Η «ΑΓΙΑΛΕΟΥΣΑ» Η ΚΥΡΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ

Θεόρατοι βράχοι με μεγαλείο κι αιώνιο κάλλος από εδώ και από κει και ανάμεσα τους σκαλισμένο το εκκλησάκι, που είναι χωμένο μέσα στη σπηλιά. Στρέφουν το βλέμμα τους μέρα και νύχτα , χιλιάδες οι περαστικοί, σταυροκοπιούνται και της απευθύνουν θερμές και μυστικές τις προσευχές στην άγια εικόνα και μορφή της.

Κι εκείνη από ψηλά η «Αγιαλεούσα», ως άγρυπνος φρουρός,παραστέκει στο κάθε οδοιπόρο, που διασχίζει τον Αράκυνθο. Και σταματούν πολλοί από τους
διερχόμενους ανάμεσα σ' αυτά τα πανύψηλα τα βράχια για να θαυμάσουν και να εμπνευστούν, να ζήσουν δυο στιγμές γαλήνης και ηρεμίας. Κι άλλοι ανηφορίζουν να φθάσουν στην σπηλιά, που βρίσκεται η θαυματουργός εικόνα. Εκεί γονατίζουν και
μιλάνε με την Παναγία. Στιγμές  Θεοσέβαστες , στιγμές πνευματικού ανεφοδιασμού. Κι έπειτα παίρνουν τον κατήφορο ανάλαφροι και συνεχίζουν το δρόμο τους έχοντας μαζί τους τη χάρη και την ευλογία της Αγιαλεούσας.

Σε απόσταση δεκαεννέα χιλιομέτρων από το Μεσολόγγι και καμιά δεκαριά απ' το χωριό μας το Αγγελόκαστρο στην αρχή του στενού περάσματος (Κλεισούρας) του βουνού Αράκυνθος ή Ζυγός στ' αριστερά για τον επισκέπτη, που ανεβαίνει την εθνική οδό Μεσολογγίου - Αγρινίου, το υπέροχο ετούτο μοναστήρι. Η Ζωοδόχος Πηγή, που στο μικρό εκκλησάκι του μοναστηριού υπάρχει πηγή, στην οποία με μικρή σκάλα κατεβαίνουν ευλαβικά οι πιστοί κι όσοι πάσχουν από διάφορες ασθένειες να πιούν απ' το αιώνιο της Άγιας Ελεούσας νάμα.

Συνδεδεμένο τούτο το εκκλησάκι με ιστορικά γεγονότα της νεότερης ιστορίας της πατρίδας μας. Σ' εκείνη την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου ο Γιαννιώτης Κώστας Ζούκας ή Γιάννης Γούναρης ήτανε κυνηγός στην υπηρεσία του Ομέρ Βρυώνη και κυνηγούσε για λογαριασμό του αφέντη του κι ήταν αυτός που είχε κρυφακούσει το σχέδιο των Τούρκων και διεμήνυσε στους Έλληνες το φοβερό μυστικό κατά την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου τα Χριστούγεννα του 1822, που κατέληξε σε μία λαμπρή νίκη των Ελλήνων. Σ' αυτό το εκκλησάκι ήρθε και μόνασε σαν Καλόγερος μετά κυνηγημένος απ' τους Τούρκους. Ιστορικοί, αλλά και σπουδαίοι λογοτέχνες και τι δεν έγραψαν μετά γι' αυτό το περιστατικό και έτσι πέρασε ο Γιάννης Γούναρης στην αθανασία και πήρε τη θέση, που του αξίζει, στο πάνθεο των ηρώων του Μεσολογγίου και της Ελλάδας.

ΥΓ. Μεγάλη η χάρη της. Φέτος τη μέρα της γιορτής της όποιος ανηφορίσει προς τα εκεί ν' ανάψει ένα κεράκι και για τούτη τη δόλια τη Πατρίδα.
Μπούτιβας Κώστας (Καστρινός)