Από το πουθενά αρχίσαμε να μιλάμε για την Τσαμουριά έστω και με non paper

Σάλος από τις αποκαλύψεις του Αλβανού υπουργού Εξωτερικών

Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να αφαιρεθεί το θέμα της Τσαμουριάς από την ατζέντα των Βρυξελλών, είπε ο Αλβανός ΥΠΕΞ Μπουσάτι - Το Τσαμικό δεν αποτελεί θέμα διαπραγμάτευσης, απαντά το ελληνικό ΥΠΕΞ και επιβεβαιώνει την ανταλλαγή non papers

«Οσο είμαστε σε συνομιλίες, δεν θα μιλήσω αναλυτικά σχετικά με τους τρόπους για την επίλυση του ζητήματος των Τσάμηδων. Αλλά υπάρχει ένα γεγονός που δόθηκε στη δημοσιότητα από την πλευρά μας. Πρώτον, αυτή είναι η πρώτη κυβέρνηση που έχει σχέδιο να θέσει επισήμως το θέμα των Τσάμηδων. Δεύτερον, υπάρχει ένα ψήφισμα του αλβανικού κοινοβουλίου, το θέμα Τσαμουριάς είναι στο κυβερνητικό μας πρόγραμμα ως αποτέλεσμα της επιβολής του ψηφίσματος του Αλβανικού κοινοβουλίου» δήλωσε ο Αλβανός υπουργός Εξωτερικών Ντιτμίρ Μπουσάτι σε συνέντευξή του στον αλβανικό τηλεοπτικό σταθμό Report TV.

«Τρίτο» συνέχισε ο κ. Μπουσάτι «είναι το γεγονός ότι ο συνασπισμός έχει επεκταθεί όχι μόνο αριθμητικά, αλλά και πολιτικά, με το κόμμα PDIU (σσ. κόμμα Τσάμηδων). Όλα αυτά τα στοιχεία έχουν κάνει την αλβανική διπλωματία να οφείλει να υποβάλει έναν διαφορετικό τρόπο επίλυσης αυτού του ζητήματος στο τραπέζι της ελληνικής πλευράς. Πρόκειται για θέμα θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου. Δεν είναι απλά ένα θέμα περιουσιών, δεν πρόκειται για εκδίκηση εναντίον της Ελλάδας. Είναι ένα θέμα που αξίζει μια πολιτική προσέγγιση».

Με τις συγκεκριμένες δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της Αλβανίας Ντιτμίρ Μπουσάτι φαίνεται πως επισημοποιείται το άνοιγμα ενός νέου κεφαλαίου στα εκκρεμή και υπό συζήτηση θέματα μεταξύ της Αθήνας και των Τιράνων: Το υποτιθέμενο θέμα της Τσαμουριάς.



«Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να αφαιρεθεί το θέμα από την ατζέντα των Βρυξελλών, γιατί είχαμε επιβεβαίωση από εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» υποστηρίζει ο κ.Μπουσάτι για το «θέμα» της Τσαμουριάς.

Στην ίδια συνέντευξη ο κ. Μπουσάτι υποστήριξε επίσης: «Είμαστε εδώ και καιρό με την Ελλάδα σε διαδικασία διαλόγου για ορισμένα ανοικτά ζητήματα και θέματα. Προσπαθώ να αναλύσω τα θέματα αυτά, ιστορικά κατηγοριοποιημένα σε τρία κύρια στάδια. Ζητήματα που έχουν τις ρίζες τους στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ζητήματα που έχουν πρακτική σημασία για την Ελλάδα και την Αλβανία και ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν για το μέλλον μας. Έχουμε δημιουργήσει ένα μηχανισμό διμερούς συνεργασίας, ανταλλάξαμε επίσης σημεία παρατήρησης, με δύο έγγραφα που θεωρούνται non paper». 

Ο υπουργός Εξωτερικών της Αλβανίας αποκάλυψε ότι μεταξύ Τιράνων και Αθήνας έχουν ανταλλαγεί non papers στα οποία η κάθε πλευρά έχει συμπεριλάβει όλα τα θέματα που θεωρεί ότι πρέπει να συζητηθούν διμερώς καθώς η επίλυσή τους εκκρεμεί και σημείωσε ότι τουλάχιστον η αλβανική πλευρά έχει αποστείλει τις δικές της θέσεις, όπως αυτές περιλαμβάνονται στα non papers, στην υπουργό Εξωτερικών της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι και τον αρμόδιο Επίτροπο Διεύρυνσης Γιοχάνες Χαν. 

«Τα non papers έχουν κάνει γύρους διαβουλεύσεων και με άλλους βασικούς εταίρους. Οσον μας αφορά, στην Μογκερίνι και τον Χαν επειδή η ΕΕ είναι σημαντική για εμάς. Εμείς προσπαθούμε να εξηγήσουμε τις θέσεις που εκφράζουμε στο non paper. Έχω επίσης πληροφορίες ότι η ελληνική πλευρά έχει καταθέσει non paper στον Επιτρόπο για θέματα Διεύρυνσης. Μέχρι εδώ μπορώ να πω ότι το παιχνίδι ήταν καθαρό» επισήμανε ο Αλβανός υπουργός Εξωτερικών στην ίδια συνέντευξή του στο Report TV.

Το κεφαλαιώδες ερώτημα που εγείρεται ωστόσο είναι για ποιο λόγο η ελληνική πλευρά δέχθηκε να ανταλλάξει non papers με τις διπλωματικές αρχές της Αλβανίας, την στιγμή που εύκολα θα μπορούσε να έχει προβλεφθεί ότι τα Τίρανα θα ανοίξουν το υποτιθέμενο θέμα της Τσαμουριάς.

Η πίεση από τις Βρυξέλλες είναι δεδομένη, αφού η Κομισιόν επιθυμεί να ληφθεί απόφαση για τον προσδιορισμό ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Αλβανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κι αφού η Αθήνα έχει ξεκαθαρίσει ότι αν η αλβανική πλευρά δεν αποσύρει τις διεκδικήσεις της γύρω από το δήθεν «Τσαμικό» δεν θα συναινέσει στην έναρξη διαπραγματεύσεων της Αλβανίας με την ΕΕ, οι αρμόδιοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι σκέφτηκαν να δημιουργήσουν έναν  διμερή μηχανισμό για την επίλυση των εκκρεμων διαφορών. 

Προφανώς στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η δήλωση που έκανε ο Αυστριακός Επίτροπος Διεύρυνσης Γιοχάνες Χαν στις 29 Σεπτεμβρίου απαντώντας σε ερώτηση της ευρωβουλευτή της ΝΔ Μαρίας Σπυράκη.

«Η Επιτροπή επικρότησε το γεγονός ότι οι δύο χώρες εξετάζουν τη θέσπιση κοινού μηχανισμού, που θα συνέρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για την επίλυση των εκκρεμών διμερών ζητημάτων. Σε αυτά περιλαμβάνονται η οριοθέτηση της ελληνοαλβανικής υφαλοκρηπίδας και των θαλάσσιων ζωνών, τα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες και το τσαμικό ζήτημα. Η Επιτροπή επικρότησε τις προσπάθειες αυτές, εκφράζοντας επιδοκιμασία για τις εν λόγω σημαντική νέα διπλωματική δέσμευση, σε ανταλλαγή επιστολών με τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας» δήλωσε ο Επίτροπος Διεύρυνσης Γιοχάνες Χαν. 

Ο ισχυρισμός του κ. Χαν ότι Ελλάδα και Αλβανία εξετάζουν τη θέσπιση κοινού μηχανισμού για την επίλυση των ζητημάτων της οριοθέτησης της ελληνοαλβανικής υφαλοκρηπίδας, τα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες και το τσάμικο ζήτημα προκάλεσε την οργισμένη απάντηση της Αθήνας. 

«Η απάντηση του Επιτρόπου Johannes Hahn σε ερώτηση Ευρωβουλευτού, σχετικά με την Αλβανία είναι αναληθής και απαράδεκτη.

Ως γνωστόν, τσαμικό ζήτημα δεν υφίσταται και, ως εκ τούτου, ουδέποτε έχει γίνει αποδεκτό ως αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Αλβανίας.

Ο Επίτροπος Hahn με την ψευδή απάντησή του δείχνει ότι δεν ασκεί το ρόλο και τα καθήκοντά του βάσει της αρχής της αμεροληψίας ώστε να προάγεται το κοινό συμφέρον της Ένωσης, όπως προβλέπεται από το άρθρο 17 της Συνθήκης της Λισαβόνας.

Ήδη του έχει ζητηθεί, και υποχρεούται βάσει του θεσμικού του ρόλου, να δώσει άμεσα πειστικές εξηγήσεις ως προς το απαράδεκτο και ψευδές περιεχόμενο της επίμαχης απάντησής του» αναφερόταν στην απάντηση του υπουργείου Εξωτερικών προς τον Επίτροπο Διεύρυνσης, απάντηση η οποία δημοσιεύθηκε την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου.

Επιβεβαιώνει την ανταλλαγή non papers η Αθήνα

«Η μόνη αναφορά που γίνεται στο non paper που καταθέσαμε στους Αλβανούς είναι ότι αυτό το θέμα [το τσάμικο»] δεν αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης για την ελληνική Πολιτεία» τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, μιλώντας σήμερα το πρωί στο ρ/σ του Alpha, επισημαίνοντας: «Δεν μπορούν να μας κατηγορούν για το ότι αναφερόμαστε σε αυτό το αντικείμενο».

Ο υπουργός Εξωτερικών εξήγησε ότι πριν από πέντε μήνες είχε κάνει ένα non paper στην Αλβανία όπου πρότεινε να συζητηθούν τα προβλήματα που είναι ανοιχτά την τελευταία 50ετία. «Εκείνοι μου έκαναν μία αντιπρόταση στην οποία συμπεριέλαβαν και το τσάμικο. Εμείς τους είπαμε ότι αυτό δεν είναι αντικείμενο συζήτησης γιατί είναι έξω από τη διαπραγμάτευση. Εμείς δεν το διαπραγματευόμαστε», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κοτζιάς, ενώ επισήμανε ότι η ελληνική πλευρά ενημέρωσε τους Ευρωπαίους. «Δεν βάλαμε τους Ευρωπαίους να μεσολαβήσουν, εμείς διαπραγματευόμαστε με τους Αλβανούς και οι Αλβανοί με εμάς» σημείωσε χαρακτηριστικά.

Σχετικά με την απάντηση του επιτρόπου Γιοχάνες Χαν είπε ότι αυτός ανέφερε «επιπολαίως ότι η Ελλάδα συζητάει και το τσάμικο, ζήτησε μετά συγνώμη αλλά άφησε αυτή την ουρά». Αλλά «το καταπληκτικό», όπως τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών, «είναι ότι υπάρχουν δυνάμεις στην Ελλάδα που είτε παριστάνουν ότι αγνοούν», είτε «λένε δημοσίως ψέματα» και «ήρθαν τώρα τα ΜΜΕ του ακραίου νεοφιλελευθερισμού να λένε ότι συζητάμε το τσάμικο […] Είναι τρελαμένοι οι άνθρωποι».

Και υπηρεσιακός παράγοντας του υπουργείου Εξωτερικών με τον οποίο συνομίλησε το www.protothema.gr επιβεβαίωσε την ανταλλαγή non papers. Ωστόσο, η ίδια πηγή κατηγορηματικά διέψευσε ότι μεταξύ Αθήνας και Τιράνων έχει συμφωνηθεί να συζητηθεί το υποτιθέμενο θέμα της Τσαμουριάς. «Το Τσαμικό δεν αποτελεί θέμα διαπραγμάτευσης» διευκρίνισε ο ίδιος αξιωματούχος ότι αναφέρεται στο non paper που απέστειλε η ελληνική πλευρά με ευθύνη του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά.  

Τι δεν έχει απαντήσει η Αθήνα

Επειτα από τις δηλώσεις του Ντιτμίρ Μπουσάτι, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών δεν έχει διευκρινίσει επισήμως γιατί δέχθηκε τη διαδικασία υποβολής non papers ενώ θα ήταν εύκολο να προβλεφθεί ότι τα Τίρανα θα άνοιγαν θέμα «Τσαμουριάς». Γιατί άραγε δέχθηκε η Αθήνα να «ευρωπαϊκοποιηθεί» η αξίωση των Τιράνων να τεθεί θέμα «Τσαμικού»; 

Η συνέντευξη του Αλβανού υπουργού Εξωτερικών

Διαβάστε το μεταφρασμένο κείμενο της συνέντευξης του Αλβανού υπουργού Εξωτερικών Ντιτμίρ Μπουσάτι στον αλβανικό τηλεοπτικό σταθμό  Report TV: «Είμαστε εδώ και καιρό με την Ελλάδα σε διαδικασία διαλόγου για ορισμένα ανοικτά ζητήματα και θέματα. Προσπαθώ να αναλύσω τα θέματα αυτά, ιστορικά κατηγοριοποιημένα σε τρια κύρια στάδια. Ζητήματα που έχουν τις ρίζες τους στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ζητήματα που έχουν πρακτική σημασία για την Ελλάδα και την Αλβανία και ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν για το μέλλον μας. Έχουμε δημιουργήσει ένα μηχανισμό διμερούς συνεργασίας, ανταλλάξαμε επίσης σημεία παρατήρησης, με δύο έγγραφα που θεωρούνται non paper.

Τα non papers έχουν κάνει γύρους διαβουλεύσεων και με άλλους βασικούς εταίρους. Οσον μας αφορά, στην Μογκερίνι και τον Χαν επειδή η ΕΕ είναι σημαντική για εμάς. Εμείς προσπαθούμε να εξηγήσουμε τις θέσεις που εκφράζουμε στο non paper. Έχω επίσης πληροφορίες ότι η ελληνική πλευρά έχει καταθέσει non paper στον Επίτροπο Διεύρυνσης. Μέχρι εδώ μπορώ να πω ότι το παιχνίδι ήταν καθαρό.

Φυσικά υπάρχει κοινό έδαφος, αλλά υπάρχουν και σημεία που υπάρχει απόσταση. Αλλά τα πράγματα που αναφέρονται στην δήλωση του Επιτρόπου Χαν, είναι ζητήματα ανεξάρτητα από τον τρόπο της αντιμετώπισής τους και βρίσκονται στα αλβανικά και ελληνικά έγγραφα. Στο πλαίσιο αυτό, δεν έχω εκπλαγεί από τη στάση του Επιτρόπου Χαν. Δεν πιστεύω ότι οι συναισθηματικές αντιδράσεις είναι ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης τέτοιων θεμάτων. Η αποστολή μας είναι λίγο δύσκολη σε σχέση με εκείνη των απλών ανθρώπων, δεν είναι να πάρεις ντουντούκα στο χέρι και να προσπαθήσεις να ασκήσεις πίεση σε κάποιον άλλο. Αλλά είναι δύσκολο να καθίσεις και να συζητήσεις λύση σε αυτό το θέμα.

Οσο είμαστε σε συνομιλίες, δεν θα μιλήσω αναλυτικά σχετικά με τους τρόπους για την επίλυση του ζητήματος των Τσάμηδων. Αλλά υπάρχει ένα γεγονός που δόθηκε στη δημοσιότητα από την πλευρά μας. Πρώτον, αυτή είναι η πρώτη κυβέρνηση που έχει σχέδιο να θέσει επισήμως το θέμα των Τσάμηδων. Δεύτερον, υπάρχει ένα ψήφισμα του αλβανικού κοινοβουλίου, το θέμα Τσαμουριάς είναι στο κυβερνητικό μας πρόγραμμα ως αποτέλεσμα της επιβολής του ψηφίσματος του Αλβανικού κοινοβουλίου.

Τρίτο είναι το γεγονός ότι ο συνασπισμός έχει επεκταθεί όχι μόνο αριθμητικά, αλλά και πολιτικά, με το κόμμα PDIU. Όλα αυτά τα στοιχεία έχουν κάνει την αλβανική διπλωματία να οφείλει να υποβάλει έναν διαφορετικό τρόπο επίλυσης αυτού του ζητήματος στο τραπέζι της ελληνικής πλευράς. Πρόκειται για θέμα θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου. Δεν είναι απλά ένα θέμα περιουσιών, δεν πρόκειται για εκδίκηση εναντίον της Ελλάδας. Είναι ένα θέμα που αξίζει μια πολιτική προσέγγιση.

Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να αφαιρεθεί το θέμα από την ατζέντα των Βρυξελλών, γιατί είχαμε επιβεβαίωση από εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Υπήρξε δήλωση μετά την αντίδραση του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών που αντέδρασε στη δήλωση του Επιτρόπου. Λέω πως δεν υπάρχει καμία πιθανότητα καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενθαρρύνει τις χώρες να βρουν κοινές λύσεις σε αυτά τα προβλήματα, είτε πρακτικού είτε ιστορικού χαρακτήρα. Εγώ προσωπικά διάβασα με συμπάθεια την αντίδραση του Επιτρόπου Hahn και μας κάνει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε από κοινού για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος.

Δεν νομίζω ότι αυτά τα ζητήματα μπαίνουν σε εκκρεμότητα. Μπορώ να σας πω ότι το Non paper είναι μια πολύ θετική εξέλιξη. Σε αυτό το έγγραφο είναι ενσωματωμένες στο χαρτί μερικές από τις αρχές στις οποίες σκοπεύουμε να οικοδομήσουμε την Αλβανική-Ελληνική προσέγγιση.

Δεύτερον, δεν υπάρχει πρόοδος στην αναγνώριση των προβλημάτων. Παρατηρώ με ικανοποίηση ότι υπάρχει ένα πιο ευγενικό και δημοκρατικό πλαίσιο από την ελληνική πλευρά.

Υπό αυτή την έννοια θα είμαστε σε θέση να κάνουμε βήματα μικρά, αλλά ασφαλή. Δεν πιστεύω στα θαύματα στις ελληνο-αλβανικές σχέσεις, αλλά πιστεύω στην πολιτική των μικρών βημάτων για να δημιουργήσουμε μια θετική και στρατηγική δύναμη μεταξύ Αλβανών και Ελλήνων σε αυτή τη γωνιά της Ευρώπης.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι θα υπάρξει μια νέα αναδιάταξη σχετικά με την υφαλοκρηπίδα και την οικονομική ζώνη. Υπάρχει μια απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου και πιστεύω ότι τώρα όλα αρχίζουν όσον μας αφορά. Είμαστε πρόθυμοι να συζητήσουμε με την ελληνική πλευρά. Είμαστε πρόθυμοι να συζητήσουμε με την ελληνική πλευρά σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Συνειδητοποίησα ότι παρά τη δημόσια συμπεριφορά της, η Ελλάδα ενδιαφέρεται για την εξεύρεση μιας αμοιβαία αποδεκτής λύσης μεταξύ των δύο μερών. Δεν είναι προς το συμφέρον της κάθε πλευράς να πάει σε μονομερείς λύσεις.

Τι είχαν δηλώσει Κοτζιάς Μπουσάτι για το δήθεν θέμα της Τσαμουριάς τον Ιούνιο

Διαβάστε τι είχαν δηλώσει Κοτζιάς-Μπουσάτι στην κοινή συνέντευξη Τύπου που είχαν δώσει στις 7 Ιουνίου 2016 στα Τίρανα:

Νίκος Κοτζιάς: «Δυστυχώς, στην εποχή μας δεν θεωρείται αυτονόητο, όταν υπάρχουν προβλήματα να αναζητούνται λύσεις. Για κάποιους, το να ψάχνεις λύσεις στα προβλήματα θεωρείται πρόβλημα. Εγώ πρέπει να σας απαντήσω ότι τα προβλήματα οφείλουμε να τα λύνουμε και να πηγαίνουμε παρακάτω. Αυτή είναι η κοινή μας φιλοσοφία, ότι πρέπει να λύσουμε υπάρχοντα προβλήματα και να ασχοληθούμε με μεγάλα σχέδια του μέλλοντος.

Οι λύσεις αυτές στα ζητήματα που υπάρχουν θα χρειαστεί να προωθηθούν με δημιουργικό τρόπο, με κουλτούρα διαλόγου και συναίνεσης, δηλαδή με ευρωπαϊκό τρόπο. Οι άνθρωποι που νομίζουν ότι τα προβλήματα δεν είναι για να λυθούν, βλέπουν τον ευρωπαϊκό δρόμο χωρίς την Ευρώπη. Ο ευρωπαϊκός δρόμος χρειάζεται ευρωπαϊκές μεθόδους και ευρωπαϊκή κατανόηση.

Γι’ αυτό και η πρόταση που έκανε ο Ντιτμίρ για Οδικό Χάρτη και χρονοδιάγραμμα, είναι μια πρόταση που στηρίζεται στα εργαλεία της ίδιας της ΕΕ. Έχουμε να σηκώσουμε το μεγάλο βάρος της ευρωπαϊκής πορείας των Δυτικών Βαλκανίων και γι’ αυτό πρέπει να τελειώσουμε με τα προβλήματα που φέρνουμε μαζί μας από το παρελθόν και να συμβάλουμε στην ευρωπαϊκή πορεία αυτών των κρατών – και πρώτα από όλα της Αλβανίας.

Η Ελλάδα είναι από τα παλαιότερα μέλη της ΕΕ, διαθέτει υψηλή εμπειρία και ειδίκευση και θα είναι πάντα στο πλευρό της Αλβανίας σε ό,τι χρειαστεί σε αυτή την πορεία της.

Σε αυτά τα πλαίσια είχα τη χαρά να αποδεχτεί ο υπουργός Ντιτμίρ την πρόσκλησή μου να κάνουμε τον Οκτώβριο –και πάλι στη Θεσσαλονίκη– τη δεύτερη συνάντηση των τεσσάρων κρατών, να αποδεχτεί την πρότασή μου να κάνουμε –τον Σεπτέμβριο– τη συνάντηση των έξι ευρωπαϊκών κρατών και των έξι αραβικών και, επίσης, να έχουμε συνεργασία σε τακτά χρονικά διαστήματα».

Ντιτμίρ Μπουσάτι: «Πιστεύω ότι ήμουν ξεκάθαρος όταν αναφέρθηκα στην περιπλοκότητα της σχέσης των δύο χωρών, τη λίστα των θεμάτων και σε ένα είδος κατηγοριοποίησης που εγώ έχω κάνει στο παρελθόν σε τρία «κεφάλαια-καλάθια». Πιστεύω, επίσης, ότι γίνονται σεβαστές οι διαφορετικές απόψεις που έχουμε με τον κ. Κοτζιά για ορισμένα από αυτά τα ζητήματα. Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία, όσον αφορά την πλευρά μας, το τσάμικο ζήτημα είναι μέρος του κεφαλαίου ή του «καλαθιού» που προέρχεται από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Είμαστε γειτονικές χώρες και είναι κατά κάποιο τρόπο φυσιολογικό –και για το γεγονός ότι οι Βαλκάνιοι και οι άνθρωποι της Μεσογείου χαρακτηρίζονται ως θερμόαιμοι– να έχουμε διαφορετικές αναγνώσεις αυτού του ζητήματος, αλλά και για άλλα θέματα. Πιστεύω ότι μια ρεαλιστική αντιμετώπιση θα μετρίαζε τους εθνικιστικούς τόνους και θα αποκαθιστούσε τη δικαιοσύνη. Αλλά πιστεύω ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για να είμαι πιο ξεκάθαρος και άμεσος με την κοινή γνώμη και στις δύο χώρες ότι δεν γίνεται λόγος για εδαφικές αξιώσεις, η Αλβανία δεν έχει κανένα είδος εδαφικής αξίωσης προς την Ελλάδα, είναι μια χώρα που έχει υπογράψει την Τελική Πράξη του Ελσίνκι. 

Αλλά, η προσέγγισή μας, όταν αναφερόμαστε σε αυτό το θέμα, αφορά στον σεβασμό των ελευθεριών και των θεμελιωδών δικαιωμάτων αυτού του τσάμικου πληθυσμού και των απογόνων τους, που στην πραγματικότητα ήταν Αλβανοί της Τσαμουριάς με ελληνικά διαβατήρια ή ιθαγένεια. 

Νίκος Κοτζιάς: «Όσον αναφορά τώρα το «τσάμικο», για το οποίο ρωτήσατε στην πρώτη σας ερώτηση τον κ. Ντιτμίρ Μπουσάτι, είναι γνωστό ότι υπάρχει μια αρκετά μεγάλη ομάδα Τσάμηδων που είναι Αλβανοί και ζουν στην Αλβανία. Εύχομαι σε αυτή την ομάδα να ευημερεί, να έχει και εκείνη τα κέρδη της από την ένταξη της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπάρχουν και ορισμένοι, οι παλιοί Τσάμηδες, χριστιανοί, που είχαν εξισλαμιστεί το 1611, οι οποίοι είναι σήμερα Έλληνες πολίτες. Υπήρξαν και ορισμένοι Τσάμηδες που συνεργάστηκαν με τον Γερμανό κατακτητή, που είχαν φτιάξει τα επιτροπάτα ελέγχου και λεηλασίας της περιουσίας του υπόλοιπου πληθυσμού σε περιοχές της Ηπείρου, οι οποίοι καταδικάστηκαν από τα ελληνικά δικαστήρια με βάση τον ελληνικό και τον διεθνή νόμο και οι οποίοι, σε αντίθεση με άλλους δοσίλογους στην Ευρώπη, εγκατέλειψαν τη χώρα και δεν εκτελέστηκαν. Νομίζω ότι θα πρέπει να προσέχουμε, όταν μιλάμε για αυτούς τους Τσάμηδες, δεν εννοούμε καμία ομάδα Αλβανών πολιτών και ασφαλώς δεν εννοούμε την Αλβανία.

Το λέω αυτό, γιατί ορισμένοι θέλουν να ταυτίσουν όσους συνεργάστηκαν με τον γερμανικό ναζισμό με κάποια ομάδα Αλβανών πολιτών που ζούσαν πάντα στην Αλβανία και δεν έζησαν ποτέ στην Ελλάδα και μετά να ταυτίσουν και αυτούς με όλη την Αλβανία. Με αυτή την έννοια λέμε ότι για εμάς δεν υπάρχει το πρόβλημα με τον τρόπο που το αντιμετωπίζει η γείτων μας. Έχουμε διαφορετική προσέγγιση και όλα είναι γνωστά από την σκοπιά της ιστορίας».

Ντιτμίρ Μπουσάτι: «Όσον αφορά στο σχόλιο που κάνατε για τη δήλωσή μου σχετικά με την υπόθεση της Τσαμουριάς, πιστεύω ότι ήμουν ξεκάθαρος, όσον αφορά στην απουσία εδαφικών αξιώσεων και όσον αφορά στην ξεκάθαρη διάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που θα πρέπει να δείξει ακριβώς τη δική μας οπτική σε αυτήν την υπόθεση». 
http://www.protothema.gr/