Πρώτα Κυπριακό, μετά Αιγαίο - Οι ρεαλιστές της ΝΔ και η συνδιαχείριση στο Αιγαίο

Αντιμέτωπη με την έξαρση των τουρκικών πιέσεων και τη σκληρή πραγματικότητα που δημιουργεί η οδυνηρή για την Ελλάδα σύγκριση ελληνικών και τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ρυμουλκείτε στη λογική του συμβιβασμού.

του Δημήτρη Μηλάκα

Η αντίληψη που διαμορφώνεται στο ΥΠΕΞ συνοψίζεται ως εξής:

Η Τουρκία είναι πανίσχυρη σε σύγκριση με την Ελλάδα. Διαθέτει στρατιωτική υπεροπλία, τεράστιο δημογραφικό δυναμικό και βρίσκεται σε τέτοια γεωγραφική θέση που της επιτρέπει να παζαρεύει ως ίση προς ίσους με τις μεγάλες δυνάμεις.

Παράλληλα, η χώρα αυτή αποτελεί τεράστια και δυναμικά εξελισσόμενη αγορά, γεγονός που την κάνει σπουδαίο εμπορικό εταίρο για κάθε χώρα που παίζει κάποιον ρόλο στην περιοχή.

Απέναντι σε έναν τέτοιο αντίπαλο η Ελλάδα μπορεί να αντιπαραθέσει μόνο την προσήλωσή της στο Διεθνές Δίκαιο και την πρόθεσή της να αναζητήσει εκεί καταφύγιο και λύσεις.

Η σταθερή ελληνική προσήλωση στις συμμαχίες της με χώρες της Δύσης (όπως π.χ. η Αμερική και η Γαλλία) μόνο ώς έναν βαθμό μπορούν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά και να ανακόψουν την τουρκική επιθετικότητα.

Το συμπέρασμα στο οποίο έχει καταλήξει η νέα ελληνική κυβέρνηση είναι ότι ο μόνος δρόμος που μπορεί να ακολουθήσει έναντι της Τουρκίας είναι η διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας, οι οποίοι μπορούν να οδηγήσουν σε μια συζήτηση η οποία δεν αποκλείει διευθετήσεις, συμπεριλαμβανομένης και αυτής της συνδιαχείρισης των πόρων του Αιγαίου.

Στην κυβέρνηση, ωστόσο, αναγνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν είναι από πολιτικής σκοπιάς εύκολη υπόθεση. Γι’ αυτό, υπογραμμίζουν, απαιτείται μια συστηματική καλλιέργεια της κοινής γνώμης, έτσι ώστε να γίνει αποδεκτή η λογική της αναζήτησης συμβιβαστικών διευθετήσεων.

Ασφυκτική πίεση

Με αυτήν την οπτική θα προσεγγίσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν. Η συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο θα γίνει στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 24 ή 25 Σεπτεμβρίου. Πιθανότατα, μία από αυτές τις δύο ημέρες ο Κ. Μητσοτάκης θα συναντηθεί και με τον Πρόεδρο Τραμπ. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει ποια σημεία της πλούσιας ελληνοτουρκικής ατζέντας θα κυριαρχήσουν στη συζήτηση. Ωστόσο, τα μείζονα αυτήν την περίοδο είναι προφανή:

Η τουρκική παράνομη δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ

Η τουρκική ανακοίνωση για δημιουργία προξενείου στην κλειστή πόλη της Αμμοχώστου.

Οι τουρκικές απειλές για την ακύρωση της συμφωνίας με την Ε.Ε. για το προσφυγικό, κάτι που ακούγεται ιδιαίτερα ανησυχητικό για την Αθήνα, καθώς συνδέεται άμεσα με τις μεταναστευτικές - προσφυγικές ροές από την Τουρκία προς την Ελλάδα.

Οι καθημερινές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου σ’ όλο το Αιγαίο.

Οι διαρκής απειλή της Τουρκίας για αποστολή ερευνητικών πλοίων ή πλωτού γεωτρύπανου στα «νερά» του Καστελόριζου.

Το Κυπριακό πρώτα…

Σύμφωνα με την εκτίμηση της ελληνικής κυβέρνησης, η Τουρκία, έχοντας την πρωτοβουλία των κινήσεων, έχει ορίσει ως προτεραιότητα την επιβολή διευθετήσεων στο Κυπριακό. Όπως υπογραμμίζουν διπλωματικές πηγές, ήδη το σκηνικό για μια διευθέτηση έχει στηθεί:

Στην κυπριακή ΑΟΖ πλέουν, τρυπούν και ερευνούν, χωρίς να συναντούν την παραμικρή ουσιαστική αντίδραση από τη διεθνή κοινότητα, πολεμικά και ερευνητικά πλοία, καθώς και πλωτά γεωτρύπανα.

Ήδη οι Τούρκοι έχουν προχωρήσει στην απογραφή των κτισμάτων στην κλειστή πόλη της Αμμοχώστου.

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στη διάρκεια επίσκεψής του στα Κατεχόμενα, προανήγγειλε το άνοιγμα «προξενείου» στην Αμμόχωστο.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι εν λόγω τουρκικές κινήσεις, οι οποίες καταγράφονται και ως επίδειξη ισχύος, καθώς αν και παράνομες δεν συναντούν την παραμικρή αντίδραση, συνοδεύονται από την πρόταση της Άγκυρας περί συνδιαχείρισης των υδρογονανθράκων, η οποία έχει διατυπωθεί μέσω του κατοχικού ηγέτη Μουσταφά Ακιντζή.

Αυτή η πρόταση περί συνδιαχείρισης θα πρέπει να σημειωθεί επαναλαμβάνεται από την τουρκική ηγεσία και όπως φαίνεται υιοθετείται και από τον διεθνή παράγοντα, ο οποίος στρέφει την πίεσή του στη Λευκωσία και την Αθήνα.

Ο λόγος για τον οποίο οι μεγάλες δυτικές δυνάμεις «ακούν» με ενδιαφέρον την τουρκική πρόταση περί συνδιαχείρισης έχει να κάνει με τις ευνοϊκές προοπτικές που θα διαμορφωθούν από μια διευθέτηση του Κυπριακού σε σχέση με την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων.

Όπως παρατηρούν στην Αθήνα, οι μεγάλες (αμερικανικές, γαλλικές, ιταλικές) εταιρείες οι οποίες έχουν εμπλακεί στη διαδικασία ερευνών και εκμετάλλευσης της κυπριακής ΑΟΖ έχουν ήδη επενδύσει τεράστια κεφάλαια, τα οποία θα πρέπει ασφαλώς να υπεραποδώσουν.

Οι εταιρείες, λοιπόν, καθώς και οι τράπεζες που έχουν χορηγήσει κεφάλαια πιέζουν τις κυβερνήσεις των χωρών τους να προωθήσουν/επιβάλουν μια τελική διευθέτηση στην Κύπρο. Μάλιστα, όπως σημειώνουν στην Αθήνα, τυχόν διευθέτηση του Κυπριακού αυτόματα θα ανοίξει τον δρόμο και για την πιο φτηνή λύση μεταφοράς του φυσικού αερίου μέσω της Τουρκίας και όχι με υποθαλάσσιο αγωγό κάτω από τη Μεσόγειο, γεγονός που θα πολλαπλασιάσει τα κέρδη των εταιρειών…

Στην Αθήνα, η κυβέρνηση εκτιμά ότι το Κυπριακό πολύ σύντομα θα πάψει να αποτελεί το ανάχωμα που οι προηγούμενες κυβερνήσεις αξιοποιούσαν προκειμένου να κρατούν σε χαμηλή ταχύτητα τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά.

Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, οι διευθετήσεις στην Κύπρο, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με τις ιδέες περί συνδιαχείρισης, θα αποτελέσουν και το μοντέλο για μελλοντικές εξελίξεις στο Αιγαίο…

http://www.topontiki.gr/