Ηρωες της Αντίστασης στο χουντικό καθεστώς

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗΣ 1939 – 1976

Ο Αλέξανδρος Παναγούλης (3 Ιουλίου 1939 – 1 Μαΐου 1976) υπήρξε πολιτικός και ποιητής. Δραστηριοποιήθηκε στον αγώνα κατά της Δικτατορίας της Χούντας των Συνταγματαρχών (1967-1974). Παγκόσμια γνωστός,
ιδιαίτερα για την θαρραλέα του πράξη, την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου στις 13 Αυγούστου 1968, αλλά και για την αντοχή του στα βασανιστήρια που ακολούθησαν. Στην μεταπολίτευση εκλέχθηκε βουλευτής με την Ένωση Κέντρου (Ε.Κ.).

Ο Αλέξανδρος Παναγούλης γεννήθηκε στην Γλυφάδα. Δευτερότοκος γιος της Αθηνάς Κακαβούλη και του Βασιλείου Παναγούλη, αξιωματικού του στρατού ξηράς. Αδερφός του Γεωργίου Παναγούλη, θύματος του καθεστώτος των Συνταγματαρχών, και του Ευσταθίου Παναγούλη, μετέπειτα πολιτικού άνδρα.

Από την πλευρά του πατέρα του κατάγεται από την Δίβρη (Λάμπεια) Ηλείας και από την πλευρά της μητέρας του από το Σύβρο Λευκάδας. Εξαιτίας της κατοχής από τις δυνάμεις του Άξονα, ο Α. Παναγούλης πέρασε μέρος της παιδικής του ηλικίας στη Λευκάδα. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Σχολή Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων.

ΣΠΥΡΟΣ ΜΟΥΣΤΑΚΛΗΣ 1926 – 1986

Ο Σπύρος Μουστακλής ήταν αξιωματικός του στρατού με σημαντική αντιδικτατορική δράση.Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1926 και σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Έλαβε μέρος στον εμφύλιο πόλεμο και συμμετείχε στο κίνημα του Ναυτικού. Συνεργάστηκε με τους αξιωματικούς του ναυτικού ως ταγματάρχης και ήταν από τους λίγους αξιωματικούς του στρατού που πήραν μέρος.

Το σχέδιό τους προέβλεπε τον αποκλεισμό του Πειραιά και άλλων μεγάλων λιμανιών και την κατάληψη της Σύρου, που θα ήταν το ορμητήριό τους. Στο νησί υπήρχε η Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών του Στρατού, την οποία αφού καταλάμβαναν θα τον τοποθετούσαν ως διοικητή και θα σχημάτιζαν, εκεί «Εθνική Κυβέρνηση». Το κίνημα του ...........

Ναυτικού προδόθηκε πριν την εκδήλωσή του, με αποτέλεσμα μεταξύ των αξιωματικών να συλληφθεί και ο ίδιος (22 Μαΐου 1973). Κρατήθηκε στα κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ για 47 ημέρες όπου βασανίστηκε άγρια. Κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων ένα βίαιο χτύπημα στην καρωτίδα προκάλεσε εγκεφαλικό με αποτέλεσμα να διακομιστεί στο ΚΑΤ. Εκεί παρέμεινε δύο χρόνια. Το εγκεφαλικό του προκάλεσε ολική παραλυσία.

Ύστερα από αυτό το συμβάν το δικτατορικό καθεστώς της Χούντας φοβούμενο αντιδράσεις μετρίασε τα βασανιστήρια κατά των αξιωματικών που είχαν συλληφθεί. Η τραγική κατάληξη του Μουστακλή αλλά και η ηρωική του στάση παραμένουν ακόμα σύμβολα αντιδικτατορικής δράσης. Με τη μεταπολίτευση, αποκαταστάθηκε και προήχθη στο βαθμό του Αντιστρατήγου. Πέθανε από τις κακουχίες στις 28/04/1986.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΕΝΤΑΚΗΣ 1935 – 1997

Τον γνωρίζουμε από το τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη ΣΦΑΓΕΙΟ που περιγράφονται τα βασανιστήρια του επί Χούντας.


Έλλην της διασποράς με ρίζες από την Κάρπαθο και την Κρήτη. Γεννήθηκε το 1935 στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας, όπου και τελείωσε το Γυμνάσιο το 1953 έχοντας αριστεύσει. Tο ίδιο έτος ήρθε στην Ελλάδα για πρώτη φορά στα 18 τoυ χρόνια ως αριστoύχoς υπότρoφoς της Ελληνικής Κoινότητας, πρoκειμένoυ να σπoυδάσει στη Φιλoσoφική Σχoλή τoυ Πανεπιστημίoυ Αθηνών.

O Ανδρέας Λεντάκης περάτωσε τις σπoυδές τoυ στo Ιστoρικό και Αρχαιoλoγικό τμήμα της Φιλoσoφικής, διακρινόμενoς για την κoινωνική τoυ παρoυσία και τoυς αγώνες του στο φοιτητικό κίνημα, (εξαιτίας της εμπλοκής του έχασε την υποτροφία), αλλά και για τους γνωστικoύς πρoβληματισμoύς τoυ.

Η γλωσoμάθειά τoυ είναι χαρακτηριστική. Mιλούσε άπταιστα, εκτός της ελληνικής, την αγγλική, γαλλική, ισπανική, ιταλική και αιθιoπική γλώσσα. Δικά του συνθήματα είναι το 1-1-4 και "15% προίκα στην Παιδεία και όχι στη Σοφία", που σηματοδότησαν μια ολόκληρη εποχή. H πολιτική του δραστηριότητα ξεκινάει με τους αγώνες για το Κυπριακό, την ένταξη και δράση του στην παράνομη οργάνωση της ΕΠΟΝ (1955-1958). - Από το 1958 στη Νεολαία της ΕΔΑ. - Yπήρξε ιδρυτικό μέλος και υπεύθυνος Διεθνών Σχέσεων της ΔΕΣΠΑ (1956-1957). - Διοργανωτής και Γραμματέας του 1ου Πανσπουδαστικού Συνεδρίου το 1957. Eκπροσώπησε το φοιτητικό κίνημα σε διεθνή συνέδρια (Mόσχα, Πράγα, Kούβα, Λονδίνο, Γκάνα), ενώ στο Παγκόσμιο Forum Nεολαίας της Mόσχας εκλέχτηκε Πρόεδρος του Προεδρίου του Forum για την προετοιμασία του τελικού ανακοινωθέντος και των αποφάσεων. - Ιδρυτικό μέλος και Γενικός Γραμματέαςτου Συλλόγου Φοιτητών της Φιλοσοφικής Σχολής (1955-1957), του Συλλόγου Εργαζομένων Φοιτητών (1958-1962) της "Πανσπουδαστικής", της οποίας διετέλεσε και αρχισυντάκτης (1956) και της Δημοκρατικής Νεολαίας "Γρηγόρης Λαμπράκης" της οποίας διατελεί ηγετικό στέλεχος μέχρι το 1967. Γνωστή σε παγκόσμιo επίπεδo είναι η αντιστασιακή δράση τoυ Ανδρέα Λεντάκη εξαιτίας της έντoνης και θαρραλέας πoλιτικής δραστηριότητας που αναπτύσει απ' την πρώτη στιγμή ενάντια στη χούντα των συνταγματαρχών και που του στοιχίζει τέσσερα χρόνια φυλακής και εξoρίας. Υπήρξε ο μόνος που όντας κρατούμενος κατήγγειλε τη βαναυσότητα της χούντας στο Διεθνή Ερυθρό Σταυρό. Η περίπτωσή του έγινε θέμα συζήτησης τότε στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Για τα βασανιστήρια πoυ υπέστη στην Ασφάλεια και τo αταλάντευτo δημoκρατικό τoυ φρόνημα, o Μίκης Θεoδωράκης έγραψε "τα τραγoύδια τoυ Ανδρέα".

Εκτoπίστηκε στην Ανδρo και στη Μήλo (της oπoίας μελέτησε την ιστoρία και έγραψε μετέπειτα βιβλία προάγοντας την ιστοριογραφία της), στη Λέρo (Παρθένι και Λακκί) και στoν Ωρωπό. Eξέδωσε τα περιοδικά ENA και ΔYO το 1973 τα οποία και απαγορεύτηκαν απο το καθεστώς.

Νικόλαος Παππάς κυβερνήτης του Βέλος

ΣΤΙΣ 25 ΜΑΪΟΥ 1973 ΤΟ ΣΗΜΑ ΠΟΥ ΤΑΡΑΞΕ ΤΟ ΝΑΤΟ

Η αποχώρηση από τη ΝΑΤΟϊκή άσκηση, γροθιά στη χούντα

Πόσο καλά άραγε γνωρίζουμε την ιστορία του αντιτορπιλικού «Βέλος», το οποίο κατάφερε να αποκαλύψει το κίνημα του Ναυτικού και να εκπέμψει παγκόσμια μήνυμα κατά της δικτατορίας από την Ιταλία όπου κατέπλευσε; Ο αγώνας κατά της δικτατορίας δεν ήταν αποκλειστική μέριμνα των φοιτητών, αλλά ολόκληρου του λαού, μέρος του οποίου αποτελούν και οι Ενοπλες Δυνάμεις, υποστηρίζουν σήμερα τα μέλη του πληρώματος του αντιτορπιλικού «Βέλος» που συνέβαλε στην πτώση της χούντας στη χώρα μας.

Το καθεστώς δεν είχε τη στήριξη των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς αξιωματικοί που είχαν ορκιστεί να προασπίσουν τη δημοκρατία στη χώρα μας, το έκαναν πράξη σχεδιάζοντας και υλοποιώντας την αντιδικτατορική τους διαμαρτυρία.

Οπως αφηγείται στην προσωπική του ιστοσελίδα http://imiaimos.blogspot.com/search/label/ΒΕΛΟΣ/) ο τότε σημαιοφόρος στο αντιτορπιλικό «Βέλος» και ένας από τους πρωταγωνιστές του κινήματος του πλοίου Κ. Γκορτζής, μετά την εξέγερση των φοιτητών στη Νομική Σχολή της Θεσσαλονίκης και των Αθηνών, τον Φεβρουάριο του 1973, οι αξιωματικοί του Ναυτικού πήραν το λαϊκό μήνυμα του «δεν πάει άλλο» και αποφάσισαν να δράσουν.

Ημερομηνία εκδήλωσης του κινήματος του Ναυτικού ορίστηκε η 23η Μαϊου 1973. Το σχέδιο προέβλεπε αποκλεισμό του Πειραιά και άλλων μεγάλων λιμανιών, κατάληψη της Σύρου (όπου και η Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών του Στρατού) και πρόσκληση των πολιτικών όλων των κομμάτων για να σχηματίσουν πολιτική εθνική κυβέρνηση.

Την παραμονή όμως αποφασίστηκε η αναβολή του.

Στις 25 Μαϊου 1973 το «Βέλος» μετείχε σε ασκήσεις με τα άλλα ΝΑΤΟϊκά πλοία. Ο κυβερνήτης του πλοίου Νίκος Παππάς, έπειτα από συζήτηση με το πλήρωμά του, ανακοινώνει στο ΝΑΤΟ ότι το πλοίο του αποχωρεί από την άσκηση.

Το πλοίο έστρεψε αμέσως προς τις ακτές της Ιταλίας και από τον ασύρματό του εξέπεμπε στην αγγλική γλώσσα το ακόλουθο σήμα προς τον αρχηγό των Δυνάμεων του ΝΑΤΟ, στρατηγό Γουντπάστερ, αλλά και τον διοικητή της Μοίρας των συμπλεόντων:

«Πιστοί στη συμμαχία και στον πολιτισμό των λαών μας, ο οποίος έχει θεμελιωθεί επί των αρχών της δημοκρατίας, της προσωπικής ελευθερίας και του σεβασμού των νόμων, όλοι οι αξιωματικοί και το πλήρωμα (270 άνδρες) του πλοίου μου, ως ένας άνθρωπος, πιστοί στον δοθέντα όρκο μας, με βαθύτατη λύπη εγκαταλείπουμε τις ασκήσεις.

Με τη συμπάθεια ολόκληρου του ελεύθερου κόσμου θα παλέψουμε για να επαναφέρουμε τη δημοκρατία στην Ελλάδα.

Σας είναι πολύ καλά γνωστό και ιδιαιτέρως στους Αμερικανούς ότι μια συμμορία ιδιοτελών αξιωματικών επέβαλε στην Ελλάδα μια απάνθρωπη και μισητή δικτατορία προ έξι και πλέον ετών. Η σημερινή εξέγερση του Ναυτικού ανταποκρίνεται στα αισθήματα ολόκληρου του λαού της χώρας μας».

Ο διοικητής της Μοίρας των πλοίων, ο Τούρκος πλοίαρχος Μπιρέν, μόλις πήρε το σήμα απάντησε: «Good luck Νick» (Καλή Τύχη Νίκο!).