Αντίκυρα Βοιωτίας: 24 χρόνια από την τραγωδία με το Phantom της Πολεμικής Αεροπορίας (φωτο)

Εκεί που ο αθεράπευτος πόνος σμίγει με την αγανάκτηση

Ήταν 18 Μαΐου του 2000, τότε που ένα μαχητικό αεροσκάφος της Πολεμικής Αεροπορίας, τύπου Phantom, συνετρίβη σε σπίτι στο χωριό Αντίκυρα Βοιωτίας!

Από τα συντρίμμια του πολεμικού αεροσκάφους ανασύρθηκαν νεκροί ο Αγρινιώτης κυβερνήτης Υποσμηναγός Κωνσταντίνος Αλεξανδράκης 31 ετών και Ναυπάκτιος συγκυβερνήτης Υποσμηναγός Πολύκαρπος Μουχτούρης 29 ετών!

Το αεροσκάφος κατέπεσε πάνω σε σπίτι, στο οποίο προκλήθηκε πυρκαγιά! Εκεί βρέθηκαν απανθρακωμένα δύο κορίτσια, η Ειρήνη Κόλλια 19 ετών και η Ηρώ Παπαχαραλάμπους, 16 ετών!

Το δυστύχημα συνέβη περίπου 200 μέτρα από τις ΝΑΤΟϊκες δεξαμενές καυσίμων. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, το αεροσκάφος κατέπεσε πάνω σε σπίτι και εξερράγη αμέσως. Από την έκρηξη προκλήθηκε πυρκαγιά που έσβησαν λίγη ώρα αργότερα οι άνδρες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.

Λίγες ημέρες μετά το δυστύχημα, το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας άρχισε να προσανατολίζει τις έρευνές του στο ενδεχόμενο να παρουσιάστηκε βλάβη στο πολεμικό αεροσκάφος. Σύμφωνα με το ΓΕΑ, τόσο η γωνία πρόσκρουσης όσο και οι τελευταίες κινήσεις του δείχνουν ότι οι πιλότοι προσπάθησαν να αποφύγουν την πτώση σε κατοικημένη περιοχή!

Το πόρισμα για τα αίτια της τραγωδίας δημοσιεύτηκε στα τέλη Ιουνίου. Σύμφωνα με αυτό, το μοιραίο Phantom αφού πέρασε ένα ύψωμα πριν από την Αντίκυρα προσπάθησε να κάνει έναν ελιγμό δίπλα στο δεύτερο αεροσκάφος που συμμετείχε στην άσκηση, με αποτέλεσμα να προκληθεί απώλεια στήριξης.

O κυβερνήτης, που έβλεπε το αεροσκάφος να χάνει ύψος, προσπάθησε να αποτρέψει την πτώση του Phantom μέσα στην αγορά και τα σπίτια του χωριού, με απρόβλεπτο αριθμό θυμάτων… Όταν είδε πως προσέγγιζε τα τελευταία σπίτια, επιτάχυνε επιχειρώντας να κερδίσει ύψος.

Όμως ήταν ήδη αργά, καθώς το χαμηλό ύψος στο οποίο πετούσε το αεροσκάφος, η ταχύτητα και η γωνία βύθισης δεν άφησαν κανένα περιθώριο στον κυβερνήτη να επαναφέρει το αεροπλάνο στην κανονική του τροχιά…

Υποσμηναγός Κωνσταντίνος Αλεξανδράκης

Υποσμηναγός Πολύκαρπος Μουχτούρης

Ειρήνη Κόλλια - Ηρώ Παπαχαραλάμπους

https://www.aixmi-news.gr/

Ακολουθεί το ρεπορτάζ του Λουκά Δημάκα στα ΝΕΑ την επόμενη της τραγωδίας 19 Μαϊου 2000:

Με 800 χιλιόμετρα η ανάποδη βουτιά προς το θάνατο

ΕΝΑ ΜΟΛΙΣ ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΟ ΝΩΡΙΤΕΡΑ ΝΑ ΕΙΧΕ ΣΥΜΒΕΙ ΤΟ ΜΟΙΡΑΙΟ «ΛΑΘΟΣ» ΤΟ ΦΑΝΤΟΜ ΘΑ ΕΙΧΕ ΠΕΣΕΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ * ΘΑ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣθΟΥΝ ΟΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ 

Μία λανθασμένη ανάποδη στροφή σε ύψος μόλις 150 μέτρων με ταχύτητα 800 χιλιόμετρα την ώρα προκάλεσε, όπως όλα δείχνουν, τη νέα πολύνεκρη τραγωδία με μαχητικό αεροσκάφος της Πολεμικής Αεροπορίας.

Οι χειριστές της Πολεμικής Αεροπορίας Κωνσταντίνος Αλεξανδράκης και Πολύκαρπος Μουχτούρης, οι οποίοι εκτελούσαν μια οριακή άσκηση πτήσης ­ να ακολουθήσουν δηλαδή πιστά το ανάγλυφο του εδάφους ­ δεν κατάφεραν να επαναφέρουν το Φάντομ στη σωστή πορεία μετά το πέρασμα ενός σχετικά χαμηλού λόφου ­ ακρωτηρίου ΝΔ της Αντίκυρας Βοιωτίας. 

Βρέθηκαν έτσι, μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου, λίγο πιο αριστερά και ακόμα πιο χαμηλά, «καρφώνοντας» το αεροσκάφος τους στο τελευταίο σπίτι τού χωριού, τη διπλοκατοικία των οικογενειών Κόλλια και Παπαχαραλάμπους.

Από την πρόσκρουση, τις εκρήξεις και την πυρκαγιά που προκλήθηκε, έχασαν τη ζωή τους η 17χρονη Αργυρώ Παπαχαραλάμπους και η 19χρονη Ιωάννα-Ειρήνη Κόλλια, τα πτώματα των οποίων ανασύρθηκαν από τα χαλάσματα του σπιτιού τους.

Από καθαρή τύχη κατά το χθεσινό δυστύχημα δεν θρηνήσαμε περισσότερα θύματα, καθώς, όπως εκτιμούν έμπειροι αξιωματικοί, ένα μόλις δευτερόλεπτο νωρίτερα να είχε συμβεί το μοιραίο «λάθος» (ή ό,τι άλλο τυχόν προκάλεσε το δυστύχημα), το Φάντομ θα είχε πέσει στο κέντρο του χωριού! 

Ακόμα, αν οι τραγικές συμπτώσεις συνεχίζονταν, θα είχε καρφωθεί στις τεράστιες δεξαμενές καυσίμων της Αεροπορίας, που βρίσκονται περιμετρικά τόσο της Αντίκυρας ή της παρακείμενης Παραλίας Διστόμου.

Μοιραίο Φάντομ. Το μαχητικό αεροσκάφος της Πολεμικής Αεροπορίας όπως είχε φωτογραφηθεί παλιότερα

Τα ερωτήματα που προκύπτουν από τη νέα τραγωδία, η οποία σημάδεψε ως «μαύρη» για τις Ένοπλες Δυνάμεις μας τη χθεσινή ημέρα, είναι πολλά και προβλημάτισαν την πολιτική ηγεσία. 

Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Άκης Τσοχατζόπουλος προανήγγειλε έρευνα εις βάθος και ουσιαστικά επανεξέταση των όρων ασφάλειας πτήσεων, αλλά και των όρων των εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Οι αλλαγές αυτές μάλιστα, σύμφωνα με την άποψη έμπειρων απόστρατων αξιωματικών, θα έπρεπε ίσως να έχουν γίνει νωρίτερα ­ ιδιαίτερα μάλιστα η διαδρομή της συγκεκριμένης «αποστολής μάχης» (CPM), κατά μήκος της οποίας και μόλις 5-6 χιλιόμετρα βορειότερα (Δίστομο) είχε γίνει τον Ιανουάριο άλλο ένα δυστύχημα, με δύο πάλι νεκρούς πιλότους αεροσκάφους Φάντομ!

Πέραν αυτού, πάντως, οι συνθήκες που γίνονται γενικότερα οι ασκήσεις «ανάγλυφου» προκαλούν πολλά ερωτηματικά ­ γίνονται μάλιστα αμείλικτα, καθώς πολλές φορές οι ασκήσεις αυτές («Terrain Masking») έχουν βαφτεί με αίμα πιλότων την τελευταία 20ετία.

Ο προβληματισμός αυτός οδήγησε χθες τον υπουργό Άμυνας κ. Άκη Τσοχατζόπουλο, πέραν της συντριβής του, να δηλώσει αυστηρά ότι θα γίνει έρευνα εις βάθος και πως θα επανεξετασθούν οι διαδικασίες και οι ρυθμίσεις που αφορούν στους όρους ασφάλειας πτήσεων, αλλά και τους όρους των εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Ως προς το συγκεκριμένο δυστύχημα της Αντίκυρας, τα ερωτήματα που απασχολούν τους διερευνητές είναι πολλά ­ ανεξάρτητα από τα ακριβή αίτια που το προκάλεσαν και τα οποία διερευνώνται από επιτροπή. 

Συγκεκριμένα:

*Γιατί το Φάντομ βρέθηκε πάνω από την κατοικημένη περιοχή; Η απόσταση ασφαλείας από το χωριό ­ πέραν της απρόοπτης απόκλισης ­ ήταν η πρέπουσα;

*Η ταχύτητα που είχε το Φάντομ (περίπου 800 χλμ. /ώρα) ήταν αυτή που επέβαλε η φύση της αποστολής, αλλά και της συγκεκριμένης φάσης;

*Αν η ανάστροφη ή πλευρική πτήση (όπως προκύπτει από τις μαρτυρίες) δεν οφειλόταν στην τεχνική μείωσης της βαρύτητας (G) κατά το πέρασμα κορυφογραμμών, τι άλλο την προκάλεσε;

*Ο βαθμός εκπαιδευτικής «ωριμότητας» των δύο χειριστών ήταν ο κατάλληλος για τόσο σκληρές και λεπτές αποστολές;

Σημείο πρόσκρουσης. Το μοιραίο Φάντομ καρφώθηκε στη δεξιά μεριά του σπιτιού και ένα κομμάτι της τουρμπίνας εκτοξεύθηκε στο εξωτερικό δωμάτιο που βρισκόταν η δεκαεπτάχρονη Αργυρώ

Στο τελευταίο ερώτημα, πάντως, κανένας στην Αεροπορία δεν ισχυρίζεται ότι οι ρεαλιστικές ασκήσεις πρέπει να μειωθούν, ιδιαίτερα δε οι πτήσεις «ανάγλυφου». «Χωρίς αυτή την εκπαίδευση δεν θα έχουμε υπεροχή», λένε, αν και όλοι είδαν θετικά την εξαγγελία του κ. Α. Τσοχατζόπουλου για επανεξέταση των ορίων για την ασφάλεια πτήσεων. Η επισήμανση του υπουργού Άμυνας ενέχει βεβαίως τον χαρακτήρα της κριτικής και ενδεχομένως να είναι προάγγελος ριζικότερων αλλαγών.

Όσον αφορά το ερώτημα κατά πόσον είναι ενδεχόμενο να υπήρξε τεχνικό πρόβλημα, αξιωματικοί που είδαν τα δεδομένα είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί ­ προς αυτή την κατεύθυνση είναι και η άποψη του υφυπουργού κ. Δημ. Αποστολάκη, ο οποίος επισκέφθηκε τον τόπο του δυστυχήματος με τον αρχηγό ΓΕΑ  Δημ. Λυντζεράκο. 

Άλλωστε αν υπήρχε τεχνικό πρόβλημα, ο πιλότος θα το είχε αναφέρει στο συνοδό (ζεύγος) Φάντομ, με το οποίο κατευθύνονταν στη Χίο για κοινή άσκηση υποστήριξης Πεζικού. Από την απογείωσή τους από την αεροπορική βάση Ανδραβίδας μέχρι το σημείο συντριβής η πτήση ήταν ομαλή και χωρίς αναφορά κάποιου τεχνικού προβλήματος.

Ο κ. Δημ. Αποστολάκης, πάντως, παραδέχθηκε σε δηλώσεις του ότι υπήρξε απόκλιση της πορείας ­ άγνωστο πώς ­ και το αεροσκάφος βρέθηκε σε κατοικημένη περιοχή. «Κατά τεκμήριο είναι ασφαλώς ένα χιλιόμετρο μακρύτερα», δήλωσε. 

Ενώ ο κ. Α. Τσοχατζόπουλος τόνισε ότι τα πραγματικά δεδομένα θα διακριβωθούν. Πάντως, η ηγεσία του υπουργείου Άμυνας διερευνά (όπως προκύπτει από τις δηλώσεις του κ. Αποστολάκη) μήπως το σχέδιο αποστολής (CPM) τηρήθηκε ακριβώς και πράγματι το σημείο πτώσης (κατοικημένη περιοχή) ήταν στην ευθεία του!

Οι τεχνικές ωστόσο αδυναμίες στη σχεδίαση και στην εκτέλεση της αποστολής δεν ήταν οι μόνες που αποκαλύφθηκαν: η πρώτη διερεύνηση του καθεστώτος που ισχύει για τις αποζημιώσεις των πολιτών-θυμάτων τέτοιων δυστυχημάτων έδειξε ότι δεν υπάρχει σχετική ρύθμιση! Μάλιστα, η μόνη δυνατότητα που υπάρχει είναι μόνο έπειτα από δικαστική απόφαση!! 

Ο κ. Α. Τσοχατζόπουλος, ωστόσο, δεσμεύτηκε με δημόσια δήλωση ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις «αναλαμβάνουν την αποκατάσταση των υλικών ζημιών», ενώ σύμφωνα με πηγές του περιβάλλοντός του θα κινήσει και τη νομοθετική ­ και πάγια ­ ρύθμιση του θέματος για τα θύματα.

Κριτική κομμάτων

Τα συλλυπητήριά της στις οικογένειες των θυμάτων εξέφρασαν χθες η κυβέρνηση διά του Πρωθυπουργού και του υπουργού Άμυνας, η αξιωματική αντιπολίτευση με τον πρόεδρό της καθώς και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Παράλληλα με ανακοινώσεις τους το ΚΚΕ ζητά από το υπουργείο και την κυβέρνηση δημόσια απολογία για τον χαμό των 4 και για τα σχέδια πτήσεως πάνω από κατοικημένες περιοχές. Επίσης ο ΣΥΝ ζητά διερεύνηση των συνθηκών ασφαλείας και εκπαίδευσης.

* Για την τραγωδία ο Εισαγγελέας του Αεροδικείου στρατιωτικός δικαστής Δ. Μπακόλας διέταξε επείγουσα προανάκριση.

* Η άσχημη, για την Αεροπορία, χθεσινή ημέρα φάνηκε από το πρωί: τα ξημερώματα εξέπνευσε ο πιλότος του Α-7 Κορσάιρ υποσμηναγός Δημήτριος Αγιασοφίτης που είχε τραυματισθεί σοβαρά προχθές όταν το αεροσκάφος του συνετρίβη στη Σούδα.

https://www.tanea.gr/

Διαβάστε και το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Ριζοσπάστη ένα χρόνο μετά την τραγωδία για να δείτε την αδιαφορία της κυβέρνησης απέναντι στις οικογένειες των θυμάτων.

ΑΝΤΙΚΥΡΑ ΒΟΙΩΤΙΑΣ: Εκεί που ο αθεράπευτος πόνος σμίγει με την αγανάκτηση