Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος εγκλήματος

του Δημήτρη Μηλάκα

Μια μέτρια προς ισχυρή, σε καμία όμως περίπτωση ακραία καταιγίδα ήταν αρκετή για την καταστροφή που κόστισε ανθρώπινες ζωές στο Θριάσιο. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για
το χρονικό ενός προαναγγελθέντος εγκλήματος καθώς ειδικοί και μη εδώ και χρόνια είχαν προβλέψει τι ακριβώς θα συμβεί. 

Οι προειδοποιήσεις αυτές ωστόσο δεν κινητοποίησαν τις κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων ούτε τη σημερινή Περιφερειακή Διοίκηση, η οποία μάλιστα πριν λίγες μέρες δήλωνε έτοιμη να αντιμετωπίσει τέτοιου είδους φαινόμενα.

Δεδομένης της καταστροφής οι διατυπώσεις περί εγκληματικής αδράνειας και αδιαφορίας δεν είναι υπερβολικές, καθώς οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς γνωρίζουν εδώ και χρόνια, και μάλιστα με λεπτομέρειες, τους κινδύνους που συνεπάγεται για την περιοχή η μη υλοποίηση των απαραίτητων έργων αντιπλημμυρικής προστασίας.

Οι τεράστιες καταστροφές και οι απώλειες ανθρώπινων ζωών που προέκυψαν από την καταιγίδα απέδειξαν για μια ακόμα φορά την τραγική έλλειψη υποδομών και κυβερνητικού σχεδιασμού για την προστασία από τα φυσικά φαινόμενα. Ίσως τελικά τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας δεν βρίσκονται στην προτεραιότητα των κυβερνώντων καθώς κοστίζουν και δεν αποδίδουν οικονομικά κέρδη, ούτε προσφέρονται προς εκμετάλλευση, ούτε προσελκύουν επενδυτές…

Πένθος

Κάπως έτσι η Ελλάδα βυθίστηκε στο πένθος. Η κακοκαιρία που έπληξε τα ξημερώματα της Δευτέρας τη Δυτική Αττική άφησε πίσω της 15 νεκρούς (μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές), πέντε τραυματίες και αδιευκρίνιστο αριθμό αγνοουμένων.

Οι εικόνες που μετέδιδαν τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων από τη Μάνδρα, τη Νέα Πέραμο και τη Μαγούλα, όπου σπίτια, εργοστάσια και καταστήματα χάθηκαν κάτω από τόνους νερού και λάσπης αποτύπωναν το μέγεθος της καταστροφής.

Από τις πρώτες ώρες της θεομηνίας οι κλήσεις στο κέντρο επιχειρήσεων της πυροσβεστικής για πλημμυρισμένα σπίτια και επιχειρήσεις, εγκλωβισμένους επιβάτες στα παρασυρμένα αυτοκίνητα και λεωφορεία ακόμα και στην Εθνική Οδό Αθηνών Κορίνθου, ξεπέρασαν τις 600.

Τουλάχιστον 180 πυροσβέστες με τη συνδρομή κλιμακίων της ΕΜΑΚ, της Περιφέρειας και των δήμων προσπαθούσαν επί ώρες να σώσουν δεκάδες ανθρώπους που είτε είχαν εγκλωβιστεί στα κατεστραμμένα σπίτια τους, είτε κινδύνευαν από τους ορμητικούς χείμαρρους που δημιουργήθηκαν.

Μέσα σε λίγες ώρες η περιοχή καλύφθηκε από φερτά υλικά που έχουν κατέβει από το βουνό που έχει αποψιλωθεί από τις πυρκαγιές, πλημμυρίζοντας τις εθνικές οδούς, παλαιά και νέα, με νερά και λάσπες κάνοντας δραματικά ολοφάνερη την έλλειψη αντιπλημμυρικών έργων.

Πριν δέκα χρόνια

Οι προβλέψεις για επικείμενη καταστροφή είχαν διατυπωθεί εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον. Σε δημοσίευμα του Ριζοσπάστη στις 10 Οκτώβρη του 2007 περιγράφονταν παραστατικά η κατάσταση στην περιοχή και επισημαίνονταν οι κίνδυνοι. Αξίζει τον κόπο να ρίξουμε μια ματιά στις προειδοποιήσεις που είχαν διατυπωθεί και επί μια δεκαετία δεν τις άκουσε κανείς υπεύθυνος:

«Με την απειλή των πλημμυρών ζουν οι κάτοικοι Μενιδίου, Άνω Λιοσίων, Ζεφυρίου, Ασπροπύργου, Μάνδρας, Ελευσίνας. Η πρόσφατη πυρκαγιά στην Πάρνηθα σε συνδυασμό με την ανυπαρξία έργων αντιπλημμυρικής θωράκισης με ευθύνη της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, προκαλεί στους κατοίκους έντονη ανησυχία.

Τα επείγοντα αντιπλημμυρικά έργα στις καμένες περιοχές της Πάρνηθας, σύμφωνα με τους αρμόδιους, έχουν ολοκληρωθεί κατά 90% με τοποθέτηση κορμοπλεγμάτων, κλαδοπλεγμάτων και φραγμάτων ανάσχεσης. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, αυτά τα έργα είναι αντιδιαβρωτικά και συγκρατούν τα χώματα, ωστόσο δεν αποτελούν αντιπλημμυρικά έργα των πόλεων.

Είναι σίγουρο ότι, παρά τα έργα αυτά, η ποσότητα των νερών που θα κατεβαίνει πλέον από το καμένο βουνό θα αυξηθεί. Επιπλέον, τα μπαζωμένα ρέματα και τα ελάχιστα έως ανύπαρκτα δίκτυα ομβρίων υδάτων, θα πλημμυρίσουν…

Το ρέμα Αγίου Γεωργίου που διασχίζει τον Ασπρόπυργο και καταλήγει στη θάλασσα, μπροστά από τα διυλιστήρια, παραμένει μπαζωμένο στο μεγαλύτερο μήκος του, ενώ μέσα στην κοίτη του βλέπει κανείς από δρόμους μέχρι βιοτεχνίες.

Το ρέμα του Αγίου Ιωάννη είναι το μόνο στο οποίο έγιναν κάποια έργα στο γνωστό σημείο της Χαλυβουργικής στην Εθνική οδό, όπου και καταλήγει. Την ίδια στιγμή όμως στην περιοχή της Κορυτσάς Ασπροπύργου από την οποία περνάει, το πρόβλημα της υπερχείλισής του παραμένει, λόγω της υποδοχής των νερών της Αττικής Οδού και των εγκαταστάσεων του ΟΣΕ.

Το ρέμα της Αγίας Αικατερίνης στη Μάνδρα είναι κι αυτό μπαζωμένο, με αποτέλεσμα να πνίγει την περιοχή σε κάθε βροχή».

…φταίει ο καιρός;

Κάποιοι από την κυβέρνηση μπήκαν στον πειρασμό να αποδώσουν την καταστροφή στον καιρό και τα απρόβλεπτα ακραία καιρικά φαινόμενα. Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Χαρά Καφαντάρη σε δηλώσεις της υποστήριξε ότι «τελικά τα ακραία φαινόμενα που είναι και συνέπεια της κλιματικής αλλαγής πρέπει η πολιτεία να τα αντιμετωπίσει για να μην υπάρχουν ανθρώπινα θύματα. Είναι ευκαιρία μιας και αυτή την περίοδο διεξάγεται η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα στην Βόννη».

Ωστόσο ο μετεωρολόγος Θοδωρής Κολυδάς μιλώντας στο «Ποντίκι» είπε: «Ήταν καθαρά τοπικό φαινόμενο. Μια μέτρια προς ισχυρή καταιγίδα αλλά όχι κάτι ακραίο. Όμως με το νοτιά και τα μεγάλα ποσοστά υγρασίας αναπτύχτηκαν νεφώσεις σε χαμηλό σχετικά υψόμετρο από την επιφάνεια της γης, που εγκλωβίστηκαν πάνω από το όρος Πατέρα. Έτσι, η καταιγίδα απέκτησε μια ισχύ και εμμονή πολύ μεγαλύτερη του αναμενομένου και προκάλεσε αυτή την καταστροφή και τόσες χαμένες ανθρώπινες ζωές…».

*Το σκίτσο είναι του Στάθη
το ΠΟΝΤΙΚΙ