Κυριακή 13 Οκτωβρίου 2013

Αλήθειες,μύθοι και ψέματα για τους Σεισμούς - Τι πρέπει να γνωρίζουμε


Γιατί γίνονται σεισμοί;
Επειδή ο πλανήτης μας είναι γεωλογικά δυναμικός. Οι δύσκαμπτες λιθοσφαιρικές πλάκες του περιβλήματος της Γης, οι οποίες «επιπλέουν» πάνω από το συγκριτικά πιο εύπλαστο εσωτερικό της Γης, βρίσκονται σε συνεχή κίνηση και εκτελούν ένα σοβαρό έργο της ζωής του πλανήτη μας: ανακυκλώνουν το εξωτερικό του περίβλημα με το να δημιουργούν νέο φλοιό ή να καταστρέφουν τον παλιό φλοιό σπρώχνοντάς τον πίσω στο εσωτερικό της Γης. Ως αποτέλεσμα της κίνησης των πλακών είναι η συσσώρευση τάσεων, που όταν αυτές υπερβούν την αντοχή των πετρωμάτων, αυτά σπάζουν και έτσι προκαλείται ένας σεισμός.

Ποιος ήταν ο Εγκέλαδος;
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ήταν αρχηγός των Γιγάντων, γιος του Ταρτάρου και της Γης που έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στη Γιγαντομαχία στην οποία και φονεύθηκε από την Αθηνά, η οποία έριξε εναντίον του τη Σικελία ή το όρος Αίτνα με το οποίο και τον καταπλάκωσε. Ο Εγκέλαδος κινούμενος και στενάζοντας μέσα στο τάφο του προκαλεί εκρήξεις ηφαιστείων και σεισμούς!

Σχετίζονται οι σεισμοί με καιρικά φαινόμενα;

Σχετίζονται οι σεισμοί με καιρικά φαινόμενα; Τον 4ο αιώνα π.Χ. ο Αριστοτέλης εισηγήθηκε ότι τους σεισμούς προκαλούν παγιδευμένα αέρια σε υπόγεια έγκοιλα από τα οποία απελευθερώνονται και σπάζουν τα πετρώματα στην πορεία τους προς την επιφάνεια της Γης προκαλώντας σεισμούς. Ίσως για αυτό το λόγο να επικρατεί και ο μύθος σήμερα ότι όταν υπάρχει ζέστη και άπνοια (η λεγόμενη «κουφοπυρά» στην κυπριακή διάλεκτο) επίκειται σεισμός - που θα επαναφέρει τον άνεμο! Αυτό όμως δεν είναι τίποτε παραπάνω από ένα μύθο. Οι σεισμοί συμβαίνουν ανεξάρτητα των καιρικών συνθηκών.

Προαισθάνονται τα ζώα τους σεισμούς;
Είναι γεγονός ότι πολλά ζώα συμπεριφέρονται αφύσικα από εβδομάδες μέχρι και δευτερόλεπτα πριν από την εκδήλωση ενός σεισμού. Πολυάριθμες αναφορές έχουν γίνει από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα και διάφορες εξηγήσεις είναι πιθανές: τα ζώα είναι πολύ πιο ευαίσθητα από τον άνθρωπο και αισθάνονται πρόδρομα φαινόμενα σεισμών όπως είναι μικρό-προσεισμοί, τοπικές μικρό-ανωμαλίες του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου της Γης και της ειδικής ηλεκτρικής αντίστασης των πετρωμάτων, μεταβολές στη στάθμη, στη θερμοκρασία ή στη χημική σύσταση των υπογείων υδάτων, απελευθέρωση ραδονίου κ.λπ.

Τι είναι ο σεισμολογικός σταθμός και το σεισμολογικό δίκτυο;
Οι σεισμολογικοί σταθμοί αποτελούνται από πολύ ευαίσθητα όργανα – τα σεισμόμετρα – τα οποία καταγράφουν την εδαφική κίνηση. Μπορούν να ανιχνεύσουν εδαφική μετατόπιση μέχρι και δέκα εκατομμυριοστά του εκατοστόμετρου (10-7 m)! Στην Κύπρο λειτουργούν 7 σεισμολογικοί σταθμοί και σύντομα θα λειτουργήσει νέο σεισμολογικό δίκτυο με 10 σταθμούς εξοπλισμένους με νέας γενιάς όργανα. Τα σεισμολογικά δεδομένα συλλέγονται σε πραγματικό χρόνο στο Σεισμολογικό Κέντρο στη Λευκωσία, όπου γίνεται και η επεξεργασία τους.

Τι είναι οι κλίμακες μέτρησης, το μέγεθος και η ένταση των σεισμών;
Οι σεισμοί μπορεί να είναι από ανεπαίσθητοι μέχρι και κατακλυσμικοί. Γι' αυτό και οι κλίμακες μέτρησης μεγέθους των σεισμών, για να μπορούν να συμπεριλάβουν ένα τόσο μεγάλο εύρος μεγεθών, είναι βασισμένες στο λογάριθμο του πλάτους της εδαφικής δόνησης. Αυτό σημαίνει πως μια μονάδα αύξησης μεγέθους σεισμού αντιστοιχεί σε 10 φορές μεγαλύτερο πλάτος δόνησης ή σε 32 φορές περισσότερη ενέργεια. Υπάρχουν πολλές κλίμακες μέτρησης σεισμών – η πιο κοινή και γνωστή για σεισμούς είναι η κλίμακα Richter. Το μέγεθος του σεισμού αντιπροσωπεύει την ενέργεια που απελευθερώνεται από την εστία του σεισμού, είναι μοναδικό για κάθε σεισμό και δεν εξαρτάται από το σημείο παρατήρησής του. Από την άλλη, η ένταση ενός σεισμού, εκφράζει τον βαθμό στον οποίο ο σεισμός γίνεται αντιληπτός από τον άνθρωπο και το περιβάλλον – φυσικό ή δομημένο. Εξαρτάται από τη θέση παρατήρησης και τα τοπικά εδαφικά χαρακτηριστικά, το μέγεθός του, το επίκεντρο και το βάθος.

Γιατί δεν γίνεται πρόγνωση σεισμών;
Δυστυχώς η άμεση μελέτη των διεργασιών του εσωτερικού της Γης είναι σχεδόν αδύνατη. Προσπάθειες όμως γίνονται για πρόγνωση σεισμών με τη μελέτη πρόδρομων φαινόμενων, κάποια από τα οποία αναφέρθηκαν πιο πάνω. Προσπάθειες γίνονται και μέσω θεωριών όπως αυτής των «σεισμικών κενών» και της «θεωρίας ντόμινο». Δυστυχώς οι προσεγγίσεις αυτές, ακόμη και αν τελειοποιηθούν, θα μπορούσαν ενδεχομένως να δώσουν μια πρώτη εκτίμηση του επικέντρου του προβλεπόμενου σεισμού, αλλά δεν θα μπορούσαν να διευκρινίσουν με ακρίβεια το χρόνο γένεσής του.

Ποιος ήταν ο πιο μεγάλος σεισμός στην Κύπρο;
Ο μεγαλύτερος σεισμός του τελευταίου αιώνα σημειώθηκε στις 9/10/1996, μεγέθους Μ=6,5, με επίκεντρο το θαλάσσιο χώρο νοτιοδυτικά της Πάφου. Ο σεισμός αυτός δεν προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές ούτε άμεση απώλεια ανθρωπίνων ζωών. Ο πιο καταστροφικός σεισμός του αιώνα ήταν αυτός της 10ης Σεπτεμβρίου 1953, μεγέθους Μ=6,1, με επίκεντρο το Στρουμπί της Πάφου. Ο πιο καταστροφικός σεισμός που έπληξε την Κύπρο κατά τα τελευταία 2.000 χρόνια ήταν πιθανώς αυτός του 76 μ.Χ. ο οποίος ισοπέδωσε τη Σαλαμίνα, το Κίτιο και την Πάφο. Είναι δύσκολο όμως να γίνει σύγκριση των σεισμών των αρχαίων εποχών με τους πρόσφατους λόγω έλλειψης ποσοτικών δεδομένων (καταγραφών), των πολύ διαφορετικών χαρακτηριστικών του δομημένου περιβάλλοντος και της υποκειμενικότητας που χαρακτηρίζει τις ιστορικές μαρτυρίες. Ιστορικά δεδομένα δείχνουν 26 καταστροφικούς σεισμούς σε 2.000 χρόνια, δηλαδή 1 καταστροφικό σεισμό κάθε περίπου 80 χρόνια. Τα στατιστικά δεδομένα του τελευταίου αιώνα δείχνουν ένα αξιοσημείωτο σεισμό κάθε 10 περίπου χρόνια κατά μέσο όρο. Κανείς όμως δεν μας βεβαιώνει ότι η Γη θα συνεχίσει να εκδηλώνει τα γεωλογικά φαινόμενα με τους ίδιους ρυθμούς με αποτέλεσμα τα στατιστικά δεδομένα να μην θεωρούνται και κανόνας.

Τι να κάνω και τι να ΜΗΝ κάνω κατά τη διάρκεια ενός σεισμού;

Κράτησε τη ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ σου − ο πανικός προκαλεί θύματα.

Αν βρίσκεσαι ΜΕΣΑ ΣΕ ΚΤΗΡΙΟ, μείνε εκεί! Προφυλάξου κάτω από ένα στερεό τραπέζι ή στάσου δίπλα από ένα εσωτερικό τοίχο. Μείνε μακριά από παράθυρα, εξωτερικούς τοίχους, τζάκια, και κρεμασμένα αντικείμενα. Βγες από την κουζίνα. Μην τρέξεις σε σκάλες ή να βγεις έξω γιατί μπορεί να πέσεις και να τραυματιστείς από σπασμένα γυαλιά και συντρίμμια. Μην χρησιμοποιήσεις ανελκυστήρα.

Αν βρίσκεσαι ΣΕ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΧΩΡΟ πήγαινε σε ανοικτό χώρο μακριά από κτήρια, ηλεκτροφόρα καλώδια και στύλους, φουγάρα και οτιδήποτε μπορεί να πέσει πάνω σου.

ΑΝ ΟΔΗΓΕΙΣ, σταμάτα προσεκτικά και κινήσου μακριά από γέφυρες, δέντρα, στύλους και ηλεκτροφόρα καλώδια. Μείνε μέσα στο αυτοκίνητο μέχρι να σταματήσει η δόνηση.

Αν βρίσκεσαι στο ΒΟΥΝΟ πρόσεχε από βράχους, κατολισθήσεις, δέντρα.

Αν βρίσκεσαι κοντά στη ΘΑΛΑΣΣΑ, να κινηθείς προς περιοχές με μεγάλο υψόμετρο.
http://www.moa.gov.cy/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Read more: Go to TOP and Bottom