Κ. Γαβρόγλου: Αποτυχημένες οι Πανελλαδικές, ισοπεδώνουν τους νέους, τινάζουν στον αέρα το Λύκειο

Το γράψαμε και νωρίτερα: Κάθε υπουργός Παιδείας που σέβεται τον εαυτό του οφείλει... να της βγάλει τα μάτια!

Στους θεσμούς και την κρίση που διέρχεται η Ευρώπη αποδίδει ο υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Κώστας Γαβρόγλου το γεγονός ότι δεν έχει κλείσει μέχρι στιγμής η αξιολόγηση, τονίζοντας πως «η Ευρώπη περνά κρίση ταυτότητας».

«Θα δούμε πολλές αγριότητες στην Ευρώπη και δεν εννοώ μόνο στο πολιτικό σύστημα, αλλά και στο κοινωνικό, πριν ξαναβρεθεί μια νέα ισορροπία», σημειώνει με νόημα. Επιμένει ότι οι κάλπες δεν είναι λύση, ενώ αναφερόμενος στη σημασία των πολιτικών συναινέσεων τονίζει πως «εμείς ως Αριστερά θα είμαστε οι πρώτοι που θα τις χειροκροτήσουμε και θα κάνουμε τη δική μας αυτοκριτική». Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές στο Λύκειο και το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ο κ. Γαβρόγλου υπογραμμίζει ότι σήμερα υπάρχει ευτελισμός του Απολυτηρίου, προσθέτοντας πως οι πανελλήνιες εξετάσεις μπορεί να είναι ένα λειτουργικά άψογο σύστημα, αλλά είναι «παιδαγωγικά διάτρητες», αφού έχουν καταφέρει να «ισοπεδώσουν τους 18χρονους και να τινάξουν στον αέρα το Λύκειο»...

Συνέντευξη στην Χαρά Καλημέρη

• Κύριε υπουργέ, κατά πόσο θεωρείτε ότι είναι εφικτό το κλείσιμο της αξιολόγησης χωρίς τη λήψη επιπλέον μέτρων από την κυβέρνηση;

Είναι κάτι για το οποίο τα έχω χάσει κι εγώ. Από πλευράς μας, είναι απολύτως εφικτό το κλείσιμο της αξιολόγησης διότι έχουμε ολοκληρώσει τις υποχρεώσεις μας. Τώρα, γιατί οι Θεσμοί δεν θέλουν, αυτό νομίζω ότι θα πρέπει να αναζητηθεί στην κρίση που περνά η Ευρώπη ώστε να μπορεί να ρίξει το βάρος της στην αντιπαράθεση με το ΔΝΤ. 

Όποιος θεωρεί ότι σήμερα στην Ευρώπη τα πράγματα είναι μια χαρά, εθελοτυφλεί. Η Ευρώπη περνά τη μεγαλύτερη κρίση μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Και δεν πρόκειται μόνο για μια οικονομική κρίση, αλλά για μια κρίση ταυτότητας. Βλέπετε τι γίνεται με τα πολιτικά κόμματα, έχουμε μια αναβίωση της Ακροδεξιάς και ένα απίστευτο εθνικιστικό κλίμα στη «δημοκρατική» Ευρώπη, στην Ευρώπη του «διαφωτισμού». Και, βεβαίως, έχουμε ένα σύστημα που το μόνο το οποίο έχει καταφέρει μέχρι τώρα είναι να παράγει φτωχούς. Κι αυτό, έχει επιπτώσεις και στην πολιτική σκηνή. 

Νομίζω, λοιπόν, ότι αυτό το μπρος - πίσω που βλέπουμε κι εμείς με τους Θεσμούς αντανακλά εν πολλοίς αυτή την κρίση στην Ευρώπη. 

• Αν τα πράγματα δεν εξελιχθούν όπως επιθυμεί η ελληνική κυβέρνηση, θεωρείτε ότι οι κάλπες αποτελούν λύση;

Οι κάλπες δεν είναι λύση. Σε μία διαπραγμάτευση από την αρχή ο καθένας έχει στο μυαλό του πώς θα πορευθεί. Υπάρχει μια έκφραση που την χρησιμοποιεί πολύ συχνά ο κ. Τσακαλώτος που λέει ότι είμαστε αντιμέτωποι με μια πραγματικότητα που μας παρουσιάζεται σε τρία καλάθια: το πρώτο  περιέχει αυτά που συμφωνήσαμε, το δεύτερο είναι αυτά τα οποία είναι διαπραγματεύσιμα και το τρίτο είναι το δικό μας παράλληλο πρόγραμμα. Τα συμφωνηθέντα είναι συμφωνηθέντα και πρέπει να τα τηρήσουμε. Για τα υπόλοιπα δύο έχουμε να κάνουμε πάρα πολλή δουλειά εμείς. Έχουμε, όμως, καταφέρει να ανοίξουμε πολλές χαραμάδες και να κάνουμε πολλά βήματα, δειλά μεν, αλλά πολύ αποφασιστικά, για το παράλληλο πρόγραμμα. Νομίζω ότι αυτό έχει αναστατώσει κάποιους. Υπάρχει στους κυρίαρχους κύκλους της Ευρώπης μια αντίσταση για την πορεία της χώρας μας με κοινωνικό πρόσωπο. Θα δούμε πολλές αγριότητες, έχω την αίσθηση, πριν ξαναβρούμε την ισορροπία μας. Και δεν εννοώ μόνο στο πολιτικό σύστημα, αλλά και στο κοινωνικό. Ας ελπίσουμε στον τόπο μας ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν με διαφορετικό τρόπο. Κι αυτό, θα γίνει μόνο αν θα μπορέσει να συγκροτηθεί ξανά κάποιου είδους κοινωνικό κράτος. 

• Είστε αισιόδοξος για την επόμενη ημέρα στον χώρο της εκπαίδευσης;

Για να βελτιωθεί η κατάσταση στον χώρο της εκπαίδευσης απαιτείται ένας συνδυασμός τουλάχιστον τριών πραγμάτων. 

Το πρώτο είναι ότι προφανώς αν έχεις περισσότερα λεφτά μπορείς να κάνεις περισσότερα πράγματα. Περισσότερα λεφτά δεν έχουμε αν και, βεβαίως, για πρώτη φορά φέτος μετά από έξι χρόνια υπήρξε αύξηση στον προϋπολογισμό για την Παιδεία. 

Το δεύτερο είναι θέμα πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης. Αν αυτό δεν υπάρχει, δεν νομίζω να μπορεί κανείς να κάνει οτιδήποτε στην εκπαίδευση. Συναίνεση δεν σημαίνει συμφωνούμε σε όλα, αλλά δεν σημαίνει ότι είμαστε αδιάφοροι για όλα. Και εδώ η πολιτική κουλτούρα, στην οποία και η Αριστερά έχει συμβάλει, είναι μια κουλτούρα που μόνο τα δικά σου θεωρούνται ως οι σωστές λύσεις των προβλημάτων. 

Το τρίτο είναι ακόμη κι αν έχεις λεφτά, ακόμη κι αν έχεις μία πολιτική και κοινωνική συναίνεση, αν δεν αλλάξουν νοοτροπίες -από τον δάσκαλο και τον καθηγητή μέχρι τον υπουργό, από τους γονείς μέχρι τους μαθητές- δεν μπορείς να πας πουθενά. Γιατί η εκπαίδευση είναι ένας κατεξοχήν ιστορικός θεσμός. Ξέρουμε ότι υπάρχουν θέματα για τα οποία υπεύθυνοι είμαστε συλλογικά. Για παράδειγμα, μπορεί να εξηγείται το φαινόμενο, αλλά μην μου πείτε ότι η απαξίωση του δημόσιου σχολείου δεν πέρασε μέσα και από τη συναίνεση πολλών γονέων, διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων. 

Πάντως και για τα τρία παραπάνω ζητήματα υπάρχουν κάποιες αισιόδοξες προοπτικές. Πολλές κοινωνικές ομάδες είναι πια έτοιμες για ένα τέτοιο βήμα. Εμείς ως Αριστερά θα είμαστε οι πρώτοι που θα το χειροκροτήσουμε και θα κάνουμε τη δική μας αυτοκριτική. 

• Αλλαγή νοοτροπίας απαιτείται και για την εφαρμογή της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών που αποτελεί προαπαι­τούμενο από τους Θεσμούς.  

Δεν θεωρώ ότι πρέπει να φοβόμαστε τις λέξεις. Είναι γεγονός ότι η λέξη αξιολόγηση κουβαλάει μια ιστορία που δεν μας έχει βγει σε καλό. Μην ξεχνάμε την εποχή των επιθεωρητών που ήταν στα σχολεία μετά τον Εμφύλιο. Ήταν, υποτίθεται, αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, αλλά αποσκοπούσε καθαρά στην καταγραφή των πολιτικών τους φρονημάτων.  

Από την άλλη μεριά, όμως, αν υπάρχει ένας τρόπος που μπορούμε να βελτιωθούμε να τον πούμε. Νομίζω ότι ως πρώτο βήμα η αυτοαξιολόγηση των σχολείων θα λειτουργήσει πολύ θετικά για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Μπορεί να πέφτουμε έξω. Ας το δοκιμάσουμε, όμως, με δεδομένο ότι δεν «παίζεται» η δουλειά κανενός. Δεν υπάρχει ο κίνδυνος ούτε απόλυσης ούτε πειθαρχικών διώξεων. 

Εμείς, λέμε, να αυτοαξιολογηθούν τα σχολεία και μέσα από αυτή τη διαδικασία να προσπαθήσουμε να κάνουμε και άλλα δυο πράγματα. Το πρώτο είναι να γίνουν γνωστές οι καλές πρακτικές, διότι στην Ελλάδα γίνονται και πολλά καλά πράγματα για τα οποία δεν παίρνουμε είδηση. Συνήθως, γιατί αυτοί που τα κάνουν είναι πολύ σεμνοί άνθρωποι, είτε είναι στα σχολεία εκπαιδευτικοί είτε είναι στα πανεπιστήμια καθηγητές. Το δεύτερο είναι πως όταν υπάρχει αυτοαξιολόγηση, πρέπει να υπάρχει ταυτόχρονα και αξιολόγηση της ίδιας της πολιτείας. Δεν μπορεί η πολιτεία να ζητάει αξιολόγηση όταν οι αξιολογούμενοι δεν αξιολογούν την προϊστάμενη αρχή. Θα πρέπει λοιπόν να δούμε τις υποχρεώσεις όλων μας προς το κοινωνικό σύνολο, της πολιτείας συμπεριλαμβανομένης. 

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΩΝ
Πρώτα διάλογος, μετά οι διορισμοί 

• Ανακοινώσατε πρόσφατα ότι θα γίνουν διορισμοί εκπαιδευτικών. Έχετε αποφασίσει ποιο θα είναι το σύστημα διορισμού;

Το νέο σύστημα διορισμού των εκπαιδευτικών θα αποφασιστεί μετά από ευρύ διάλογο με τις ομοσπονδίες των δασκάλων και των καθηγητών. Θα πρέπει, ωστόσο, να συνδυάζει δύο πράγματα: Αφενός θα πρέπει να ακολουθεί δογματικά την υπάρχουσα νομοθεσία και νομολογία. Το λέω αυτό διότι δεν έχει κανένα νόημα να προχωρήσουμε σε ρυθμίσεις και μετά να αρχίσουν ενστάσεις και να τινάξουν το σύστημα στον αέρα. Άρα θα ακολουθήσουμε αυτά που μας λένε οι νόμοι και θα εξαντλήσουμε, στο πλαίσιο αυτό, την όποια δυνατότητα έχουμε για να ενισχύσουμε όλους εκείνους τους αναπληρωτές που τόσο καιρό στηρίζουν την εκπαίδευση και οι οποίοι θα πρέπει οπωσδήποτε να δουν τον εαυτό τους μέσα σ΄ αυτούς τους διορισμούς. 

Δεν έχει το δικαίωμα μια κοινωνία να ισοπεδώνει τα 18χρονά της

• Την επόμενη εβδομάδα θα αρχίσει στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής η συζήτηση για την αναμόρφωση του Λυκείου. Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, οι μεγαλύτερες «πληγές» του σήμερα;   

Μέχρι την Α΄ Λυκείου τα πράγματα κυλούν σχετικά ικανοποιητικά. Όμως, η Β΄ αλλά κυρίως η Γ΄ τάξη του Λυκείου είναι, σε μεγάλο βαθμό, εκπαιδευτικά ακυρωμένες. Δεν είναι ευθύνη των εκπαιδευτικών αυτό -και το εννοώ ειλικρινώς- αλλά όλου αυτού του συστήματος. Ας αρχίσουμε λοιπόν τη συζήτηση με τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις με το να συμφωνήσουμε ποια είναι τα προβλήματα που θέλουμε να λύσουμε. Το πρώτο, είναι ότι θα πρέπει το σχολείο να έχει έναν ενιαίο εκπαιδευτικό χαρακτήρα μέχρι και τη Γ΄ Λυκείου. Το δεύτερο, είναι τι πτυχίο παίρνει κανείς όταν τελειώνει το Λύκειο. Τι ακριβώς παίρνουν τα παιδιά σήμερα; Οι γνώσεις που έχουν είναι δυστυχώς πολύ προβληματικές και αυτό το βλέπουμε όταν γίνονται οι ενδοσχολικές εξετάσεις για να πάρουν Απολυτήριο. Πρόκειται για κάτι μη σοβαρό στη συνείδηση των μαθητών. Υπάρχει ένας ευτελισμός του Απολυτηρίου. Δεν έχει κάποιο αντίκρισμα, κάποια αξία ή κοινωνική υπόσταση. Πρόκειται, στην ουσία, για μια «σκιά» του Απολυτηρίου. 

Το τρίτο ζήτημα είναι αν θεωρούμε τις πανελλήνιες ένα επιτυχημένο εξεταστικό σύστημα. Οι πανελλήνιες έχουν καταφέρει δύο πράγματα: να ισοπεδώσουν τους νεολαίους και να τινάξουν στον αέρα το Λύκειο. Δεν μπορούμε λοιπόν να λέμε ότι είναι ένα επιτυχημένο σύστημα. Μπορούμε να πούμε ότι είναι ένα λειτουργικά άψογο και αδιάβλητο σύστημα, κι αυτό όντως είναι πολύ σημαντικό σε μια χώρα όπου πολλά δεν λειτουργούν. Δεν είναι, όμως, καν αξιόπιστο διότι όλο βασίζεται στο πόσο καλά μπορείς να απομνημονεύσεις αυτά που έχεις διαβάσει.

Πρόκειται για ένα σύστημα παιδαγωγικά διάτρητο. Εμένα μου φαίνεται αδιανόητο να είσαι 18 ετών, να πηγαίνεις το πρωί στο σχολείο που δεν σου προσφέρει τίποτα στη Γ΄ Λυκείου, να βαριέσαι όλη την ώρα και να περιμένεις να τελειώσει ώστε να πας στο φροντιστήριο για να απομνημονεύσεις την ύλη, να έρχεσαι αργά το βράδυ για να προετοιμαστείς για την επόμενη ημέρα και αν βγεις κανένα Σάββατο για ποτό να είσαι γεμάτος ενοχές. Έχει μια κοινωνία το δικαίωμα να ισοπεδώνει με αυτόν τον τρόπο τα 18χρονά της και να ακυρώνει τους αυριανούς πολίτες της; 

Η Ευρώπη σε κρίση 
Όποιος θεωρεί ότι σήμερα στην Ευρώπη τα πράγματα είναι μια χαρά, εθελοτυφλεί. Η Ευρώπη περνά τη μεγαλύτερη κρίση μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Και δεν πρόκειται μόνο για μια οικονομική κρίση, αλλά για μια κρίση ταυτότητας. 

Παραγωγή φτωχών 
Εχουμε μια αναβίωση της Ακροδεξιάς και ένα απίστευτο εθνικιστικό κλίμα στη «δημοκρατική» Ευρώπη, στην Ευρώπη του «διαφωτισμού». Και, βεβαίως, έχουμε ένα σύστημα που το μόνο το οποίο έχει καταφέρει μέχρι τώρα είναι να παράγει φτωχούς. Κι αυτό, έχει επιπτώσεις και στην πολιτική σκηνή. Νομίζω, λοιπόν, ότι αυτό το μπρος - πίσω που βλέπουμε κι εμείς με τους Θεσμούς αντανακλά εν πολλοίς αυτή την κρίση στην Ευρώπη. 

Νοοτροπίες... 
Ακόμη κι αν έχεις λεφτά, ακόμη κι αν έχεις μία πολιτική και κοινωνική συναίνεση, αν δεν αλλάξουν νοοτροπίες -από τον δάσκαλο και τον καθηγητή μέχρι τον υπουργό, από τους γονείς μέχρι τους μαθητές- δεν μπορείς να πας πουθενά.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Διαβάστε σχετικά:
Ξανά μανά ανατροπή στην Παιδεία - Αλλάζουν όλα στο Λύκειο και τις Πανελλαδικές - Η τελική πρόταση της επιτροπής