Να τελειώσει επιτέλους ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος - Να υπογραφεί Συνθήκη Ειρήνης με την Γερμανία

Μοναδικό εμπόδιο στη σύναψη Συνθήκης με την Γερμανία, είναι ο προσδιορισμός και η καταβολή πολεμικών Αποζημιώσεων και Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα

του ΑΝΔΡΕΑ ΔΕΝΕΖΑΚΗ

Το 10ο Συνέδριο του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα (ΕΣΔΟΓΕ), οι εργασίες του οποίου ολοκληρώθηκαν την Κυριακή 18.12.2016, στην Αθήνα, εστίασε ακριβώς σ’ αυτό το ιστορικό παράδοξο και ηθικά απαράδεκτο γεγονός. 


Εβδομήντα ένα χρόνια μετά την ήττα της Ναζιστικής Γερμανίας η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται, τυπικά, σε εμπόλεμη κατάσταση.

Η Συμφωνία της Βόννης του 1952, ήταν μια ατελής Συνθήκη Ειρήνης, η οποία όριζε ως διάδοχο του Γ΄ Ράιχ την ενοποιημένη Γερμανία, πρόβλεπε μάλιστα τη σχετική αναβολή της εκπλήρωσης της υποχρέωσης καταβολής πολεμικών αποζημιώσεων ως την οριστική Συνθήκη Ειρήνης, όταν η Γερμανία, ενοποιημένη πλέον, θα ήταν σε θέση να συνομιλήσει γι’ αυτό.

Η Σύναψη της Συμφωνίας της Μόσχας του 1990, γνωστή σαν «Συμφωνία 2+4», καταρτίστηκε μεταξύ, από τη μια μεριά των δύο τότε γερμανικών κρατών (την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας και την Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας) και από την άλλη των τεσσάρων δυνάμεων κατοχής, τις ΗΠΑ, την Αγγλία, την Γαλλία και την Σοβιετική Ενωση. 

Η Συμφωνία αυτή θεωρείται σύναψη Συνθήκης Ειρήνης. Προβλέπει δε και για το θέμα της καταβολής, από την ενιαία πλέον Γερμανία, των οφειλομένων πολεμικών αποζημιώσεων στις χώρες  και στα θύματα που υπέστησαν κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου τη ναζιστική θηριωδία. Ορίζει μάλιστα, ότι εντός μιας πενταετίας, ως το 1995, οφείλουν οι ενδιαφερόμενες χώρες να θέσουν το θέμα των διεκδικήσεών τους στη Γερμανική Κυβέρνηση. Αλλως η αξίωσή τους παραγράφεται.

Με βάση τη Συμφωνία της Μόσχας δόθηκαν ήδη αποζημιώσεις στη Ρωσία, την Πολωνία και το Ισραήλ, πέραν εκείνων που τους είχαν χορηγηθεί σε διάφορα χρονικά διαστήματα.

Η Ελληνική Κυβέρνηση, λίγο πριν εκπνεύσει η πενταετής προθεσμία, υπέβαλε, μέσω του Πρέσβη μας στη Βόννη, στις 14.11.1995, μια άτολμη και συνεσταλμένη σχετική διπλωματική διακοίνωση,  αντί για ένα ξεκάθαρο αίτημα καταβολής των οφειλόμενων αποζημιώσεων, στην οποία διακοίνωση η Γερμανική Κυβέρνηση απάντησε αρνητικά, αυθημερόν, με κατηγορηματικό τρόπο. 

Η απρόθυμη αυτή διπλωματική κίνηση της Ελλάδας άφησε, τουλάχιστον, ανοιχτό το ζήτημα  της ρύθμισης των χρεών, μέσα στα πλαίσια της Συμφωνίας της Μόσχας.

Στον Απολογισμό του ΕΣΔΟΓΕ των ετών 2011 – 2016, ο Δημήτρης Αλευρομάγειρος χαρακτήρισε την περίοδο ως την πιο δραστήρια για το τεράστιο πρόβλημα των Γερμανικών οφειλών και τη δικαίωση των πρωτοπόρων της συγκρότησης του Εθνικού Συμβούλιου το 1996. Εκανε ένα θετικό απολογισμό των δράσεων του ΕΣΔΟΓΕ και των μελών του και ανέφερε, μεταξύ άλλων:

«Να μου επιτραπεί όμως εδώ να εκφράσουμε την στενοχώρια μας γιατί σε πρόσφατο εκδοθέν βιβλίο από πρώην Πρωθυπουργό της Ελλάδας διατυπώθηκε η άποψη ότι η διεκδίκηση των Γερμανικών οφειλών είναι «ένας λαϊκισμός»…

Η υπερβολικά ευγενική διατύπωση και διατήρηση της ανωνυμίας του πρώην πρωθυπουργού από μέρους του Προεδρείου είναι υπόθεση του ΕΣΔΟΓΕ και δεν μας αφορά. 

Πρόκειται για τον Κώστα Σημίτη. Στο βιβλίο του «Υπάρχει Λύση; — μια συζήτηση με τον Γιάννη Πρετεντέρη», το οποίο κυκλοφόρησε τον Νοέμβρη του 2016, από τις εκδόσεις Πόλις,  ο πρωθυπουργός, του «ευχαριστούμε τους Αμερικάνους», αναφέρεται στις γερμανικές οφειλές:

«Το πρότυπο που ακολουθεί (σ.σ. αναφέρεται στη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ) είναι το εθνικό-λαϊκιστικό. Υπάρχουν πολλά και κραυγαλέα παραδείγματα.

Στις εξωτερικές σχέσεις της χώρας κυριαρχεί μια αμυντική νοοτροπία. Καλλιεργεί την εντύπωση ότι η Ελλάδα  αδικείται, ότι είναι θύμα στυγνής εκμετάλλευσης της Γερμανίας και άλλων κρατών – μελών της ευρωζώνης, ότι η υπερχρέωση οφείλεται στους ξένους που στην πραγματικότητα μας χρωστούν λεφτά, όπως τις πολεμικές αποζημιώσεις»

Και στην ερώτηση – παρατήρηση του Πρετεντέρη:

«Έχω την αίσθηση οτι ένα παράδειγμα ανέξοδου λαϊκισμού είναι οι εξεταστικές επιτροπές της Βουλής με στόχο τη διερεύνηση διαφόρων υποθέσεων. Παράγουν πολλές εντυπώσεις και ελάχιστα αποτελέσματα. και φοβούμαι ότι οι εντυπώσεις είναι  το ζητούμενο. Έχει θετικά αποτελέσματα η λειτουργία αυτών των επιτροπών; Πολύ αμφιβάλλω».

Ο ΠΑΣΟΚος απαντά:

«Κι εγώ αμφιβάλλω. Η πρώτη επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ θεαματική προσπάθεια να αποκαλυφθεί η «αλήθεια» ήταν η έρευνα των οφειλών και αποζημιώσεων που χρωστάει η Γερμανία στην Ελλάδα από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Υπολογίστηκαν σε 309 δισ. ευρώ περίπου. Τα συμπεράσματά της επαναλαμβάνουν τα ήδη γνωστά εδώ και εβδομήντα χρόνια. Σύμφωνα με την πάγια τακτική που ακολουθείται από όλους τους Συμμάχους μετά τον πόλεμο, τα χρήματα αυτά δεν θεωρούνται απαιτητά. Απορώ πως η κυβέρνηση θα απαιτήσει στη σημερινή εποχή, και παρά την διαφορετική στάση των Συμμάχων, την καταβολή αυτού του τεράστιου ποσού, χωρίς να αμφισβητηθεί η σοβαρότητά της. Πρόκειται για μία αυταπάτη ακόμα μεγαλύτερη από την προηγούμενη. Η μόνη ρεαλιστική απαίτηση της Ελλάδας συνδέεται με το λεγόμενο κατοχικό δάνειο της Ελλάδας προς την Γερμανία, διότι αυτό δεν προκύπτει από πολεμικές πράξεις της Γερμανίας. Ήταν μια συνήθης (τα έντονα γράμματα δικά μας)σύμβαση δανείου της Ελλάδας προς τη Γερμανία. Τη νομική της δέσμευση αναγνώρισε η Γερμανία κατά την διάρκεια της Κατοχής, πληρώνοντας την πρώτη οφειλόμενη δόση. Σήμερα αφορά ένα ποσό της τάξεως των 11 δισ. ευρώ περίπου».

Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Τη σοβαρότητα του ανδρός που θεωρεί σοβαρό να διεκδικείς τα δίκια του λαού σου μόνο όταν οι άλλοι σου δίνουν την άδεια γι’ αυτό; Την άγνοιά του – ή συνειδητό ψέμα; —  για το ότι άλλα κράτη έχουν ήδη αποζημιωθεί για τις ζημιές που υπέστησαν; Για την «αναγνώριση», έστω, μιας μόνης ρεαλιστικής απαίτησης της Ελλάδας, που όμως όσο ο ίδιος ήταν στο τιμόνι αυτής της χώρας, για οκτώ ολόκληρα και αξέχαστα χρόνια, δεν τόλμησε να τα διεκδικήσει; Τι φοβήθηκε; Μη τυχόν και του ζητήσουν ρέστα από την πρώτη δόση; Και τι θα πει συνήθης σύμβαση δανείου χώρας κατεχόμενης στη χώρα κατακτητή; Ξέρει καμιά άλλη χώρα που να έχει συμβεί αυτή η συνήθεια; Από τον καιρό των Ναπολεόντειων πολέμων μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο.

Είναι αλήθεια ότι ο Σημίτης δεν έκανε κάτι λιγότερο ή περισσότερο για αυτό το ζήτημα, από ότι έκαναν και κάνουν όλοι οι προηγούμενοι και επόμενοι πρωθυπουργοί και οι κυβερνήσεις τους. Είναι όμως το ίδιο αλήθεια ότι το θράσος και η αναίδεια του ανδρός δεν είναι συνήθεις. Είναι απλά σιχαμένα.

«Οι Σφαγές του Διστόμου». Ξυλογραφία του Αλέξανδρου Κορογιαννάκη.

Το Συνέδριο, εκτός από την επισήμανση της αναγκαιότητας Σύναψης Ειρήνης ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Γερμανία, κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει σε επίδοση ρηματικής διακοίνωσης στη γερμανική κυβέρνηση και στην παροχή άδειας για την εκτέλεση των αμετάκλητων αποφάσεων της ελληνικής Δικαιοσύνης υπέρ των θυμάτων του Διστόμου, του Αιγίου και του Νομού Ρεθύμνης. Προτείνει την εισαγωγή μαθήματος της Ιστορίας της Κατοχής, της Αντίστασης και της διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών στην εκπαίδευση κλπ.

Μια από τις σημαντικές αποφάσεις ήταν εκείνη για τη συγκρότηση νομικής ομάδας από μέλη του Εθνικού Συμβουλίου με τη συνδρομή Πανεπιστημιακών και άλλων εξειδικευμένων νομικών για να μελετήσει περαιτέρω το θέμα της δικαστικής διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών. Οι δικηγόροι – μέλη του Εθνικού Συμβουλίου και οι συνεργάτες τους, καθώς και τα μέλη της νομικής ομάδας του Εθνικού Συμβουλίου δεν θα λαμβάνουν δικηγορική αμοιβή για τις υποθέσεις που αφορούν στη διεκδίκηση των αποζημιώσεων και επανορθώσεων από τις κατοχικές δυνάμεις.

Ολόκληρο το Ψήφισμα του Συνεδρίου εδώ.

Οι οφειλές της Γερμανίας προς την Ελλάδα αποτελούν ζήτημα ηθικό, πολιτικό, οικονομικό, νομικό και πολιτισμικό. Συνοπτικά αποτελούν:

ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΕΙΣ: για τις υλικές καταστροφές, τις λεηλασίες και τις αρπαγές των υποδομών της χώρας κατά τη διάρκεια της κατοχής από τα στρατεύματα κατοχής.

ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ: για τα θύματα και τους συγγενείς των θυμάτων.

ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΙΚΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ: το οποίο εξαναγκάστηκε η Τράπεζα της Ελλάδας να συνάψει με την Ιταλία και την Γερμανία στις 14.3.1942. Το δάνειο αυτό ανερχόταν στο ποσό των 3,5 δις δολαρίων σε τιμές του 1938. Σήμερα υπολογίζεται στα 56 δις ευρώ, χωρίς τους τόκους. Η περίπτωση αυτού του δανείου είναι μοναδική. Σε καμιά άλλη χώρα δεν υπήρξε αναγκαστικό δάνειο.

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ: Αφορά τη λεηλασία, την καταστροφή και την κλοπή των πολιτιστικών θησαυρών της Ελλάδας.

Οι συνολικές απαιτήσεις της Ελλάδας υπολογίζονται από 300 δις. Ευρώ έως 341 δις ευρώ. Ο Τελευταίος υπολογισμός είναι του ΓΕΝΙΚΟΎ Λογιστηρίου του Κράτους, το οποίο συνυπολόγισε και 9 δις. Ευρώ απαιτήσεις από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά το βασικό θέμα είναι η ηθική διάσταση των θεμάτων και η αποκατάσταση του δικαίου. Σύμφωνα με τον Μανώλη Γλέζο: «Ακόμα και ένα μάρκο να ήταν…».

Παλαιότερα είχαμε αναφερθεί, στο άρθρο «Οι Γερμανικές αποζημιώσεις και το παλάτι του Οθωνα» εδώ, σε μια… ανάλογη περίπτωση για το πώς είχαν χειριστεί οι Γερμανοί του Μπίσμαρκ, χρέος του «παιδιού» τους, του Οθωνα, και πως υποχρέωσαν την Ελλάδα να το πληρώσει.

ημεροδρόμος