Έκθεση-σοκ για τη φτώχεια και όχι μόνο από τον Συνήγορο του Πολίτη

«Η πολυετής οικονομική κρίση είναι πλέον κοινωνική/ανθρωπιστική και
δοκιμάζει τα όρια των πολιτών και της Πολιτείας»

Διακριτά βαθιά χαρακτηριστικά ανθρωπιστικής κρίσης έχει λάβει η οικονομική και δημοσιονομική δυσπραγία, μετά από οκτώ και πλέον συναπτά έτη ύφεσης, συρρίκνωσης των εισοδημάτων, αλλά και των δικαιωμάτων, επισημαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Ποττάκης, στην έκθεση της Ανεξάρτητης Αρχής για το έτος 2016.

Στην έκθεσή του, που παρέδωσε σήμερα στον πρόεδρο της Βουλής, ο Συνήγορος διαπιστώνει ότι οι υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης και αλληλεγγύης, οι προνοιακές δομές και πολιτικές, οι φορολογικές αρχές, οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, βρέθηκαν για άλλη μια χρονιά στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος.

Ο Συνήγορος κάνει ειδική αναφορά στο ζήτημα της διαχείρισης των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, το οποίο χαρακτηρίζει ως «ανθρωπιστική κρίση εν μέσω μιας ανθρωπιστικής κρίσης».

Ουσιαστική συνεισφορά στη λειτουργία της δημοκρατίας, χαρακτήρισε ο πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης, την έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, η οποία, όπως τόνισε, κατατίθεται σε μια ιδιαίτερη φάση της πολύχρονης κρίσης, που φαίνεται ότι έχει μετασχηματιστεί, από οικονομική σε κρίση κοινωνική και ανθρωπιστική.

Ο κ. Βούτσης χαρακτήρισε τον Συνήγορο του Πολίτη γέφυρα ανθρωπιάς για τους πολίτες που έρχονται αντιμέτωποι με σοβαρά προβλήματα τα οποία η διοίκηση δεν επιλύει.

Ο πρόεδρος της Βουλής αναφέρθηκε με την ευκαιρία και στον ρόλο των ανεξάρτητων αρχών, για τις οποίες υπογράμμισε ότι με τον 20ετή βίο τους αποδεικνύουν ότι είναι απαραίτητη η επικουρία και η επαφή τους με τον πολίτη σε πολύ κρίσιμους τομείς και καταξιώνεται η ύπαρξή τους.

Ταυτόχρονα, ο κ. Βούτσης προέτρεψε τον Τύπο για την ανάδειξη των προβλημάτων που επισημαίνονται από τον Συνήγορο του Πολίτη, ενώ ευχαρίστησε την ανεξάρτητη αρχή για το έργο της και το αποτύπωμα που αφήνει στην προσπάθεια επίλυσης προβλημάτων.

Παραδίδοντας την ετήσια έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, ο Ανδρέας Ποττάκης υπογράμμισε ότι ο Συνήγορος του Πολίτη είναι ο θεματοφύλακας των δικαιωμάτων, τόσο των ατομικών, όσο και των πολιτικών και των κοινωνικών, όλων όσων διαβιούν στη χώρα μας, δηλαδή και των πολιτών αλλά και των υπηκόων τρίτων χωρών και με αυτή την ιδιότητα μεριμνά, φροντίζει, προασπίζει, υποστηρίζει και προάγει τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων.

Επισήμανε ταυτόχρονα, ότι ο Συνήγορος του Πολίτη έχει ειδική αρμοδιότητα για την προάσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών, των ανηλίκων, έχει ειδική αρμοδιότητα, ως φορέας προώθησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, έχει ειδικές αρμοδιότητες για τη διαχείριση του μεταναστευτικού και προσφυγικού προβλήματος το οποίο έχει οξυνθεί τα τελευταία 2 με 2,5 χρόνια στη χώρα.

«Συνολικά, ο Συνήγορος του Πολίτη τα τελευταία 18 χρόνια λειτουργίας του, έχει αναλάβει και επεξεργαστεί περί το 1/4 του εκατομμυρίου αναφορές πολιτών. Το 2016 οι νέες αναφορές άγγιξαν τις 12.000, σημειώνοντας αυξητική τάση, σε σχέση με το 2015», είπε ο κ. Ποττάκης και πρόσθεσε ότι βασικά σημεία που μπορεί κανείς να διακρίνει από την έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, είναι πως το 2016 χαρακτηρίζεται χρονιά διαχείρισης της κρίσης, η οποία πλέον έχει πάρει άλλες διαστάσεις και από δημοσιονομική και οικονομική κρίση έχει μετεξελιχθεί σε κρίση ευρύτερα κοινωνική, αλλά με τάσεις και με χαρακτηριστικά ανθρωπιστικής κρίσης.

Είναι χαρακτηριστικό πως μεγάλο πλήθος αναφορών αλλά και πολιτών, απευθύνονται στον Συνήγορο του Πολίτη επειδή δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις βασικότερες των αναγκών και βασικότερες των υποχρεώσεών τους.

Αυτό οφείλεται εν μέρει και εκ του γεγονότος, ότι και η δημόσια διοίκηση, εξαιτίας των δημοσιονομικών προσαρμογών, έχει μεγαλύτερη δυσκολία να δείξει την ευελιξία και το ανθρώπινο πρόσωπο που οφείλει προκειμένου να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ευπαθέστερων ομάδων, των ομάδων με ειδικότερες ανάγκες κοκ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις μελέτες και τα πορίσματα του Συνηγόρου του Πολίτη, η έννοια των ευάλωτων ομάδων ολοένα και διευρύνεται και δεν είναι μόνο τα άτομα με εδικές ανάγκες ή οι άνεργοι και μακροχρόνια άνεργοι ευπαθείς ομάδες, αλλά όλο και περισσότερες ομάδες ανθρώπων, που μέχρι πρόσφατα θα μπορούσαν να διατηρήσουν ένα βιοτικό επίπεδο σχετικώς αξιοπρεπές.

Σε ό,τι αφορά το γεγονός ότι ο Συνήγορος μιλάει για διαχείριση της κρίσης, ο κ. Ποττάκης εξήγησε, ότι μολονότι το 2016 δεν υπήρξε μια δραματική έκρηξη, όπως το 2015, με την μεγάλη αύξηση των ροών μεταναστών και προσφύγων στη χώρα, υπήρξε το πολύ δύσκολο ζήτημα διαχείρισης όλων των συναφών θεμάτων που ανέκυψαν και για το προσφυγικό και μεταναστευτικό, αλλά και για τα τρέχοντα ζητήματα που απασχολούν τους πολίτες, όπως το ασφαλιστικό, οι προνοιακές υποδομές, το φορολογικό, η συρρίκνωση του πραγματικού εισοδήματος, αλλά και ζητήματα που παγίως απασχολούν το Συνήγορο και εντοπίζονται κυρίως στο χώρο των μεταφορών, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκηση, στο χώρο των υπηρεσιών δόμησης κοκ.

Σύμφωνα με την έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, τα προβλήματα των πολιτών εντοπίζονται στην κοινωνική ασφάλιση, τη χωροθέτηση και τη φορολογία. Μεγάλο ποσοστό (29,11%) των προβλημάτων κακοδιοίκησης εξακολουθεί να εντοπίζεται στα ασφαλιστικά ταμεία και σε ΝΠΙΔ που εποπτεύει το υπουργείο Εργασίας, ενώ ακολουθεί η αυτοδιοίκηση (δήμοι και περιφέρειες) με 21,75%. Το 11,88% των προβλημάτων αφορούσε το υπουργείο Εσωτερικών (όπου συμπεριλαμβάνονται οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και η Αστυνομία), 11,80% το υπουργείο Οικονομικών και 7,80% το υπουργείο Παιδείας.

Ετήσια έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη