Χωρίς λεωφορεία και τρόλει την Τετάρτη η Αθήνα - Παρατείνεται για 1 χρόνο η παρουσία ιδιωτών στη δημόσια συγκοινωνία

Ουδέν μονιμότερον του προσωρινού. Με τη φράση αυτή μπορεί να περιγράψει κανείς την είσοδο των ιδιωτικών ΚΤΕΛ στη δημόσια συγκοινωνία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης για 2 χρόνια, η οποία όμως φαίνεται πως ήρθε όχι μόνο για να ...μείνει, αλλά και να επεκταθεί καθώς στο υπουργείο Μεταφορών υπάρχει ήδη η πρόβλεψη για την αύξηση των παραχωρούμενων γραμμών από τις 60 στις 90.

Με τροπολογία που κατέθεσε το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών δίνεται η δυνατότητα παράτασης της ανάθεσης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ για ακόμα 1 έτος επιβαρύνοντας τα δημόσια ταμεία με πρόσθετα κόστη 55 εκατομμυρίων ευρώ.

Παράλληλα δίνει τη δυνατότητα προσαύξησης του παραχωρούμενου συγκοινωνιακού έργου κατά 25%, ποσοστό το οποίο αντιστοιχεί σε περίπου 30 λεωφορειακές γραμμές πλέον των 60 που ήδη καλύπτουν τα ΚΤΕΛ.

Αν και οι εργαζόμενοι στα οδικά μέσα της Αθήνας είχαν δείξει ανοχή στην είσοδο των ιδιωτών έως τώρα, η νέα παράταση φαίνεται ότι ξεχείλισε το ποτήρι με αποτέλεσμα αύριο Τετάρτη 29 Ιουνίου να μην κυκλοφορήσουν καθόλου λεωφορεία και τρόλεΐ καθώς οι εργαζόμενοι στην ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες) προκήρυξαν άμεσα 24ωρη απεργία.

Βάσει της τροπολογίας προβλέπεται παράταση ενός έτους στις συμβάσεις μέσω των οποίων παραχωρούνται αστικά δρομολόγια σε εταιρείες ΚΤΕΛ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Σε ό,τι αφορά την Αθήνα, αυτό σημαίνει ότι η υφιστάμενη σύμβαση μεταξύ του ΟΑΣΑ και των ΚΤΕΛ Αττικής η οποία κανονικά λήγει το ερχόμενο φθινόπωρο, θα λήξει στα τέλη του 2023.

Υπενθυμίζεται ότι με τη συγκεκριμένη σύμβαση τα ΚΤΕΛ είχαν αναλάβει τη διενέργεια δρομολογίων σε 60 περιφερειακές λεωφορειακές γραμμές της Αττικής με βασικό επιχείρημα την ενίσχυση του στόλου εξαιτίας του κορονοιού. Πλέον σε αυτό το επιχείρημα προστίθεται και το αυξημένο ενεργειακό κόστος εξαιτίας του οποίου το υπουργείο σημειώνει ότι αναμένει τη μείωση των μετακινήσεων με ίδια μέσα.

Πάντως η παράταση της παραχώρησης συγκοινωνιακού έργου για ένα χρόνο εγείρει αμφιβολίες και για το πότε θα ενταχθούν τελικά στο στόλο τα καινούρια λεωφορεία που θα αποκτηθούν από τον εν εξελίξει διαγωνισμό. Οπως έχει ανακοινωθεί από το υπουργείο έως τώρα, τα πρώτα οχήματα πρόκειται να ενσωματωθούν το πρώτο εξάμηνο του 2023. Ωστόσο η παράταση δίνει πίστωση χρόνου για μεγαλύτερο διάστημα.

Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, οι συμβάσεις ανάθεσης συγκοινωνιακού έργου καθώς και οι συμβάσεις υπεκμίσθωσης που έχουν υπογραφεί μεταξύ του ΟΑΣΑ και του ΟΣΕΘ με τα οικεία ΚΤΕΛ μπορούν να παραταθούν έως και για ένα έτος από τη λήξη τους.

Στην ανάλυση των συνεπειών της ρύθμισης επισημαίνεται ότι η παράταση αποτελεί ένα αναγκαίο μέτρο για την αντιμετώπιση της διάδοσης και διασποράς της νόσου του κορονοϊού από τη χρήση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς μέσω της παράτασης της δυνατότητας ανάθεσης του συγκοινωνιακού έργου. Ειδικότερα – αναφέρεται - «καθώς δεν εξαλείφθηκε η πανδημία και εκτιμάται από τους ειδικούς επιστήμονες ότι θα συνεχίσει να υφίσταται, υπάρχει ανάγκη καλύτερης εξυπηρέτησης του επιβατικού κοινού και αποφυγής του συνωστισμού».

Να σημειωθεί ότι με την ισχύουσα ρύθμιση περί ανάθεσης του συγκοινωνιακού έργου δεν προβλέπεται δυνατότητα παράτασης των συμβάσεων ανάθεσης, με αποτέλεσμα, σύμφωνα με το υπουργείο Μεταφορών, να κινδυνεύει να διακοπεί το έργο. 

«Τούτο σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι δημόσιοι συγκοινωνιακοί φορείς σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη χρειάζονται ένα εύλογο χρονικό διάστημα για να αποκτήσουν τον αναγκαίο αριθμό σύγχρονων λεωφορείων και το απαραίτητο προσωπικό για την εκτέλεση του συνόλου του έργου που τους έχει ανατεθεί στην περιοχή ευθύνης τους».

Οσο για το πρόσθετο κόστος της παραχώρησης συγκοινωνιακών γραμμών στα ΚΤΕΛ, αν και στα συνοδευτικά κείμενα τονίζεται πως «είναι πολύ μικρότερο έναντι του κόστους παροχής από τους δημόσιους συγκοινωνιακούς φορείς της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης», στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους αναφέρεται ότι αυτό αναμένεται να ανέλθει:

Για το 2022 σε ποσό περίπου 7 εκατομμυρίων ευρώ και

για το 2023 σε πσό περίπου 48 εκατομμυρίων ευρώ.

Το ιστορικό της παραχώρησης στα ΚΤΕΛ

Εξήντα λεωφορειακές γραμμές «αστικού και ειδικού τοπικού χαρακτήρα» για διάστημα δύο ετών με ετήσιο αντίτιμο περίπου 24 εκατομμυρίων ευρώ είχε παραχωρήσει ο ΟΑΣΑ στα ΚΤΕΛ Αττικής με την αρχική σύμβαση, η οποία είχε υπογραφεί τον Οκτώβριο του 2020. Υπεκμισθώτριες εταιρίες ήταν τα ΚΤΕΛ Θήβας, Εύβοιας και Κορίνθου.

Επί της ουσίας αρχικώς είχε παραχωρηθεί το 20% του ετήσιου συγκοινωνιακού έργου του ΟΑΣΑ και συγκεκριμένα 17,1 εκ. οχηματοχιλιόμετρα.

Το ετήσιο κόστος ανάθεσης συγκοινωνιακού έργου στην ΚΤΕΛ Ν. Αττικής Α.Ε. το οποίο καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό ανερχόταν βάσει εκείνης της σύμβασης σε 24.131.018 ευρώ. Το κόστος αυτό είχε υπολογιστεί με προσφερόμενη τιμή 1,41 ευρώ ανά οχηματοχιλιόμετρο.

Στη συνέχεια τον περασμένο Φεβρουάριο ο ΟΑΣΑ αύξησε κατά σχεδόν 1,5 εκατομμύριο ευρώ την αποζημίωση των 4 επιχειρήσεων ΚΤΕΛ που εκτελούν αστική συγκοινωνία στην Αθήνα στο πλαίσιο της υφιστάμενης σύμβασης παραχώρησης συγκοινωνιακού έργου μέσω της αύξησης των εκτελούμενων οχηματοχιλιομέτρων. 

Με νέα συμπληρωματική σύμβαση της ήδη εφαρμοζόμενης από τον Οκτώβριο του 2020, η οποία είναι αξίας 1.482.131,45 ευρώ με ΦΠΑ προβλέφθηκε αύξηση των εκτελούμενων οχηματοχιλιομέτρων κατά περίπου 1 εκατ. μέσω της ενίσχυσης συγκεκριμένων δρομολογίων σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους.

Οπως έγραφε τότε το «ethnos.gr» «η καθυστέρηση και οι συνεχείς παρατάσεις του διαγωνισμού για την απόκτηση νέων λεωφορείων για τις ανάγκες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης θεωρείται αρκετά πιθανό να οδηγήσει και στην υπογραφή νέας σύμβασης, η διάρκεια της οποίας χρονικά θα «ακουμπά» στην άφιξη των πρώτων οχημάτων».

Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι το τελικό ποσό της αποζημίωσης μπορεί να διαμορφωθεί ακόμα ψηλότερα εξαιτίας της υπογραφείσας ρήτρας καυσίμου.

Στην αρχική σύμβαση ορίζεται με σαφήνεια ότι: «Τυχόντα υπερβάλλοντα ποσά ανά τρίμηνο που θα προκύψουν από αύξηση της τιμής των καυσίμων πέραν του 1,059€/lt (μέση τιμή καυσίμων, προ ΦΠΑ, για το διάστημα 13 εβδομάδων προ της ημερομηνίας έγκρισης της παρούσας σύμβασης από το ΔΣ του ΟΑΣΑ, σύμφωνα με τα εβδομαδιαία δελτία επισκόπησης καυσίμων της Περιφέρειας Αττικής, που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα http://www.fuelprices.gr/ από τη ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ / ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΓΟΡΑΣ / ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΛΕΓΧΩΝ & ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΩΝ / ΤΜΗΜΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΩΝ ΤΙΜΩΝ) και θα επιβαρύνουν τις μεταβλητές δαπάνες που προσδιορίζουν τη συνολική αξία της σύμβασης, θα εκκαθαριστούν στη λήξη της παρούσας σύμβασης και θα αποζημιωθούν, μέσω χρηματοδότησης του ΟΑΣΑ από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, βάσει νέας συμπληρωματικής πίστωσης».

Επιπροσθέτως εκτός της καθορισμένης αμοιβής του 1,41 ευρώ ανά οχηματοχιλιόμετρο, έχει προβλεφθεί μεταβλητή δαπάνη για τα «κενά» οχηματοχιλιόμετρα, δηλαδή την απόσταση από και προς αφετηρίες – τέρματα, ενώ έχει συμφωνηθεί και το λεγόμενο κίνητρο αντιμετώπισης της εισιτηριοδιαφυγής. Πρόκειται για το ποσοστό 4% επί των εισπράξεων από την πώληση εισιτηρίων, είτε από τους οδηγούς εντός των λεωφορείων των ΚΤΕΛ Α.Ε., είτε από άλλο προσωπικό των ΚΤΕΛ Α.Ε. (εκδότες εισιτηρίων, κλπ).

Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση

Την αντίδραση της αντιπολίτευσης προκάλεσε η τροπολογία για την παράταση της παραχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ με τους εκπροσώπους τους να κάνουν λόγο για ιδιωτικοποίηση των συγκοινωνιών από την πίσω πόρτα.

«Εμείς δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε στην εν κρυπτώ ιδιωτικοποίηση των αστικών συγκοινωνιών από την πίσω πόρτα με τροπολογίες και νομοτεχνικές της τελευταίας στιγμής. Θεωρούμε ότι είναι ντροπή να κάνετε κάτι τέτοιο. Είναι ντροπή να προσπαθείτε να ιδιωτικοποιήσετε τις αστικές συγκοινωνίες. Τουλάχιστον παραδεχτείτε ότι αυτό κάνετε για να ξέρει ο ελληνικός λαός τι σκοπεύετε να κάνετε», επεσήμανε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Σουλτάνα Ελευθεριάδου.

Από την πλευρά της η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, Τόνια Αντωνίου απευθυνόμενη στον υφυπουργό Μεταφορών, Μιχάλη Παπαδόπουλο τόνισε ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο απέρριψε την παράταση των υφιστάμενων συμβάσεων ανάθεσης συγκοινωνιακού έργου μεταξύ ΟΑΣΑ, ΟΣΕ και ΚΤΕΛ, που επιχειρήθηκε και γι’ αυτόν τον λόγο η ρύθμιση ήρθε με διάταξη νόμου στη Βουλή.

Η ίδια έκανε λόγο για χαριστικές ρυθμίσεις σε φίλους την ώρα που οι διαγωνισμοί προμήθειας νέων λεωφορείων καθυστερούν, υπογραμμίζοντας: «Είστε υπόλογοι, γιατί όχι μόνο δεν έχετε ολοκληρώσει τους σχετικούς διαγωνισμούς για την προμήθεια σύγχρονων λεωφορείων, αλλά εσείς συνεχίζετε να κάνετε χαριστικές ρυθμίσεις υπέρ των πολιτικών σας φίλων. Ήδη έχετε δώσει πενήντα εννέα γραμμές σε ιδιώτες και τώρα με τη νομοθετική σας «βελτίωση» δίνετε άλλες δεκαπέντε.

Εμείς δεν μπορούμε να δεχτούμε τη μεθοδευμένη και ύπουλη διαδικασία ιδιωτικοποίησης των αστικών συγκοινωνιών», τόνισε εκτιμώντας ότι οι οι εργαζόμενοι θα περιφρουρήσουν τον δημόσιο χαρακτήρα των αστικών συγκοινωνιών και τον κοινωνικό τους ρόλο.

Η αντίδραση των εργαζομένων

Με την άμεση κήρυξη 24ωρης απεργίας απάντησαν οι εργαζόμενοι της ΟΣΥ στην παράταση των συμβάσεων με τα ΚΤΕΛ.

«Είναι αδιανόητο χωρίς καμία ενημέρωση των εργαζομένων να γίνεται «σχεδιασμός» του συγκοινωνιακού έργου με συνέχιση εκχώρησης των ΚΤΕΛ γεγονός που κάθε άλλο παρά το δημόσιο χαρακτήρα των αστικών συγκοινωνιών προάγει. Εν κρυπτώ καμία απόφαση για μας χωρίς εμάς» αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Συνδικάτο Εργαζομένων του ΟΑΣΑ.

Η ομόφωνη απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδικάτου, πάντως, ξάφνιασε πιθανότατα και τη διοίκηση της ΟΣΥ, η οποία είχε πολλάκις αναφέρει στο παρελθόν ότι η εκχώρηση συγκοινωνιακού έργου έγινε χωρίς αντιδράσεις. 

Αρκετά πρόσφατα μάλιστα ο πρόεδρος της εταιρίας, Βασίλης Ξυπολυτάς μιλώντας σε συνέδριο είχε επισημάνει: «Στην αρχή παραχωρήσαμε το 20% των γραμμών της Ο.ΣΥ, στους ιδιώτες, στα ΚΤΕΛ. Δεν τα καταλαβαίνουμε, είναι κανονικά λεωφορεία με τα χρώματα της Ο.ΣΥ. Αν αυτό το λέγαμε πριν πέντε - δέκα χρόνια θα γελούσαμε γιατί η Ο.ΣΥ. είναι ένας Οργανισμός πολύ δύσκολος. Οποτε επιχειρήθηκε κάποια τομή, γίναν απεργίες, υπήρχαν αντιδράσεις. Θυμόμαστε το ΄90, θυμόμαστε και αργότερα τι συνέβη. Και όμως έγινε χωρίς καμμία απεργία, χωρίς σχεδόν καμμία αντίδραση».

Να σημειωθεί, πάντως, ότι παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις του αρμόδιου υπουργείου, το οποίο αναφέρει ότι «όσον αφορά την ποιότητα και την αξιοπιστία της παροχής των υπηρεσιών από τις ΚΤΕΛ Α.Ε., δια των συμβάσεων ανάθεσης (σύμπραξη δημόσιων ιδιωτικών φορέων), είναι ιδιαίτερα σημαντική και προσεγγίζει 100% του ανατεθέντος έργου», το επιβατικό κοινό έχει συχνά διαφορετική άποψη για τις επιδόσεις των ΚΤΕΛ. 

Σε ομάδες επιβατών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συχνά εκφράζονται παράπονα τόσο για το γεγονός ότι σχεδόν δύο χρόνια μετά την υπογραφή της σύμβασης τα οχήματα παραμένουν εκτός της τηλεματικής για τους πολίτες, όσο και για σειρά άλλων ελλείψεων όπως των διακοπτών των στάσεων που συχνά είναι εκτός λειτουργίας και οι επιβάτες αναγκάζονται να φωνάζουν στον οδηγό.

https://www.ethnos.gr/