Το κείμενο αυτό αποτελεί σχόλιο στο άρθρο του Ανδρέα Ανδριανόπουλου, το οποίο αφιέρωσε στους φίλους του, καταλήγοντας: «Κι όμως υπάρχει η Ελλάδα αυτή, υπάρχει, αναπνέει και λειτουργεί. Μόνο που είναι χαμένη στο υπόλοιπο 95% όπως περιγράφεται στο παραπάνω κείμενο. Αυτό το 95% χρεοκόπησε την Ελλάδα. Η διάσωσή της είναι το 5%. Ανακαλύψτε το, αποκαλύψτε το, διαδώστε το, ενισχύστε το, συμπληρώστε το.... Ίσως τότε φανεί η αρχή της ελπίδας..»
Εγώ θα υποστηρίξω ότι η χρεοκοπία της Ελλάδας δεν έχει καμία σχέση με τα παραπάνω ποσοστά, καθώς είναι ζήτημα διακυβέρνησης και όχι το αποτέλεσμα συγκεκριμένων εξουσιαστικών στάσεων και συμπεριφορών στο πλαίσιο της κοινωνίας. Δυστυχώς αυτό είναι αδύνατον να το αντιληφθεί κανείς εάν δεν ρουφήξει την πολιτική μέχρι το μεδούλι.
Στην χώρα μας σήμερα διαπιστώνεται η διάδοση ενός ρεμπέτικου λόγου, ενός αντάρτικου λόγου, ενός νεοφιλελεύθερου και σε ελάχιστο βαθμό, ενός αριστοφανικού. Ο πολιτικός λόγος υστερεί καταφανώς. Έτσι η μορφή κοινωνικοποίησης που κυριαρχεί στην Ελλάδα, δεν μπορεί να αποσυμβολοποιηθεί, εγκλωβίζοντας τους Έλληνες σε ένα διαρκές ιδεαλιστικό παίγνιο, ασχέτως αν αναφέρονται στην κρίση με φιλελεύθερους ή μαρξιστικούς όρους. Μόνον εάν πετύχεις να συνδυάσεις τον στρουκτουραλισμό στην διακυβέρνηση με την θεώρηση της εξουσίας στο επίπεδο των ατόμων που την ασκούν και την υφίστανται, θα μπορέσεις να προσεγγίσεις το πολιτισμικό και πολιτικό πρόβλημα της σημερινής Ελλάδας, από κοινού, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αντιστοιχηθεί με την χρεοκοπία. Δεν ευθύνεται προφανώς το 95% των Ελλήνων που χρεοκόπησε η χώρα. Προσοχή, όμως! Ο κυρίαρχος τρόπος κοινωνικοποίησης στην Ελλάδα γίνεται εμπόδιο να συνειδητοποιηθούν τα αίτια της κρίσης και να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις ανατροπής του ηγεμονικού μοντέλου της μεταπολίτευσης, το οποίο είναι πράγματι αυτό που οδήγησε στην χρεοκοπία. Η διακυβέρνηση είναι απόλυτα συνδεμένη με το τρέχον ηγεμονικό μοντέλο, ενώ οι ατομικές συμπεριφορές το νομιμοποιούν ή δεν το νομιμοποιούν, όμως ως κυρίαρχη μορφή κοινωνικοποίησης τείνουν να το αναπαράγουν.
Άρα το 95% των Ελλήνων (το αναφέρω αυθαίρετα παρακολουθώντας απλώς τον συλλογισμό του Α. Ανδριανόπουλου) μπορεί να μην ευθύνεται για την χρεοκοπία, «ευθύνεται», όμως, στο επίπεδο των φορέων άσκησης και αντίληψης της εξουσίας, διότι η κοινωνία δυσκολεύεται να αντιδράσει οργανωμένα και πολιτικά στην φτωχοποίησή της, που επιβάλλεται από μία πολιτική τάξη άμεσα συνδεδεμένη με την διακυβέρνηση. Όσο για το υπόλοιπο 5%, δεν είναι τίποτε άλλο παρά το ποσοστό των Ελλήνων που για διάφορους και διαφορετικούς λόγους, έτυχε να κοινωνικοποιηθεί με διαφορετικούς όρους. Αυτοί εμφανίζουν πράγματι σημαντικές πολιτισμικές διαφορές σε σχέση με τους υπόλοιπους και αντιλαμβάνονται σε μεγάλο βαθμό διαφορετικά το φαινόμενο της εξουσίας, εάν φυσικά δεν είναι προϊόντα της πατρωνίας και έτυχε να αναπτύξουν διαφορετική συνείδηση της πραγματικότητας, μέσω σημαντικά ιδιαίτερων προσωπικών διαδρομών. Αυτό τους καθιστά διαφορετικούς και ίσως ικανότερους από τους υπόλοιπους ως δυναμικό στοιχείο κοινωνικής αλλαγής, αλλά μέχρι εκεί. Δεν είναι αυτοί το ζήτημα και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να τους συγχέουμε με την ντόπια ελίτ. Η λεγόμενη άρχουσα τάξη, δηλαδή η πολιτική τάξη της χώρας - όπως συνηθίζω να την ορίζω – ήτοι το πολιτικό προσωπικό κυρίως του δικομματισμού, οι γνωστοί μεγαλοεπιχειρηματίες και οι παράγοντες των ΜΜΕ, ανήκει προδήλως στο 95%.
Αυτό το 95% εμφανίζει έναν κοινό τρόπο στην αντίληψη των συμβόλων της εξουσίας. Αν λάβετε δε υπόψη ότι τα καθεστώτα αναπαράγονται μέσω συμβολοποιημένων σχέσεων εξουσίας, θα συμφωνήσετε, μάλλον, στο ότι ασχέτως τι κόμμα ψηφίζει κανείς, ή αν ψηφίζει, η πολιτική του στάση καθορίζεται από την σχέση του με την συμβολική αναπαράσταση της ισχύος και της εξουσίας στην κοινωνία. Αυτό είναι ζήτημα κοινωνικοποίησης, που ενώ σε επίπεδο συμπεριφοράς μοιάζει να χαρακτηρίζεται από μία συγκεκριμένη ηθική και κοσμοαντίληψη, στην πραγματικότητα αποτελεί αναπαράσταση υλικών σχέσεων και μέσω υλικών αντικειμένων συμβολοποιείται. Το «πούρο», η «τζιπάρα», ή το κοριτσάκι που λικνίζεται στην TV, είναι σύμβολα που γίνονται αντιληπτά και νομιμοποιούνται με έναν συγκεκριμένο τρόπο από το 95%, ενώ το 5% μάλλον απέχει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό από αυτήν την συμβολική διαλεκτική της εξουσίας.