Ακτινογραφία της συμφωνίας της 21ης Φεβρουαρίου

Δώδεκα ερωτήσεις και απαντήσεις για το νέο πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής για τη δανειακή σύμβαση

Του Σωτηρη Nικα

Επειτα από πολλές καθυστερήσεις, αναβολές και ανατροπές, κυβέρνηση και Ευρωζώνη κατέληξαν στο πλαίσιο μιας νέας συμφωνίας τα ξημερώματα της Τρίτης τόσο για το νέο πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής όσο και για τη νέα δανειακή σύμβαση. Ο ορίζοντας του νέου προγράμματος είναι το τέλος του 2014, αλλά ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι η Ευρωζώνη ανέλαβε από τώρα τη ρητή και έγγραφη δέσμευση πως θα χρηματοδοτήσει την Ελλάδα ακόμα και μετά το 2015, εάν αυτό απαιτηθεί. Από την άλλη πλευρά βέβαια, υπάρχει σειρά μέτρων τα οποία θα πρέπει να φέρει εις πέρας η Ελλάδα, δημοσιονομικά και διαρθρωτικά. Το οριστικό ok θα δοθεί από την Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία ανταλλαγής των ελληνικών ομολόγων (PSI). Οπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, από το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης των τελευταίων 3 μηνών η Ελλάδα και οι Ελληνες «έχασαν» και «κέρδισαν». Η «Κ» αναλύει τις αποφάσεις της Ευρωζώνης και απαντά στα ερωτήματα που προκύπτουν:

1. Ποιος είναι ο κεντρικός στόχος του νέου προγράμματος;

– Θα πρέπει να οδηγήσει το δημόσιο χρέος στο 120,5% του ΑΕΠ το 2020, από 169% του ΑΕΠ που εκτιμάται ότι έκλεισε το 2011.

2. Πώς θα επιτευχθεί αυτό;

– Με δύο τρόπους. Πρώτον, με τη συμβολή των ιδιωτών ομολογιούχων που θα δεχθούν να «κουρευτούν» τα ομόλογά τους, αλλά και τη συμβολή του επίσημου τομέα στην αλλαγή των όρων δανεισμού προς την Ελλάδα. Δεύτερον, με την προώθηση δημοσιονομικών και διαρθρωτικών μέτρων, ώστε να εξαλειφθούν τα ελλείμματα και να επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης η ελληνική οικονομία.

3. Πόσο μειώνεται το χρέος;

– Οι ιδιώτες ομολογιούχοι θα υποστούν ένα «κούρεμα» στην αξία των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν της τάξης του 53,5% (αντί 50% που ήταν η προηγούμενη απόφαση). Αυτό σημαίνει ότι από περίπου 206 δισ. ευρώ που κατέχουν, θα διαγραφούν τα 110 δισ. ευρώ. Για το υπόλοιπο ποσό (96 δισ. ευρώ), οι ιδιώτες θα λάβουν ελληνικά ομόλογα και ομόλογα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (EFSF). Από τα 96 δισ. ευρώ, τα 66 δισ. θα καλυφθούν από νέα ελληνικά ομόλογα που θα έχουν διάρκεια από 11 έως 30 έτη (θα υπάγονται στο αγγλικό δίκαιο) και τα άλλα 30 δισ. ευρώ από διετείς τίτλους του EFSF. Αυτό σημαίνει ότι για τα επόμενα 11 χρόνια η Ελλάδα θα πληρώνει μόνο τόκους.

Ωστόσο, την ώρα που θα διαγράφει 110 δισ. ευρώ χρέους, η Ελλάδα θα εγγράφει στο χρέος της δάνεια ύψους 30 δισ. ευρώ (το ποσό συμμετοχής του EFSF στα νέα ομόλογα) και άλλα 40-50 δισ. ευρώ που αφορούν στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Το οριστικό ποσό δεν έχει ακόμα «κλείσει», αλλά εκτιμάται ότι θα είναι περίπου στα 50 δισ. ευρώ. Ετσι, σε πρώτη φάση, η ελάφρυνση του χρέους θα ανέλθει σε περίπου 30 δισ. ευρώ.

4. Είναι βέβαιο ότι θα συμφωνήσουν οι ιδιώτες;

– Επειδή δεν είναι σίγουρο και επειδή χρειάζεται να συμφωνήσει στο «κούρεμα» τουλάχιστον το 95% των ιδιωτών για να επιτευχθούν οι στόχοι της συμφωνίας, η Ελλάδα εισήγαγε τις ρήτρες συλλογικής δράσης (CACs) που θα επιβάλουν το «κούρεμα» σε όλους, εφόσον συμφωνήσει το 66% των πιστωτών. «Παράπλευρη απώλεια» είναι τα φυσικά πρόσωπα, για τα οποία θα υπάρξει ειδική μέριμνα μετά την ολοκλήρωση του PSI.

5. Πώς θα βοηθήσει ο επίσημος τομέας;

– Οι χώρες της Ευρωζώνης δέχθηκαν να μειωθεί περαιτέρω το επιτόκιο των δανείων του πρώτου μηχανισμού στήριξης, με το «καπέλο» που εισέπρατταν να πέφτει στο 1,5% από 3% που ήταν αρχικά.

6. Οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της Ευρωζώνης και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) συμμετέχουν στην όλη διαδικασία;

– Η ΕΚΤ αποφάσισε να διανείμει τα κέρδη της από τα ελληνικά ομόλογα στις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες (Εθ.ΚΤ). Από εκεί και πέρα είναι απόφαση της εκάστοτε κυβέρνησης εάν θα διαθέσουν τα κέρδη αυτά στην Ελλάδα ή όχι. Από την πλευρά τους, οι Εθ.ΚΤ αποφάσισαν να αποποιηθούν των κερδών τους από τα ελληνικά ομόλογα (ελάφρυνση 1,8% του ΑΕΠ ή 3,9 δισ. ευρώ).

7. Θα υπάρξει ελάφρυνση στις ετήσιες υποχρεώσεις για τόκους;

– Ναι. Από τη μείωση του επιτοκίου των πρώτων δανείων από την Ευρωζώνη υπολογίζεται όφελος 3 - 4 δισ. ευρώ ετησίως. Επίσης, τα νέα ομόλογα που θα λάβουν οι ιδιώτες πιστωτές της Ελλάδας θα έχουν ένα μεσοσταθμικό επιτόκιο της τάξης του 2,63% από το 2012 έως και το 2020. Για το διάστημα αυτό και μόνο, το ετήσιο όφελος στην αποπληρωμή τόκων εκτιμάται σε περίπου 6-7 δισ. ευρώ.

Το όφελος μειώνεται για την περίοδο μετά το 2020, αφού το επιτόκιο των νέων ομολόγων θα αυξηθεί, με αποτέλεσμα το μεσοσταθμικό επιτόκιο των νέων ομολόγων για όλη τους τη διάρκεια (από τώρα έως το 2042) να διαμορφώνεται στο 3,65%.

kathimerini