Ο Μάης του ξεσηκωμού! - Αφιέρωμα στον Ευρυτάνα ήρωα Παναγιώτη Μουκανάκη που εκτελέστηκε στη μάντρα της Καισαριανής!

Πάμε να βρούμε την καινούρια μέρα.
Ήλιος εδώ την πλάση δεν φωτίζει.
Από το σάπιο, μολεμένο αέρα
το πουλί της καρδιάς μας φτερουγίζει.
Σε μιαν αλλοτινή σιμώνει σφαίρα,
που το πνέμα δε στέκει μετερίζι
στης ανάγκης το νόμο, τον πατέρα
κάθε αδικιάς που τη ζωή λυγίζει.
Πάμε να βρούμε τον καινούργιο δρόμο,
μακριά απ’ της κοινωνίας μας τον κρυψώνα.
Ω νέα ψυχή, που τίναξες τον τρόμο
του δειλού, την απάτη και το ψέμα,
το ζωντανό αγωνίσου τον αγώνα.
Σ’ ακολουθεί το φουσκωμένο ρέμα.

["Πρωτομαγιά", ποίημα του διαπρεπούς λόγιου Ρήγα Γκόλφη - φιλολογικό ψευδώνυμο του Δημήτρη Δημητριάδη - με καταγωγή από το Καρπενήσι, 1886-1958]

Αφιερωμένο στη μνήμη του αφανούς Ευρυτάνα αγωνιστή Παναγιώτη Μουκανάκη που εκτελέστηκε από τους χιτλερικούς τυράννους στη Μάντρα της Καισαριανής το Μάη του 1944, κρατώντας μία ανεπανάληπτη θαρραλέα στάση μπροστά στις κάννες του γερμανικού εκτελεστικού αποσπάσματος.

"Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Παναγιώτης Μουκανάκης: Η γενναία στάση ενός Ευρυτάνα στη μάντρα της Καισαριανής!

Την 1η του Μάη (αυτή την εμβληματική μέρα της παγκόσμιας εργατικής τάξης που συμπίπτει και με την αιματοβαμμένη Πρωτομαγιά του 1944 και την εκτέλεση των 200 φυλακισμένων Ελλήνων κομμουνιστών από τους Γερμανούς ναζί στην Καισαριανή) επιλέξαμε για να σας παρουσιάσουμε με ιδιαίτερη συγκίνηση μία συγκλονιστική ιστορική καταγραφή που αφορά έναν Ευρυτάνα συμπατριώτη μας, τον Παναγιώτη Μουκανάκη από τον Προυσό, ο οποίος εκτελέστηκε και αυτός στο Σκοπευτήριο λίγες μέρες αργότερα, στις 13 Μάη 1944, κρατώντας μία στεντόρεια ηρωική-διεθνιστική στάση ενώπιον των ίδιων των δημίων του!

Η ανεκτίμητης αξίας ιστορική αναφορά προς τιμήν του Παναγιώτη Μουκανάκη προέρχεται από τον αείμνηστο αντιστασιακό αγωνιστή Μήτσο Κάιλα από τα Φουρνά Ευρυτανίας και εμπεριέχεται στο βιβλίο του το οποίο κοσμεί την προσωπική μας βιβλιοθήκη και φέρει τον τίτλο: "Μαρτυρίες ΕΛΑΝ Στερνές υποθήκες των ηρώων μας", εκδ. Νέα Σύνορα 1975.

Ο Μήτσος Κάιλας παλιός μαχητής των ΕΛΑΣ-ΔΣΕ και πολιτικός πρόσφυγας σε Τασκένδη και ΛΔ Γερμανίας, υπήρξε ιστορικός συγγραφέας και ερευνητής ενώ είχε διατελέσει και πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης της Ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης επί 35 χρόνια!

Ιδού:
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν. ΜΟΥΚΑΝΑΚΗΣ

Μηχανικός 38 χρονών, από το χωριό Προυσός Ευρυτανίας. Εκτελέστηκε από τους χιτλερικούς στις 13 Μάη 1944 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής με την κατηγορία ότι απέκρυβε μεγάλη ποσότητα οπλισμού και ότι ενίσχυε τους αντάρτες.

Όταν τον οδηγούσαν να τον προσδέσουν στον πάσαλο για εκτέλεση έκανε χειρονομία αποχαιρετισμού... προς τους γερμανούς αξιωματικούς και στρατιώτες του εκτελεστικού αποσπάσματος!

Εξηγώντας το νόημα της χειρονομίας του αυτής είπε αποτεινόμενος προς τους γερμανούς λίγες στιγμές πριν πέσει νεκρός από τα πυρά τους:

"Με τη χειρονομία μου αυτή ήθελα να αποδείξω ότι δεν μνησικακώ εναντίον σας, αλλά τρέφω άσπονδο μίσος εναντίον ενός τέρατος, του οποίου τας διαταγάς εκτελείτε και το οποίον κακή τη μοίρα ηγείται του γερμανικού λαού"

ΥΓ.:1 από "Ευρυτάνα ιχνηλάτη": Σε ένα κεφάλαιο, προς το τέλος του προαναφερθέντος βιβλίου, δημοσιεύεται μία κατάσταση με 373 ονόματα "εκτελεσθέντων στο Σκοπευτήριο Καισαριανής από τους Γερμανούς κατά την περίοδον της Κατοχής (Από τα αρχεία του ΚΑ' Αστυνομικού Τμήματος Καισαριανής)." Σε αυτό τον κατάλογο και με αύξων αριθμό 200 (σ.σ. τι τραγική σύμπτωση!) καταγράφεται: "Μπακανάκης Παναγ. Ν. ετών 28. Μηχανικός εκτελεσθείς υπό Γερμανών εις Σκοπευτήριον, δι' εφοδιασμόν των ανταρτών με όπλα και τρόφιμα την 13-5-44". Σε αυτή την αναφορά αλλάζει η ηλικία του Ευρυτάνα αγωνιστή (28 αντί 38) ενώ παραλλάσσεται κάπως και το επίθετό του (Μπακανάκης αντί Μουκανάκης). Τα υπόλοιπα στοιχεία του, μικρό όνομα, πατρώνυμο, επάγγελμα, κατηγορία και ημερομηνία εκτέλεσης παραμένουν τα ίδια. Προφανώς και πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο.

ΥΓ.:2 από "Ευρυτάνα ιχνηλάτη": Από την έντυπη σειρά "ΈΠΕΣΑΝ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ" (έκδοση της Κ.Ε. του ΚΚΕ), πληροφορούμαστε, επιπλέον, ότι ο 28χρονος Ευρυτάνας εκ Προυσού (εδώ αναφέρεται και ως Μουκαντάκης ή Μουγκανάκης) διέμενε εκείνη την εποχή στο Βύρωνα και ήταν ενταγμένος στον ΕΛΑΣ της Αθήνας. Είχε διασυνδέσεις με έναν ειρηνιστή Γερμανό από τον οποίο έπαιρνε πυρομαχικά τα οποία διοχέτευε στον ΕΛΑΣ Ν. Σμύρνης και στον ΕΛΑΣ Πελοποννήσου. Για την αντιστασιακή του δράση συνελήφθη, βασανίστηκε και κλείστηκε στις φυλακές Αβέρωφ. Στη συνέχεια από το στρατόπεδο Χαϊδαρίου οδηγήθηκε, μαζί με άλλους αγωνιστές, στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής στις 13 Μάη 1944.

Α Θ Α Ν Α Τ Ο Σ !

από ΕΥΡΥΤΑΝΑΣ ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ