Σκοτώνοντας το παραμύθι που σε κυβερνά…

Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου *

Πολλές φορές το είπα και δεν το έκανα. Προφανώς έδινα χώρο και χρόνο στην ελπίδα μήπως και βρεις τη δύναμη να ξεκινήσεις να σκοτώνεις το παραμύθι που σε κυβερνά: Να βγεις από τον μύθο που σε συγκροτεί ως κοινωνία, εθνικό ευρωπαϊκό κράτος και υποκείμενο. Να δραπετεύσεις από την τηλεοπτική αφήγηση και τα διαπλεκόμενα πρωτοσέλιδα, που τις τελευταίες ημέρες οργίασαν κυριολεκτικά, συντονισμένα στην παραπληροφόρηση. Να ξεπεράσεις τις σχέσεις εξουσίας της μεταπολίτευσης, που ξεθώριασαν ρεαλιστικά μέσα στην διαβρωτική ανασφάλεια της φαντασιακής «ασφάλειας του ευρώ», η οποία σε χρεοκόπησε ως κράτος, ως αγορά, ως οικογένεια, ως άτομο.

Το φαντασιακό παλεύει με το πραγματικό και εσύ απίθανε συνεχίζεις να θεωρείς το παραμύθι ρεαλιστική πραγματικότητα, ενώ την πραγματικότητα κάτι σαν ένα κακό όνειρο, σαν εφιάλτη που θα περάσει μόλις ξυπνήσεις! Ψάχνεις την ρεαλιστική λύση μέσα στο παραμύθι και θυμώνεις μαζί μου που δεν συμμετέχω στην αφήγηση της παραμυθίας σου! Με θεωρείς εγωπαθή καθώς προσεγγίζω το πραγματικό μέσω αφηγήσεων, αντί να καταλάβεις ότι αυτό ακριβώς δείχνει την έλλειψη εγωπάθειας, μια και τονίζω τον υποκειμενικό χαρακτήρα της ερμηνείας, ενώ τον μύθο - που δομώ παράλληλα - δεν στηρίζω σε κάποιας μορφής (οντολογική) αντικειμενικοφάνεια. Δεν υπάρχουν αντικειμενικές οντολογίες και όσοι τις υποδηλώνουν μέσω της αφήγησής τους είναι αποπλανημένες υπάρξεις ή αγύρτες και λαϊκιστές – ασχέτως αν το πράττουν συνειδητά ή ασυνείδητα.

Τώρα θα το κάνω. Θα σε αποχαιρετήσει η διαδικτυακή γραφή μου μια και ο δράκος του παραμυθιού έγινε πλέον «σύντροφός» σου. Φίλος ή εχθρός σου δεν έχει σημασία. Δεν μπόρεσες να γεννήσεις ή έστω να συμμετάσχεις στην παραγωγή ενός σύγχρονου προοδευτικού μύθου της δημοκρατίας. Δεν μοιάζει να αγαπάς τέτοιους μύθους. Δεν έχεις τα φόντα να αντιλαμβάνεσαι την πολιτική, είσαι πολιτισμικά υπανάπτυκτος με όρους φιλελεύθερης ισότητας. Είσαι δούλος ή/και πελάτης γεμάτος καταναλωτικά συμπλέγματα. Είσαι από τους πιο κακομαθημένους λαούς της Ευρώπης, στο βαθμό που ορίζεις τον εαυτό σου ως λαό, για να καπελώσεις και όσους από τα αδέλφια σου δεν σου μοιάζουν πολιτισμικά. Και ο πολιτισμός μέσω της αποκρυστάλλωσης πολιτικών σχέσεων εδραιώνεται και αναπαρίσταται.

Αλέξη, λες ψέματα! Τον «σωστό» λαό βρήκαν… για να εφαρμόσουν το πείραμα που την τελευταία διετία περιέγραφα και στο οποίο αναφέρεσαι. Ας μην παραμυθιάζουμε τους Έλληνες και ξένους συμπολίτες μας, παραμυθιάζοντας παράλληλα τον εαυτό μας! Οι προοδευτικοί, δημοκρατικοί μύθοι δεν κατασκευάζονται με παραμύθια και εμπόριο ελπίδας. Στην Ελλάδα υπήρχαν οι κατάλληλες πολιτικές και πολιτισμικές συνθήκες για να θεμελιωθεί το πρώτο μεταβιομηχανικό προτεκτοράτο. Πώς θα μοιάζει σε λίγο και πώς θα εξελιχθεί αυτή η περιπέτεια κανείς δεν ξέρει: ούτε εγώ ο «σοφός» που μέχρι τώρα γνώριζα – δηλαδή ήξερα να μαθαίνω - και ορθά εκτιμούσα τις εξελίξεις.

Τώρα πια, φίλε, το παραμύθι της «διάσωσης της Ελλάδας» αποκτά δυναμική έξω από το πλαίσιο των παραμέτρων που με άνεση προσέγγιζα μέχρι σήμερα, για να σου λέω τα μελλούμενα και να προτείνω διαφορετικές πολιτικές σχέσεις (λύσεις) που θα σε οδηγούσαν αλλού, μέσω της λαϊκής κατασκευής ενός άλλου μύθου, χειραφέτησης, πολιτικού πλουραλισμού και τεχνολογικού εκσυγχρονισμού, ο οποίος θα υπηρετούσε τον εκδημοκρατισμό. Αυτό ήταν το κόλπο που ποτέ δεν σου εμπιστευτικά ρητά, διότι φοβόμουν ότι θα παρεξηγηθούμε: ένα πρόγραμμα τεχνολογικού (και όχι τεχνοκρατικού) εκσυγχρονισμού σε όλα τα επίπεδα με στόχο τον εκδημοκρατισμό. Αυτό θα έδινε στην επένδυση κεφαλαίου ποιοτικά χαρακτηριστικά και δεν θα την εκχυδάιζε, μέσω της ύφεση και του απότομου κουρέματος όλων των αξιών… μαζί με το κόψιμο των κεφαλιών των εργαζομένων.

Όταν το μοντέλο ευημερίας κλονίζεται σε μια δυτικού τύπου κεφαλαιοκρατική χώρα, με τόσες μάλιστα διοικητικές και επιχειρηματικές στρεβλώσεις, εξαιτίας της πατρωνίας και της διαπλοκής, τότε είτε φεύγεις μπροστά (πρόοδος) μέσω της τεχνολογίας και της εκπαίδευσης με παράλληλη θεσμοθέτηση αμεσοδημοκρατικών θεσμών, είτε ακολουθείς τον δρόμο της καταστροφής, όπως γίνεται σήμερα, φουσκώνοντας το παραμύθι περί ανάπτυξης – στη θέση της παραγωγικής ανασυγκρότησης- το οποίο ήδη κατέρρευσε, όπως και να το μετρήσεις και όπως και να το υπολογίσεις, με κανόνα το νέο χρεοστάσιο της χώρας.

Γιατί πονηρούληδες κυβερνώντες δεν ζητάτε από το λαό να σωθεί με τις δικές του δυνάμεις; Διότι έτσι δεν θα σωζόταν η πολιτικομεγαλοεπιχειρηματική τάξη της μεταπολίτευσης ή επειδή δεν ξέρετε πώς γίνεται πρακτικά αυτό; Μάλλον επειδή συντρέχουν και τα δυο, νομίζω! Μόνο που κάπως έτσι η χώρα κατηφορίζει σαν τρελή στο σπιράλ της αβύσσου, το οποίο όταν περιέγραφα σαν πολιτικοοικονομικό μηχανισμό νόμιζες προφανώς ότι υπερβάλλω. Μην μου πεις ότι δεν μίλησα επ’ αυτού; Πώς να το καταλάβεις όμως, από τη στιγμή που η λαϊκιστική κουλτούρα προϋποθέτει ότι «ο λαός σώζεται με τις δικές του δυνάμεις» αποκλειστικά μέσω της επανάστασης. Ποιους συμφέρει αυτός ο μύθος που στην περίπτωσή μας αποτελεί μια παραμυθένια διήγηση δύο αντίθετων όψεων; Ωραίος και κοινωνικά χρήσιμος ο μύθος της επανάστασης, αλλά υπήρξε πάντα άσχετος από το εκάστοτε παραμύθι της εξέγερσης.

Η επανάσταση είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να την εναποθέτεις δήθεν στα χέρια του λαουτζίκου. Είναι ικανή αν εκχυδαϊστεί να καταστρέψει τελειωτικά έναν λαό. Ούτε φυσικά η επανάσταση είναι έργο μιας ελίτ ή μιας σοφής ηγεσίας. Η επανάσταση είναι ο μύθος της τύχης και ανάγκης που διακόπτει την παραμυθένια, γραμμική εξέλιξη της ιστορίας. Η επανάσταση είναι το πολιτικό αποτέλεσμα της δολοφονίας του παραμυθιού που σε κυβερνά, σε κάθε περίπτωση. Σε κάποιου είδους επανάσταση αναφερόμουν και εγώ (υλιστικά ασφαλώς), την οποία ποτέ δεν αποκάλεσα έτσι. Ήθελα να την προστατέψω από την ένταξη της στο παραμύθι της διήγησης της κρίσης, το οποίο όμως σεβάστηκε την διάκριση της οντολογίας από την επιστημολογία κατά την δόμηση της αφηγήσεώς μου. Εκεί βρίσκεται ο πραγματικός ρεαλισμός. Αν δεν διακρίνεις αυτά τα δύο πράγματα κάνεις μεταφυσική, όπως κάνουν οι νεοφιλελεύθεροι σήμερα, και όπως έπραξαν όλα τα ολοκληρωτικά συστήματα μέχρι σήμερα, μιλώντας φυσικά για τι άλλο, για «ρεαλισμό» με όρους βαρβαρότητας.!

Η δολοφονία του παραμυθιού που σε κυβερνά, είναι μια πολιτική διαδικασία και δεν έχει σχέση με ιδεαλιστικές προτροπές και αναπαραστάσεις. Τέτοιου είδους παραμυθία δεν σκοτώνονται δίχως καταστροφή. Μόνο που εδώ θέλει προσοχή: δεν θα απαλλαχτείς από αυτό το παραμύθι καταστρέφοντας το περιβάλλον, τα σύμβολα κυριαρχίας του καθεστώτος, τον «πλουτοκράτη», τον καταπατητή, τον σφετεριστή ή τον απατεώνα. Αν θες να σκοτώσεις κάτι και να πιάσει τόπο, δολοφόνησε τις κοινωνικές σχέσεις και τις πολιτικές δομές που παρήγαγαν και αναπαράγουν όλους αυτούς. Αυτές οι δομές βρίσκονται μέσα σου και σε ορίζουν, ακόμη και την ώρα που γιαουρτώνεις, φασκελώνεις ή τα σπας. Κάνε ότι γουστάρεις, φίλε μου, αλλά εγώ δεν θα συμμετέχω στο παραμύθι σου. Δεν θα τροφοδοτήσω με επιχειρήματα την ποδοσφαιροποίηση του πολιτικού φαινόμενου. Συνεχίζω να αντιδρώ στην χουλιγκανιστική ποδοσφαιροποίηση της πολιτικής στη πατρίδα μας και παντού.

Αν θες να καταστρέψεις το παραμύθι που σε κυβερνά φρόντισε να οργανωθεί η λαϊκή πάλη πάνω σε δημοκρατικά πλουραλιστική βάση με βιοικονομικά κριτήρια. Σύμφωνα με αυτά δεν πλεονάζουν οι άνθρωποι και δεν πρέπει να σπαταλούμε φυσικούς πόρους για να παράγουμε αγαθά και υπηρεσίας, που μέσω της λειτουργίας της συγκεκριμένης αγοράς που διέπει τις οικονομικές ροές εμφανίζονται ως σπάνια για να ξετυλιχθεί ο μύθος των κλασικών οικονομικών. Δεν σε εξαπάτησα ποτέ: δεν πιστεύω ότι ξαφνικά ο κόσμος θα εγκαταλείψει αυτό το μοντέλο ανάπτυξης και ανταγωνισμού, το οποίο αποκαλώ - και εγώ - «καζινοκαπιταλισμό». Ούτε βλέπω τρόπο σύμπραξης των εξ ορισμού προοδευτικών- κοινωνικών δυνάμεων στην Ελλάδα, στη συγκυρία της κρίσης. Τίποτε θετικό υπό μακροσκοπικό πολιτικό πρίσμα δεν βλέπω. Στο μόνο που θέλω να ελπίζω είναι στην σταδιακή διαμόρφωση αυτού του πρίσματος στην χώρα μας από τη βάση. Αυτό θα γίνει, αν είναι να επισυμβεί, αργά και βασανιστικά μέσω της διαδικασίας εξόντωσης του κυβερνητικού παραμυθιού.

Είμαι βέβαιος ότι στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας θα σβήσουν επίσης πολλά και διάφορα αντικυβερνητικά (παράλληλα) παραμύθια, τόσο από αριστερά όσο και από δεξιά. Η ρευστοποίηση και απομυθοποίηση του μεσαίου χώρου και της συναίνεσης στο κέντρο, μακροχρονίως θα μεταβάλει τόσο την αριστερά όσο και την δεξιά. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε κοινωνικοπολιτική ωρίμανση με δημοκρατική ανασυγκρότηση μέσω ενός μύθου που θα αντιμετωπίζει κριτικά την δολοφονία του κυβερνητικού μύθου, ή σε απόλυτο εκχυδαϊσμό του πολιτικού φαινόμενου όπου θα επικρατήσουν ύβρεις και κατάρες εναντίον των συμβόλων της χρεοκοπίας. Το τελευταίο θα αποτελούσε μορφή διασκέδασης των αιτίων που δόμησαν - καθόλου τυχαία - το παραμύθι που σε κυβερνά και μέσω του οποίου στοχάζεσαι, επιλέγεις και γενικά δρας. Πώς να το κάνουμε, ο έλεγχος της πολιτικής διαδικασίας ανατροπής του χρεοκοπημένου μοντέλου συμμόρφωσης, πειθαρχίας και οικονομίας σε μια κοινωνία, στο βαθμό που δεν συνοδεύεται από καλή λαϊκή οργάνωση και αυτοπειθαρχία, ενισχύει τον αυταρχισμό και τις πλέον κοινωνικά αντιδραστικές δομές.

Η διακοπή αυτής της μορφής επικοινωνίας (μας) οφείλεται στην έλλειψη πολιτικής βούλησης από αυτούς που θα έπρεπε να συνεργαστούν, να συντονιστούν και να συμπράξουν στην δολοφονία του κυβερνητικού παραμυθιού που κυριαρχεί στην Ελλάδα. Τούτο, φίλοι, δεν γίνεται ρητορικά, με λογύδρια, δηλώσεις και με ανακοινώσεις, αλλά με πολιτική στρατηγική και πράξεις, που απουσιάζουν παντελώς. Άρα, ας μην σπαταλούμε άλλο και εμείς από τη μεριά μας τους πόρους της αφήγησής μας, διότι έτσι θα ήταν σαν και εμείς οι ίδιοι να μην εννοούμε τις βιοοικονομικές αρχές στις οποίες στηρίζουμε τον λόγο μας. Τέρμα τα λόγια, τώρα είναι εποχή πράξεων …δίχως πολλά λόγια. Αλλιώς κινδυνεύει κανείς να γίνει κιμάς από την εγχώρια, πάντα αποτελεσματική, μηχανή παραγωγής γραφικών προσωπικοτήτων…

* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.
από ΑΚΤΙΒΙΣΤΗΣ