Το μεγάλο πρόβλημα είναι η Αττική, που συμμετέχει με ποσοστό 50% στο ΑΕΠ της χώρας, με τα κρούσματα να αυξάνονται το τελευταίο διάστημα. Εφόσον δεν σταθεροποιηθεί η κατάσταση, η κυβέρνηση θα κληθεί να λάβει αποφάσεις με στόχο να αποφευχθούν τα χειρότερα ενόψει του δύσκολου χειμώνα που έρχεται.
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα, οι υπολογισμοί από την πρόσφατη εμπειρία σε ευρωπαϊκό επίπεδο ανεβάζουν το μηνιαίο κόστος επιβολής ενός καθολικού lockdown περίπου στο 2,5%-3% του ΑΕΠ κάθε χώρας. Από την πλευρά του ο Μάρκος Βερέμης, πρόεδρος της εταιρείας Upstream και εταίρος της Big Pi ventures, υποστηρίζει ότι πρέπει να ακούσουμε 100% για μία ακόμη φορά τους επιστήμονες, επισημαίνοντας ότι εάν εμφανίσει εκθετική επίδραση ο ιός, μοιραία θα κάνει μεγάλη ζημιά και στην οικονομία. Πάντως, ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ και καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο, Νίκος Βέττας, σημειώνει ότι οι δημοσιονομικές επιλογές θα είναι ιδιαίτερα δύσκολες, ήδη από την επόμενη χρονιά. Κάθε ευρώ στο δημόσιο ταμείο είναι πολύτιμο και οι προτεραιότητες πρέπει να συνοδεύονται από παρεμβάσεις στην αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων και δημόσιων υπηρεσιών.
Τόσο στην Ελλάδα όσο και στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης φοβούνται τις καταστροφικές οικονομικές επιπτώσεις από ένα νέο «απαγορευτικό». Το στοίχημα, όπως τονίζουν οι Ευρωπαίοι, είναι η προσωπική ευθύνη, κάτι άλλωστε που ανέφερε και ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης. Βαθύτερη οικονομική ύφεση και κοινωνικές και πολιτικές αναταράξεις είναι οι επιπτώσεις που φοβούνται οι πολιτικές ηγεσίες από ένα ενδεχόμενο lockdown.
Ο ΟΟΣΑ σε πρόσφατη έκθεση που εξέταζε και το ενδεχόμενο δεύτερου κύματος της πανδημίας, προειδοποιούσε πως νέα γενικευμένα lockdowns θα οδηγούσαν το παγκόσμιο ΑΕΠ σε συρρίκνωση έως και 7,8% φέτος, με τους ρυθμούς ανάπτυξης της επόμενης χρονιάς να περιορίζονται στο 2,8%. Για την Ευρωζώνη νέο σκληρό κύμα πανδημίας και γενικευμένο lockdown θα έφερναν βουτιά του ΑΕΠ έως και 12% το 2020 και ανάπτυξη χαμηλότερα του 5% το 2021.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη, δουλειά του υπουργείου Οικονομικών είναι να εξασφαλίσει τους απαραίτητους πόρους ώστε να μπορεί η κυβέρνηση να αντεπεξέλθει σε οποιαδήποτε κατάσταση. Τα επιτόκια σήμερα κινούνται στα επίπεδα του 1,05% με 1,07%, κάτι που σημαίνει ότι είναι ανοιχτή η πρόσβαση στις αγορές εάν αυτό απαιτηθεί.
Ο ενάμισης μήνας του lockdown στοίχισε μια ύφεση της τάξεως του 15%, ενώ όπως σημειώνει ο κ. Σκυλακάκης, εάν εφαρμοζόταν τώρα ένα lockdown στην Αττική θα πρόσθετε μία με δύο ποσοστιαίες μονάδες ύφεσης, διογκώνοντας το έλλειμμα του προϋπολογισμού. Από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι ένα νέο lockdown θα είναι δυσβάσταχτο για την πραγματική οικονομία, ωστόσο, εάν αυτό κριθεί αναγκαίο για την προστασία της δημόσιας υγείας, τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας ύψους 37,7 δισ. ευρώ επαρκούν για να καλύψουν το κόστος των παρεμβάσεων.
Με βάση τα σημερινά δεδομένα και τους υπολογισμούς του υπουργείου Οικονομικών, η ύφεση στο τέλος του έτους θα κινηθεί στα επίπεδα του 8% χωρίς να υπολογίζεται το ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Αρχής, οι απώλειες τζίρου των ελληνικών επιχειρήσεων το τρίμηνο της καραντίνας έφθασαν τα 20 δισ. ευρώ, με κλάδους όπως το χονδρικό – λιανικό εμπόριο, η εστίαση και ο τουρισμός να χάνουν έσοδα από 1,5 δισ. έως 6 δισ. σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Μόνο τον Απρίλιο χάθηκαν 103.690 θέσεις εργασίας και έγιναν 233.626 λιγότερες προσλήψεις σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019, ενώ τα φορολογικά έσοδα βαίνουν μειούμενα και συγκεκριμένα η «τρύπα» ανέρχεται στο 1 δισ. ευρώ.
Χρήστος Σταϊκούρας, υπουργός Οικονομικών
Lockdown ενός μηνός μειώνει το ΑΕΠ έως 3%
«Κάθε περιορισμός της οικονομικής δραστηριότητας έχει κόστος για την πραγματική οικονομία και τα δημόσια οικονομικά. Οσο πιο πολλοί και αυστηροί είναι οι περιορισμοί και όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκειά τους, τόσο πιο οδυνηρές είναι οι επιπτώσεις σε κοινωνία και οικονομία.
Προσεγγιστικοί υπολογισμοί, από την πρόσφατη εμπειρία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ανεβάζουν το μηνιαίο κόστος επιβολής ενός καθολικού lockdown περίπου στο 2,5%-3% του ΑΕΠ της κάθε χώρας. Αυτό το κόστος μπορεί να περιοριστεί, κυρίως, με δημόσιες παρεμβάσεις στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Αυτό πράττει η κυβέρνηση, με μέθοδο, συνέπεια και δικαιοσύνη. Παράλληλα, χτίσαμε ταμειακά διαθέσιμα, σε συνθήκες ιδιαίτερης υγειονομικής και γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Με την παραπάνω στρατηγική, η οποία επικροτήθηκε από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς στην 7η Εκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας, έχουμε διασφαλίσει πόρους που ανέρχονται, αυτή τη στιγμή, στα 37,7 δισ. ευρώ. Ετσι, ως υπουργείο Οικονομικών, είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε τις όποιες επιλογές κάνει η κυβέρνηση στις μάχες για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, αλλά και σε οιοδήποτε εθνικό μέτωπο.
Δεν συμμεριζόμαστε τις –εκ μέρους ορισμένων– καταστροφολογίες, αλλά απεναντίας λειτουργούμε ρεαλιστικά και σταθεροποιητικά για την οικονομία και την κοινωνία. Εργαζόμαστε προκειμένου να ανταποκριθούμε στην απευκταία μακρά παράταση της πρωτόγνωρης δοκιμασίας, και να διασφαλίσουμε εφεδρείες για ένα μέλλον γεμάτο προκλήσεις. Είμαι ρεαλιστικά αισιόδοξος ότι με σκληρή δουλειά, με συνεκτικό και δυναμικό σχέδιο και με αυτοπεποίθηση, θα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τις δύσκολες συνθήκες και να ξαναπιάσουμε –το συντομότερο δυνατό– το «νήμα» από το σημείο που το είχαμε αφήσει πριν από τον περασμένο Μάρτιο.
Εχουμε μόνο μία επιλογή. Να κάνουμε την πατρίδα μας πιο ισχυρή, την οικονομία της πιο παραγωγική και την κοινωνία μας πιο δίκαιη και συνεκτική. Θα τα καταφέρουμε!».
Νίκος Βέττας, γενικός διευθυντής ΙΟΒΕ και καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Να προστατευθεί η καρδιά της παραγωγικής διαδικασίας
Οι επόμενοι μήνες επιφυλάσσουν έντονες διακυμάνσεις. Οι επιλογές της πολιτικής θα εξελιχθούν μέσα σε ένα πλαίσιο ιδιαιτέρως ευμετάβλητων προσδοκιών και σε παγκόσμιο επίπεδο, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του χειμώνα. Αρνητικές, καθώς όσο το πρόβλημα διαρκεί, τα όρια της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής εξαντλούνται και οι οικονομίες μπορεί να βρεθούν σε ιδιαιτέρως δύσκολα μονοπάτια και παρατεταμένη κρίση. Και θετικές, καθώς μόλις διαφανεί στον ορίζοντα το τέλος του υγειονομικού προβλήματος, θα υπάρξει εκτίναξη των οικονομιών προς τα πάνω και ισχυρή ανάκαμψη ως έκφραση του συσσωρευμένου δυναμικού.
Τις κρίσιμες εβδομάδες που ακολουθούν, είναι αναπόφευκτο να ενταθούν οι περιορισμοί και εξίσου αναπόφευκτο πως αυτό θα επηρεάσει ακόμη περισσότερο μια οικονομία που έχει πληγεί βαθιά. Η χώρα αναμένεται να κινείται σε μια λεπτή γραμμή ισορροπίας ανάμεσα στην κανονικότητα και στους περιορισμούς. Είναι κεντρικής σημασίας ότι η δυναμική του υγειονομικού προβλήματος είναι μη γραμμική. Δηλαδή, φαινομενικά μικρές παραλείψεις σήμερα θα είναι αδύνατο να εξισορροπηθούν αύριο χωρίς τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό κόστος.
Οσο σημαντική είναι όμως η λήψη μέτρων εγκαίρως, εξίσου σημαντική είναι και η στόχευσή τους. Οριζόντιες και γενικές απαγορεύσεις για μεγάλο διάστημα δεν θα είναι αποτελεσματικές. Κατά προτεραιότητα πρέπει να προστατευθεί η καρδιά της παραγωγικής διαδικασίας, ώστε να υπάρξει όσο το δυνατόν μικρότερη πίεση στις θέσεις εργασίας. Στην πρώτη γραμμή σημασίας είναι και η προστασία της εκπαιδευτικής διαδικασίας, από απόσταση ή με φυσική παρουσία. Ομως αυτό προϋποθέτει και ορατή βελτίωση στο τρόπο που ο δημόσιος τομέας μεταχειρίζεται τους πολίτες και τις επιχειρήσεις – στη διοίκηση, στις μετακινήσεις και προφανώς στην υγεία. Χωρίς έντονη προσπάθεια σε αυτούς τους τομείς, οι επόμενοι μήνες θα είναι εξαιρετικά δύσκολοι. Η ιδέα πως η χώρα έχει ταμειακά διαθέσιμα και μπορεί να τα διαθέτει ή να ενισχύει τον δανεισμό της χωρίς κόστος και για πολλούς μήνες δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα. Οι δημοσιονομικές επιλογές θα είναι ιδιαιτέρως δύσκολες, ήδη από την επόμενη χρονιά. Κάθε ευρώ στο δημόσιο ταμείο είναι πολύτιμο και οι προτεραιότητες πρέπει να συνοδεύονται από παρεμβάσεις στην αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων και των δημόσιων υπηρεσιών.
Μάρκος Βερέμης, πρόεδρος της εταιρείας Upstream και εταίρος της Big Pi Ventures
Η ανθρώπινη ζωή και η οικονομία είναι δύο αλληλένδετες έννοιες
Το ερώτημα είναι εάν ένα lockdown δεν συμβεί τώρα, αργότερα θα είναι χειρότερο; Ενα lockdown υπό ψύχραιμες συνθήκες και περιορισμένες απώλειες ανθρώπων είναι διαφορετικό από ένα lockdown υπό συνθήκες τύπου Ιταλίας. Η δική μου εκτίμηση είναι ότι τα πράγματα δεν είναι άσπρο-μαύρο. Ολη η μαεστρία βρίσκεται στο να βρεις το σωστό ποσοστό που χρειάζεται για να ισορροπήσεις τα θέματα οικονομίας με τα θέματα υγείας. Είναι ξεκάθαρο ότι αυτά τα δύο συνδέονται και ότι κάποια στιγμή η επίπτωση στα θέματα υγείας έρχεται και «βαράει» και την οικονομία. Η ανθρώπινη ζωή και η οικονομία σε μία δυτική κοινωνία είναι δύο πράγματα αλληλένδετα. Η εκτίμησή μου είναι να ακούσουμε 100% τους ειδικούς και πρέπει να προτάξουμε οπωσδήποτε τα θέματα υγείας με την έννοια να μην έχουμε μία εκθετική αύξηση στα κρούσματα. Αλλά εάν πρέπει να γίνει, έχει μεγάλη σημασία το πώς θα γίνει. Δεν υπάρχει μόνο ένα τρόπος αλλά πολλοί. Είναι τεράστιο λάθος να πολώνουμε τον κόσμο με το ερώτημα αυτό. Μιλάμε για μία πολύ μεγάλη κρίση, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι η ανθρωπότητα έχει ζήσει με πανδημίες για αιώνες και η ισπανική γρίπη αφαίρεσε πάνω από 50 εκατομμύρια ζωές.
Νομίζω ότι όλοι μας θα πρέπει να δούμε τα λίγα θετικά που συμβαίνουν όπως ο ταχύτατος εκσυγχρονισμός των επιχειρήσεων και του κράτους. Η ψηφιοποίηση του κράτους κι η απλοποίηση των διαδικασιών είναι ιδιαίτερα σημαντικές, που δεν θα είχαν συμβεί διαφορετικά. Αυτό που βλέπω είναι ότι μέσα σε αυτήν την εξαιρετικά δυσάρεστη κατάσταση που υπάρχει παγκοσμίως και στη χώρα μας, εάν υφίσταται ένα θετικό είναι η ψηφιοποίηση αλλά και ο εκσυγχρονισμός των επιχειρήσεων και του κράτους. Και αυτό ανοίγει μία ευκαιρία που εγώ την πιστεύω πάρα πολύ, και είναι το θέμα της επιστροφής ανθρώπων που χάσαμε στο brain drain.
Ταυτόχρονα πολλοί άνθρωποι μέσα στο επόμενα χρόνια θα σκεφθούν πολύ διαφορετικά το πού θα ζουν. Και η Ελλάδα σίγουρα εάν «παίξει» σωστά τα χαρτιά της μπορεί να ευνοηθεί σημαντικά από τη μετατόπιση πληθυσμών που πρόκειται να συμβεί. Θα έχουμε, δηλαδή, στην Ελλάδα ανθρώπους με δεξιότητες και μεγάλες ικανότητες εξυπηρετώντας την παγκόσμια αγορά.
Πιστεύω ότι εάν η πανδημία άλλαξε κάτι είναι η κατάρρευση του φυσικού χώρου εργασίας και αυτό είναι κάτι που θα μείνει. Πολύς κόσμος θα «ελευθερωθεί» από δυσλειτουργικές πόλεις όπως η Νέα Υόρκη και το Λονδίνο που είναι σχεδόν αδύνατο να ζήσει ένας νέος άνθρωπος λόγω κόστους. Η μεγάλη μάχη της Ελλάδας είναι πώς μπορεί να συγκεντρώσει εδώ ένα δυναμικό σε μυαλά και καταρτισμένους ανθρώπους. Και η προϋπόθεση είναι να γίνουν επενδύσεις σε ελληνικές εταιρείες αλλά και να έρθουν μεγάλες ξένες εταιρείες.
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου