Η σχέση της Τουρκίας με την Ευρώπη κατά το τέλος του 20ού και τις αρχές του 21ου αιώνα θα αποτελεί πιθανόν στο μέλλον ιδιαίτερο κεφάλαιο στη διπλωματική ιστορία - ανάλογο της περιόδου των Οθωμανικών αιώνων (1350-1920). Ο μεγάλος κατακτητής που σύντομα έγινε Μεγάλος Ασθενής κληροδότησε στη διάδοχό του, Τουρκική Δημοκρατία, μεγάλο μέρος της παθογένειας εκείνης που πάει να μετατρέψει τη
σημερινή Τουρκία σε Χαλιφάτο. Ηδη από τη δεκαετία του 1960 ο τοπικός μπιστικός των ΗΠΑ αναβαθμιζόταν σε τοπικό ταραξία (πάντα με τις ευλογίες των Ηνωμένων Πολιτειών), ώσπου να φθάσουμε σήμερα σε μια νεο-Οθωμανική Τουρκία που ζηλώνει ρόλο τοπικής υπερδύναμης,κάνει συχνά του κεφαλιού της (απέναντι στις ΗΠΑ) και φέρεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση ωσάν ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής να βρίσκεται πάλι μπροστά στα τείχη της Βιέννης.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας στην Ενωση, η Ευρώπη άρχισε να αντιλαμβάνεται ότι ο πρώην Μεγάλος Ασθενής είναι δύστροπος, απαιτητικός, αλλαζών και ταυτοχρόνως κούφιος. Συνεπώς επικίνδυνος. Ομως η αντίδραση της Ενωσης και του κάθε ευρωπαϊκού κράτους χωριστά απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα δεν υπήρξε ανάλογη. Για μια σειρά λόγους. Οπως η παλιά και πάντα ζώσα (στα κρυφά ή στα φανερά) συμμαχία με τη Γερμανία. Λόγω της διαρκούς και αμετακίνητης αγγλικής εύνοιας που θέλει την Τουρκία αντίβαρο πολλών δυνάμεων, από την Κύπρο και τα Δαρδανέλια ως την Κριμαία. Επιπλέον, η Τουρκία ήταν πάντα μια καλή αγορά για τη Δύση, ενώ η εξαγωγή τουρκικού εργατικού δυναμικού ήταν και είναι για την Ευρώπη χρυσοφόρος. Τέλος, η Ευρώπη ουδέποτε υπήρξε πραγματικά δημοκρατική, ώστε να έχει επιδείξει ανάλογα αντανακλαστικά απέναντι σε ένα κράτος που από τη γέννησή του το 1920-1922 λειτουργεί υπό συνεχείς, συγκεκαλυμμένες ή ανοιχτές, δικτατορίες.
Τα προβλήματα που προκαλούσε ως τώρα η Τουρκία στη Δύση ήταν ήσσονος σημασίας. Τούτου ένεκεν και η αδιάφορη συμπεριφορά των Δυτικών για τα προβλήματα που η Τουρκία προκαλεί στην Ελλάδα, και πολύ περισσότερο για την κατοχή ευρωπαϊκών (κατά τα άλλα) εδαφών στην Κύπρο.
Τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Η Τουρκία φαίνεται να υποφέρει ξανά από την «τρέλα του μεγαλείου». Παρ’ ότι η οικονομία της έχει αναπτυχθεί άναρχα και ανισομερώς, παρ’ ότι ο στρατός της έχει αποτύχει 30-40 χρόνια τώρα να τιθασεύσει τους Κούρδους, παρ’ ότι οι σχέσεις της χώρας αυτής με όλους τους γείτονές της είναι είτε περιοδικώς είτε μονίμως κακές (έως κάκιστες), η Τουρκία αισθάνεται αρκετά ισχυρή για να το παίζει μαχαλόμαγκας.
Τούτο οφείλεται σε δύο κυρίως παράγοντες: στον ογκώδη πληθυσμό της χώρας και στην επανεισαγωγή του ισλαμισμού στις κρατικές δομές και την κοινωνία. Το τελικό στάδιο της πορείας Ερντογάν (που θέλει να γίνει Σουλτάνος) θα είναι να γίνει (και ) Χαλίφης. Ηδη η Τουρκία αντιμετωπίζει τις παροικίες των Τούρκων μεταναστών στη Δύση ως ισλαμικούς θύλακες.
Βεβαίως, στο Ισλάμ η εθνική ταυτότητα έπεται εν πολλοίς της θρησκευτικής ταυτότητας - όχι όμως και στο τουρκικό ή στο περσικό Ισλάμ. Αυτό που η Δύση προσδιόριζε ως ένα «κοσμικό Ισλάμ» στην Τουρκία (και συνεπώς ένα πιο ανεκτό για την ίδια Ισλάμ) δεν είναι άλλο από το τουρκικό Ισλάμ που πάντα έδινε έμφαση στα τουρκικά του χαρακτηριστικά (ήδη από την εποχή που οι Σουλτάνοι ήταν Χαλίφες, αλαλιάζοντας εκτός των άλλων και τους Αραβες Μουσουλμάνους). Σήμερα, το «κοσμικό» Ισλάμ στην Τουρκία έχει τόσο έντονα εθνικά (εθνικιστικά εν τέλει) χαρακτηριστικά ώστε εύκολα να συμμαχούν μαζί του οι Γκρίζοι Λύκοι (αφαιρώντας εύκολα αυτοί οι δύο -ισλαμιστές και εθνικιστές- το έδαφος κάτω από τα πόδια των Κεμαλιστών, οι οποίοι με τη σειρά τους πάντα ταύτιζαν τον πατριωτισμό με τον εθνικισμό).
Δεν είναι λοιπόν σήμερα παράδοξο το χαϊδεμένο (παρα)παίδι της Δύσης να προβάλλει σαν κακομαθημένο μειράκιο την παθολογία του πάνω στους δασκάλους του. Ετσι, για την αυταρχική Τουρκία η Γερμανία ακολουθεί ναζιστικές πρακτικές, για τους εθνικιστές της Τουρκίας οι Ολλανδοί γίνονται συλλήβδην ακροδεξιοί, ενώ η συνήθης και πάγια επιθετικότητα της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας γίνεται «κατοχή τουρκικών εδαφών από τους Ελληνες». Η Τουρκία, μια χώρα που γράφει το Διεθνές Δίκαιο εκεί που δεν πιάνει μελάνι, παραδίδει μαθήματα τήρησης των Συνθηκών. Μια χώρα που είναι διαρκώς, με τον έναν ή άλλο τρόπο, δικτατορική παραδίδει μαθήματα δημοκρατίας.
Ομως, η πολιτική δεν είναι θέμα ηθικής, ώστε να αναρωτιούνται κάποιοι αν «τα βλέπει όλα αυτά η Ενωση» ή «αν τα βλέπει όλα αυτά το ΝΑΤΟ».
Το ΝΑΤΟ είναι συνδιοργανωτής της τουρκικής επιθετικότητας. Και η Ενωση χρόνια τώρα αδιαφορεί για τον βιασμό από την Τουρκία κράτους-μέλους της Ενωσης, της Κύπρου. Οσο για το ανδρείκελο των ΗΠΑ, τον ΟΗΕ, αυτός είναι ικανός μόνον να σχεδιάζει ανεφάρμοστα σχέδια τύπου Ανάν ή να νομιμοποιεί κράτη-υβρίδια όπως το Κοσσυφοπέδιο ή κράτη-θρυαλλίδες πολέμων όπως η FYROM.
Τώρα η Τουρκία εξαπολύει αναβαθμισμένη απειλή στο Αιγαίο, υπονομεύει ακόμα πιο έντονα τη Θράκη και κοροϊδεύει τους πάντες με τις «συνομιλίες» για το Κυπριακό. Αν η χώρα αυτή είχε πετύχει τους στόχους της στη Συρία και στο Ιράκ, θα είχε επιχειρήσει το ίδιο (στη βράση κολλάει το σίδερο) και για τους ευρωπαϊκούς στόχους της (Καστελόριζο - ΑΟΖ, Αιγαίο, Θράκη). Ωστε μέσα από μια γενικευμένη αναμόχλευση (ή έκρηξη) να αναδυθεί η ίδια σε αυτό που θέλει να γίνει: μια νεο-Οθωμανική δύναμη πρώτης γραμμής, ισότιμη με τη Ρωσία, με την Ενωση και, τρόπον τινά, με τις ΗΠΑ.
Το οξύμωρο για μας είναι το ότι η Τουρκία μπορεί να προχωρήσει στην ίδια τρέλα εν σχέσει με την Ελλάδα είτε από δύναμη είτε από αδυναμία. Τουθόπερ, στρατηγικό πρόβλημα ολκής για την πολιτική του Κατευνασμού που ακολουθούμε εμείς εδώ και δεκαετίες.
Με τον μόνον «Ιερό Λόχο» που διαθέτουμε στις μέρες μας, τον Τσίπρα, τον Κούλη, τον Καμμένο, τον Καρανίκα και τα άλλα τα παιδιά...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου