίσιμες δεξιότητες. Θέλουμε να δώσουμε έμφαση στην καλλιέργεια ήπιων δεξιοτήτων, όπως η κριτική σκέψη και η συνεργατικότητα. Να επιβραβεύεται η επιδίωξη για συνεχή αυτοβελτίωση και όχι να συντηρούμε πρότυπα ήσσονος προσπάθειας και εξισωτισμού προς τα κάτω. Οι πρωτοβουλίες μας υπηρετούν αυτή τη λογική. Σε βάθος χρόνου, με μέθοδο και συνέπεια, μπορούμε να βελτιώσουμε το επίπεδο των δεξιοτήτων των μαθητών μας.
– Στον διαγωνισμό PISA η Ελλάδα για μία ακόμη φορά πήγε άσχημα. Eχετε μιλήσει για ανάπτυξη δεξιοτήτων. Τι θα γίνει;
– Πράγματι, τα αποτελέσματα του διαγωνισμού PISA για το 2018 καταδεικνύουν μία χρόνια παθογένεια του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Απαιτούνται δομικές και ουσιαστικές παρεμβάσεις, ξεκινώντας από τα «θεμέλια», δηλαδή από το ίδιο το νηπιαγωγείο, καθώς έχει αποδειχθεί ότι οι γνώσεις και εμπειρίες που προσλαμβάνουν τα παιδιά έως τα 6 τους διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ψυχοκοινωνική και παιδαγωγική ανάπτυξή τους και βελτιώνουν σημαντικά τις μελλοντικές μαθησιακές τους επιδόσεις σε κρίσιμες δεξιότητες. Θέλουμε να δώσουμε έμφαση στην καλλιέργεια ήπιων δεξιοτήτων, όπως η κριτική σκέψη και η συνεργατικότητα. Να επιβραβεύεται η επιδίωξη για συνεχή αυτοβελτίωση και όχι να συντηρούμε πρότυπα ήσσονος προσπάθειας και εξισωτισμού προς τα κάτω. Οι πρωτοβουλίες μας υπηρετούν αυτή τη λογική. Σε βάθος χρόνου, με μέθοδο και συνέπεια, μπορούμε να βελτιώσουμε το επίπεδο των δεξιοτήτων των μαθητών μας.
– Μιλάτε για προσθήκη νέων δεξιοτήτων στο σχολείο. Πώς θα γίνει αυτό; Με νέα μαθήματα; Θα αυξηθούν οι ώρες διδασκαλίας στο σχολείο; Θα αυξομειωθούν οι ώρες διδασκαλίας επιμέρους μαθημάτων;
– Η προσθήκη νέων δεξιοτήτων στο σχολικό πρόγραμμα είναι αναγκαία, ώστε πέραν της σφαιρικής προσέγγισης και εμβάθυνσης σε γνωστικά αντικείμενα, να παρέχονται στους νέους επιπλέον εφόδια που θα τους επιτρέπουν να αξιοποιούν καλύτερα την παρεχόμενη γνώση και να προσαρμόζονται πιο ευέλικτα στο διαρκώς μεταβαλλόμενο επαγγελματικό και κοινωνικό περιβάλλον. Ο εμπλουτισμός αυτός δρομολογείται αφενός με την προσθήκη νέων θεματικών στο σχολικό πρόγραμμα, όπως ο εθελοντισμός, η επιχειρηματικότητα, η σεξουαλική αγωγή, η καταπολέμηση των εξαρτήσεων, αφετέρου με την αναμόρφωση των ήδη υπαρχόντων σχολικών προγραμμάτων και εγχειριδίων. Επιπλέον, η αξιοποίηση εργαλείων, όπως το πολλαπλό βιβλίο, που προάγουν την κριτική σκέψη και άλλες ήπιες δεξιότητες, είναι στις προτεραιότητές μας. Αυτονοήτως θα προκύψει και η ανάγκη στοχευμένης ανακατανομής των προγραμμάτων και των ωραρίων.
– Πότε θα αρχίσουν να εφαρμόζονται τα νέα προγράμματα σπουδών και κατ’ επέκταση οι αλλαγές που αυτά προϋποθέτουν;
– Σχεδιάζουμε εντατικά νέα προγράμματα σπουδών, με στόχο την ολοκλήρωσή τους μέσα στο 2020. Η εφαρμογή τους απαιτεί μια πολυδιάστατη διαδικασία με καθοριστικούς ενδιάμεσους σταθμούς, όπως η έκδοση των σχετικών βιβλίων και η πιλοτική εφαρμογή του εκπαιδευτικού υλικού.
– Τι γίνεται με την εφαρμογή της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας για τα προγράμματα σπουδών των Θρησκευτικών;
– Η νέα ηγεσία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής αποφάσισε, με την ανάληψη των καθηκόντων της, τη συγκρότηση ειδικής επιτροπής που θα μελετήσει την απόφαση του ΣτΕ αλλά και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς και άλλες υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτές αναφορικά με το μάθημα των Θρησκευτικών. Ακολούθως, θα επανεξετάσουμε το κανονιστικό πλαίσιο στη βάση επιστημονικών κριτηρίων και θα προβούμε στις ενδεδειγμένες ενέργειες για την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών του μαθήματος και για την τροποποίηση της δήλωσης απαλλαγής από αυτό.
– Ο πρόεδρος του ΙΕΠ μίλησε για εθνικό απολυτήριο. Πώς θα προχωρήσει;
– Μιλάμε για εθνικό απολυτήριο στο οποίο θα συνυπολογίζονται με διαβαθμισμένη, αυξανόμενη βαρύτητα οι επιδόσεις του μαθητή και στις τρεις τάξεις του λυκείου, αποκαθιστώντας έτσι την αξία και τον παιδαγωγικό ρόλο των τελευταίων σχολικών τάξεων. Το εθνικό απολυτήριο, σε ένα ποσοστό, θα συνυπολογίζεται κατά την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με προϋπόθεση την προηγούμενη διασφάλιση ενός αντικειμενικού συστήματος βαθμολόγησης των μαθητών. Aμεσα, από το ερχόμενο δηλαδή σχολικό έτος, σκοπεύουμε να επαναφέρουμε την τράπεζα θεμάτων, με ορισμένες ωστόσο προσαρμογές ώστε να αξιοποιηθεί η εμπειρία από την προηγούμενη εφαρμογή της.
– Θα τεθεί το εξεταστικό στον διά-λογο; Θα υπάρξει νέο σύστημα;
– Αμεση προτεραιότητα, όπως έχουμε επανειλημμένως τονίσει, είναι να ενισχύσουμε την εκπαίδευση από κάτω προς τα πάνω, με νέα προγράμματα σπουδών στο νηπιαγωγείο, καθολική εφαρμογή της δίχρονης προσχολικής εκπαίδευσης, αναμόρφωση και εκσυγχρονισμό των προγραμμάτων σπουδών σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ταυτόχρονα, προχωρούμε σε εξορθολογισμό του συστήματος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ειδικά στον βαθμό που το ισχύον σύστημα ακυρώνει τον ρόλο της Γ΄ Λυκείου. Θέλουμε, επίσης, τα Ιδρύματα να έχουν πιο βαρύνοντα λόγο στον καθορισμό του αριθμού των εισακτέων τους, στη λογική της ενισχυμένης ελευθερίας και αυτονομίας των Ιδρυμάτων που προωθούμε και με σειρά άλλων παρεμβάσεών. Με σχέδιο, σταδιακά και χωρίς να αναστατώσουμε τον σχεδιασμό των μαθητών και των οικογενειών τους. Οι μεταρρυθμίσεις θα γίνουν σε βάθος χρόνου, βήμα βήμα, εμπλέκοντας όλους τους σχετικούς φορείς και λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις ανάγκες των μαθητών.
– Η προσθήκη νέων δεξιοτήτων στο σχολικό πρόγραμμα είναι αναγκαία, ώστε πέραν της σφαιρικής προσέγγισης και εμβάθυνσης σε γνωστικά αντικείμενα, να παρέχονται στους νέους επιπλέον εφόδια που θα τους επιτρέπουν να αξιοποιούν καλύτερα την παρεχόμενη γνώση και να προσαρμόζονται πιο ευέλικτα στο διαρκώς μεταβαλλόμενο επαγγελματικό και κοινωνικό περιβάλλον. Ο εμπλουτισμός αυτός δρομολογείται αφενός με την προσθήκη νέων θεματικών στο σχολικό πρόγραμμα, όπως ο εθελοντισμός, η επιχειρηματικότητα, η σεξουαλική αγωγή, η καταπολέμηση των εξαρτήσεων, αφετέρου με την αναμόρφωση των ήδη υπαρχόντων σχολικών προγραμμάτων και εγχειριδίων. Επιπλέον, η αξιοποίηση εργαλείων, όπως το πολλαπλό βιβλίο, που προάγουν την κριτική σκέψη και άλλες ήπιες δεξιότητες, είναι στις προτεραιότητές μας. Αυτονοήτως θα προκύψει και η ανάγκη στοχευμένης ανακατανομής των προγραμμάτων και των ωραρίων.
– Πότε θα αρχίσουν να εφαρμόζονται τα νέα προγράμματα σπουδών και κατ’ επέκταση οι αλλαγές που αυτά προϋποθέτουν;
– Σχεδιάζουμε εντατικά νέα προγράμματα σπουδών, με στόχο την ολοκλήρωσή τους μέσα στο 2020. Η εφαρμογή τους απαιτεί μια πολυδιάστατη διαδικασία με καθοριστικούς ενδιάμεσους σταθμούς, όπως η έκδοση των σχετικών βιβλίων και η πιλοτική εφαρμογή του εκπαιδευτικού υλικού.
– Τι γίνεται με την εφαρμογή της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας για τα προγράμματα σπουδών των Θρησκευτικών;
– Η νέα ηγεσία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής αποφάσισε, με την ανάληψη των καθηκόντων της, τη συγκρότηση ειδικής επιτροπής που θα μελετήσει την απόφαση του ΣτΕ αλλά και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς και άλλες υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτές αναφορικά με το μάθημα των Θρησκευτικών. Ακολούθως, θα επανεξετάσουμε το κανονιστικό πλαίσιο στη βάση επιστημονικών κριτηρίων και θα προβούμε στις ενδεδειγμένες ενέργειες για την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών του μαθήματος και για την τροποποίηση της δήλωσης απαλλαγής από αυτό.
– Ο πρόεδρος του ΙΕΠ μίλησε για εθνικό απολυτήριο. Πώς θα προχωρήσει;
– Μιλάμε για εθνικό απολυτήριο στο οποίο θα συνυπολογίζονται με διαβαθμισμένη, αυξανόμενη βαρύτητα οι επιδόσεις του μαθητή και στις τρεις τάξεις του λυκείου, αποκαθιστώντας έτσι την αξία και τον παιδαγωγικό ρόλο των τελευταίων σχολικών τάξεων. Το εθνικό απολυτήριο, σε ένα ποσοστό, θα συνυπολογίζεται κατά την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με προϋπόθεση την προηγούμενη διασφάλιση ενός αντικειμενικού συστήματος βαθμολόγησης των μαθητών. Aμεσα, από το ερχόμενο δηλαδή σχολικό έτος, σκοπεύουμε να επαναφέρουμε την τράπεζα θεμάτων, με ορισμένες ωστόσο προσαρμογές ώστε να αξιοποιηθεί η εμπειρία από την προηγούμενη εφαρμογή της.
– Θα τεθεί το εξεταστικό στον διά-λογο; Θα υπάρξει νέο σύστημα;
– Αμεση προτεραιότητα, όπως έχουμε επανειλημμένως τονίσει, είναι να ενισχύσουμε την εκπαίδευση από κάτω προς τα πάνω, με νέα προγράμματα σπουδών στο νηπιαγωγείο, καθολική εφαρμογή της δίχρονης προσχολικής εκπαίδευσης, αναμόρφωση και εκσυγχρονισμό των προγραμμάτων σπουδών σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ταυτόχρονα, προχωρούμε σε εξορθολογισμό του συστήματος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ειδικά στον βαθμό που το ισχύον σύστημα ακυρώνει τον ρόλο της Γ΄ Λυκείου. Θέλουμε, επίσης, τα Ιδρύματα να έχουν πιο βαρύνοντα λόγο στον καθορισμό του αριθμού των εισακτέων τους, στη λογική της ενισχυμένης ελευθερίας και αυτονομίας των Ιδρυμάτων που προωθούμε και με σειρά άλλων παρεμβάσεών. Με σχέδιο, σταδιακά και χωρίς να αναστατώσουμε τον σχεδιασμό των μαθητών και των οικογενειών τους. Οι μεταρρυθμίσεις θα γίνουν σε βάθος χρόνου, βήμα βήμα, εμπλέκοντας όλους τους σχετικούς φορείς και λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις ανάγκες των μαθητών.
Τα νέα πανεπιστημιακά τμήματα
– Πότε θα ξεκινήσει η αξιολόγηση των πανεπιστημίων από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης;
– Το συντομότερο δυνατόν, αμέσως μόλις συσταθεί η Αρχή, και σίγουρα εντός του 2020.
– Τα πανεπιστημιακά τμήματα που λειτούργησαν πρώτη φορά από το τρέχον ακαδημαϊκό έτος, και τα οποία ιδρύθηκαν την περασμένη άνοιξη από τον τέως υπουργό Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου θα αξιολογηθούν, και πώς;
– Ασφαλώς θα αξιολογηθούν από την ΕΘΑΕΕ βάσει των κριτηρίων που θα θεσπίσει η Αρχή στο πλαίσιο του νέου νόμου, όπως και όλα τα τμήματα των ΑΕΙ.
– Είναι πιθανό να καταργηθούν τμήματα μετά την αξιολόγησή τους;
– Αν δεν πληρούν βασικές προϋποθέσεις, και αν δεν εξυπηρετούν εκπαιδευτικές ανάγκες, τότε ενδέχεται να καταργηθούν.
– Το συντομότερο δυνατόν, αμέσως μόλις συσταθεί η Αρχή, και σίγουρα εντός του 2020.
– Τα πανεπιστημιακά τμήματα που λειτούργησαν πρώτη φορά από το τρέχον ακαδημαϊκό έτος, και τα οποία ιδρύθηκαν την περασμένη άνοιξη από τον τέως υπουργό Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου θα αξιολογηθούν, και πώς;
– Ασφαλώς θα αξιολογηθούν από την ΕΘΑΕΕ βάσει των κριτηρίων που θα θεσπίσει η Αρχή στο πλαίσιο του νέου νόμου, όπως και όλα τα τμήματα των ΑΕΙ.
– Είναι πιθανό να καταργηθούν τμήματα μετά την αξιολόγησή τους;
– Αν δεν πληρούν βασικές προϋποθέσεις, και αν δεν εξυπηρετούν εκπαιδευτικές ανάγκες, τότε ενδέχεται να καταργηθούν.
Με αντικειμενικά κριτήρια η αξιολόγηση και η χρηματοδότηση των ΑΕΙ
– Ποια η διαφορά της σημερινής ΑΔΙΠ με την ΕΘΑΑΕ; Ακούστηκε πως όλα προβλέπονται στον νόμο 4009 του 2011.
– Θα διαφωνήσω, χωρίς βεβαίως να υποβαθμίζω τη σημαντική τομή που επέφερε η μεταρρύθμιση του 2011. Ο ρόλος της νέας Αρχής είναι διευρυμένος και συνεκτικός. Αποκτά νέες αρμοδιότητες στρατηγικού σχεδιασμού και διαμόρφωσης του ακαδημαϊκού χάρτη, κατανομής της κρατικής χρηματοδότησης, παράλληλα βεβαίως με την εμβάθυνση στους τομείς της αξιολόγησης και διασφάλισης ποιότητας χτίζοντας στην έως τώρα εμπειρία. Η νέα Αρχή συμβολίζει, ακόμη, μία αλλαγή νοοτροπίας: επιτέλους να υλοποιούμε πολιτικές με την απαιτούμενη προηγούμενη τεκμηρίωση και σχεδιασμό, με αντικειμενικούς δείκτες, κριτήρια ποιότητας και επιβράβευσης της προσπάθειας. Θα δώσω ένα παράδειγμα: σήμερα, ο εκάστοτε υπουργός Παιδείας μπορεί να κατανείμει την κρατική χρηματοδότηση στα ΑΕΙ κατά την απόλυτη κρίση του. Με το νομοσχέδιο που προτείνουμε εισάγονται αντικειμενικά κριτήρια και δείκτες ποιότητας για την κατανομή αυτή. Εφεξής θα εξετάζεται, επίσης, αν τα ΑΕΙ πληρούν ποιοτικές προϋποθέσεις για να οργανώνουν προγράμµατα σπουδών α΄, β΄ και γ΄ κύκλου, θα πιστοποιούνται προγράμματα σπουδών και πριν από την έναρξη λειτουργίας ενός τμήματος, ενώ προβλέπονται θεµατικές και συγκριτικές αξιολογήσεις των Ιδρυµάτων σε κρίσιµα πεδία, όπως η ηλεκτρονική µάθηση, η εξωστρέφεια, η πρόσβαση των ατόµων µε αναπηρία. Προβλέπεται, δε, αυτοτελής αξιολόγηση των ερευνητικών κέντρων των ΑΕΙ. Τίποτε από τα παραπάνω δεν γίνεται από την ΑΔΙΠ.
– Θεωρείτε ότι η χρηματοδότηση των ΑΕΙ είναι επαρκής και εάν όχι, γιατί;
– Ασφαλώς θέλουμε –και θα επιδιώξουμε– να αυξήσουμε την τακτική χρηματοδότηση των πανεπιστημίων, ώστε να μπορούν, όχι μόνο να καλύπτουν τις λειτουργικές τους ανάγκες, αλλά και να διευρύνουν τις δραστηριότητές τους. Σε κάθε περίπτωση, όμως, θεωρούμε αυτονόητο ότι η τακτική χρηματοδότηση πρέπει να κατανέμεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων και δεικτών ποιότητας, και όχι κατά την απόλυτη βούληση του εκάστοτε υπουργού, η οποία δίνει χώρο σε αυθαιρεσίες και πελατειακές σχέσεις.
– Ο νέος τρόπος κατανομής της χρηματοδότησης των ΑΕΙ από το υπουργείο θα γίνεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων. Ποια θα είναι αυτά, τα οποία δεν ισχύουν σήμερα;
– Προβλέπουμε το 80% της τακτικής χρηματοδότησης των Ιδρυμάτων να βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια, τα οποία θα καθορίζει η νέα ΕΘΑΑΕ, όπως ο αριθμός των φοιτητών που φοιτά σε κάθε πανεπιστήμιο, το μέγεθος και η γεωγραφική διασπορά του Ιδρύματος, κ.ά. Το υπόλοιπο 20% θα εξαρτάται από προδιαγεγραμμένους δείκτες ποιότητας, τους οποίους θα επιλέγει το ίδιο το Ιδρυμα, και εν συνεχεία θα αξιολογείται βάσει αυτών.
– Θα διαφωνήσω, χωρίς βεβαίως να υποβαθμίζω τη σημαντική τομή που επέφερε η μεταρρύθμιση του 2011. Ο ρόλος της νέας Αρχής είναι διευρυμένος και συνεκτικός. Αποκτά νέες αρμοδιότητες στρατηγικού σχεδιασμού και διαμόρφωσης του ακαδημαϊκού χάρτη, κατανομής της κρατικής χρηματοδότησης, παράλληλα βεβαίως με την εμβάθυνση στους τομείς της αξιολόγησης και διασφάλισης ποιότητας χτίζοντας στην έως τώρα εμπειρία. Η νέα Αρχή συμβολίζει, ακόμη, μία αλλαγή νοοτροπίας: επιτέλους να υλοποιούμε πολιτικές με την απαιτούμενη προηγούμενη τεκμηρίωση και σχεδιασμό, με αντικειμενικούς δείκτες, κριτήρια ποιότητας και επιβράβευσης της προσπάθειας. Θα δώσω ένα παράδειγμα: σήμερα, ο εκάστοτε υπουργός Παιδείας μπορεί να κατανείμει την κρατική χρηματοδότηση στα ΑΕΙ κατά την απόλυτη κρίση του. Με το νομοσχέδιο που προτείνουμε εισάγονται αντικειμενικά κριτήρια και δείκτες ποιότητας για την κατανομή αυτή. Εφεξής θα εξετάζεται, επίσης, αν τα ΑΕΙ πληρούν ποιοτικές προϋποθέσεις για να οργανώνουν προγράμµατα σπουδών α΄, β΄ και γ΄ κύκλου, θα πιστοποιούνται προγράμματα σπουδών και πριν από την έναρξη λειτουργίας ενός τμήματος, ενώ προβλέπονται θεµατικές και συγκριτικές αξιολογήσεις των Ιδρυµάτων σε κρίσιµα πεδία, όπως η ηλεκτρονική µάθηση, η εξωστρέφεια, η πρόσβαση των ατόµων µε αναπηρία. Προβλέπεται, δε, αυτοτελής αξιολόγηση των ερευνητικών κέντρων των ΑΕΙ. Τίποτε από τα παραπάνω δεν γίνεται από την ΑΔΙΠ.
– Θεωρείτε ότι η χρηματοδότηση των ΑΕΙ είναι επαρκής και εάν όχι, γιατί;
– Ασφαλώς θέλουμε –και θα επιδιώξουμε– να αυξήσουμε την τακτική χρηματοδότηση των πανεπιστημίων, ώστε να μπορούν, όχι μόνο να καλύπτουν τις λειτουργικές τους ανάγκες, αλλά και να διευρύνουν τις δραστηριότητές τους. Σε κάθε περίπτωση, όμως, θεωρούμε αυτονόητο ότι η τακτική χρηματοδότηση πρέπει να κατανέμεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων και δεικτών ποιότητας, και όχι κατά την απόλυτη βούληση του εκάστοτε υπουργού, η οποία δίνει χώρο σε αυθαιρεσίες και πελατειακές σχέσεις.
– Ο νέος τρόπος κατανομής της χρηματοδότησης των ΑΕΙ από το υπουργείο θα γίνεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων. Ποια θα είναι αυτά, τα οποία δεν ισχύουν σήμερα;
– Προβλέπουμε το 80% της τακτικής χρηματοδότησης των Ιδρυμάτων να βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια, τα οποία θα καθορίζει η νέα ΕΘΑΑΕ, όπως ο αριθμός των φοιτητών που φοιτά σε κάθε πανεπιστήμιο, το μέγεθος και η γεωγραφική διασπορά του Ιδρύματος, κ.ά. Το υπόλοιπο 20% θα εξαρτάται από προδιαγεγραμμένους δείκτες ποιότητας, τους οποίους θα επιλέγει το ίδιο το Ιδρυμα, και εν συνεχεία θα αξιολογείται βάσει αυτών.
– Η Σύνοδος Πρυτάνεων προ ημερών ζήτησε αύξηση της χρηματοδότησης. Θα ικανοποιήσετε το αίτημα;
– Ο στόχος είναι πάντοτε η αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης για την Παιδεία. Ανταποκριθήκαμε, μάλιστα, ήδη δύο φορές σε αιτήματα έκτακτης χρηματοδότησης των πανεπιστημίων, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας. Παράλληλος στόχος είναι να νομοθετήσουμε ένα πληρέστερο θεσμικό πλαίσιο για την αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως οι δωρεές προς τα ΑΕΙ που θα ενσωματώνουν φορολογικά κίνητρα και θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση επώνυμων εδρών, τη διαχείριση κληροδοτημάτων, δωρεές από ενώσεις αποφοίτων κ.ά. Στην ίδια κατεύθυνση, σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο για την υλοποίηση ευρεσιτεχνιών και επιστημονικών ιδεών εντός της ακαδημαϊκής δραστηριότητας, να δώσουμε τη δυνατότητα στα Ιδρύματα να αξιοποιούν αποτελεσματικά έσοδα από επιχειρήσεις έντασης γνώσης (spin-off) και κοινές ερευνητικές δραστηριότητες με ιδιωτικούς φορείς, όπως και να αξιοποιήσουν περισσότερο συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
– Αποφασίσατε το 20% της χρηματοδότησης των ΑΕΙ να δίνεται μόνον εφόσον τα Ιδρύματα πιάσουν συγκεκριμένα κριτήρια. Ομολογώ πως, από τη στιγμή που έως και σήμερα τα ΑΕΙ ζητούν αύξηση των κονδυλίων και τελικά, αναγκάζεστε να τους δώσετε έκτακτη χρηματοδότηση, το γεγονός ότι είναι υπό αίρεση το 20% της χρηματοδότησης, ελλοχεύει τον κίνδυνο μείωσης της χρηματοδότησης. Αντέχουν τα ΑΕΙ;
– Είναι θέμα κινήτρων, και όχι μείωσης της χρηματοδότησης. Πιστεύω στα ελληνικά πανεπιστήμια και στο εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό τους. Μέλημά μας είναι να δημιουργήσουμε τα κατάλληλα κίνητρα, ώστε όλα τα πανεπιστήμια να βελτιώνονται. Αλλωστε, η σχετική ρύθμιση στο νομοσχέδιο δεν αποκλείει κανένα ΑΕΙ από το να πιάσει τους στόχους, που το ίδιο επιλέγει, και να επιβραβευθεί γι’ αυτούς. Η διασύνδεση κρατικής χρηματοδότησης και αξιολόγησης είναι θεωρώ μία αυτονόητη θέση. Οπως αυτονόητο είναι ότι δεν μπορεί κάποιος να εισέρχεται στο ελληνικό πανεπιστήμιο με βαθμό 1,8 στα 20. Οπως αυτονόητο είναι ότι δεν μπορεί τα πανεπιστήμιά μας να είναι εστίες ανομίας και εγκληματικότητας. Από αυτά τα αυτονόητα ξεκινάμε για την αλλαγή νοοτροπίας που τόσο έχει ανάγκη η χώρα.
– Γιατί δεν προτιμήσατε τη διασφάλιση του 100% της σημερινής χρηματοδότησης των ΑΕΙ, και τη χορήγηση ενός είδους πριμ προς τα ΑΕΙ;
– Διότι θέλουμε να συνδέσουμε την ίδια την τακτική χρηματοδότηση με δείκτες ποιότητας, και όχι μόνο ένα πριμ αυτής. Θεωρούμε ότι η ίδια η έννοια της χρηματοδότησης πρέπει να συνδεθεί με αντικειμενικούς και ποιοτικούς δείκτες. Διότι θέλουμε να εισαγάγουμε μία κουλτούρα επιβράβευσης της προσπάθειας και αξιοκρατίας. Η έκτακτη χρηματοδότηση, όπως και η χορήγηση ενός είδους πριμ, όποτε επιτρέπουν οι δημοσιονομικές συνθήκες, είναι διακριτές δυνατότητες. Αλλωστε, αν η πορεία της οικονομίας συνεχιστεί με τόσο ευοίωνους ρυθμούς, ευελπιστώ ότι ο κρατικός προϋπολογισμός της Παιδείας θα αυξηθεί για το 2021, όπως ήδη αυξάνεται για το 2020.
– Ο στόχος είναι πάντοτε η αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης για την Παιδεία. Ανταποκριθήκαμε, μάλιστα, ήδη δύο φορές σε αιτήματα έκτακτης χρηματοδότησης των πανεπιστημίων, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας. Παράλληλος στόχος είναι να νομοθετήσουμε ένα πληρέστερο θεσμικό πλαίσιο για την αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως οι δωρεές προς τα ΑΕΙ που θα ενσωματώνουν φορολογικά κίνητρα και θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση επώνυμων εδρών, τη διαχείριση κληροδοτημάτων, δωρεές από ενώσεις αποφοίτων κ.ά. Στην ίδια κατεύθυνση, σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο για την υλοποίηση ευρεσιτεχνιών και επιστημονικών ιδεών εντός της ακαδημαϊκής δραστηριότητας, να δώσουμε τη δυνατότητα στα Ιδρύματα να αξιοποιούν αποτελεσματικά έσοδα από επιχειρήσεις έντασης γνώσης (spin-off) και κοινές ερευνητικές δραστηριότητες με ιδιωτικούς φορείς, όπως και να αξιοποιήσουν περισσότερο συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
– Αποφασίσατε το 20% της χρηματοδότησης των ΑΕΙ να δίνεται μόνον εφόσον τα Ιδρύματα πιάσουν συγκεκριμένα κριτήρια. Ομολογώ πως, από τη στιγμή που έως και σήμερα τα ΑΕΙ ζητούν αύξηση των κονδυλίων και τελικά, αναγκάζεστε να τους δώσετε έκτακτη χρηματοδότηση, το γεγονός ότι είναι υπό αίρεση το 20% της χρηματοδότησης, ελλοχεύει τον κίνδυνο μείωσης της χρηματοδότησης. Αντέχουν τα ΑΕΙ;
– Είναι θέμα κινήτρων, και όχι μείωσης της χρηματοδότησης. Πιστεύω στα ελληνικά πανεπιστήμια και στο εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό τους. Μέλημά μας είναι να δημιουργήσουμε τα κατάλληλα κίνητρα, ώστε όλα τα πανεπιστήμια να βελτιώνονται. Αλλωστε, η σχετική ρύθμιση στο νομοσχέδιο δεν αποκλείει κανένα ΑΕΙ από το να πιάσει τους στόχους, που το ίδιο επιλέγει, και να επιβραβευθεί γι’ αυτούς. Η διασύνδεση κρατικής χρηματοδότησης και αξιολόγησης είναι θεωρώ μία αυτονόητη θέση. Οπως αυτονόητο είναι ότι δεν μπορεί κάποιος να εισέρχεται στο ελληνικό πανεπιστήμιο με βαθμό 1,8 στα 20. Οπως αυτονόητο είναι ότι δεν μπορεί τα πανεπιστήμιά μας να είναι εστίες ανομίας και εγκληματικότητας. Από αυτά τα αυτονόητα ξεκινάμε για την αλλαγή νοοτροπίας που τόσο έχει ανάγκη η χώρα.
– Γιατί δεν προτιμήσατε τη διασφάλιση του 100% της σημερινής χρηματοδότησης των ΑΕΙ, και τη χορήγηση ενός είδους πριμ προς τα ΑΕΙ;
– Διότι θέλουμε να συνδέσουμε την ίδια την τακτική χρηματοδότηση με δείκτες ποιότητας, και όχι μόνο ένα πριμ αυτής. Θεωρούμε ότι η ίδια η έννοια της χρηματοδότησης πρέπει να συνδεθεί με αντικειμενικούς και ποιοτικούς δείκτες. Διότι θέλουμε να εισαγάγουμε μία κουλτούρα επιβράβευσης της προσπάθειας και αξιοκρατίας. Η έκτακτη χρηματοδότηση, όπως και η χορήγηση ενός είδους πριμ, όποτε επιτρέπουν οι δημοσιονομικές συνθήκες, είναι διακριτές δυνατότητες. Αλλωστε, αν η πορεία της οικονομίας συνεχιστεί με τόσο ευοίωνους ρυθμούς, ευελπιστώ ότι ο κρατικός προϋπολογισμός της Παιδείας θα αυξηθεί για το 2021, όπως ήδη αυξάνεται για το 2020.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΛΑΚΑΣΑΣ
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου